Δασικά αυθαίρετα: οι νέες ρυθμίσεις για τακτοποιήσεις και κατεδαφίσεις

Της Γραμμάτης Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού

baklatsi@yahoo.gr

Προκειμένου να μην ακυρωθούν το έργο των δασικών χαρτών και η επίλυση του προβλήματος των χιλιάδων ιδιοκτητών σε ολόκληρη την Ελλάδα που έχουν κτίσματα σε δάση και δασικές εκτάσεις, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζεται σχετικό σχέδιο νόμου, συμβατό με τις τελευταίες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές εμπλοκές.

 Δείτε εδώ στο ecopress υποχωρούν οι διεκδικήσεις του δημοσίου στους δασικούς χάρτες

Με γρήγορους ρυθμούς προχωρεί η κυβέρνηση το έργο της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών στη χώρα. Όμως, σοβαρό πρόβλημα έχει προκύψει για όλα τα αυθαίρετα στα δάση μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματική διάταξη νόμου, βάσει της οποίας εξαιρούνταν από την ανάρτηση των δασικών χαρτών οι περιοχές όπου έχουν αναπτυχθεί «οικιστικές πυκνώσεις» (αυθαίρετα). Το σκεπτικό του ανωτάτου δικαστηρίου ήταν, ότι το Σύνταγμα απαγορεύει την αξιοποίηση δασικού χαρακτήρα εκτάσεων για οικιστικούς σκοπούς, οι οποίοι δεν συνιστούν λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, που θα δικαιολογούσαν τη μεταβολή του προορισμού του δάσους.

• Ποια είναι τα βασικά σημεία του σχεδίου νόμου;

– Δεν χρησιμοποιείται ο όρος «οικιστικές πυκνώσεις», αλλά αναφέρεται στις περιοχές ιώδους περιγράμματος (όπως αυτές απεικονίζονται στον ηλεκτρονικό χάρτη του Ελληνικού Κτηματολογίου, όπου αναρτώνται οι δασικοί χάρτες), οι οποίες εξαιρέθηκαν κατά την ανάρτηση του ευρύτερου δασικού χάρτη.

– Καταργείται η εξαίρεση από την ανάρτηση των δασικών χαρτών των περιοχών με ιώδες περίγραμμα και γίνεται άμεσα η ανάρτηση αυτών των περιοχών.

–Δίνεται το δικαίωμα των αντιρρήσεων ή και των προδήλων σφαλμάτων στους πολίτες που έχουν έννομο συμφέρον κατά του δασικού χάρτη.

– Εισάγεται διαδικασία διπλού ελέγχου των εκτάσεων που υποδείχθηκαν ως τέτοιες περιοχές και προβλέπεται η κατά προτεραιότητα περιβαλλοντική τους διαχείριση με βάση τις συνταγματικές προβλέψεις

– Προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγματος, μετά την κατάλληλη επεξεργασία των διαθέσιμων στοιχείων, το οποίο θα καθορίζει την τελική περιβαλλοντική διαχείριση των περιοχών αυτών

• Αυτές οι οικιστικές πυκνότητες (ιώδη περιγράμματα), που απέστειλαν οι Δήμοι, θα εγκριθούν σίγουρα και θα «σωθούν» όλα τα αυθαίρετα κτίσματα;

Δυστυχώς, στο μεγαλύτερό τους αριθμό οι οικιστικές πυκνότητες που απέστειλαν οι Δήμοι της χώρας, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στους αναρτημένους δασικούς χάρτες, η έκταση που οριοθέτησαν οι δήμοι ως οικιστικές πυκνώσεις αντιστοιχούν σε περίπου 120.000 στρέμματα. Από αυτή την έκταση μόλις το 18% είναι σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, δηλαδή περίπου 20.000 στρέμματα. Για αυτόν τον λόγο, οι οικιστικές πυκνότητες που έστειλαν οι Δήμοι, θα ελεγχθούν από τις Δασικές Υπηρεσίες και την Υπηρεσία του Ελληνικού Κτηματολογίου και θα καθοριστούν οι ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΙΩΔΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΠΥΚΝΟΤΗΤΩΝ.

• Δηλαδή, οι νέες διατάξεις δεν θα «καλύψουν» όλα τα αυθαίρετα στα δάση;

Όχι. Ο σχεδιασμός του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξαιρεί τα κτίρια που βρίσκονται σε Εθνικούς Δρυμούς, Υγροτόπους αλλά και σε περιοχές του δικτύου Natura 2.000. Επίσης δεν υπάγονται στις διατάξεις του νόμου τα κτίσματα που βρίσκονται σε δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν από πυρκαγιά και έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες (με βάση σχετικό νόμο του ’79) αλλά και σε περιοχές με ρέματα που έχουν οριοθετεί και βρίσκονται εντός Ζώνης Δυνητικού Κινδύνου.

• Τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για τα δασικά αυθαίρετα;

1.     Ανάρτηση των δασικών χαρτών από τις οικείες Διευθύνσεις Δασών της χώρας, των περιοχών που εξαιρέθηκαν από την ανάρτηση του ευρύτερου δασικού χάρτη, με τα αυθαίρετα που βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων και έχουν ιώδες περίγραμμα στο χάρτη.
2.    Δυνατότητα υποβολής αντίρρησης ή πρόδηλου σφάλματος από τους πολίτες κατά του αναρτηθέντος δασικού χάρτη.
3.    Καταγραφή των αυθαιρέτων εντός δασικών εκτάσεων και χρόνου μεταβολής της δασικής έκτασης.
4.    Έλεγχος των οικιστικών πυκνώσεων που υποδείχθηκαν από τους δήμους, για να εξεταστούν αν πληρούν τις προϋποθέσεις.
5.    Έλεγχος των αυθαιρέτων αν κτίστηκαν σε προστατευόμενες περιοχές πριν το χαρακτηρισμό τους π.χ. NATURA, συνθήκης RAMSAR, ή βρίσκονται σε αιγιαλό/ ρέμα ή σε κηρυγμένες αναδασωτέες περιοχές.
6.    Αναστολή της κατεδάφισης των κτιρίων και των συνοδών κατασκευών εντός των οριστικών ιωδών περιγραμμάτων που έχουν ανεγερθεί μέχρι την 28-7- 2011 σε δάση και δασικές εκτάσεις, καθώς και στις χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις ορεινών περιοχών.
7.     Δυνατότητα «τακτοποίησης» των δασικών αυθαιρέτων, που βρίσκονται εντός του ΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΙΩΔΟΥΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, με υπαγωγή στο σχετικό νόμο.
8.    Ανάκληση των πράξεων κατεδάφισης και λοιπών διοικητικών μέτρων, που έχουν επιβληθεί στα «τακτοποιημένα» αυθαίρετα.
9.   Αναστολή σε εκκρεμείς ποινικές διώξεις για τα αυθαίρετα που θα υπαχθούν στο νέο νόμο και οριστική παύση διώξεων με την εξόφληση του προβλεπόμενου προστίμου στο νομοσχέδιο.
10.  Δημιουργία Δασικού Ισοζυγίου, για την αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος.

• Ποια διαδικασία θα ακολουθήσει ο ιδιοκτήτης;

–Κατάθεση αίτησης υπαγωγής και απαιτούμενων δικαιολογητικών σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ».

– Καταβολή παραβόλου.

– Υπολογισμός δασικού προστίμου για την υπαγωγή του κτιρίου και όλων των συνοδευτικών κατασκευών, όπως αυτό θα καθοριστεί με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.

– Καταβολή του δασικού προστίμου.

-Έκδοση Πράξης Ολοκλήρωσης, με την ολοσχερή εξόφληση του προστίμου.

-Βεβαίωση σύνδεσης με δίκτυα κοινής ωφέλειας.

• Πώς θα υπολογίζεται το πρόστιμο;

-Το πρόστιμο θα προσδιορίζεται με έναν μαθηματικό τύπο, που θα εξαρτάται από το μέγεθος του αυθαιρέτου, την αξία της δασικής γης, το κόστος αναδάσωσης ανά στρέμμα, την αντικειμενική αξία της πλησιέστερης στην κατασκευή ζώνης, την επιφάνεια του κτιρίου (σε τετραγωνικά μέτρα) και την παλαιότητα του.

–Το πρόστιμο θα μειώνεται, όταν πρόκειται για αυθαίρετο που είναι πρώτη και μοναδική κατοικία ή όταν πρόκειται για κτίριο εντός ιδιωτικών δασών και ιδιωτικών δασικών εκτάσεων.

– Το πρόστιμο θα καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις.

– Το πρόστιμο θα μειώνεται σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής έως τον επόμενο μήνα της υπαγωγής του αυθαιρέτου.

• Τι θα ισχύσει για το «δασικό» πρόστιμο;

Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης υποβάλει αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη και στην συνέχεια δικαιωθεί από την Επιτροπή Αντιρρήσεων, τα ποσά που τυχόν έχει καταβάλει ως δόσεις για την εξόφληση του ενιαίου δασικού προστίμου θα του επιστραφούν.

• Ποια δασικά αυθαίρετα δεν θα τακτοποιούνται και θα κατεδαφίζονται;

– Όσα θα βρεθούν σε δάσος ή δασική έκταση εκτός ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΠΥΚΝΩΣΕΩΝ.

– Όσα βρίσκονται σε Εθνικούς Δρυμούς, υγροβιότοπους της Σύμβασης Ramsar, περιοχές δικτύου Natura, προστατευόμενες δασικές περιοχές

– Όσα κτίρια και οι συνοδές κατασκευές τους, βρίσκονται εντός περιοχών ιώδους περιγράμματος, που όμως εμπίπτουν στις ρητά οριζόμενες περιοχές απαγόρευσης δόμησης όπως: αιγιαλό, παραλία, ρέμα, δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν από πυρκαγιά και έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες κ.λπ.

– Κατεδαφίζονται υποχρεωτικά, κτίρια και συνοδές κατασκευές που κατασκευάζονται μετά τις 28-7-2011 εντός των ιωδών περιγραμμάτων καθώς και εκείνων που έχουν κατασκευαστεί πριν από την ανωτέρω ημερομηνία αλλά δεν έχουν υπαχθεί, για οποιονδήποτε λόγο, σε διατάξεις νόμων περί αναστολής επιβολής κυρώσεων. Επιβάλλονται, επίσης, πρόστιμα και ποινικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.

-Επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 500 ευρώ, σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος προβεί αυτοβούλως στην κατεδάφιση των αυθαιρέτων, ανακαλούνται δε τα πρωτόκολλα ειδικής αποζημίωσης που έχουν επιβληθεί, σε περίπτωση διαπίστωσης από τα αρμόδια όργανα της κατεδάφισης – αποκατάστασης της αυθαιρεσίας.

• Τι είναι το δασικό ισοζύγιο;

Τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται από τα πρόστιμα δασικών αυθαιρέτων θα συγκεντρώνονται σε ειδικό ταμείο και θα χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος που έχει υποβαθμιστεί από τη δόμηση εντός των οριστικών ιωδών περιγραμμάτων.

Οι δράσεις του δασικού ισοζυγίου θα είναι: δάσωση εκτάσεων μη δασικού χαρακτήρα και εμπλουτισμός δασικών εκτάσεων, κατεδάφιση αυθαιρέτων κτιρίων και των συνοδών τους κατασκευών εντός προστατευόμενων δασικών εκτάσεων, χρηματοδότηση μελετών και έργων καθώς και των ενεργειών που προβλέπονται στο Σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης της Δασοπονίας κ.α.

• Σε τι αφορά η τεχνοοικονομική μελέτη;

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, προβλέπεται η σύνταξη τεχνοοικονομικής μελέτης για τις εκτάσεις που έχουν χάσει εξαιτίας της δόμησης τον δασικό τους χαρακτήρα και η υποβολή προτάσεων για την αποκατάσταση του δασικού ισοζυγίου. Από την ίδια μελέτη θα καθοριστούν και τα κριτήρια για την εξαίρεση από την κατεδάφιση αλλά και την αναστολή έκδοσης διοικητικών μέτρων για αυτά τα κτίσματα και τις κατασκευές που τις συνοδεύουν.

“Ταχυδρόμος Μαγνησίας”