ΑΝΕΜΟΙ ΣΤΙΣ ΘΑΛΛΑΣΕΣ

Η κυκλοφορία των ανέμων στον πλανήτη έχει συμβάλει σημαντικά στο θαλάσσιο εμπόριο και τις εξερευνήσεις ανά τους αιώνες. Οι καπετάνιοι των ιστιοφόρων γνώριζαν ότι θα είχαν καλά ταξίδια στη ζώνη των αληγών ανέμων. Οι νηνεμίες, από την άλλη πλευρά, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ναυτικών, γιατί ακινητοποιούσαν το σκάφος για πολλές μέρες και το πλήρωμα υπέφερε από τις υγρές, τροπικές καιρικές συνθήκες.

To Nantucket προβάλλει ξανά: O πίνακας του Eντουiv Γουόλτερ Ντίκινσον απεικονίζει το άτυχο ατμόπλοιο Nantucket να δοκιμάζεται σε μια θύελλα. Ακόμα και σκάφη με δυνατές σύγχρονες μηχανές μπορεί να βρεθούν στο έλεος της κακοκαιρίας.

Μια και δεν υπήρχε πρόγνωση καιρού, πολλά πλοία χάνονταν στη θάλασσα όταν έπεφταν σε ξαφνική θύελλα. Ιδιαίτερα επικίνδυνα θεωρούνταν τα γεωγραφικά πλάτη 40°-60° του νότιου ημισφαιρίου, εξαιτίας των σφοδρών δυτικών ανέμων που έπνεαν εκεί. Οι θάλασσες κοντά στους πόλους ήταν επίσης διαβόητες για τις κακοκαιρίες. Η κυκλοφορία των ανέμων είναι βασικό στοιχείο της μηχανής του καιρού. Από την περιοχή των νηνεμιών, θερμές μάζες αέρα του ισημερινού ταξιδεύουν προς τους πόλους, στα  άκρα του διαστήματος, πάνω από τις καταιγίδες. Άλλοτε δημιουργούν μια απαλή αύρα και άλλοτε πυροδοτούν έναν τυφώνα. Οι θαλασσινοί ποτέ δεν υποτιμούν τη δύναμη των ανέμων.

ΤΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΝΟΤΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΠΛΑΤΗ

Στη ζώνη μεταξύ 40° και 60° νότιου πλάτους, οι συχνοί δυτικοί άνεμοι γίνονται ενίοτε θυελλώδεις. Στο πλάτος των 60°, δεν υπάρχει χερσαία μάζα για να ανακόψει το πεδίο των ανέμων που πνέουν γύρω από τον πλανήτη, με αποτέλεσμα τεράστια ωκεάνια κύματα να ταξιδεύουν συνεχώς οπό τη δύση προς την ανατολή. Η απόσταση μεταξύ δύο κορυφών φτάνει ακόμα και τα 1.200 μέτρα και το ύψος των κυμάτων τα 21 μέτρα. Τα πλοία μπορούν να ταξιδεύουν με ασφάλεια, εφόσον τα κύματα αυτά δε σπάζουν.

Μέσα σε κύμα που σπάζει: Το παγοθραυστικό Kapitan Khlebnikov πλέει δύσκολα μέσα στις  άγριες θάλασσες, ανοιχτά της νήσου Νότια Γεωργία του Νότιου Ατλαντικού. Οι θυελλώδεις άνεμοι και οι τρικυμισμένες θάλασσες είναι συχνές σε αυτά τα πλάτη.

Οι άνεμοι της Γης: Οι ασθενείς άνεμοι του ισημερινού περιβάλλονται οπό τους αληγείς σε βορρά και νότο. Η ζώνη των ασθενών άνεμων του ισημερινού μετακινείται βόρεια η νότια, ανάλογα με την εποχή, και αποτελεί το έναυσμα για τους μουσώνες.

ΣΤΗ ΝΗΝΕΜΙΑ

Αν υπήρχε κάτι που τρόμαζε τους  ναυτικούς όσο και οι θύελλες, αυτό ήταν το ακριβώς αντίθετο: να εγκλωβιστούν σε μια περιοχή με άπνοια, όπου το καράβι τους δεν μπορούσε να πλεύσει. Τέτοιες συνθήκες  ήταν συχνές στους  τροπικούς, στις ζώνες των ισημερινών νηνεμιών.

Στο διάσημο ποίημα του «Η μπαλάντα του γέρου ναυτικού», ο Σαμουήλ Κόουλρτιζ περιγράφει την ακινητοποίηση του καραβιού:

«Μέρα με τη μέρα.

μέρα με τη μέρα. Ήμασταν ακίνητοι,

μήτε ανάσα μήτε κίνηση. Ακίνητοι όπως ένα ζωγραφισμένο καράβι

Πάνω σ’ ένα

ζωγραφισμένο ωκεανό»

Μια μακρά περίοδοs νηνεμιών προκαλούσε σοβαρά προβλήματα: έλλειψη νερού και τροφής  και -ίσως το σημαντικότερο- πτώση στο ηθικό του πληρώματος.

Ούτε μια ανάσα αέρα: Το ιστιοπλοϊκό πλέει αργά σε άπνοια, μια συνηθισμένη κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα σκάφη στη ζώνη των χαμηλών πιέσεων στους τροπικούς.

Πηγή των δημοσιεύσεων της νέας στήλης στο ecopress είναι η εξαιρετικά επιτυχημένη διεθνώς έκδοση «Καιρός & Κλίμα – Εικονογραφημένος Οδηγός», των Bruce Buckley, Edward. J. Hopkins, Richard Whitaker, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τον ιστορικό εκδοτικό οίκο «Κασταλία» , ο οποίος προσφέρει στους αναγνώστες του ecopress την καταγραφή της ιστορικής γνώσης και της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας για τον καιρό και το κλίμα.

-«Η οδύσσεια του καιρού είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια στην ιστορία του ανθρώπου, το οποίο προσφέρει γοητευτικές διηγήσεις στον αναγνώστη», σημειώνεται στην εισαγωγή της έκδοσης.

Η διαρκής επικαιρότητα της θεματολογίας για τον καιρό και το κλίμα αναδεικνύεται μέσα από τη φράση του Μαρκ Τουέιν, από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της Αμερικανικής λογοτεχνίας, ο οποίος έχει πει ότι: «o καιρός πάντα κάνει κάτι». Και πράγματι πρόκειται για ένα φαινόμενο καθολικού ενδιαφέροντος και θαυμασμού, αλλά παράλληλα και αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.

Οι Εκδόσεις «Κασταλία»

Οι Εκδόσεις «Κασταλία» ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 60, από το Χαρίλαο Θρ. Μηχιώτη και έγιναν βασικά γνωστές στην ελληνική αγορά από την έκδοση εγκυκλοπαιδειών, ιστορικών, παιδικών και σχολικών βιβλίων. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 εξέδωσαν το Θησαυρό των Γνώσεων, την πρώτη μεγάλη παιδική και σχολική εγκυκλοπαίδεια (5 τόμοι και στη συνέχεια 10), την εγκυκλοπαίδεια Θαύματα της Επιστήμης σε 6 τόμους , ένα ελληνικό λεξικό, χάρτες, κείμενα ιστορικά και λογοτεχνικά… Οι Εκδόσεις Κασταλία, από το 2005 δραστηριοποιούνται εκ νέου και είναι πάλι κοντά σας με νέους τίτλους.

Το πρόγραμμα των Εκδόσεων «Κασταλία»

Το πρόγραμμα των Εκδόσεων «Κασταλία» κινείται σε πέντε άξονες:

Ανθρωπιστικές επιστήμες, την γεωπολιτική, την ιστορία μέσα από έργα-σημεία αναφοράς

Επικαιρότητα: Μεγάλες αλλαγές στο σημερινό κόσμο

Βιογραφίες: Η συλλογή Folio των εκδόσεων Gallimard με 12 τίτλους το χρόνο αγγίζοντας όλους τους τομείς του πολιτισμού: Λογοτεχνία, σινεμά, ζωγραφική, θέατρο, ποίηση, ιστορία…

Λογοτεχνία: Κλασσικά και νέα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Πρακτικοί οδηγοί: 12 τίτλοι από μικρά βιβλιαράκια με συνταγές των εκδόσεων First

Στοιχεία επικοινωνίας των Εκδόσεων «Κασταλία»

Διεύθυνση: Σταδίου 33, Αθήνα 105 59
Τηλ.: +30 2103215280, +30 2103247945
EMAIL: info@kastaliaeditions.gr