ΥΠΕΝ: τι είναι, πως υλοποιείται & ποιους αφορά το νέο πρόγραμμα «Απόλλων»

Το ΥΠΕΝ θα προχωρήσει μετά από διαγωνισμό στην κατασκευή μονάδων ΑΠΕ με μπαταρίες για το νέο πρόγραμμα «Απόλλων», που αφορά στην κάλυψη μεγάλου μέρους των ενεργειακών αναγκών της τοπικής αυτοδιοίκησης (Περιφέρειες, Δήμοι, δημοτικές επιχειρήσεις) και των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών.

Η κατασκευή μονάδων ΑΠΕ με μπαταρίες για το «Απόλλων»  θα καλύπτουν τις καταναλώσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης και των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών με τη μέθοδο του ενεργειακού συμψηφισμού μέσω ενεργειακών κοινοτήτων (μία ανά Περιφέρεια). Εκτιμάται ότι η συνολική ενεργειακή δαπάνη στις περιπτώσεις αυτές θα μειωθεί από 450 σε 300 εκατ. ευρώ ετησίως.

Το πρόγραμμα «Απόλλων» ανακοινώθηκε από τον  υπουργό ΠΕΝ Θόδωρο Σκυλακάκη και την υφυπουργό Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου στο πλαίσιο των νέων μέτρων ενεργειακής στήριξης και σε επτά ερωτήσεις απαντήσεις το υπουργείο παρουσιάζει τα βήματα και τις διαδικασίες υλοποίησης του.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ το «Απόλλων» είναι τομεγαλύτερο Πρόγραμμα Ενεργειακού Συμψηφισμού στη χώρα. Στόχος του Προγράμματος είναιμέσωτης εγκατάστασηςσταθμών ΑΠΕμε συστήματα αποθήκευσης, να καλυφθεί:

α) το 90% της κατανάλωσης των ευάλωτων νοικοκυριών και

β) το 50% της κατανάλωσης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ Α’ και Β’, π.χ. κτίρια, αντλιοστάσια, οδοφωτισμός), των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων/Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων(ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ).

Στο Πρόγραμμα θα συμμετέχουν όλες οι Περιφέρειες της χώρας, όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό, ανάλογα με την εξέλιξη των διασυνδέσεων.

Το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους Ωφελούμενους μετά τον συμψηφισμό αναμένεται να μειωθεί ετησίως κατά 150 εκατ. ευρώ, ενώ με την εφαρμογή επιπλέον μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας η μείωση μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Για την υλοποίηση του Προγράμματος και την κάλυψη με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό ετησίως καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας ~1620GWh, εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί η ανάπτυξη 1,1GW νέων σταθμών ΑΠΕ με μπαταρίες συνολικής χωρητικότητας 1,1GWh, χωρίς ωστόσο αυτό να φέρει κάποια επιπλέον επιβάρυνση στον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ και τους υπόλοιπους καταναλωτές.

7 ερωτήσεις – απαντήσεις για το πρόγραμμα «Απόλλων»

1. Ποιος είναι ο στόχος του προγράμματος «Απόλλων»;

Το «Απόλλων» αποτελεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού στη χώρα -συνδυάζοντας την ενεργειακή με την κοινωνική πολιτική- και συντελεί, ώστε οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας να έχουν ακόμα πιο έντονο, θετικό, κοινωνικό αποτύπωμα.

Μέσα από την εγκατάσταση νέων σταθμών ΑΠΕ και την εφαρμογή εικονικού συμψηφισμού με ταυτοχρονισμό, το «Απόλλων» συμβάλλει:

• στην ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών και συγκεκριμένα στους δικαιούχους του Κοινωνικού Τιμολογίου Α, δηλαδή νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα κάτω των 5.400 ευρώ, καλύπτοντας το 90% των ενεργειακών τους καταναλώσεων και
• στη μείωση του ενεργειακού κόστους για τους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, τις ΔΕΥΑ και τους ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ, καλύπτοντας το 50% των καταναλώσεων τους.

2. Ποιοι είναι οι ωφελούμενοι του «Απόλλων»;

Το Πρόγραμμα «Απόλλων» απευθύνεται σε όλες τις Περιφέρειες, τους Δήμους, τις ΔΕΥΑ, τους ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ και τα ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας.

Σκοπός είναι μέσα από το «Απόλλων» -όπου είναι τεχνικά εφικτό και ανάλογα με την εξέλιξη των διασυνδέσεων- να επωφεληθούν οι 13 Περιφέρειες και οι 332 δήμοι για μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν στα δημοτικά τους κτίρια, στον οδοφωτισμό και στα αντλιοστάσιά τους και 127.500 δικαιούχοι του ΚΟΤ Α.

Επιπλέον, θα μπορέσουν να καλυφθούν 9.455 παροχές κατανάλωσης των ΔΕΥΑ και 3.570 παροχές κατανάλωσης που εξυπηρετούν ανάγκες των ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ.

3. Γιατί το «Απόλλων» επικεντρώνεται στους εν λόγω ωφελούμενους;

Το πρόγραμμα επικεντρώνεται στις συγκεκριμένες κατηγορίες ωφελούμενων, διότι μέσα από τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την κάλυψη μέρους των καταναλώσεων τους, επιδιώκεται:

• η βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης κυρίως των ευάλωτων νοικοκυριών,
• η παροχή κινήτρου, ώστε να εφαρμόσουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας για περαιτέρω μείωση των λογαριασμών τους και η δυνατότητα να διαθέσουν πόρους και
• η ενίσχυση της οικονομικής εξυγίανσής τους, δίνοντας τη δυνατότητα μέσα από τη μείωση των δαπανών για ηλεκτρική ενέργεια, να ρυθμίσουν τυχόν ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν σήμερα προς τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.

4. Πως θα υλοποιηθεί το «Απόλλων» για την κάλυψη των απαιτούμενων καταναλώσεων;

Η ανάπτυξη των σταθμών ΑΠΕ πρόκειται να πραγματοποιηθεί μέσω ανταγωνιστικών διαγωνισμών σε όλη την επικράτεια, οι οποίοι θα απευθύνονται σε έργα ΑΠΕ που έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης στο Σύστημα και θα συμψηφίζεται η παραγόμενη ενέργειά τους με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό με τις απαιτούμενες καταναλώσεις των ωφελούμενων.

Σε απόλυτους αριθμούς, αυτό σημαίνει ότι «ξεπαγώνουν» πάνω από 1 GW έργων ΑΠΕ, και δίνεται μία νέα διέξοδος προς την αγορά σε παραγωγούς, κάτι που θα οδηγήσει σε περαιτέρω τόνωση της αγοράς και σε νέες θέσεις απασχόλησης, γεγονός που υπογραμμίζει τον αναπτυξιακό προσανατολισμό του προγράμματος.

Για τους σκοπούς του προγράμματος, θα αξιοποιηθεί το μοντέλο των Ενεργειακών Κοινοτήτων και θα συσταθεί σε κάθε Περιφέρεια μία Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών, στην οποία θα συμμετέχουν οι εκάστοτε ΟΤΑ, ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ, ΔΕΥΑ και θα συγκεντρωθούν τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Θα συγκεντρωθούν όλες οι παροχές κατανάλωσης, οι οποίες θα είναι προς συμψηφισμό και θα μελετηθούν τα συγκεκριμένα προφίλ κατανάλωσης, ώστε να καθοριστούν οι ενεργειακές ανάγκες που θα πρέπει να καλυφθούν από τους σταθμούς ΑΠΕ.

Κατόπιν τούτου, θα διενεργηθούν ανταγωνιστικές διαδικασίες για κάθε Περιφέρεια, στις οποίες θα συμμετέχουν οι ενδιαφερόμενοι σταθμοί ΑΠΕ και θα προσφέρουν οικονομική προσφορά (€/MWh) για τη συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας που θα απαιτείται να καλυφθεί.

Οι σταθμοί που θα συμμετέχουν στους διαγωνισμούς θα είναι ώριμα έργα που έχουν οριστική προσφορά σύνδεσης -δηλαδή δεσμευμένο ηλεκτρικό χώρο- και αναμένουν να λάβουν τιμή αποζημίωσης για να υλοποιηθούν.

Οι σταθμοί ΑΠΕ που θα επιλεγούν θα αποζημιώνονται για την ενέργεια που παράγουν και συμψηφίζουν με τις καταναλώσεις των ωφελούμενων για διάρκεια 20 ετών.

Η θέση εγκατάστασης των σταθμών ΑΠΕ που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα και ενδεχομένως θα επιλεχθούν είναι ανεξάρτητη της Περιφέρειας που ανήκει η Ενεργειακή Κοινότητα και θα συμψηφιστούν οι καταναλώσεις.

5. Ποιος ο τρόπος αποζημίωσης των σταθμών ΑΠΕ και ποια η επιβάρυνση των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας;

Για την αποζημίωση των σταθμών ΑΠΕ θα συνάπτεται σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης (ΣΕΔΠ) με τον ΔΑΠΕΕΠ, όπου θα καθορίζεται η τιμή αποζημίωσης για συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας που θα συμψηφίζεται.

Παράλληλα, για τον συμψηφισμό της ενέργειας των ωφελούμενων από τους σταθμούς ΑΠΕ, θα συνάπτεται, όπως εφαρμόζεται και μέχρι σήμερα, μία σύμβαση ενεργειακού συμψηφισμού.

Η βασική διαφοροποίηση με τις μέχρι τώρα συμβάσεις είναι η εφαρμογή εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού, όπου καθορίζει την αποζημίωση των σταθμών ΑΠΕ και τον τρόπο εφαρμογής συμψηφισμού των καταναλώσεων.

Ωστόσο, η συγκεκριμένη διαφοροποίηση αποτελεί τη μεγαλύτερη δικλείδα ασφαλείας για τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να βελτιστοποιούν το κόστος συμμετοχής τους στις αγορές χονδρεμπορικής.

6. Γιατί επιλέχθηκε το συγκεκριμένο μοντέλο και όχι η ανάπτυξη «από το μηδέν» των σταθμών ΑΠΕ από τις Ενεργειακές Κοινότητες των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού;

Το συγκεκριμένο μοντέλο επιλέχθηκε, ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίηση του προγράμματος, αξιοποιώντας σταθμούς ΑΠΕ αδειοδοτημένους, διαστασιολογημένους και με εξασφαλισμένο τον ηλεκτρικό χώρο.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα έπρεπε εκτός από τη μελέτη των προφίλ κατανάλωσης, να διερευνήσουμε τις διαθέσιμες εκτάσεις για την ανάπτυξη των σταθμών και την αναζήτηση διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου που αυτή τη στιγμή είναι αγαθό σε έλλειψη.

Επιπλέον, σκοπός μας μέσω του προγράμματος είναι και η αξιοποίηση και όχι η περιθωριοποίηση ενός μεγάλου πλήθους έργων ΑΠΕ που αγγίζουν τα 8GW, που έχουν οριστική προσφορά σύνδεσης, καθώς επίσης και έργα που έχουν υποβάλλει αίτηση στον αρμόδιο διαχειριστή και αναμένουν να λάβουν οριστική προσφορά σύνδεσης στο επόμενο διάστημα.

Έργα που αναμένεται να συμμετέχουν, δηλαδή, στους επόμενους διαγωνισμούς ΑΠΕ της ΡΑΑΕΥ και να προχωρήσουν, άμεσα, σε υλοποίηση.

7. Ποια είναι τα στάδια και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του «Απόλλων»;

Το Πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί σε τρεις φάσεις υλοποίησης:

Την 1^η φάση, όπου θα πρέπει να συσταθούν οι απαραίτητες νομικές οντότητες ανά Περιφέρεια, να μελετηθούν οι ενεργειακές ανάγκες των ωφελούμενων και τα συγκεκριμένα προφίλ κατανάλωσης και να διαστασιολογηθούν τα απαιτούμενα έργα ΑΠΕ και η ενέργεια προς συμψηφισμό και εικονικό ταυτοχρονισμό, που θα ζητηθεί.

Η συγκεκριμένη διεργασία -επειδή είναι αρκετά χρονοβόρα, για να συγκεντρωθούν όλα τα μέλη και όλες οι παροχές, και κατόπιν να μελετηθούν, για να φέρουν ένα απτό αποτέλεσμα- θα ανατεθεί σε εξωτερικούς συμβούλους, που θα υποστηρίξουν τους ΟΤΑ και θα παραδώσουν για τις 13 Περιφέρειες – 13 Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών και 13 μελέτες με συγκεκριμένες ανάγκες για πράσινη ενέργεια.

Την 2^η φάση, όπου με βάση τις μελέτες που θα παραδοθούν ανά Ενεργειακή Κοινότητα θα προκηρυχθούν οι σχετικοί διαγωνισμοί για την επιλογή των αναδόχων – των έργων ΑΠΕ δηλαδή, που θα καλύψουν με την ενέργειά τους τις ενεργειακές ανάγκες των Ενεργειακών Κοινοτήτων.

Και την 3^η φάση, όπου είναι η κατασκευή και η ηλέκτριση των έργων. Εδώ, ζητούμενο από τους αναδόχους -εκτός από την κατασκευή των έργων ΑΠΕ- είναι να έχουν υπεύθυνο για τη διαχείριση της παραγόμενης ενέργειας και τον ενεργειακό συμψηφισμό των καταναλώσεων των ωφελούμενων.

Η υλοποίηση και των τριών φάσεων μέχρι και τη λειτουργία όλων των έργων για την κάλυψη όλων των Περιφερειών -εφόσον είναι τεχνικά εφικτό- εκτιμάται σε 36 μήνες από σήμερα.