Ανάπλαση Φαληρικού Όρμου: Οικολογικό πάρκο, αντιπλημμυρικής θωράκισης

Του Θεοφραστου Βαμβουρελλη*

Το παραλιακό μέτωπο της Αθήνας αλλάζει. Η ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου είναι σε εξέλιξη και η πόλη αλλάζει προσανατολισμό αποκτώντας  μέτωπο στη θάλασσα. Βασικό στοιχείο της ανάπλασης είναι ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός.

Η λεωφόρος Ποσειδώνος μετατοπίζεται προς την παραλία κατά 90 μέτρα και υπογειοποιείται τμηματικά, σε μήκος 600 μέτρων περίπου, ώστε να απελευθερωθεί η πρόσβαση των όμορων δήμων στο παραλιακό μέτωπο. Παράλληλα, η περιοχή θωρακίζεται αντιπλημμυρικά με έναν μεγάλο κλειστό αγωγό ικανό να αντιμετωπίσει πλημμυρικούς κίνδυνους 50ετίας. Στη δεύτερη φάση των έργων θα δημιουργηθεί οικολογικό πάρκο έκτασης 220 στρεμμάτων, λειτουργικά ενοποιημένο με το «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος».

Aνάδειξη του παραλιακού μετώπου

Τα έργα εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό που προβλέπει την ανάδειξη του παραλιακού μετώπου προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και της προσβασιμότητας στους κατοίκους και τους επισκέπτες, όχι μόνο του Νότιου Τομέα αλλά όλου του Λεκανοπεδίου. Στόχος των παρεμβάσεων είναι η απρόσκοπτη σύνδεση του αστικού ιστού με τη θάλασσα της Αττικής σε ένα ενιαίο συνεκτικό σύνολο.

Η πραγματικότητα για το Φαληρικό Όρμο δεν υπήρξε πάντοτε ευχάριστη. Από τη «μαγική εικόνα» και τη «λάμψη» των Ολυμπιακών Αγώνων η περιοχή πέρασε αμέσως μετά στην εγκατάλειψη και την απαξίωση. Σύντομα μετατράπηκε σε σκουπιδότοπο, από πρόσωπο της πόλης έγινε η πίσω αυλή της. Στη συνέχεια, στα χρόνια των μνημονίων παραδόθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ με στόχο τον τεμαχισμό και την πώληση της σε ιδιώτες σε τιμή ευκαιρίας.

Το 2015, μετά από 11 χρόνια απαξίωσης, το μέλλον του Φαληρικού Όρμου άλλαξε πορεία καθώς αποφασίστηκε η μη πώληση, η ανάπλαση και η αξιοποίηση της περιοχής, βασισμένη στο masterplan που είχε εκπονήσει για την περιοχή ο διάσημος Ιταλός Αρχιτέκτονας Renzo Piano, μελετητής του έργου στο «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Τον Οκτώβριο του 2016 έκταση 487 στρεμμάτων παραχωρήθηκε για 40 χρόνια στην Περιφέρεια Αττικής. Τα έργα ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2017 και το σύνολό τους αναμένεται να παραδοθεί το 2020. Η πρώτη φάση των έργων αναμένεται να παραδοθεί συντομότερα, με τη νέα χάραξη του αυτοκινητόδρομου να δίνεται σε κυκλοφορία μέσα στο 2019, ίσως και σε μερικές βδομάδες.

Aντιπλημμυρικός σχεδιασμός

Βασικό στοιχείο της ανάπλασης είναι ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός. Στο πλαίσιο αυτού θα κατασκευαστεί μεγάλος κλειστός αγωγός στη σημερινή θέση της λεωφόρου Ποσειδώνος, με παροχετευτικότητα ικανή να αντιμετωπίσει πλημμυρικά γεγονότα με συχνότητα εμφάνισης μία φορά στα 50 έτη, όπως προβλέπει το νέο σχέδιο διαχείρισης λεκανών απορροής στην Αττική.  Ο αγωγός θα αποτελείται από δύο κλάδους με αφετηρία την εκβολή του Ιλισού ποταμού: ο δυτικός θα εκτείνεται μέχρι το υφιστάμενο κανάλι κοντά στην εκβολή του Κηφισού και ο ανατολικός μέχρι το υφιστάμενο κανάλι πλησίον του Ολυμπιακού Κλειστού Γυμναστήριου Φαλήρου (Τάε Κβον Ντο). Στον ανατολικό κλάδο θα κατασκευαστεί δεξαμενή για την κατακράτηση φερτών υλών και απορριμμάτων κατά την απορροή, προκειμένου να εμποδιστεί η παροχέτευσή τους στη θάλασσα.

Η δημιουργία του οικολογικού πάρκου προβλέπεται στη δεύτερη φάση του έργου και αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα καθώς βρίσκεται στο στάδιο της δημοπράτησης. Τα έργα πρασίνου έχουν προϋπολογισμό 90 εκατομμύρια ευρώ από ιδίους πόρους της Περιφέρειας  και περιλαμβάνουν σύμφωνα με την αρχική μελέτη 3.500 δέντρα και 200.000 θάμνους. Το πάρκο θα διατρέχεται από δίκτυο διαδρομών περίπατου και ποδηλάτου.

Οφέλη

Τα οφέλη από την ανάπλαση είναι πολλαπλά για την περιοχή. Με δημόσια πρωτοβουλία και χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Αττικής, δημιουργείται ένας νέος χώρος πρασίνου στην Αθήνα, με υπερτοπική χρήση και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής για την τοπική κοινωνία. Η περιοχή μπορεί να γίνει πόλος έλξης επισκεπτών από όλη την Αττική και όχι μόνο. Ανοίγει ο δρόμος για την ανάπτυξη νέων και την αναζωογόνηση των υφιστάμενων εμπορικών δραστηριοτήτων και χρήσεων στις όμορες περιοχές του Μοσχάτου και της Καλλιθέας. Κι έπειτα το ίδιο το πάρκο. Νέος πνεύμονας πρασίνου, που τόσο ανάγκη έχει η Αττική, νέος χώρος ανάπτυξης πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, χώρος δημόσιος και χωρίς εμπορευματικό χαρακτήρα, νέος τόπος συνάντησης, κοινωνικοποίησης και ψυχαγωγίας για ανθρώπους όλων των ηλικιών.

Η αποτελεσματική διαχείριση του νέου Πάρκου και η εύρυθμη λειτουργία του αποτελούν στοίχημα για την πόλη μας. Είναι στοίχημα να αποδώσουμε την πόλη μας στους πολίτες της. Είναι στοίχημα να καταρρίψουμε το μύθο των έργων βιτρίνας στα οποία εθίστηκε επί δεκαετίες ο τόπος μας.

*Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Μέλος Κεντρικής Αντιπροσωπείας Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδος (ΤΕΕ), Μέλος Κεντρικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ

Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Νοτίου Τομέα Αττικής με τη Δύναμη Ζωής και τη Ρένα Δούρου

Πηγή: presspublica