Υποδομών: οι 11 αλλαγές στις δημόσιες συμβάσεις

Έντεκα αλλαγές στις δημόσιες συμβάσεις μελετών έργων και προμηθειών φέρνει το νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Εδικότερα στη σχετική ανακοίνωση με τίτλο «11 μεγάλες αλλαγές με το νέο Νόμο 4412/16» αναφέρεται ότι στο πλαίσιο του Νομοσχεδίου, που φέρνει το Υπουργείο Ανάπτυξης, για τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά αποφασιστικά σε διόρθωση κρίσιμων διατάξεων του Νόμου 4412/16 με δύο στόχους: Και απόλυτη διαφάνεια και τα έργα να γίνονται στην ώρα τους».

Δείτε εδώ στο ecopress τι προβλέπει το νομοσχέδιο για ιδιώτες μηχανικούς, “πράσινη” κσοτολόγηση των έργων και τις προσφορές με υψηλές εκπτώσεις.  Στο μεταξύ από 12 έργα στο Δήμο Βόλου άρχισαν και αναμένεται να επεκταθούν σε όλη τη χώρα  οι ματαιώσεις διαγωνισμών μικρών και μεγάλων δημοσίων έργων,  λόγω της κινητοποίησης που ξεκίνησαν οι μηχανικοί του δημοσίου,  αντιδρώντας στην «ιδιωτικοποίηση» των τεχνιοκών υπηρεσιών του δημοσίου.  Δείτε εδώ στο ecopress

Οι έντεκα αλλαγές

Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών οι βασικές μεταρρυθμίσεις που εισάγονται με την τροποποίηση του Ν. 4412/16:

1. Ενίσχυση του συστήματος μελέτη – κατασκευή, ώστε να μπορεί να εκκινεί η διαδικασία δημοπράτησης των έργων αμεσότερα απ’ ό,τι ισχύει σήμερα, παράλληλα με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την ανακήρυξη αναδόχου, υπό τον όρο οι εγκριθέντες περιβαλλοντικοί όροι να μην μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο του έργου. Βασική αρχή του συγκεκριμένου τρόπου ανάθεσης αποτελεί η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον Ανάδοχο.
2. Η δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία της χώρας, έργων δηλαδή που είναι ενταγμένα στο άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, θα μπορεί να ξεκινήσει γρηγορότερα απ’ ό, τι ίσχυε έως και σήμερα. Στα μεγάλα έργα προβλέπεται, επίσης, η εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στις ιδιωτικές επενδύσεις για την ταχύτερη δημοπράτησή τους.
3. Αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής τους. Το γεγονός αυτό μάλιστα είχε επισημανθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο εξής θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του 10% από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ταυτόχρονα η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης.
4. Θεσμοθετείται η ιδιωτική επίβλεψη έργων και μελετών, δηλαδή η δυνατότητα να μπορεί να ασκηθεί επίβλεψη εκτός από την Υπηρεσία και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος θα διαθέτει τις αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις. Ιδιαίτερα για τις μελέτες θα μπορούν να προσλαμβάνονται ιδιώτες εξειδικευμένοι μηχανικοί (checkers) στο στάδιο της παραλαβής.
5. Το σύστημα παρακολούθησης των έργων μετατρέπεται σε δηλωτικό, από ελεγκτικό όπως ισχύει σήμερα. Σκοπός είναι να διευκολύνονται οι επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί του έργου. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία απαλλάσσεται από υποχρεώσεις, στις οποίες δεν μπορούσε να ανταποκριθεί με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσμενή αποτελέσματα για το Δημόσιο, λόγω αυτοδίκαιων εγκρίσεων. Η υποβολή των επιμετρήσεων από τον ανάδοχο γίνεται πλέον κανόνας και συνοδεύεται με αυξημένη ευθύνη ως προς την αλήθεια αυτών, με στόχο να επιταχυνθεί η πληρωμή των λογαριασμών.
6. Θεσμοθετείται για έργα προϋπολογισμού άνω των δέκα εκ (10.000.000) ευρώ, η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της Σύμβασης. Για έργα κατώτερου προϋπολογισμού, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου.
7. Προωθείται ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση διαδικασιών. Ειδικότερα, καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου, σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης. Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και στον επιβλέποντα του έργου, με στόχο την επιτάχυνση ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων στο έργο και την επίλυση οιωνδήποτε διαφωνιών χωρίς χρονικές καθυστερήσεις.
8. Καταπολεμούνται οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις των έργων αφού στις διακηρύξεις για έργα άνω του ορίου της Οδηγίας γίνεται υποχρεωτική πρόβλεψη κινήτρου – πριμ πρόσθετης αμοιβής ίσης έως 5% της συμβατικής δαπάνης για παράδοση έργων νωρίτερα από τη συμβατική προθεσμία. Ταυτόχρονα δίνεται βάρος και στην ποιοτικότερη υλοποίηση των μελετών και των έργων, αφού καθιερώνεται πλέον αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης μετά την πάροδο 24 μηνών από τη λήξη του συμβατικού χρόνου για συμβάσεις μελετών και αυξάνεται ο χρόνος υποχρεωτικής εγγύησης στα πέντε έτη για τα έργα.
9. Επιπλέον καταργούνται οι κληρώσεις για την ανάδειξη των επιτροπών, που επέφεραν υπερβολικές καθυστερήσεις στην διεξαγωγή των διαγωνισμών. Την ίδια στιγμή, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερη εικόνα του έργου.
10. Καταργείται η υποχρέωση ετήσιας κατάρτισης καταλόγου για την δυνατότητα απευθείας ανάθεσης μελετών, προμηθειών και έργων, κάτι που ήταν πάγιο αίτημα των φορέων ΟΤΑ και στην πραγματικότητα τους έδενε τα χέρια στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν ακόμα και δαπάνες μικρών συμβάσεων. Ταυτόχρονα αλλάζουν τα όρια απευθείας ανάθεσης και γίνονται πλέον 30.000 ευρώ για μελέτες και προμήθειες και 60.000 ευρώ για έργα.
11. Προχωρά η ίδρυση Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών και η παραλαβή του έργου σε ένα μόνο στάδιο.

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι «ένα δαιδαλώδες θεσμικό πλαίσιο, έχει αποδειχτεί στην πράξη κατά το παρελθόν, ότι έχει ως αποτέλεσμα και να καθυστερούν τα έργα λόγω γραφειοκρατίας, αλλά και τελικά να υπάρχει λιγότερη διαφάνεια, λόγω ακριβώς των πολύπλοκων διαδικασιών, που υποτίθεται θα την εξασφάλιζαν.

Όπως έχει ξεκαθαρίσει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, αυτή η κυβέρνηση δεν κάνει καμία έκπτωση ούτε στη διαφάνεια, ούτε στην αποτελεσματικότητα. Με τον εξορθολογισμό της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις, διασφαλίζονται και τα δύο.

Ο εξορθολογισμός ήταν δε αναγκαίος, καθώς ο Νόμος 4412 σχεδιάστηκε με μεγάλη προχειρότητα το 2016  και  στη συνέχεια η ίδια η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον τροποποίησε 385 φορές. Γεγονός που αποδεικνύει την ανάγκη αλλαγών».