Απλοποίηση αδειοδότησης Επιχειρηματικών Πάρκων

Του Μανώλη Μπαλτά*

Περνώντας στην 5η ενότητα καλής νομοθέτησης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα, η ανάδειξη μέτρων ήπιας συμμόρφωσης της διοικητικής διαδικασίας αδειοδότησης τους (των  ΕΠ), με σκοπό την επίσπευση της και τη μείωση του κόστους κρίνεται επιβεβλημένη.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα σειράς μελετών που έχουν εκπονηθεί με αντικείμενο, μεταξύ άλλων. και «προτάσεις για την επιτάχυνση της εφαρμογής του ν. 3982/11 από τη Δημόσια Διοίκηση και τη μείωση του ρυθμιστικού κόστους των Φορέων Υλοποίησης/ ΕΑΝΕΠ», οι πραγματικοί χρόνοι ωρίμανσης και αδειοδότησης ενός ΕΠ, αποκλίνουν σημαντικά έως και δραματικά από τους αντίστοιχους θεσμικά προσδιορισμένους (χρόνους).

Στο Σχήμα που ακολουθεί  αποτυπώνονται, σε πραγματικούς χρόνους, οι αποκλίσεις που έχουν καταγραφεί στην αδειοδότηση όλων των ΕΠ που εγκρίθηκαν με το ν.3982/11.

Αποτύπωση απόκλισης μεταξύ πραγματικού & θεσμικού χρόνου για την έκδοση ΚΥΑ

Τα κύρια συμπεράσματα που προκύπτουν από τις σχετικές μελέτες είναι:

• Σε καμία περίπτωση δεν τηρήθηκε το γενικό χρονικό θεσμικό πλαίσιο που ορίζει ως προθεσμία ολοκλήρωσης όλων των Φάσεων έκδοσης ΚΥΑ τις 105 ημερολογιακές  ημέρες.  Στις εξεταζόμενες περιπτώσεις Επιχειρηματικών Σχεδίων, ο πραγματικός  χρόνος (από τη στιγμή που υποβλήθηκαν πλήρεις/τελικές αιτήσεις ή συμπληρωματικά στοιχεία μέχρι την έκδοση της εγκριτικής ΚΥΑ) κυμάνθηκε από 153  έως 1.005 ημέρες.
• Σε όλα τα Επιχειρηματικά Σχέδια απαιτήθηκε, πέραν της αρχικής αίτησης/Φακέλου ΚΥΑ, η υποβολή πολλών νέων ή και συμπληρωματικών στοιχείων/αιτήσεων που απαιτήθηκαν αρμοδίως με σειρά εγγράφων που διαδέχτηκαν το ένα το άλλο. Πρόκειται για μια διαδικασία που λειτουργεί εξουθενωτικά για τον διοικητικό μηχανισμό των αρμοδίων Υπουργείων. Ταυτόχρονα δεν προστατεύει τον επενδυτή, εξελίσσεται «πρόχειρα», χωρίς τον κατάλληλο εξονυχιστικό έλεγχο δεδομένων που αναθεωρείται διαρκώς, δημιουργώντας νέες απαιτήσεις, νέα (πρόσθετα) κόστη και μεγάλο διοικητικό βάρος στην επένδυση και  στη διοίκηση και τα στελέχη που διαχειρίζονται την αδειοδότηση του ΕΠ.
• Το πρόσθετο μέσο κόστος ευκαιρίας που δημιουργείται σε βάρος της επένδυσης, ειδικά για την αδειοδότηση της, ανέρχεται στα 700€/στρ. επιφάνειας του ΕΠ, δηλαδή προσαυξημένο κατά 42% του προεκτιμηθέντος κόστους (αδειοδότησης).

Το πρόβλημα των χρονικών καθυστερήσεων αναδεικνύεται σε  μείζον ζήτημα, σε βαθμό που αποθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους και κλονίζει την εμπιστοσύνη τους στη διοίκηση. Συχνά δε ευθύνεται για τη μη υλοποίηση επενδύσεων Επιχειρηματικών Πάρκων ακόμη και μετά την αδειοδότηση τους (έκδοση ΚΥΑ), λόγω αλλαγής του επιχειρηματικού status των ενδιαφερομένων, κατά τα χρονικά διαστήματα που μεσολαβούν / παρέρχονται από την λήψη της επενδυτικής απόφασης μέχρι την έγκριση του σχεδιασμού από τη Διοίκηση.

Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι επιβάλλεται βρεθούν άλλες λύσεις ριζικής μεταρρυθμιστικής αναδιάρθρωσης (πχ outsourcing), στις οποίες θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας. Αν αυτό δεν συμβεί, η Διοίκηση, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την υποστελέχωση της όσο και το χαμηλό ύψος αμοιβής των θέσεων ευθύνης, θα πρέπει να έχει τον κατάλληλο/ απαιτούμενο θεσμικό χρόνο για να προβεί στην  κατάρτιση ενός Πρακτικού, με το κατάλληλο θεσμικό κύρος, εντός του οποίου θα διατυπώνει άπαξ, όλες τις απαιτήσεις συμμόρφωσης της αίτησης (φακέλου) ανάπτυξης του ΕΠ, δεσμευόμενη και αυτή (η Διοίκηση) να τις τηρήσει, χωρίς να απαιτήσει άλλες, νεώτερες μεταγενέστερα.

Έτσι, αν δεν βρεθούν άλλες ριζικές λύσεις, για την ανάσχεση ή τον περιορισμό του προβλήματος των μεγάλων χρονικών καθυστερήσεων, χρειαζόμαστε σημειακές βελτιώσεις στις δομές και την ακολουθούμενη διοικητική διαδικασία, με σκοπό την απλοποίηση και επίσπευση της αδειοδότησης των Πάρκων, ως εναλλακτική του μοντέλου των Στρατηγικών Ιδιωτικών Επενδύσεων. Χρειαζόμαστε μια δέσμη νομοθετικών, οργανωτικών και κανονιστικών  ρυθμίσεων με αντικείμενο:

• Την ad hoc θεσμοθέτηση Ειδικής Υπηρεσίας (ΕΥΔ), με αυξημένες αρμοδιότητες, καλύτερη – επαρκέστερη (και σε πλήθος) στελέχωση και καλύτερες αμοιβές, υπό την άμεση εποπτεία της Δ/νσης Αδειοδότησης Επιχειρήσεων & Επιχειρηματικών Πάρκων και της Γεν. Δ/νσης Βιομηχανίας & Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος.
• Τη θεσμοθέτηση αποκλειστικών προθεσμιών ανταπόκρισης της διοίκησης, σε χρονικά μεγέθη διπλάσια των ήδη θεσμοθετημένων, με υποχρεωτική εξέλιξη της διαδικασίας, όταν οι προθεσμίες ανταπόκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών παρέρχονται άπρακτες.
• Τη θεσμοθέτηση διαδικασιών και κανόνων που εισάγουν αντικειμενικά κριτήρια και διαδικασίες αξιολόγησης όλων των πτυχών του επενδυτικού σχεδίου, όπως αυτά που αφορούν στον έλεγχο της χωροταξικής υποδομής της επένδυσης και την περιβαλλοντική αδειοδότηση του Επιχειρηματικού Πάρκου.
• Τη θεσμοθέτηση σταδίου ελέγχου και διατύπωσης Πρακτικού (ελέγχου), όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες αποφαίνονται εφάπαξ περί της αποδοχής ή όχι του περιεχομένου του φακέλου της επένδυσης, βεβαιώνεται η τυπική και ουσιαστική πληρότητα (του φακέλου) και τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις (προσκόμισης εγγράφων, συμπλήρωσης μελετών κλπ), για την έγκριση του επενδυτικού σχεδίου, διακριτά στο πεδίο της αρμοδιότητας κάθε συναρμόδιας υπηρεσίας. Αρνητική θέση που καταχωρείται στο Πρακτικό, σχετικά με την έγκριση ανάπτυξης του Ε.Π., πρέπει να είναι αρκούντως αιτιολογημένη. Το (Κοινό)  Πρακτικό αποτελεί το τυπικό και ουσιαστικό συμπέρασμα της συνεργασίας των αρμόδιων υπηρεσιών, ως προς την τήρηση των νομίμων προϋποθέσεων έγκρισης της ανάπτυξης του Ε.Π. Το περιεχόμενο του δε μπορεί να μεταβληθεί, εκτός αν προκύψει μεταγενέστερη νομοθεσία που το επιβάλει (μεταβολή των νομικών συνθηκών έγκρισης του Ε.Π. ) ή αν μέσω των γνωμοδοτήσεων που θα προσκομιστούν μεταγενέστερα, μεταβληθούν τα δεδομένα που οδήγησαν στην έκδοση του εν λόγω  Πρακτικού.

Μόλις (και) πρόσφατα δεν κατέστη εφικτή η ομοφωνία όλων των πλευρών για την υπαγωγή των ΕΠ μέσου εθνικού μεγέθους (500 στρ., προϋπολογισμού 5 εκ.€) στις  Στρατηγικές  Ιδιωτικές  Επενδύσεις, σύμφωνα με πρόταση της REDEPLAN. H πρόταση άθελα μας προκάλεσε τριγμούς…. μακριά απ’ τις προθέσεις μας. Τούτων δοθέντων δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι παραπάνω προτεινόμενες ήπιες διοικητικές αναδιαρθρώσεις θα συμβάλουν αποφασιστικά στην προώθηση του θεσμού των ΕΠ επιταχύνοντας σημαντικά την αδειοδότηση τους (των ΕΠ).

Ακόμα ταχύτερη αδειοδότηση μπορεί να επιτευχτεί αν βρεθεί τρόπος – μοντέλο ισορροπημένου διαμοιρασμού της ευθύνης αδειοδότησης των  ΕΠ, με την ανάθεση μέρους των απαιτούμενων υπηρεσιών και ελέγχων σε outsourcing δομές (της ιδιωτικής οικονομίας).

*Μανώλης Μπαλτάς: Μέλος ΓΣ ΣΕΒ, Δ/νων Συμβούλος  Re.De-Plan AE