ΥΠΕΝ: τι αλλάζει στις τελικές ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση

Τροποποιήσεις στις τελικές ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση, που θα φτάσουν στη Βουλή με το νέο πολεοδομικό και χωροταξικό νομοσχέδιο αναγγέλλει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται στην “Καθημερινή της Κυριακής”

Οι αλλαγές που ανακοινώνει ο ΥΠΕΝ για τα εκτός σχεδίου ακίνητα αφορούν στη δυνατότητα δόμησης παρόδιων ιδιοκτησιών με το σημερινό καθεστώς και σε κατοχύρωση των παρεκκλίσεων δόμησης μέσω προέγκρισης οικοδομικής άδειας με παράλληλη επιμήκυνση του χρόνου για την ανέγερση οικοδομής, σε συνδυασμό με τις σχετικές εγκρίσεις που απαιτούνται (αρχαιολογία, δασική υπηρεσία κλπ). Συγκεκριμένα:

Χαρακτηρισμός οδών

Φεύγει από το νομοσχέδιο η ρύθμιση που περιλάμβανε το σχέδιο νόμου για τον χωρισμό των δρόμων σε δύο κατηγορίες, από τις οποίες θα εξαρτάται αν κάποιος μπορεί να χτίσει εκτός σχεδίου ή όχι.

– «Έχουμε αποφασίσει να παραμείνει σε ισχύ η σημερινή νομοθεσία, μέχρι την υιοθέτηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων» δηλώνει χαρακτηριστικά ο υπουργός ΥΠΕΝ, σημειώνοντας ότι οι πρώτες πολεοδομικές μελέτες που θα προκηρυχθούν μέσω των νέων Τοπικών Πολεδομικών Σχεδίων  θα αφορούν τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, την Κρήτη,  καθώς και ορισμένες βεβαρημένες τουριστικά περιοχές της υπόλοιπης χώρας.

Παρεκκλίσεις δόμησης

Ο υπουργός αναφέρει επίσης ότι οι παρεκκλίσεις για δυνατότητα δόμησης σε οικόπεδα μικρότερα από 4 στρέμματα θα καταργηθούν το 2022, ωστόσο στο μεσοδιάστημα δεν θα μετράει ο χρόνος για την έκδοση εγκρίσεων από την δασική και την αρχαιολογική υπηρεσία. Σχετικά ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης ανακοινώνει ότι:

– «Όσον αφορά τις παρεκκλίσεις κάτω των 4 στρεμμάτων, επιμένουμε να καταργηθούν το 2022. Όμως σε αυτή τη μεταβατική περίοδο των δύο ετών (μέχρι την κατάργησή τους) δεν θα μετράει ο χρόνος που χρειάζεται για τις άδειες από το δασαρχείο ή την αρχαιολογική υπηρεσία, αν δεν έχουν δοθεί μέχρι τότε. Διότι έχει σωστά επισημανθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις ιδίως η αρχαιολογική υπηρεσία δεν δίνει στον ιδιοκτήτη τα απαιτούμενα πιστοποιητικά μέσα στο διάστημα των δύο ετών. Επομένως: όποιος επείγεται να χτίσει θα μπορέσει να το κάνει. Όποιος δεν επείγεται αλλά θέλει κάποια στιγμή να χτίσει, δεν έχει κανένα λόγο να αισθάνεται ότι «μένει εκτός», γιατί θα προχωρήσουμε γρήγορα και μαζικά στην εκπόνηση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων ώστε η συζήτηση για την εκτός σχεδίου δόμηση να μπει σε άλλη βάση».

Ειδικότερα αποσαφηνίζεται από τον Κωστή Χατζηδάκη ότι θα δοθεί μια προέγκριση της οικοδομικής άδειας, η οποία θα είναι «παγωμένη» μέχρι να εκδοθούν τα πιστοποιητικά.

-«Δεν θα χάνεται το δικαίωμα δόμησης. Αυτό για όσους επείγονται, που γνωρίζουμε ότι είναι λιγότερο από το 5% όλων των οικοδομικών αδειών. Όσοι δεν επείγονται, θα μπορούν να χτίσουν έπειτα από λίγα χρόνια με βάση τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, όπως γίνεται σήμερα εκεί όπου υπάρχει πολεοδομικός σχεδιασμός, π.χ. στη Σίφνο, στη Σέριφο, στην Πάρο, που διέπονται από διατάγματα», λέει σχετικά ο υπουργός.

Η συνέντευξη στην “Καθημερινή”

Oπως αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στην  “Καθημερινή” και στο δημοσιογράφο Γιώργο Λιάλιο ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης, το υπουργείο επέλεξε να μην ανοίξει τελικά το δύσκολο θέμα του πολεοδομικού χαρακτηρισμού των δρόμων, από το οποίο ακόμα και σήμερα εξαρτάται το αν κάποιος μπορεί να χτίσει. Αντιθέτως, θα επιμείνει στην κατάργηση της δυνατότητας οικοδόμησης σε οικόπεδα μικρότερα των 4 στρεμμάτων (οι λεγόμενες «παρεκκλίσεις»), παρέχοντας όμως μεγαλύτερη «μεταβατική» περίοδο.

Η συνέντευξη έχει ως εξής:

– Θα επιμείνει το υπουργείο στην κατάργηση των παρεκκλίσεων της εκτός σχεδίου ή θα έχουμε ακόμα μια χαμένη ευκαιρία;

– Το νομοθέτημα θα παραμείνει ίδιο στη φιλοσοφία του: είναι μια μεταρρύθμιση που έχει ως στόχο να προστατεύσει το περιβάλλον και μέσω αυτού να αυξήσει την αξία της περιουσίας των πολιτών. Πρέπει να βάλουμε μια τάξη στην εκτός σχεδίου δόμηση η οποία, σημειωτέον, είναι ελληνική ιδιαιτερότητα, δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη. Θα διατηρήσουμε λοιπόν τη φιλοσοφία μας σε μια σειρά από ρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα τη μείωση του συντελεστή δόμησης στην εκτός σχεδίου κατά 10% γενικά και ειδικά για τη βιομηχανία κατά 33%, τον αποκλεισμό της νομιμοποίησης αυθαιρέτων μέσω μεταφοράς συντελεστή, τη χρήση της μεταφοράς συντελεστή για την απόκτηση κοινόχρηστων χώρων, την ενίσχυση της δόμησης σε ένα οργανωμένο πλαίσιο. Είναι μια σειρά από χρήσιμες περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις.

– Τι αλλαγές θα δούμε στο πολεοδομικό σχέδιο νόμου;

– Oσον αφορά τις παρεκκλίσεις κάτω των 4 στρεμμάτων, επιμένουμε να καταργηθούν το 2022. Oμως σε αυτή τη μεταβατική περίοδο των δύο ετών (μέχρι την κατάργησή τους) δεν θα μετράει ο χρόνος που χρειάζεται για τις άδειες από το δασαρχείο ή την αρχαιολογική υπηρεσία, αν δεν έχουν δοθεί μέχρι τότε. Διότι έχει σωστά επισημανθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις ιδίως η αρχαιολογική υπηρεσία δεν δίνει στον ιδιοκτήτη τα απαιτούμενα πιστοποιητικά μέσα στο διάστημα των δύο ετών. Επομένως: όποιος επείγεται να χτίσει θα μπορέσει να το κάνει. Oποιος δεν επείγεται αλλά θέλει κάποια στιγμή να χτίσει, δεν έχει κανένα λόγο να αισθάνεται ότι «μένει εκτός», γιατί θα προχωρήσουμε γρήγορα και μαζικά στην εκπόνηση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων ώστε η συζήτηση για την εκτός σχεδίου δόμηση να μπει σε άλλη βάση.

– Δηλαδή θα δοθεί μια προέγκριση της οικοδομικής άδειας, η οποία θα είναι «παγωμένη» μέχρι να εκδοθούν τα πιστοποιητικά;

– Ακριβώς. Δεν θα χάνεται το δικαίωμα δόμησης. Αυτό για όσους επείγονται, που γνωρίζουμε ότι είναι λιγότερο από το 5% όλων των οικοδομικών αδειών. Oσοι δεν επείγονται, θα μπορούν να χτίσουν έπειτα από λίγα χρόνια με βάση τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, όπως γίνεται σήμερα εκεί όπου υπάρχει πολεοδομικός σχεδιασμός, π.χ. στη Σίφνο, στη Σέριφο, στην Πάρο, που διέπονται από διατάγματα.

– Τα πολεοδομικά διατάγματα των νησιών αυτών περιλαμβάνουν παρεκκλίσεις γιατί αυτές δεν έχουν ακόμα καταργηθεί. Πώς θα καταργήσετε τις παρεκκλίσεις όπως έχει ζητήσει το ΣτΕ, αν τις επιτρέψετε εκ νέου έπειτα από λίγα χρόνια, μέσω του όποιου πολεοδομικού σχεδίου εκπονηθεί για μια περιοχή;

– Το ΣτΕ δεν έχει καμία ένσταση για τις περιοχές της χώρας που έχουν πολεοδομικό σχεδιασμό. Οι ενστάσεις του ΣτΕ αφορούν την αναρχία στην εκτός σχεδίου δόμηση. Με την εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων στο υπόλοιπο 80% της χώρας, η συζήτηση γίνεται διαφορετική, αλλάζουμε γήπεδο. Μπορεί σε ένα πολεοδομικό σχέδιο να επιτραπεί η δόμηση κάτω από τα 4 στρέμματα, όχι όμως άτακτα, αλλά με βάση τοπικές ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, σε ένα μικρό νησί όπου υπάρχουν κυρίως μικρά οικόπεδα, η κοινή λογική λέει ότι θα πρέπει να είσαι πιο ελαστικός ως προς την ελάχιστη έκταση που θα χρειάζεται κάποιος για να χτίσει.

– Η ρύθμιση που περιλάμβανε το σχέδιο νόμου για τον χωρισμό των δρόμων σε δύο κατηγορίες, από τις οποίες θα εξαρτάται αν κάποιος μπορεί να χτίσει εκτός σχεδίου ή όχι, θα παραμείνει;

– Eχουμε αποφασίσει να παραμείνει σε ισχύ η σημερινή νομοθεσία, μέχρι την υιοθέτηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων.

– Το αποφασίσατε εξαιτίας της κριτικής που δεχθήκατε, κυρίως από το ΤΕΕ, ότι οι ρυθμίσεις για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης θα προκαλέσουν τεράστια κοινωνική και οικονομική αναστάτωση;

– Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και εγώ είμαστε υποστηρικτές της ελεύθερης οικονομίας και της επιχειρηματικότητας και δεν χρειαζόμαστε διαπιστευτήριο για αυτό. Η ανάπτυξη όμως πρέπει να είναι βιώσιμη, όχι επί ζημία του περιβάλλοντος. Το είδαμε στο Μάτι, στη Μάνδρα, το βλέπουμε σε πολλές τουριστικές περιοχές. Πρέπει ως κοινωνία να αποφασίσουμε να κοιτάξουμε 10 ή 20 χρόνια μπροστά. Εμείς ως πολιτικοί είναι εύκολο να πούμε «χτίστε παντού και χωρίς κανόνες», για να ικανοποιήσουμε τους ψηφοφόρους.

– Τότε γιατί αποσύρετε τη βασική ρύθμιση για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου;

– Γιατί το κράτος δεν είναι έτοιμο αύριο το πρωί να έχει έτοιμη την κατηγοριοποίηση των δρόμων. Σταθμίσαμε πολιτικά το ζήτημα: διατηρούμε την κατάργηση των παρεκκλίσεων και μεταθέτουμε την εφαρμογή του νέου πλαισίου για τους δρόμους στη στιγμή που θα θεσμοθετείται ένα τοπικό πολεοδομικό σχέδιο.

– Πότε θα ξεκινήσει η εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων και με ποια χρηματοδότηση;

– Θα είναι η άμεση προτεραιότητά μας στο υπουργείο τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, στο σχέδιο νόμου θα ενσωματωθεί ένα άρθρο για την τοποθέτηση ενός ειδικού μάνατζερ για τον συντονισμό της όλης διαδικασίας. Το πρώτο «πακέτο» πολεοδομικών μελετών θα προκηρυχθεί αμέσως μετά την ψήφιση του πολεοδομικού νομοσχεδίου. Θα περιλαμβάνει το σύνολο των Κυκλάδων, της Δωδεκανήσου και της Κρήτης, καθώς και ορισμένες βεβαρημένες τουριστικά περιοχές από την υπόλοιπη χώρα. Η χρηματοδότηση θα προέλθει συνδυαστικά από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάπτυξης. Σε κάθε περίπτωση, η χρηματοδότηση δεν είναι το ζήτημα. Η εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων είναι ο κεντρικός πυλώνας της μεταρρύθμισής μας.

– Για τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, που έχει εκδοθεί και αναστολή για νέες τουριστικές άδειες;

– Στόχος μας είναι σε ενάμισι έτος να έχουν ολοκληρωθεί τα πολεοδομικά τους σχέδια.

– Aρα θα προχωρήσετε πάλι σε απευθείας αναθέσεις;

– Οχι. Είμαστε σε επαφή με το υπουργείο Υποδομών για να δούμε την απλούστευση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Γιατί ξέρουμε ότι η υπόθεση αυτή δεν μπορεί να περιμένει.

– Αυθαίρετα. Eχετε καταλήξει τι θα γίνει με την κατηγορία 5, για την οποία έληξε η προθεσμία;

– Οταν έρθει στη Βουλή το νομοσχέδιο, περίπου σε ένα μήνα, θα υπάρχει μέσα και αυτή η ρύθμιση. Σίγουρα θα περιλαμβάνει τις περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.

– Η επανεξέταση των δασικών χαρτών πήρε νέα παράταση, ενώ έχουν κατατεθεί ήδη δύο προσφυγές στο ΣτΕ εναντίον της. Πού βαδίζουμε;

– Eχω τη διαβεβαίωση της Γενικής Διεύθυνσης Δασών ότι σε δύο χρόνια από σήμερα το έργο των δασικών χαρτών θα έχει ολοκληρωθεί για το 100% της χώρας. Αν το αφήναμε έτσι, με τους ρυθμούς εξέτασης των αντιρρήσεων δεν θα τελείωνε ποτέ. Η πραγματική φιλοδασική πολιτική είναι αυτή που κλείνει το θέμα εγκαίρως, όχι να το στέλνει στις ελληνικές καλένδες.

Η πλατφόρμα

– Υπάρχουν πολλά παράπονα από τους μηχανικούς για τη λειτουργία της πλατφόρμας του ΤΕΕ διαχρονικά. Γιατί, εφόσον είστε υπέρμαχος της ελεύθερης οικονομίας, δεν προχωρείτε σε δημοπράτηση αυτών των ηλεκτρονικών εφαρμογών, όπως ο ψηφιακός χάρτης, οι ηλεκτρονικές οικοδομικές άδειες, παρά τις αναθέτετε απευθείας στο ΤΕΕ;

– Γενικώς η πλατφόρμα λειτουργεί ικανοποιητικά. Το πρόβλημα υπήρξε γιατί η πλατφόρμα έχει συγκεκριμένες αντοχές και επειδή διαχρονικά ως Eλληνες είμαστε «της τελευταίας στιγμής». Oσο για τις αναθέσεις, αν εξαιρέσεις τον ψηφιακό χάρτη και το πολεοδομικό σχέδιο για το Μάτι, όλα τα υπόλοιπα προϋπήρχαν της δικής μου θητείας.