Κτηματολόγιο: Σε επτά νομούς κλείνει ο κύκλος των παρατάσεων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Σε επτά νομούς της χώρας κλείνει ο κύκλος των συνεχών παρατάσεων και όσοι ιδιοκτήτες δεν υποβάλουν δηλώσεις ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο,  θα είναι πλέον εκτεθειμένοι στις συνέπειες των εκπρόθεσμων δηλώσεων.

Συγκεκριμένα  λήγει τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2019  η οριστική προθεσμία υποβολής δηλώσεων σε περιοχές των περιφερειακών ενοτήτων Θεσσαλονίκης, Πιερίας, Πρέβεζας, Άρτας, Λευκάδας, Λάρισας και Κόρινθου. Στις συγκεκριμένες περιοχές τα ποσοστά συμμετοχής κυμαίνονται πέριξ του 50%, γεγονός το οποίο λειτουργεί ενισχυτικά στην απόφαση να κλείσει η μακρά περίοδος των παρατάσεων.

«Σιωπηρή παράταση»

Από την επομένη ημέρα λήξης της οριστικής προθεσμίας,  όποιες δηλώσεις κατατεθούν θα είναι πλέον εκπρόθεσμες. Τυπικά αυτό σημαίνει πως οι ιδιοκτήτες θα βρίσκονται αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να χρεωθούν με πρόστιμα.

Σημειώνεται ωστόσο ότι μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί υπουργική απόφαση με την οποία να ενεργοποιούνται τα θεσμοθετημένα πρόστιμα, για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις. Παράλληλα έχει γίνει γνωστό από το ΥΠΕΝ ότι εξετάζεται νέα νομοθετική δέσμη για την ενίσχυση της ροής δηλώσεων στο Κτηματολόγιο, η οποία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αναμόρφωση των προστίμων, σε ύψος ανάλογο με την διάρκεια της καθυστέρησης του κάθε ιδιοκτήτη να δηλώσει το ακίνητο του. Πάντως το ΥΠΕΝ διαμηνύει ότι δεν έχει σκοπό να κινηθεί με «εισπρακτική» και «τιμωρητική» λογική.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι να τεθεί σε ισχύ η νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ για τα πρόστιμα θα λειτουργήσει σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως στις περιοχές που λήγει αυτήν την περίοδο η οριστική προθεσμία των δηλώσεων, ως «σιωπηρή παράταση» για την υποβολή των δηλώσεων.

Υποχρεωτική η δήλωση

Σημειώνεται ότι η δήλωση των ακινήτων στο Κτηματολόγιο είναι υποχρεωτική.  Η νομοθεσία προβλέπει ότι όσοι ιδιοκτήτες δεν δηλώσουν τα ακίνητά τους μέχρι και τη λήξη της περιόδου εκπρόθεσμης δήλωσης, ούτε υποβάλουν αίτηση διόρθωσης των πρώτων εγγραφών κατά την οκταετή λειτουργία του Κτηματολογίου (αφορά στα νέα προγράμματα) μέχρι και την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών, απειλούνται να τα χάσουν οριστικά.

Έως τώρα χιλιάδες ακίνητα σε περιοχές που έχουν οριστικοποιηθεί οι πρώτες εγγραφές – δεν έχουν δηλωθεί και είναι ανοιχτό το θέμα, υπό την πίεση και του Υπερταμείου να δρομολογηθεί η διαδικασία σταδιακής περιέλευσής τους στο Δημόσιο. Είναι τα λεγόμενα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη» και πλέον όσοι από τους ιδιοκτήτες μετανιώσουν που δεν τα δήλωσαν, μπορούν να προσφύγουν δικαστικώς, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση.

Δικαστική διόρθωση

Οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, με τις οποίες το ΥΠΕΝ θα προσπαθήσει να απαλείψει κάθε εμπόδιο που φρενάρει την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και δημιουργεί προβλήματα στους ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να παρουσιαστούν τις επόμενες εβδομάδες και να τεθούν σε εφαρμογή από τη νέα χρονιά.

Εξετάζεται ρύθμιση, με την οποία να δίνεται η δυνατότητα δικαστικής διόρθωσης των εγγραφών ιδιοκτητών ακινήτων σε 35 περιοχές της χώρας, όπου 15.000 – τουλάχιστον – ιδιοκτήτες, κινδυνεύουν να χάσουν την περιουσία τους.

Πρόκειται για τις 35 περιοχές οι οποίες εξαιρέθηκαν τόσο από τις ρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης (τον Δεκέμβριο του 2018) αλλά και από την οριζόντια παράταση έως το 2020 που προβλέπει διάταξη, την οποία ενέταξε στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης.

Ειδικότερα, είναι 21 περιοχές για τις οποίες η προθεσμία έληγε το 2017 και 14 περιοχές για τις οποίες οι προθεσμία έληξε μεταξύ 2 Οκτωβρίου και 19 Νοεμβρίου 2018.

Ο σχεδιασμός κινείται στο πλαίσιο να δοθεί λύση σε όσους ιδιοκτήτες έχουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας και για διάφορους λόγους δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους ή υπάρχουν λάθη στις εγγραφές τους, ενώ θα μπουν δικλίδες ασφαλείας,  ώστε να αποκλειστούν όσοι δεν έχουν τίτλους και μέσα στις συνθήκες, που έχουν δημιουργηθεί θα προσπαθήσουν να επικαλεστούν δήθεν χρησικτησία.

Τα πρόστιμα

Τα πρόστιμα που ισχύσουν σήμερα για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις ιδιοκτησίας  υπολογίζονται με βάση  το είδος, το εμβαδό και τη θέση του γεωτεμαχίου. Ειδικότερα προβλέπεται:

• Δικαίωμα εντός αστικής περιοχής: Για αδόμητο γεωτεμάχιο κάτω των 400 τ.μ. το πρόστιμο είναι 70 ευρώ, για αδόμητο γεωτεμάχιο άνω των 400 τ.μ. το πρόστιμο ανεβαίνει στα 120 ευρώ, για γεωτεμάχιο με κτίσμα μέχρι 200 τ.μ. στα 1 50 ευρώ, για γεωτεμάχιο με κτίσμα άνω των 200 τ.μ. στα 250 ευρώ, για διηρημένη ιδιοκτησία μέχρι 200 τ.μ. το πρόστιμο είναι 100 ευρώ, για διηρημένη ιδιοκτησία άνω των 200 τ.μ. στα 250 ευρώ, ενώ για βοηθητικό χώρο (αυτοτελούς ιδιοκτησίας) το πρόστιμο είναι 50 ευρώ.
• Δικαίωμα σε αγροτική περιοχή: Για αδόμητο γεωτεμάχιο κάτω των 4.000 τ.μ. στα 70 ευρώ, για αδόμητο γεωτεμάχιο άνω των 4.000 τ.μ.στα 100 ευρώ, για γεωτεμάχιο άνω των 4.000 τ.μ. με κτίσμα στα 200 ευρώ και για κάθε άλλο δικαίωμα (π.χ. δουλεία) το πρόστιμο είναι 70 ευρώ.