Του Γιώργου Λιάλιου/
Δεν συζητάει, τουλάχιστον προς το παρόν, το ενδεχόμενο νέων παρατάσεων στον νόμο για τα αυθαίρετα το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η ισχύς του νόμου λήγει στις 8 Νοεμβρίου και το υπουργείο επεξεργάζεται διάφορα σενάρια για την τύχη του, χωρίς να είναι αρνητικό στον τερματισμό του. Η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων δίνεται με διαδοχικούς νόμους και παρατάσεις εδώ και μια δεκαετία και μέχρι στιγμής έχουν δηλωθεί περίπου 2 εκατομμύρια πολεοδομικές παρανομίες.
Χθες, ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Αθηνών-Πειραιώς και νήσων Αιγαίου και Δωδεκάνησου εξέδωσε ανακοίνωση, ύστερα από συνάντηση εκπροσώπων των συμβολαιογράφων με τον γενικό γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμη Μπακογιάννη. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, ο κ. Μπακογιάννης τους ενημέρωσε πως δεν θα δοθεί παράταση στον νόμο περί αυθαιρέτων (ν. 4495/17), που βρίσκεται σήμερα σε ισχύ.
Η ηγεσία του υπουργείου δεν επιθυμεί να συνεχιστούν εσαεί οι παρατάσεις, καθώς με τον ένα ή άλλον τρόπο οι σχετικές ρυθμίσεις έκλεισαν φέτος μια δεκαετία ζωής. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο επεξεργάζεται διάφορα σενάρια όπως η διατήρηση της ρύθμισης εν ισχύ για ένα διάστημα ακόμη, η υποκατάστασή της από διαφορετικό μηχανισμό ή η ολοκλήρωσή της χωρίς άλλη πρόβλεψη στις 8 Νοεμβρίου. Έχουν μάλιστα ζητηθεί στοιχεία από το Τεχνικό Επιμελητήριο (που διαχειρίζεται την πλατφόρμα δήλωσης των αυθαιρέτων για λογαριασμό του υπουργείου), ώστε να κριθεί κατά πόσον η υπόθεση εξακολουθεί να έχει δυναμική ή έχει πλέον εξαντληθεί. Πάντως, η επιλογή του υπουργείου να συμπεριλάβει στο «αναπτυξιακό» πολυνομοσχέδιο (που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή) ρύθμιση σχετικά με την καταβολή του προστίμου, υποδεικνύει ότι το υπουργείο μάλλον κλίνει υπέρ μιας νέας παράτασης, έστω και περιορισμένης χρονικά. Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά την αύξηση από 20% σε 30% της έκπτωσης στο πρόστιμο νομιμοποίησης αυθαιρέτων εφόσον αυτό καταβληθεί εφάπαξ και από 10% σε 20% εφόσον καταβληθεί το 30% (και το υπόλοιπο με δόσεις) αμέσως μετά την πληρωμή του παραβόλου.
Το ερώτημα, βέβαια, παραμένει: μέχρι πότε θα συνεχιστεί η νομιμοποίηση αυθαιρέτων; Τον Ιούλιο συμπληρώθηκαν 10 χρόνια: στους λίγους μήνες που διήρκεσε η ισχύς της ρύθμισης Σουφλιά για τους ημιυπαίθριους (ν. 3775/09) δηλώθηκαν 6.790 παράνομοι χώροι. Ακολούθησε η ρύθμιση Μπιρμπίλη (ν. 3843/10) μέσω της οποίας νομιμοποιήθηκαν 549.839 πολεοδομικές παρανομίες. Στη συνέχεια, με τους νόμους Παπακωνσταντίνου (2011), Καλαφάτη (2013) και Σταθάκη (2017) δηλώθηκαν ακόμη 1.455.068 αυθαίρετα. Συνολικά, από το 2009 έως σήμερα δηλώθηκαν 2.011.697 μικρά ή μεγάλα αυθαίρετα.
Υπάρχει πάντως ένα σημείο που πρέπει να τύχει προσοχής: τα περίπου 440.000 αυθαίρετα τα οποία βρίσκονται σε αρχικό στάδιο της διαδικασίας δήλωσης (έχουν μεν «ανοίξει καρτέλα» στη ρύθμιση, αλλά δεν έχουν καταβάλει ούτε παράβολο ούτε πρόστιμο, είναι δηλαδή «στον αέρα»). Από αυτά, περίπου 200.000 έχουν «ξεμείνει» από τον ν. 4014/11, δηλαδή δεν «μεταφέρθηκαν» ποτέ στον ν. 4178, μετά την ακύρωση του πρώτου νόμου από το ΣτΕ. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων ουσιαστικά έχουν καταδώσει εαυτούς στο κράτος, αν και με τη μέχρι τούδε εμπειρία (πολιτικής διαχείρισης των αυθαιρέτων) είναι μάλλον απίθανο να τους επιβληθούν μετά τη λήξη της ρύθμισης πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων. Ειδική διαχείριση επιβάλλεται και για τις «υπερήμερες» δηλώσεις, τις περιπτώσεις δηλαδή στις οποίες ο ιδιοκτήτης σταμάτησε να καταβάλλει τις δόσεις του προστίμου.
Το θετικό, πάντως, είναι ότι από το 2010 όλα τα έσοδα καταλήγουν στο Πράσινο Ταμείο: 1.035.774.723 ευρώ από τη ρύθμιση Μπιρμπίλη και 2.393.798.075 ευρώ από τους νόμους Παπακωνσταντίνου, Καλαφάτη και Σταθάκη, συνολικά, 3,4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το Πράσινο Ταμείο έχει με διαδοχικές ρυθμίσεις «απομακρυνθεί» πολύ από την αρχική του αποστολή, που ήταν να διαθέσει τα πρόστιμα για να αποκτηθούν ελεύθεροι χώροι στις επιβαρυμένες από την αυθαίρετη δόμηση περιοχές.
“Καθημερινή”
