Ακίνητα: νομοσχέδιο για μεταβιβάσεις, ανακαινίσεις & κούρεμα αντικειμενικών τιμών

Ευνοϊκές φορολογικές διατάξεις για τις μεταβιβάσεις ακινήτων και την ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση κτιρίων  αλλά και «κούρεμα» στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, εφόσον εισηγηθούν οι Δήμοι της κάθε περιοχής προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, που κατατέθηκε στη Βουλή και αρχίζει η επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή την Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022.

Στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου  ορίζεται νέα προθεσμία από τις 10 Δεκεμβρίου 2022 έως και τις 20 Ιανουαρίου 2023, εντός της οποίας οι Δήμοι της χώρας αφού λάβουν γνωμοδοτική απόφαση των δημοτικών συμβουλίων τους μπορούν να εισηγηθούν προς το υπουργείο Οικονομικών την επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού των τιμών ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο στις περιοχές που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, προκειμένου να αναμορφωθούν οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές ζώνης, που διαμορφώνουν σε μεγάλα ύψη τους φόρους και τα τέλη ακινήτων.

Οι Δήμοι δεν ανταποκρίθηκαν το 2021

Σημειώνεται ότι οι Δήμοι της χώρας είχαν κληθεί και το 2021 να καταθέσουν την προβλεπόμενη «γνώμη» τους επί των τιμών ζώνης των περιοχών τους στο Υπουργείο Οικονομικών, φαίνεται όμως ότι μόνον το 10% εξ αυτών είχε ανταποκριθεί. Στη συνέχεια, το ΥΠΟΙΚ σε μεγάλο αριθμό ζωνών, ιδιαίτερα στην Αττική και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας, καθόρισε σημαντικά αυξημένες τιμές ζώνης, που δεν δικαιολογούνταν από την ύπαρξη ελαχίστων δικαιοπραξιών με υψηλά τιμήματα. Συγκεκριμένα στις 140 ζώνες του Δήμου Αθηναίων, η μέση αύξηση των τιμών τους ήταν 45%, σε 30 δε περίπου ζώνες αυξήθηκαν πάνω από 45%, και έως και 94,74 %!

Αυτό, όπως επισημαίνει η ΠΟΜΙΔΑ σε συνδυασμό και με το ότι με το νέο ΕΝΦΙΑ πολλαπλασιάστηκε απαράδεκτα το φορολογικό βάρος επί των ιδιοκτητών ακινήτων με αντικειμενική αξία άνω των 400 χιλ. ευρώ, ακόμη και αν τους ανήκει ένα μικρό ποσοστό εξ αδιαιρέτου, είχε ως αποτέλεσμα τις εντονότατες διαμαρτυρίες σημαντικού αριθμού πολιτών, γεγονός που κινητοποίησε πολλούς δήμους να διαμαρτυρηθούν και να ζητήσουν να επανέλθει η δυνατότητα διατύπωσης γνώμης και η δρομολόγηση της επανεξέτασης των μεγάλων αυξήσεων του 2022.

Δεύτερη ευκαιρία από το υπουργείο Οικονομικών

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νέου νομοσχεδίου : «Κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του υπουργού και του υφυπουργού Οικονομικών (Β’ 2375), διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των Δημοτικών Συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές, δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία τα οποία δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων».

Μεταβιβάσεις και εργασίες ανακαίνισης

Στο νέο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τις μεταβιβάσεις και εργασίες ανακαίνισης, οι οποίες προβλέπουν παράταση της αναστολής του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων και της αναστολής του ΦΠΑ στα νεόδμητα κτίσματα μέχρι το τέλος του 2024, καθώς και παράταση για δύο ακόμη φορολογικά έτη της έκπτωσης του 40% των δαπανών για ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση κτιρίων από το φόρο εισοδήματος των ιδιοκτητών.

Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο

Στο νομοσχέδιο, με τίτλο “Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2235 – Κύρωση Πρόσθετης Πράξης στο Νέο Συνυποσχετικό μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ναυτιλιακής Κοινότητας και φορολογικές ρυθμίσεις για τη ναυτιλία, Επείγουσες φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις – Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων και του Δικτύου Κρατικών Ενισχύσεων – Μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις» , σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους , μεταξύ άλλων  προβλέπονται τα εξής:

ΜΕΡΟΣ A’

Ενσωματώνεται στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2019/2235 που τροποποιεί την Οδηγία 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) και την Οδηγία 2008/118/ΕΚ σχετικά με το γενικό καθεστώς των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) των αμυντικών προσπαθειών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.).

ΜΕΡΟΣ B’

1.Κυρώνεται και αποκτά ισχύ νόμου η τροποποίηση του από 27 Φεβρουαρίου 2019 Νέου Συνυποσχετικού μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ναυτιλιακής Κοινότητας (άρθρο 56 του ν. 4607/2019), μέσω Πρόσθετης Πράξης που υπογράφηκε στις 23 Νοεμβρίου 2022.

ΜΕΡΗ Γ’ και Δ’

1.Παρατείνονται μέχρι τις 31/12/2024:

-η αναστολή της επιβολής του Φ.Π.Α. στα ακίνητα προς πώληση, κατόπιν αίτησης, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα, από τον υποκείμενο στον φόρο κατασκευαστή οικοδομών.

– οι ήδη χορηγηθείσες αναστολές επιβολής Φ.Π.Α. με ισχύ έως τις 31.12.2022. (άρθρο 9)

2.Παρατείνεται έως και τις 30.6.2023 (λήγει 31.12.2022) η ισχύς του:

α. μειωμένου συντελεστή του Φ.Π.Α. δεκατρία τοις εκατό (13%) :

– για τα οριζόμενα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α.,

– για τις υπηρεσίες που παρέχονται από γυμναστήρια και σχολές εκμάθησης χορού,

– για την εισαγωγή αντικειμένων τέχνης και την παράδοση αντικειμένων καλλιτεχνικής αξίας από τον δημιουργό τους ή τους διαδόχους του

– στα εισιτήρια, για την είσοδο σε ζωολογικούς κήπους

β. υπερμειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α. 6% :

– για τα αναφερόμενα αγαθά ατομικής υγιεινής και προστασίας.

– για τα φίλτρα και τις γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης

– για τους απινιδωτές της Δ.Κ. ΕΧ 9018

στα εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών

στα εισιτήρια κινηματογράφων (άρθρο 10)

3. Τροποποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 5α του ν. 4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος – Κ.Φ.Ε.), για την εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή, φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, που αφορούν στην:

– προθεσμία της Φορολογικής Διοίκησης για την εξέταση της αίτησης μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας με υπαγωγή στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος,

– άρση της υπαγωγής στην εναλλακτική φορολόγηση σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της απαιτούμενης επένδυσης εντός του οριζόμενου χρονικού διαστήματος (άρθρο 11)

4. Τίθενται μεταβατικές διατάξεις για τις αιτήσεις υπαγωγής στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για τα φορολογικά έτη 2020, 2021 και 2022. (άρθρο 12)

5. Παρατείνεται η εφαρμογή της έκπτωσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων του άρθρου 39Β του Κ.Φ.Ε., οι οποίες πραγματοποιούνται στα φορολογικά έτη με την οριζόμενη χρονική διάρκεια. (άρθρο 13)

6. Παρατείνεται εκ νέου, κατά δύο έτη (λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2022), η αναστολή ισχύος του άρθρου 41 του Κ.Φ.Ε., για την επιβολή φόρου στο εισόδημα που προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης με επαχθή αιτία ακίνητης περιουσίας. (άρθρο 14)

7.Προβλέπεται η διαδικασία έκδοσης της πράξης προσδιορισμού φόρου, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα, σε κάθε περίπτωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτου, κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια. (άρθρο 15)

8α. Παρατείνεται η ισχύς της μείωσης των τελών κυκλοφορίας τουριστικών λεωφορείων και για το έτος 2023 (ίσχυε για τα έτη 2021 και 2022).

8β. Επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, επιπλέον ποσά τελών κυκλοφορίας που έχουν καταβληθεί από ιδιοκτήτες τουριστικών λεωφορείων για το έτος 2023. (άρθρο 16)

9. Αναστέλλεται, κατά το οριζόμενο χρονικό διάστημα, η υποχρέωση προσκόμισης πιστοποίησης από ανεξάρτητο εκτιμητή καθώς και παροχής εγγύησης ή διασφάλισης ή εμπράγματης ασφάλειας για την υπαγωγή σε ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών στο Δημόσιο. (άρθρο 17)

10.Τροποποιείται η διαδικασία ακινητοποίησης επιβατικών οχημάτων που τίθενται στο τελωνειακό καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής και ειδικότερα:

– επισύρει τα πρόστιμα της παρ. Α1 του άρθρου 137 του ν. 2960/2001 η μη τήρηση της οριζόμενης διαδικασίας,

– εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Οικονομικών για την έκδοση απόφασης με την οποία καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι και η διαδικασία της ακινητοποίησης και του ελέγχου των επιβατηγών οχημάτων που ακινητοποιούνται. (άρθρο 18)

11. Παρατείνεται η φορολόγηση της μεταβίβασης των οριζόμενων αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, δυνάμει του άρθρου 10 του ν. 2579/1998, έως και την οριζόμενη ημερομηνία.

(άρθρο 19)

12. Παρατείνεται και κατά το έτος 2022 (ισχύει για το 2021) το ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, και ο μη συμψηφισμός με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, του ποσοστού των εσόδων από τον φόρο που επιβάλλεται επί των τυχερών παιγνίων, που χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση αθλητικών ομάδων σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 60 του ν. 2961/2001. (άρθρο 20)

13. Παρατείνεται έως 30/06/2023, η αναστολή της καταβολής στο Δημόσιο του ποσοστού 5% επί των νοσηλίων από τις Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης και τα καταβληθέντα ποσά που αφορούν στο εν λόγω διάστημα δύνανται να επιστρέφονται ή να συμψηφίζονται με οφειλές προς το Δημόσιο.

(άρθρο 21)

14. Αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων (Κε.Μ.Κ.Ε.) και του δικτύου κρατικών ενισχύσεων. (άρθρα 22-27, 30-35)

15.α. Προβλέπεται η ηλεκτρονική επικοινωνία των χρηστών του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Κρατικών Ενισχύσεων (O.Π.Σ.Κ.Ε.).

15 β. Αποσαφηνίζεται η διαδικασία κοινοποίησης εγγράφων, αποφάσεων και σχετικών ειδοποιήσεων προς φυσικά και νομικά πρόσωπα αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. (άρθρο 28)

16.α. Προβλέπεται η υποχρεωτική διαλειτουργικότητα του Ο.Π.Σ.Κ.Ε. με τα αναφερόμενα στη διάταξη πληροφοριακά συστήματα.

16 β. Καθορίζονται οι προθεσμίες:

– έγκρισης των αιτημάτων των Ειδικών Υπηρεσιών της Εθνικής Αρχής Συντονισμού για νέες διαδικτυακές υπηρεσίες,

– ένταξης των εν λόγω υπηρεσιών σε παραγωγική λειτουργία. (άρθρο 29)

17. Τροποποιούνται οι διατάξεις που αφορούν το επικουρικό προσωπικό, πλην ιατρών, για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών διαφόρων δημόσιων δομών υγείας. Συγκεκριμένα αντικαθίσταται ο όρος “επιδόματα” από τον όρο «παροχές» αναφορικά με την εφαρμογή σχετικών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας στο ως άνω επικουρικό προσωπικό. (άρθρο 36)

18. Καταργούνται οι διατάξεις που αφορούν σε δαπάνες μετακίνησης και διαμονής εκτός έδρας μελών του Δ.Σ., καθώς και μελών των Περιφερειακών Συμβουλίων του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος» (Σ.Κ.Λ.Ε.). (άρθρα 37 και 38)

19. Παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση για την έκδοση κ.υ.α, με την οποία καταρτίζεται κανονισμός αμοιβών του Προέδρου και των μελών των ακαδημαϊκών επιτροπών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π.) και ρυθμίζεται κάθε ειδικότερο θέμα που αφορά το ύψος και το ανώτατο όριο της κατά περίπτωση αμοιβής. (άρθρο 39)

20. Καταργείται η καταβολή εξόδων κίνησης της παρ. 5 του άρ. 29 ν.2072/1992, στον Πρόεδρο, τα μέλη, τον Εισηγητή και τον Γραμματέα του Υπηρεσιακού Συμβουλίου της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας. (άρθρο 40)

21. Διευκρινίζεται το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το καθεστώς της υπερωριακής απασχόλησης των ιατρών Ε.Σ.Υ. και του λοιπού επιστημονικού προσωπικού του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α.). (άρθρο 41)

22. Αυξάνεται:

– ο αριθμός των επιτρεπόμενων ημερών μετακίνησης εκτός έδρας κατ’ έτος, για τα αιρετά όργανα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (ο.τ.α.) και των αιρετών που συμμετέχουν στα πάσης φύσεως συλλογικά όργανα των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, της Κεντρικής ένωσης Δήμων Ελλάδος και της ένωσης Περιφερειών Ελλάδος,

– από 1η.1.2023, το ποσοστό προσαύξησης του ποσού των εξόδων διανυκτέρευσης για διαμονή εντός των ορίων των δήμων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, από είκοσι τοις εκατό (20%) που είναι σήμερα, σε τριάντα τοις εκατό (30%). Επίσης, η ως άνω προσαύξηση ισχύει για διαμονή στη νησιωτική χώρα από την 1η Μαΐου έως και την 30η Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.

(άρθρα 42, 43 και 62)

23. Αυξάνεται από τα 3,4 δις ευρώ στα 3,528 δις ευρώ κατ’ ανώτατο όριο, το προβλεπόμενο στην παρ.4 του άρθρου 38 του ν. 3986/2011 συνολικό ποσό που μεταβιβάζεται ετησίως από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, μέσω Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), στους Δήμους και τις Περιφέρειες.

(άρθρα 44 και 61)

24. Προβλέπεται καταβολή αποζημίωσης, για εργασία καθ’ υπέρβαση του υποχρεωτικού ωραρίου, κατά παρέκκλιση διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας (άρθρου 20 ν.4354/2015) στο προσωπικό των αναφερόμενων Υπηρεσιών και για το οριζόμενο έργο. (άρθρο 45).

25. Δίνεται η δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, κατόπιν υποβολής της προβλεπόμενης γνώμης των δημοτικών συμβουλίων των οικείων δήμων, από 10/12/2022 έως και 20/1/2023.