Ύψη κτιρίων: ρωγμές στη νέα απόφαση – ξανά στο ΣτΕ το δεκαόροφο της Ακρόπολης

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Σε ευθεία αμφισβήτηση θέτει η ΕΛΛΕΤ τη νέα υπουργική απόφαση που εξέδωσε το ΥΠΕΝ, ώστε να συνεχιστεί η έκδοση οικοδομικών αδειών με τα «μπόνους» δόμησης στα ύψη των κτιρίων κατά ΝΟΚ. Προαναγγέλλει «περεταίρω ενέργειες», που παραπέμπουν σε δικαστικές προσφυγές, ζητώντας  ήπια δόμηση στην Αθήνα και σε όλες τις πόλεις της χώρας. Ξανά στο ΣτΕ το δεκαόροφο ξενοδοχείο της Coco-Mat στην Ακρόπολη, με πρόστιμο αυθαιρέτου 7 εκατ ευρώ, ενώ στις 14 Φεβρουαρίου 2023 λήγει η προθεσμία κατεδάφισης.

Νεότερη ενημέρωση: To ΥΠΕΝ αντέδρασε στις αμφισβητήσεις – τι λέει για την εφαρμογή της νέας απόφασης για τα ύψη κτιρίων Δείτε εδώ στο ecopress

«Η νέα απόφαση του ΥΠΕΝ δεν ενσωματώνει την νομολογία του ΣτΕ, και άρα εντείνει αντί να διορθώνει την αμφιβολία και την ανασφάλεια δικαίου»λέει η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ).

Ολόκληρη η απόφαση του ΥΠΕΝ με θέμα «Αποσαφήνιση του ρυθμιστικού πεδίου της περ. β της παρ. 5 του άρθρου 1 του ν. 4067/2012 (ΝΟΚ), όσον αφορά στα ύψη των κτιρίων» Δείτε εδώ στο ecopress

Aμφιβολία και ανασφάλεια δικαίου

-«Η νέα απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία τα διατάγματα του 1934 και του 1955 (για την Αθήνα) «δεν ήταν διατάγματα προστασίας» ενώ το διάταγμα του 1955 έχει ήδη «καταστεί ανενεργό» ήδη από το 1973 επιχειρεί με λάθος τρόπο την διόρθωση της εκκρεμότητας, χωρίς να ενσωματώνει την νομολογία του ΣτΕ, και άρα εντείνει αντί να διορθώνει την αμφιβολία και την ανασφάλεια δικαίου», τονίζει η ΕΛΛΕΤ και σημειώνει ότι:

-«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ήδη από τις 23.5.2021 σε επιστολή προς τον υφυπουργό ΥΠΕΝ, έχει διατυπώσει με σαφήνεια την θέση ότι: «το ΥΠΕΝ πρέπει άμεσα να εκδώσει Εγκύκλιο -και αν κριθεί ασφαλέστερο να ρυθμίσει θεσμικά- για εφαρμογή των μέγιστων υψών μετά τον ΓΟΚ του 1985, σύμφωνα με την νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (…). Ταυτόχρονα να ανακαλέσει παλαιότερες εγκυκλίους που προκαλούν σύγχυση και έρχονται σε αντίθεση με τη νομολογία. Δεν έχει τίποτα να φοβηθεί η Διοίκηση πράττοντας το καθήκον της». Η αποδοχή της νομολογίας είναι δείγμα χρηστής διοίκησης και όχι το αντίθετο», υπογραμμίζοντας ότι:

-«Όπως το ΣτΕ αναφέρει «δεν νοείται ισότητα στην παρανομία και συνεπώς, ακόμη και αν η Διοίκηση κακώς εφήρμοσε τον νόμο σε άλλες περιπτώσεις, δεν υποχρεούται ούτε η ίδια ούτε τα Δικαστήρια να τον εφαρμόσουν κακώς στο μέλλον».

Τι θα γίνει με την εφαρμογή

-«Το σωστό είναι η διοίκηση να ενσωματώσει στις αποφάσεις της τη νομολογία και να εκδώσει συγκεκριμένες οδηγίες για την εφαρμογή της», απάντησε η Μάρω Ευαγγελίδου αρχιτέκτονας πολεοδόμος, υπεύθυνη του τομέα πολεοδομίας χωροταξίας της ΕΛΛΕΤ, σε σχετικές δημοσιογραφικές ερωτήσεις, επισημαίνοντας ότι «υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην εφαρμογή της συγκεκριμένης απόφασης του ΥΠΕΝ, εφόσον δεν ενσωματώνει τη νομολογία του ΣτΕ».

-«Η εφαρμογή της νομιμότητας είναι πρωτίστως υποχρέωση της πολιτείας και δεν είναι δουλεία του κάθε υπαλλήλου», είπε η κα Ευαγγελίδου, σημειώνοντας ότι: «οι υπάλληλοι που δεν θα εφαρμόσουν τη νέα απόφαση κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με διοικητικές κυρώσεις αλλά και προσφυγές εναντίον τους».

Οι πληροφορίες από το Δήμο Αθηναίων αναφέρουν ότι η διοίκηση του Δήμου εναρμονίζεται πλήρως με τις κατευθύνσεις της απόφασης που εξέδωσε το ΥΠΕΝ και η εντολή προς τις πολεοδομικές υπηρεσίες είναι να προχωρήσουν στην άμεση εφαρμογή της.

Ξανά στο ΣτΕ το δεκαόροφο της Ακρόπολης

Στο περιθώριο της συνέντευξης Τύπου της ΕΛΛΕΤ, έγινε γνωστό ότι την Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2023 εκδικάζεται ξανά στο ΣτΕ  η υπόθεση του ξενοδοχείου ιδιοκτησίας της εταιρίας Coco-Mat. Για το συγκεκριμένο κτίριο έχει επιβληθεί από την Πολεοδομία της Αθήνας  πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου, συνολικού ύψους 7 εκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΣτΕ, που έχουν κρίνει τους δύο τελευταίους ορόφους και το δώμα του δεκαόροφου ξενοδοχείου αυθαίρετους και κατεδαφιστέους. Επίσης από το ΣτΕ έχει οριστεί  στο δήμο της Αθήνας τρίμηνη προθεσμία, η οποία λήγει στις 14 Φεβρουαρίου 2023, να κατεδαφίσει το τμήμα του κτιρίου που έχει κριθεί αυθαίρετο. Δείτε εδώ στο ecopress

Η ιδιοκτησία του κτιρίου, όπως εξαρχής ήταν αναμενόμενο έχει ασκήσει ένδικα μέσα για τις συγκεκριμένες αποφάσεις. Παράλληλα έχει γνωστοποιήσει ότι θα προβεί σε ενέργειες διεκδίκησης αποζημιώσεων από το ελληνικό δημόσιο. Αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η εξέλιξη  – αν και από πολλοί γνωρίζοντες τη θεωρούν προδιαγεγραμμένη στην κατεύθυνση ότι: «η αυθαιρεσία θα κατεδαφιστεί στα χαρτιά και στα λόγια και το κτίριο θα μείνει όρθιο»– και η τελική έκβαση της υπόθεσης.

Ολόκληρη η ανακοίνωση της  ΕΛΛΕΤ

Ολόκληρη η ανακοίνωση που εξέδωσε η ΕΛΛΕΤ, για τη νέα απόφαση του ΥΠΕΝ για τα ύψη των κτιρίων, με  χαρακτηριστικό τίτλο: «δεν νοείται ισότητα στην παρανομία» αναφέρει τα ακόλουθα:

-«Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) (705/2020 και 706/2020) με αντικείμενο τα κτίρια της περιοχής Μακρυγιάννη και οι πρόσφατες αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου, (2026/2022 και 2028/2022) για τους Αμπελοκήπους όπως και η παλιότερη νομολογία (ΣτΕ 1383/2016 και 796/2016) ανέδειξαν με τρόπο σαφή, κατανοητό και αδιαμφισβήτητο το κρίσιμο θέμα των εφαρμοζόμενων υψών των κτιρίων μετά τον ΓΟΚ του 1985. Κατά το ΣτΕ «ο τρόπος υπολογισμού του μέγιστου ύψους των κτιρίων σε συνάρτηση με τον σ.δ. κάθε περιοχής κατά το άρθρο 15 παρ. 1 του ΝΟΚ, το οποίο έχει παρεμφερή διατύπωση με το άρθρο 9 παρ. 7 του ΓΟΚ 1985, δεν εφαρμόζεται, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες με ειδικά διατάγματα προϋφιστάμενα του ΝΟΚ έχουν ορισθεί για περιοχές ή οικισμούς συγκεκριμένοι όροι δομήσεως, όπως ανώτατα ύψη κτιρίων». Άρα βάσει της νομολογίας τα ειδικά ΠΔ/τα κατισχύουν του ΝΟΚ, ανεξάρτητα αν έχουν θεσπιστεί για λόγους προστασίας ή όχι.

Η χθεσινή απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την οποία τα διατάγματα του 1934 και του 1955 (για την Αθήνα) «δεν ήταν διατάγματα προστασίας» ενώ το διάταγμα του 1955 έχει ήδη «καταστεί ανενεργό» ήδη από το 1973 επιχειρεί με λάθος τρόπο την διόρθωση της εκκρεμότητας, χωρίς να ενσωματώνει την νομολογία του ΣτΕ, και άρα εντείνει αντί να διορθώνει την αμφιβολία και την ανασφάλεια δικαίου.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ήδη από τις 23.5.2021 σε επιστολή προς τον υφυπουργό ΥΠΕΝ, έχει διατυπώσει με σαφήνεια την θέση ότι: «το ΥΠΕΝ πρέπει άμεσα να εκδώσει Εγκύκλιο -και αν κριθεί ασφαλέστερο να ρυθμίσει θεσμικά- για εφαρμογή των μέγιστων υψών μετά τον ΓΟΚ του 1985, σύμφωνα με την νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (…). Ταυτόχρονα να ανακαλέσει παλαιότερες εγκυκλίους που προκαλούν σύγχυση και έρχονται σε αντίθεση με τη νομολογία. Δεν έχει τίποτα να φοβηθεί η Διοίκηση πράττοντας το καθήκον της”. Η αποδοχή της νομολογίας είναι δείγμα χρηστής διοίκησης και όχι το αντίθετο.

Όπως το ΣτΕ αναφέρει «δεν νοείται ισότητα στην παρανομία και συνεπώς, ακόμη και αν η Διοίκηση κακώς εφήρμοσε τον νόμο σε άλλες περιπτώσεις, δεν υποχρεούται ούτε η ίδια ούτε τα Δικαστήρια να τον εφαρμόσουν κακώς στο μέλλον».

Ταυτόχρονα με την ίδια επιστολή η ΕΛΛΕΤ είχε επισημάνει τον λανθασμένο τρόπο με τον οποίο ο ΝΟΚ αυξάνει την δόμηση με πρόβλεψη μη προσμετρώμενων στον ΣΔ τμημάτων των υπό ανέγερση κτιρίων, (όπως πατάρια, κλιμακοστάσια κλπ), αυξήσεις που ευνοούνται ακόμη περισσότερο, από την λανθασμενη ερμηνεία των υψών.

Η ΕΛΛΕΤ αντιλαμβανόμενη τη σοβαρότητα και την κρισιμότητα του θέματος επιφυλάσσεται να μελετήσει την ΥΑ και το όλο θέμα σε βάθος, ώστε να σταθμίσει τις αναγκαίες περεταίρω ενέργειες.

Σημειωτέον δε ότι το ζήτημα δεν αφορά μόνον στην περιοχή Αθηνών, αλλά σε όλα τα αστικά κέντρα της χώρας, όπου έχουν καθοριστεί ύψη με ειδικά ΠΔ και με την λανθασμένη ερμηνεία της διοίκησης αλλοιώνεται η φυσιογνωμία των αστικών αυτών κέντρων. Ειδικά για την Αθήνα όμως η ΕΛΛΕΤ έχει πάντα την θέση για καθορισμό ήπιων όρων δόμησης και χρήσεων γης και την προστασία της κατοικίας με ιδιαίτερη έμφαση στο ιστορικό κέντρο της πόλης, θέμα για το οποίο σταθερά αγωνίζεται».