CISD: Έτοιμος να «σκάσει» ο ΧΥΤΑ Αιγείρας – Ανοιχτή απειλή να καταλήξουν τα σκουπίδια στον Κορινθιακό κόλπο!

Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Καταγγελία για περιβαλλοντική ζημιά κατ’ εξακολούθηση από τον ΧΥΤΑ Αιγείρας – Στο φως μελέτη του ΤΕΕ που αποκαλύπτει ελλιπή λειτουργία και ανυπαρξία συντήρησης – Στα λόγια και στα συρτάρια  το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας –  Έρχονται  νέες ευρωκαμπάνες  και πρόστιμα – Ξεσηκώνονται οι πολίτες της περιοχής – Σε αποκλεισμό του ΧΥΤΑ προχωρά η κίνηση «Δημότες Ανατολικής Αιγιαλείας»

Του Αργύρη Δεμερτζή

Ο ΧΥΤΑ Αιγείρας, που βρίσκεται στην Ανατολική Αιγιάλεια Αχαίας έχει εξελιχθεί σε μείζον περιβαλλοντικό αλλά και κοινωνικό ζήτημα. Σύμφωνα με το τεχνικό χρονοδιάγραμμα της κατασκευής του εξαντλεί τα όρια  της ζωής του. Εδώ και τέσσερα χρόνια εξακολουθεί να λειτουργεί χωρία άδεια, με διαρκείς  παρατάσεις η τελευταία απλό τις οποίες έληξε πριν ενάμιση μήνα. Ωστόσο, σε αυτές τις συνθήκες,  ενώ ο συγκεκριμένος ΧΥΤΑ  είχε σχεδιαστεί να καλύπτει τα απορρίμματα τριών τοπικών δήμων (Αιγείρα, Ακράτα, Διακοπτό),  με περίπου 18.500 κατοίκους έχει φτάσει στο σημείο να δέχεται άλλη μιάμιση φορά επιπλέον όγκο σκουπιδιών. Μαζί με τα σκουπίδια των τριών δήμων  εδώ και καιρό στο ΧΥΤΑ Αιγείρας καταλήγουν και τα σκουπίδια της πόλης του Αιγίου, με περισσότερους από 28.000 κατοίκους.

Το θέμα φέρνει στην επιφάνεια το Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη (CISD), τονίζοντας ότι οι καθιζήσεις και οι κατολισθήσεις, λόγω του υπεδάφους που βρίσκεται,  αποτελούν τεράστιο κίνδυνο σε μία μεγάλη κακοκαιρία να καταρρεύσει μεγάλο μέρος του ΧΥΤΑ και μέσω του παραπλήσιου ποταμού να καταλήξει στον ήδη επιβαρυμένο Κορινθιακό κόλπο.

Η Μαργαρίτα Καραβασίλη πρόεδρος του CISD, με επιστολή της προς τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, την οποία κοινοποιεί  προς τον πρωθυπουργό,  τους συναρμόδιους υπουργούς, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, του βουλευτές της περιοχής, τους προέδρους των κομμάτων και την πρόεδρο της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής  τονίζει ότι το  CISD θεωρεί το ζήτημα άκρως κρίσιμο και σοβαρό και προτείνει να ληφθούν άμεσα και συγκεκριμένα μέτρα, πριν γίνει μεγάλη και ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική ζημία.

Ταυτοχρόνως η κ. Καραβασίλη, που είναι άριστη γνώστρια των περιβαλλοντικών θεμάτων, έχει διατελέσει επικεφαλής του Σώματος των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και γενική γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος τονίζει ότι δικαίως το θέμα του ΧΥΤΑ Αιγείρας έχει ξεσηκώσει μεγάλη ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες.

Πριν λίγες ημέρες ομάδα πολιτών, που συγκρότησαν την κίνηση «Δημότες Ανατολικής Αιγιαλείας», πραγματοποίησαν «μπλόκο» στην Αιγείρα εμποδίζοντας απορριμματοφόρα και φορτηγά του δήμου να μεταφέρουν σκουπίδια στον γειτονικό ΧΥΤΑ.  Η περιβαλλοντική υποβάθμιση,  που υφίσταται η ευρύτερη περιοχή από την παράνομη λειτουργία του υπερκορεσμένου  ΧΥΤΑ έχει ήδη εκδηλωθεί.

Είναι εμφανή τα σημάδια της ρύπανσης, με ρυάκια που σχηματίζονται από τα στραγγίδια των αποβλήτων που περνούν δίπλα από τα σπίτια και καταλήγουν στη θάλασσα, στον Κορινθιακό κόλπο και από στραγγίδια που σχηματίζουν λίμνες και διεισδύουν στον υδροφόρο ορίζοντα.

Άμεσα Μέτρα

Στην ανακοίνωση, η Μ. Καραβασίλη τονίζει ότι ο CISD θεωρεί το ζήτημα άκρως κρίσιμο και σοβαρό για τους κινδύνους που απειλούν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία καθώς το στράγγισμα από τους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) περιέχει σύνθετους οργανικούς ρύπους, βαρέα μέταλλα, χλωριωμένα οργανικά ή ανόργανα άλατα και γενικά διάφορες ουσίες που μπορεί να ρυπάνουν τα επιφανειακά και υπόγεια νερά και για το λόγο αυτό η επεξεργασία του έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας ώστε κατά την κατασκευή ενός ΧΥΤΑ να εγκαθίστανται συστήματα συλλογής και επεξεργασίας των στραγγισμάτων και να αποφεύγεται το φιλτράρισμα τους μέσω του εδάφους και τους υπεδάφους και στη συνέχεια η περαιτέρω μόλυνση ρεμάτων ή γεωτρήσεων. Ο ΧΥΤΑ Αιγείρας δε φαίνεται να διαθέτει τέτοια συστήματα για την απορρύπανση των στραγγισμάτων, που πρέπει να γίνεται πριν από την απόρριψη τους σε οποιαδήποτε περιοχή, όπως προ-επεξεργασία των στραγγισμάτων με ένα συνδυασμό φυσικοχημικών, αναερόβιων και υδρολυτικών διαδικασιών.

Ως εκ τούτου παραπέμπει το ζήτημα στην κεντρική διοίκηση, τόσο για άμεσο έλεγχο (περιβαλλοντική επιθεώρηση από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, όσο και για συντονισμό των ενεργειών (Υπουργείο Εσωτερικών) με την Περιφέρεια και τους εμπλεκόμενους ΟΤΑ με στόχο την άμεση εξεύρεση λύσεων κατά τη μεταβατική φάση έως την υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ ΠΔΕ.

Ειδικότερα το CISD ζητά:

1.Την άμεση κινητοποίηση των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος αλλά και των Επιθεωρητών του Συντονιστικού Γραφείου Περιβαλλοντικής Ζημιάς προκειμένου να διαπιστώσουν τις παραβάσεις και να επιβάλουν σχέδιο συμμόρφωσης υπό το καθεστώς της Περιβαλλοντικής Ευθύνης (ΠΔ 148/2009) την υλοποίηση του οποίου θα πρέπει να επιβλέψουν.

2.Τη λήψη αποφάσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης υπό τον συντονισμό της Κεντρικής Διοίκησης (Υπ. Εσωτερικών)

3.Την ουσιαστική προώθηση της υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ ΠΔΕ για την ΠΕ Αχαίας, αλλά και γενικότερα της Δυτικής Ελλάδας

4.Την ουσιαστική ενημέρωση των πολιτών επί των ανωτέρω ενεργειών

5.Την αναζήτηση ευθυνών για την Μη εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης των Αποβλήτων, την μη εφαρμογή διαδικασιών ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης, και τη μη λήψη μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας

6.Την άμεση εφαρμογή Μέτρων Αποκατάστασης Αστοχιών ΧΥΤΑ Αιγείρας

Ωρολογιακή βόμβα

Σύμφωνα με το CISD ο ΧΥΤΑ Αιγείρας κατασκευάστηκε το 2007 με διάρκεια ζωής 11 χρόνια και σχεδιασμό να δέχεται τα απορρίμματα από την Αιγείρα, την Ακράτα και το Διακοπτό (το σύνολο του εξυπηρετούμενου πληθυσμού ανέρχεται σε 18.623 κατοίκους, απογραφή 2001). Σήμερα και ενώ, σύμφωνα με τη μελέτη, ο ΧΥΤΑ βρίσκεται στην τελευταία χρονιά της λειτουργίας του, δέχεται και τα απορρίμματα του πρώην Δήμου Αιγίου (πληθυσμός 28.245 άτομα, απογραφή 2001) και επιβαρύνεται επιπλέον με πολλούς τόνους απορριμμάτων. Επιπλέον, από το 2014 δεν διαθέτει άδεια λειτουργίας ενώ μια παράταση που πήρε ο δήμος για λόγους πολιτικής προστασίας έληξε στις 14 Οκτωβρίου. Ο Δήμος επιδιώκει την ανανέωση της άδειας λειτουργίας του έχοντας, όπως αναφέρεται, καταθέσει μελέτη με πρόβλεψη για τη διαχείριση στραγγιδίων και βιοαερίου για τα οποία δεν υπήρχε τίποτα μέχρι σήμερα και έχει υποβληθεί πρόταση για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Οι κάτοικοι όμως φοβούνται ότι έχει υποβληθεί και αίτημα για παράλληλη επέκταση του ΧΥΤΑ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι πρότινος, το Αίγιο και τα δημοτικά διαμερίσματα Συμπολιτείας και Ερινέου στέλνανε τα σκουπίδια στον ΧΥΤΑ Ιωαννίνων. Από τότε που αυτό απαγορεύθηκε ο Δήμος χρησιμοποιεί τον ΧΥΤΑ της Αιγείρας, που βρίσκεται στα όριά του.

Έτσι, ένα έργο, που έγινε για να λύσει το πρόβλημα των σκουπιδιών με προδιαγραφές επάρκειας για τους τρείς πρώην καποδιστριακούς δήμους της Ανατολικής Αιγιάλειας, έχει μετατραπεί σε εφιάλτη για το λαό της περιοχής αφού σοβαρές παραλείψεις και παραβιάσεις [υπερκορεσμός- άθαφτα σκουπίδια κ.α.] στον τρόπο λειτουργίας του τον έχουν καταστήσει «ωρολογιακή βόμβα», που κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να εκραγεί με απρόβλεπτες καταστροφικές συνέπειες για την ζωή των εργαζόμενων, του λαού της περιοχής του ζωικού και φυτικού περιβάλλοντος.

Απειλή για τον Κορινθιακό

Ωστόσο, το μείζον θέμα σήμερα είναι η εκτεταμένη ρύπανση που σημειώνεται καθημερινά και η οποία προκαλεί ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική ζημιά σε μια ευρύτατη ζώνη και θέτει σε κίνδυνο τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τη δημόσια υγεία σημειώνει η Μ. Καραβασίλη και αναλυτικά σημειώνει ότι οι τελευταίες πυρκαγιές στον υπερκορεσμένο ΧΥΤΑ της Αιγείρας κατέδειξαν για μια ακόμη φορά την επικίνδυνη λειτουργία του και τις συνέπειες για τους εργαζόμενους, τους κατοίκους της περιοχής και το περιβάλλον. Καταγράφηκε σειρά προβλημάτων, όπως η ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων παντός είδους στον ΧΥΤΑ από φορτηγά που εισέρχονται παράνομα πρωινές ώρες με κλειδιά που έχουν οι οδηγοί, χωρίς να ζυγίζονται και να ελέγχεται η προέλευσή τους, ο εμφανώς μεγάλος όγκος εναποτιθέμενων απορριμμάτων, που βάσει του βιβλίου εισόδου που υπάρχει, εμφανίζεται περί τους 95 τόνους ημερησίως, η υποψία πως ίσως υπάρχουν «ορφανά» στερεά απόβλητα, με μεγάλη πιθανότητα αυτά να προέρχονται από την περιοχή της Κυλλήνης, κλπ., αλλά και η ύπαρξη ενδείξεων ότι υπάρχει σε εξέλιξη επέκταση του κύτταρου σε αναδασωτέο σημείο, αυθαίρετα και χωρίς καμιά ειδική άδεια, καθώς και διέλευση οχημάτων απαγορευτικώς ξεσκέπαστα, έλλειψη φράχτη, λίμνη αποβλήτων, κλπ. Για το θέμα ενημερώθηκε και η αδειοδοτούσα αρχή της Περιφέρειας.

Επιπρόσθετα, είναι γνωστό ότι η περιοχή αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα λόγω της γεωμορφολογίας της καθώς παρατηρούνται συχνά κατολισθήσεις, λόγω των μαλακών εδαφών και ήδη εμφανίζονται φαινόμενα έντονης διάβρωσης του εδάφους. Οι καθιζήσεις και οι κατολισθήσεις, λόγω του υπεδάφους που βρίσκεται, αποτελούν τεράστιο κίνδυνο σε μία μεγάλη κακοκαιρία να καταρρεύσει μεγάλο μέρος του ΧΥΤΑ και μέσω του παραπλήσιου ποταμού να καταλήξει στον ήδη επιβαρυμένο Κορινθιακό κόλπο. Οι συνέπειες αυτού περιβαλλοντικά θα είναι ανυπολόγιστες.

Μελέτη του ΤΕΕ για τον ΧΥΤΑ

Το CISD φέρνει στην επιφάνεια μελέτη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, που πραγματοποιήθηκε το 2011, με βάση την οποία διαπιστώθηκε ότι η συντήρηση του ΧΥΤΑ καθ’ όλη της διάρκεια της λειτουργίας του είναι από ελλιπής έως και ανύπαρκτη, με λάθη και παραλείψεις να έχουν γίνει από την πρώτη στιγμή λειτουργίας του. Έπειτα από 6 χρόνια, δυστυχώς, δεν έχει αλλάξει τίποτα από τις επισημάνσεις του ΤΕΕ που παραθέτουμε παρακάτω.

Συγκεκριμένα, η μελέτη του ΤΕΕ έχει επισημάνει:

.«Ο ΧΥΤΑ στη θέση Αιγείρα σχεδιάσθηκε και κατασκευάσθηκε ως ένα σύγχρονο έργο διαχείρισης των απορριμμάτων της 3ης Διαχειριστικής Ενότητας Αχαΐας. Κατά την επίσκεψη παρατηρήθηκε ο τρόπος λειτουργίας του έργου εν συνόλω και αποτυπώθηκαν μερικά σημαντικά προβλήματα τα οποία συνοψίζονται κατωτέρω:

Μη τήρηση του προγράμματος εκμετάλλευσης του ΧΥΤΑ.

Το γεωύφασμα δεν διαστρώνεται απ’ ευθείας πάνω στη γεωμεμβράνη.

Δεν υπάρχει στρώση προστασίας του γεωυφάσματος και καμία μέριμνα για την προστασία της στραγγιστικής μεμβράνης ώστε να μην καταστρέφεται από τον άνεμο.

Έκθεση αρκετών ρολών γεωυφασμάτων στον ήλιο στα κατάντη του χώρου (πλησίον της δεξαμενής υπερχείλισης)

Πλήρης αστοχία στο θέμα της διαχείρισης των στραγγιδίων και ειδικότερα στο σύστημα συλλογής αυτών.

Προβλήματα κατολισθήσεων στην εσωτερική και εξωτερική οδοποιία (επικίνδυνες καταπτώσεις)

Μη ανάπτυξη του συστήματος συλλογής-απαγωγής του βιοαερίου κατά παράβαση της την παρ. 7.1.4 του κεφ. 5 «Τεχνικές προδιαγραφές ΧΥΤΑ» της ΚΥΑ 114218/17-11-1997 (ΦΕΚ 1016, τ. Β’) «το σύστημα συλλογής και απαγωγής του βιοαερίου τίθεται σε λειτουργία το αργότερο ένα εξάμηνο από την έναρξη λειτουργίας του ΧΥΤΑ.»

Μη έκπλυση των τροχών απορριμματοφόρων μετά την απόθεση των απορριμμάτων στο κύτταρο.

Σημαντική έλλειψη του απαραίτητου και εξειδικευμένου προσωπικού για τη λειτουργία του έργου.

Σύμφωνα με την ως άνω μελέτη, επιπλέον, στον χώρο κατάντη του κυττάρου, στην περιοχή των δεξαμενών οι εδαφικοί σχηματισμοί παρατηρήθηκαν έντονα διαποστισμένοι, πιθανά με στραγγίσματα απορριμμάτων. Το πρόβλημα αυτό ενδέχεται να λαμβάνει χώρα σε μεγάλη έκταση, καθώς εκτιμάται ότι συμβαίνει συχνή και εκτεταμένη διάθεση στραγγισμάτων σε μεγάλη εδαφική επιφάνεια, είτε εξαιτίας πιθαμών διαρροών στραγγισμάτων, είτε εξαιτίας τις υπερχείλισης των δεξαμενών, είτε εξαιτίας αδυναμίας των συστημάτων συλλογής των όμβριων απορροών είτε λόγω των προηγούμενων παραγόντων και άλλων τις που δεν δύναται να καθοριστούν με την απλή αναγνώριση στον χώρο. Η υπεδάφια αυτή διάθεση, εκτός των κινδύνων για την δημόσια υγεία, εγκυμονεί κινδύνους και για τις τις τις κατασκευές αλλά και για την μειωμένη πλέον ευστάθεια των εδαφικών σχηματισμών των δεξαμενών. Είναι βέβαιο ότι αυτό θα οδηγήσει σε αυξημένες εδαφικές παραμορφώσεις που πιθανά θα βλάψουν τα τεχνικά έργα (με την δημιουργία αυξημένων καθιζήσεων, ρωγμών κλπ).

Ανύπαρκτο το ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας

Η εγκεκριμένη από το 2016 Τροποποίηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας «ΠΕΣΔΑ ΠΔΕ», σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/98 για τα απόβλητα και του Ν.4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/2012) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, αλλά και τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και του Εθνικού Σχεδίου Πρόληψης (ΕΣΣΠΔΑ) που εγκρίθηκαν με την ΠΥΣ 49/15-12-2015 δεν αποτελεί παρά μόνο ένα κείμενο αρχών που δυστυχώς δεν έχει ακόμη ξεκινήσει να εφαρμόζεται σε κανένα επίπεδο, τονίζεται στην ανακοίνωση του CISD καιαναλυτικά σημειώνεται ότι:

Δεν έχει γίνει καμιά ενσωμάτωση των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) των Δήμων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και βεβαίως δεν υπάρχει σε εξέλιξη καμιά συζήτηση για τα μέτρα που θα προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: α) την πρόληψη παραγωγής, β) την επαναχρησιμοποίηση, γ) την ανακύκλωση, δ) κάθε άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση των αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Δεν υπάρχει σε εξέλιξη κανένα Σχέδιο Πρόληψης για τη Δημιουργία Αποβλήτων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και κανείς δεν γνωρίζει με ποιο τρόπο θα καλυφθούν οι βασικοί στόχοι του ΠΕΣΔΑ ΠΔΕ για τα διάφορα ρεύματα αποβλήτων που αναφέρονται συγκεκριμένα στο εγκεκριμένο Σχεδιασμό

Στη μελέτη του ΠΕΣΔΑ η δυναμικότητα των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων/Αποβλήτων (ΜΕΑ) έχει προσδιοριστεί για τις ποσότητες του 2020. Ωστόσο η ακριβής δυναμικότητα σχεδιασμού κάθε μονάδας, που θα προσδιορισθεί με χρονικό ορίζοντα λειτουργίας τουλάχιστον 25-ετίας, προβλέπεται να καθοριστεί στη φάση εκπόνησης των σχετικών μελετών που βεβαίως δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα.

Βεβαίως υπάρχουν προβλέψεις και για την Μεταβατική Περίοδο, όπως η αξιοποίηση των υφιστάμενων ΧΥΤ και η ολοκλήρωση της κατασκευής όλων των προβλεπόμενων από τη μελέτη του ΠΕΣΔΑ χώρων διάθεσης (ήδη περιβαλλοντικά αδειοδοτημένων ή συμβασιοποιημένων έργων ή επεκτάσεων υφιστάμενων ΧΥΤ ή νέων ΧΥΤ). Το πώς θα υλοποιηθούν όλα αυτά ακόμα και στο μεταβατικό στάδιο δεν έχει διατυπωθεί πουθενά και ούτε φαίνεται να απασχολεί τους αρμόδιους παρά μόνο όταν εκδηλώνονται καταστάσεις κρίσης και αυτό για ελάχιστο χρονικό διάστημα.

Και είναι εντελώς κωμικοτραγικό να διαβάσουμε στον ΠΕΣΔΑ ΠΔΕ ότι «Σε περίπτωση αδιεξόδων σε τοπικό επίπεδο, επαφίεται σε αποφάσεις των αρμοδίων φορέων για εξυπηρέτηση των περιοχών που θα αντιμετωπίζουν αδιέξοδο, από άλλους ΧΥΤΑ/Υ της Περιφέρειας. Εναλλακτικά ή συμπληρωματικά σε περίπτωση αδιεξόδων για κάποιο διάστημα, μπορεί να λειτουργήσουν εγκαταστάσεις δεματοποίησης και προσωρινής αποθήκευσης».

Η υλοποίηση της προβλεπόμενης Μονάδας επεξεργασίας ΑΣΑ ΠΕ Αχαΐας, που εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 139406/07.05.2009 ΚΥΑ (Περιβαλλοντικοί Όροι για την “Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας των Σύμμεικτων Αστικών Αποβλήτων του Νομού Αχαΐας” στη θέση Κάτω Βάθρες ή Γκούντα του Δήμου Δυτικής Αχαΐας και εντός των ορίων του εν λειτουργία ΧΥΤΑ Δυτ. Αχαΐας (ΧΥΤΑ Φλόκα) ακόμη κι αν ξεκινήσει άμεσα θα χρειαστεί τουλάχιστον 2-3 χρόνια για να μπει σε λειτουργία.

Άρα το ζητούμενο είναι τι θα γίνει στο ενδιάμεσο στάδιο.

Εδώ απαιτείται η άμεση εφαρμογή ενός Σχεδίου Συμμόρφωσης μετά από μια περιβαλλοντική επιθεώρηση που θα διαπιστώσει τόσο τις παραβάσεις που υπάρχουν, όσο και το βαθμό της περιβαλλοντικής ζημιάς, έχοντας ως αφετηρία τα Μέτρα Αποκατάστασης Αστοχιών του ΧΥΤΑ Αιγείρας, που πρότεινε η μελέτη του ΤΕΕ του 2011. Είναι σαφές ότι μεταξύ αυτών θα πρέπει να γίνει μια περαιτέρω γεωλογική έρευνα για να αντιμετωπιστούν οι καθιζήσεις στην κτιριακή υποδομή και στην οδοποιία, καθώς όπως αναφέρθηκε, υπάρχουν σημαντικές κατολισθήσεις στα όρια της περίφραξης του ΧΥΤΑ οι οποίες έχουν καταστρέψει την περίφραξη καθώς και την γεφυροπλάστιγγα. Θα απαιτηθεί επίσης έλεγχος του υπεδάφους με την διενέργεια δειγματοληψίας και ελέγχου εδαφικών δοκιμίων από κατάλληλες θέσεις και βάθη. Οι εργασίες δειγματοληψίας πρέπει να επιτρέπουν την δημιουργία χαρτών/σχεδίων με ζωνοποίηση των αποτελεσμάτων της ανάλυσης σε κατακόρυφες διατομές του υπεδάφους για την περιοχή ελέγχου.

Είναι επίσης προφανές ότι θα απαιτηθούν:

• Στεγανοποίηση των δεξαμενών όπου χρειάζεται και άμεση επαναλειτουργία του βιολογικού καθαρισμού.
• Άρση των κακοτεχνιών, όπου είναι εφικτό, στο σύστημα στεγάνωσης και στο σύστημα συλλογής στραγγισμάτων. Κατασκευή σωστής περιμετρικής του κυττάρου τάφρου ομβρίων και παροχέτευσή τους εκτός της δεξαμενής συλλογής στραγγισμάτων. Επιπλέον, να ληφθεί μέριμνα για την συλλογή των στραγγισμάτων που διαφεύγουν από το απορριμματικό ανάγλυφο.
• Δημιουργία διαθέσιμης ποσότητα εδαφικού υλικού για την κάλυψη των ημερησίων αποθέσεων απορριμμάτων αλλά και επιπλέον ποσότητας για χρήση σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
• Άμεση ανάπτυξη του συστήματος συλλογής-απαγωγής του βιοαερίου και καύση του στον πυρσό.
• Επισκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου.
• Επισκευή του φορτωτή, γεφυροπλάστιγγας, αντλιών του βιολογικού καθαρισμού και του συστήματος έκπλυσης τροχών. Η προμήθεια φορτηγού θα διευκόλυνε την εύρυθμη λειτουργία του ΧΥΤΑ.
• Επαναλειτουργία του μετεωρολογικού σταθμού.
• Κλείσιμο και αποκατάσταση της πλησίον του ΧΥΤΑ χωματερής αδρανών, κλπ.
• Άμεση εκπαίδευση του υπάρχοντος προσωπικού-πλήρωση κενών θέσεων.
• Αντιμετώπιση των καθιζήσεων

Τα πρόστιμα

Στο παραπάνω πλαίσιο, το CISD επισημαίνει ότι παρόμοιες πρακτικές έχουν οδηγήσει τη χώρα σε ένα περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό αδιέξοδο που κοστίζει ανυπολόγιστα.  Από τον Δεκέμβριο του 2014 μέχρι σήμερα έχουμε πληρώσει 45,44 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα για τις παράνομες χωματερές, ενώ αναμένουμε και την επόμενη χρηματική ποινή τον Δεκέμβριο. Στις 2 Δεκεμβρίου 2014 καταδικαστήκαμε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη λειτουργία 290 παράνομων χωματερών σε όλη την επικράτεια.

Σήμερα, αν και η κατάσταση έχει βελτιωθεί αρκετά, εξακολουθούμε να έχουμε παράνομες χωματερές αλλά και ΧΥΤΑ που έχουν μετατραπεί σε χωματερές λόγω κακής λειτουργίας και υπερφόρτωσης, όπως η περίπτωση του ΧΥΤΑ Αιγείρας.

Σύμφωνα με τον επίσημο κατάλογο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, σήμερα σε λειτουργία παραμένουν 20 χωματερές: 8 στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, 5 στην Πελοπόννησο, 3 στη (νησιωτική) Αττική, 2 στο Βόρειο Αιγαίο και από μία στη Στερεά Ελλάδα και στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη. Σε αυτές πρέπει να προστεθούν οι 21 που έκλεισαν αλλά, ελλείψει νόμιμων χώρων, οι δήμοι αποφάσισαν να τις ξαναχρησιμοποιήσουν. Από τον περασμένο Ιούλιο, όταν τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Οικονομίας ανακοίνωσαν πως έχει ενεργοποιηθεί σύνολο των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ για τη διαχείριση απορριμμάτων ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, κανένα αξιόλογο έργο δεν έχει δημοπρατηθεί.

Το CISD δίπλα στους πολίτες

Το CISD, σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση ότι στο πλαίσιο δράσεών του σε ζητήματα, μεταξύ άλλων, ολοκληρωμένης επιχειρησιακής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, παρακολουθεί και παρεμβαίνει, από της ίδρυσής του το 2012, σε κρίσιμα ζητήματα που συναρτώνται με την αειφόρο ανάπτυξη.

Στο παραπάνω πλαίσιο και μετά και από καταγγελίες πολιτών της περιοχής το CISD εξέτασε τα στοιχεία που του περιήλθαν και παρεμβαίνει προς τις αρμόδιες αρχές, σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προκειμένου να ενώσει τη φωνή του με αυτή των ομάδων πολιτών που ανησυχούν για την περιβαλλοντική υποβάθμιση που υφίσταται η ευρύτερη περιοχή τους