Δασικοί Χάρτες: Οδηγός για να κατοχυρώσετε δικαιώματα και περιουσίες

Της Γραμμάτης Μπακλατσή,  τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού

baklatsi@yahoo.gr

Με αφορμή την παράταση μικρής διάρκειας, για την υποβολή αντιρρήσεων επί των δασικών χαρτών σε Ανατολική και Δυτική Αττική, Κυκλάδες, Θεσσαλονίκη, Δράμα, Κοζάνη, Μαγνησία και Καρδίτσα, οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες πρέπει να γνωρίζουν τι και πως πρέπει να πράξουν για να κατοχυρώσουν δικαιώματα και περιουσίες.

Δείτε εδώ το ρεπορτάζ του ecopress: παράταση με αστερίσκους για τις αντιρρήσεις στους δασικούς χάρτες

Τους τελευταίους μήνες εκδόθηκε πληθώρα αποφάσεων του ΣτΕ για τα δασικά αυθαίρετα, τους δασικούς χάρτες, τις εκχερσωμένες εκτάσεις και τις οικιστικές πυκνώσεις, οι οποίες προκαλούν προβλήματα στην εξέλιξη της όλης διαδικασίας ανάρτησης – κύρωσης των δασικών χαρτών. Συγκεκριμένα:

α) Κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές τις «οικιστικές πυκνώσεις» εντός των δασικών εκτάσεων, δηλαδή τους οικισμούς αυθαιρέτων (ανεξάρτητα του μεγέθους τους) μέσα στους δασικούς ιστούς, οι οποίοι εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες την απόφαση του ΣτΕ με την οποία κρίθηκε παράνομη η διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών γιατί δεν τηρήθηκε σωστά η διαδικασία από την διοίκηση σχετικά με τις αιτήσεις πολιτών για διόρθωση του χάρτη λόγω ύπαρξης προδήλων σφαλμάτων,

β) άνοιξε ο δρόμος για την κατεδάφιση αυθαιρέτου εντός «οικιστικής πύκνωσης» σε αναδασωτέα περιοχή,

γ) δεν μπορεί να γίνει εξαγορά δασικής έκτασης που άλλαξε χρήση και χρησιμοποιείται για αγροτική εκμετάλλευση,

δ) δεν έγινε σωστά η διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών, γιατί οι αιτήσεις προδήλων σφαλμάτων που κατέθεσαν οι πολίτες και απορρίφθηκαν από τη διοίκηση θα πρέπει να προωθηθούν στην Επιτροπές Αντιρρήσεων προς εξέταση.

Με αυτά τα δεδομένα, πολίτες, αλλά και υπηρεσίες του Υπουργείου περιβάλλοντος βρίσκονται σε σύγχυση και η διαδικασία ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών να έχει «παγώσει». Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει δεσμευτεί μέχρι τέλος Δεκεμβρίου να φέρει νέες νομοθετικές διατάξεις που θα είναι σύμφωνες με τις επιταγές του ΣτΕ και θα «ξεμπλοκάρουν» τη διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών και ολοκλήρωσης του κτηματολογίου.

• Θα πάρει παράταση η ανάρτηση των δασικών χαρτών, που λήγει 31 Οκτωβρίου;

Εν αναμονή επίσημων ανακοινώσεων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, γνωρίζουμε όπως έχει ειπωθεί ότι θα δοθεί μια μικρή παράταση, για αυτό οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες δεν θα πρέπει να επαναπαυτούν, αλλά να ετοιμάσουν τα δικαιολογητικά και να καταθέσουν έγκαιρα την αντίρρησης τους.

• Πώς μπορώ να δω αν έχει χαρακτηριστεί δασική μια έκταση;

Στην ιστοσελίδα www.ktimanet.gr έχουν αναρτηθεί όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι και αναρτημένοι). Ο πολίτης αφού αναζητήσει το ακίνητο του στην ηλεκτρονική εφαρμογή, μπορεί να δει τον χαρακτηρισμό του. Ο χαρακτηρισμός του έχει δύο γράμματα. Το πρώτο αφορά τον χαρακτήρα της έκτασης το 1945 ή το 1960 και το δεύτερο την νεότερη περίοδο 2007-2009. Αν για παράδειγμα έχει χαρακτήρα ΔΑ, σημαίνει ότι ήταν δασική έκταση ή δάσος παλαιότερα και πλέον έχει άλλη χρήση (π.χ. αγροτική).

• Το σπίτι μου είναι αυθαίρετο, είναι σε οικιστική πυκνότητα και δεν μπορώ να κάνω αντίρρηση. Τι να κάνω για να μην το χάσω;

Δεν υπόκεινται στην διαδικασία κύρωσης δασικών εκτάσεων οι οικιστικές πυκνώσεις ιώδους περιγράμματος,που είναι περιοχές δασικών αυθαιρέτων που οι δήμοι έχουν δηλώσει. Σε περίπτωση που το κτίσμα σας περικλείεται από το ιώδες περίγραμμα, εξαιρείται προσωρινά του δασικού χάρτη και το ηλεκτρονικό σύστημα δεν επιτρέπει να προχωρήσετε σε αντίρρηση. Σε δεύτερη φάση μετά από νομοθετικές ρυθμίσεις θα μας ενημερώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος τι θα γίνει με αυτές τις περιοχές.

• Πώς σχετίζεται ο δασικός χάρτης με το κτηματολόγιο;

Οι δασικοί χάρτες εξετάζουν τον χαρακτήρα της έκτασης. Στις περιοχές όπου εφαρμόζεται το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, οι εκτάσεις που υπόκεινται στη δασική νομοθεσία θεωρούνται δασικές. Εμμεσα, λοιπόν, οι δασικοί χάρτες εξετάζουν και το ιδιοκτησιακό καθεστώς και συνεπώς συνδέονται με το κτηματολόγιο.

• Γιατί είναι σημαντικό να ενημερωθώ για την ανάρτηση των δασικών χαρτών;

Εάν η ακίνητη περιουσία σας εμφανίζεται ως «δασικού χαρακτήρα» έκταση, τότε προκύπτουν σημαντικοί περιορισμοί, λόγω υπαγωγής στις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Σε γενικές γραμμές απαγορεύεται η οικοδόμηση, η καλλιέργεια και γενικά οποιαδήποτε χρήση ή αξιοποίηση του ακινήτου. Επίσης μπορεί να επιβληθούν πρόστιμα για φθορά δασικής βλάστησης, και σε πολλές περιπτώσεις η ιδιοκτησία της έκτασης να περιέλθει στο Δημόσιο

• Πώς μπορώ να κάνω αντίρρηση;

Η αντίρρηση γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας www.ktimanet.gr και μόνο εντός της περιόδου κατάθεσης αντιρρήσεων, δηλαδή ενστάσεων επί του αναρτημένου δασικού χάρτη. Στη συνέχεια τα αντίγραφα των εγγράφων πρέπει να κατατεθούν στο αντίστοιχο Σημείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικών Χαρτών (Σ.Υ.Α.Δ.Χ.).

• Τι έγγραφα πρέπει να καταθέσω;

Α. Το έντυπο αντίρρησης συμπληρωμένο με τα στοιχεία φυσικού/νομικού προσώπου, τις γεωγραφικές συντεταγμένες (σε Ελληνικό Γεωγραφικό Σύστημα Συντεταγμένων ΕΓΣΑ ’87) του ακινήτου και τη διατύπωση της αντίρρησης.

Β. Τα στοιχεία που θεμελιώνουν το έννομο συμφέρον (κυριότητα, υποθήκη, δουλεία προσύμφωνο πώλησης – δωρεάς ακινήτου κ.ά.).

Γ. Το αποδεικτικό πληρωμής του αναλογούντος ειδικού τέλους.

Δ. Απλό φωτοαντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου.

Ε. Απλό φωτοαντίγραφο εγγράφου από το οποίο να προκύπτει ο ΑΦΜ του υποβάλλοντος την αντίρρηση (λογαριασμός ΔΕΗ, εκκαθαριστικό εφορίας κ.λπ.).

• Πότε πρέπει να καταθέσει κάποιος τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας;

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις όπου ο πολίτης θέλει να αμφισβητηθεί ο δασικός ή χορτολιβαδικός χαρακτήρας είτε της παλαιάς εποχής είτε της νεότερης εποχής. Ενδεχομένως στην περίπτωση που αμφισβητείται ο χαρακτήρας της νεότερης εποχής να απαιτούνται μόνο φωτογραφίες.

• Πώς θα μάθω αν το χωράφι μου είναι δασικό;

Ο κάθε πολίτης μπορεί να απευθυνθεί στη Δ/νση Δασών Μαγνησίας.

Επίσης, μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής του Οργανισμού Κτηματολογίου (gis.ktimanet.gr/wms/forestobjections) οι πολίτες και οι φορείς, έχουν άμεση πρόσβαση στο περιεχόμενο του δασικού χάρτη και μπορούν να πληροφορηθούν εάν η έκταση που τους ενδιαφέρει έχει δασικό ή μη χαρακτήρα.

Τέλος μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να απευθυνθεί σε τεχνικό και δασολογικό γραφείο.

• Τι γίνεται με εκείνους που έχουν πράξεις ζαρακτηρισμού από το Δασαρχείο;

Σε περίπτωση που έχετε πράξη χαρακτηρισμού, σύμφωνα με την οποία η έκτασή σας είναι μη δασική και στον δασικό χάρτη εμφανίζεται από λάθος ως δασική, τότε θα πρέπει να καταθέσετε στο αρμόδιο Σημείο Στήριξης στο Δασαρχείο ΑΤΕΛΩΣ αντίρρηση, μαζί με το αντίγραφο της πράξης χαρακτηρισμού και την τελεσίδικη πράξη.

• Να κάνω αντίρρηση για οικόπεδο, που εμφανίζεται ως δασικό, ενώ έχει σπίτι, που χτίστηκε με νόμιμη οικοδομική άδεια;

Ναι, θα πρέπει να καταθέσετε στο αρμόδιο τμήμα του Δασαρχείου ΑΤΕΛΩΣ αντίρρηση, μαζί με αντίγραφο της Οικοδομικής Αδείας. Προσοχή όμως, δε θα πρέπει να έχει γίνει ανάκληση της Οικ. Αδειας από την Πολεοδομία.

• Τι γίνεται όταν έχουμε κάνει τακτοποίηση αυθαιρέτου κτίσματος με τον νόμο περί αυθαιρέτων και τώρα φαίνεται ως δασικό;

Θα πρέπει να υποβληθεί αντίρρηση και να κατατεθούν όλα τα στοιχεία, που να αποδεικνύουν ότι δεν είναι δασικό το ακίνητο. Σε περίπτωση όμως που απορριφθεί η ένσταση από την αρμόδια επιτροπή τότε ακυρώνεται η τακτοποίηση/νομιμοποίηση, διότι ο νόμος απαγορεύει ρητά τη τακτοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων που βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων.

• Τι μπορώ να κάνω με το παλιό μου χωράφι, που δασώθηκε;

Αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί πολύ κόσμο, που «παράτησε» για λόγους αστυφιλίας, τα χωράφια των παππούδων του με αποτέλεσμα σήμερα να έχουν δασωθεί. Σε αυτήν την περίπτωση ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να υποβάλει αντίρρηση και να καταθέσει τα παλιά συμβόλαια προ του έτους 1945, που να αποδεικνύουν ότι το ακίνητο ήταν ιδιωτική καλλιεργούμενη έκταση. Για την καλύτερη υποστήριξη της αντίρρησης καλό είναι να συνταχθεί και σχετική έκθεση φωτοερμηνείας.

• Ποιες επιπτώσεις θα έχω αν δεν κάνω αντίρρηση;

Από τη στιγμή που ο δασικός χάρτης κυρωθεί και η έκταση έχει χαρακτηριστεί ως δασική, αυτός που την κατέχει:

1. Δεν θα μπορεί πλέον να το πουλήσει.
2. Δεν θα μπορεί να το μεταβιβάσει ούτε καν στα παιδιά του.
3. Δεν θα μπορεί να πάρει καμία αγροτική επιδότηση (γιατί το γεωτεμάχιο του θα θεωρείται πλέον δασική έκταση).
4. Όταν ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο στη συγκεκριμένη περιοχή, το Ελληνικό Δημόσιο θα το δηλώσει σαν δική του ιδιοκτησία και αυτός που το κατέχει θα πρέπει να αποδείξει ότι αυτός είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης.

• Δηλαδή, υπάρχει κίνδυνος να χάσω το ακίνητο; Παρ’ όλο που έχω συμβόλαια και καταβάλλω τους σχετικούς φόρους κανονικά τόσα χρόνια;

Δυστυχώς, ναι! Ο δασικός ή/και χορτολιβαδικός χαρακτήρας μιας έκτασης αποτελεί, σύμφωνα με τον νόμο, ισχυρότερο τεκμήριο από τους τίτλους κυριότητας και την καταβολή φόρων. Υπάρχουν, βέβαια, διάφορες εξαιρέσεις.

• Τι γίνεται αν δεν προλάβει ο πολίτης να καταθέσει αντίρρηση;

Δεν μπορεί να κατατεθούν εκπρόθεσμες αντιρρήσεις δασικών χαρτών. Μετά την κύρωση του δασικού χάρτη, η αλλαγή του χαρακτήρα μπορεί να γίνει είτε δικαστικά είτε με αίτηση εξαγοράς στις περιπτώσεις με χαρακτήρα ΔΑ ή ΧΑ.

Ταχυδρόμος Μαγνησίας