Αρχαία Μεσσήνη: δέκα Μεσσήνιοι επιστήμονες υπέρ της ένταξης σε UNESCO  

«Η Αρχαία Μεσσήνη αποτελεί  αρχαιολογικό πάρκο πρότυπο για το μνημειώδες αναστηλωτικό έργο του, απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, μεγίστης ιστορικής σημασίας και ανεκτίμητης παιδευτικής αξίας», τονίζει η Βάλια Κατσίμπα Αρχαιολόγος – Μουσειολόγος, ανοίγοντας τον κύκλο παρεμβάσεων δέκα διακεκριμένων Μεσσηνίων επιστημόνων για την ένταξη των μνημείων της αρχαίας Μεσσήνης στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. 

Η πρωτοβουλία βρίσκει μεγάλη υποστήριξη από προσωπικότητες από τον επιστημονικό, τεχνικό κόσμο και τον χώρο του πολιτισμού και από την τοπική κοινωνία της Μεσσηνίας.

Ο κύκλος των παρεμβάσεων άνοιξε από δέκα προσωπικότητες, διακεκριμένους επιστημόνες, που υποστήριξαν με δημόσιες δηλώσεις τους  στο ecopress την πρωτοβουλίας της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», για την αναγνώριση ενός από τους πλέον σημαντικούς αρχαιοελληνικούς τόπους και την ένταξη των μνημείων της αρχαίας Μεσσήνης στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Αφετηρία της πρωτοβουλίας αποτελεί άρθρο του Νίκου Μωραϊτάκη αρχαιολόγου νομικού, με τίτλο: Πρόσταση προς την πολιτεία προστασίας της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO, στο οποίο υπογραμμίζεται ότι  η Αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται σε απόσταση 30 χλμ. ΒΔ της Καλαμάτας δίπλα στο χωριό Μαυρομάτι και έγινε ιδιαίτερα γνωστή τα τελευταία χρόνια από το μνημειώδες αναστηλωτικό έργο που συντελείται σε αυτήν και έχει ως θαυμαστό αποτέλεσμα την αναβίωση μεγάλου μέρους των δημόσιων χώρων της αρχαίας πόλης. Ήδη θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας και είναι βραβευμένος από την Europa Nostra.

Στο άρθρο του διακεκριμένου αρχαιολόγου τεκμηριώνονται οι λόγοι, για τους οποίους όπως υπογραμμίζεται: «εμείς, η Ομάδα «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», νομιμοποιούμεθα  ευπρόσωπα:

-«Nα ΕΙΣΗΓΗΘΟΥΜΕ την υιοθέτηση από την Πολιτεία (Κυβέρνηση, Υπουργείο Πολιτισμού) της πρότασής  μας για την Προστασία του εν λόγω  κορυφαίου Μνημείου και την ένταξή του στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO».

Εκ μέρους  της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», το άρθρο συνυπογράφουν και στηρίζουν την πρωτοβουλία οι: Βαχαρίδη Γεωργία, Αναστασόπουλος Παναγιώτης,  Φωτόπουλος Ιωάννης.

Δηλώσεις Μεσσηνίων επιστημόνων

Οι δηλώσεις των Μεσσηνίων επιστημόνων, υποστήριξης της πρωτοβουλίας της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», για την ένταξη των μνημείων της αρχαίας Μεσσήνης στα προστατευόμενα της UNESCO έχουν ως εξής:

Βάλια Κατσίμπα, Αρχαιολόγος – Μουσειολόγος:

-«Η Αρχαία Μεσσήνη, ένα αρχαιολογικό πάρκο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, μεγίστης ιστορικής σημασίας και ανεκτίμητης παιδευτικής αξίας, μπορεί να έχει γίνει ευρύτερα γνωστή κυρίως τα τελευταία χρόνια, ωστόσο φέρει μακρά ανασκαφική ιστορία και εξακολουθεί να «γεννά» ανασκαφικά ευρήματα και να δημιουργεί πολιτισμό μέσα από τις πολιτιστικές πρακτικές που υιοθετεί για ανάπλαση και αναβίωση των μνημείων της. Ένας τέτοιος αρχαιολογικός χώρος δικαιωματικά διεκδικεί μια θέση ανάμεσα στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO, καθώς αποτελεί πρότυπο για το μνημειώδες αναστηλωτικό έργο, που συντελείται εκεί βάσει διεθνών προδιαγραφών και στηριζόμενο κυρίως στο αυθεντικό αρχαιολογικό υλικό της ανασκαφής. Μέσα από αυτό το δύσκολο και πολυετές εγχείρημα σε συνδυασμό με την ελεγχόμενη διάθεση ορισμένων μνημείων για την οργάνωση ποικίλων εκδηλώσεων, η Αρχαία Μεσσήνη αναγεννιέται και βρίσκει την σύγχρονη προοπτική της. Νιώθει ξανά την ανθρώπινη παρουσία και επαναφέρει ιδιαίτερα στους χώρους θέασης και ακρόασης, όπως το Θέατρο, το Στάδιο και το Εκκλησιαστήριο, την αρχαία λειτουργία τους δίνοντας έτσι στο ευρύ κοινό τη δυνατότητα να γνωρίσει την πολιτιστική κληρονομιά του μέσα από νέους πιο χρηστικούς και βιωματικούς τρόπους. Τέλος, πέρα από την αναμφισβήτητη αρχαιολογική αξία του συγκεκριμένου τόπου, αυτό που την χαρακτηρίζει σήμερα και την διακρίνει από άλλους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, είναι το στοιχείο της εξέλιξης και η απουσία κάθε εφησυχασμού… Όπως αναφέρει και ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης, ο διευθυντής του Προγράμματος Ανασκαφής και Αναστήλωσης της Αρχαίας Μεσσήνης, ο χώρος εμφανίζεται κάθε μέρα με μια νέα, όλο και πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Το εντυπωσιακό δε είναι ότι αυτή η εικόνα δημιουργήθηκε σχεδόν από το μηδέν και κατάφερε να φτάσει στο είναι, μετατρέποντας ένα βαλτότοπο του 1986 με ελάχιστες εμφανείς αρχαιότητες σε ένα σύγχρονο αρχαιολογικό πάρκο. Για όλους αυτούς τους λόγους καθώς και για πολλούς άλλους, πιστεύω ότι σίγουρα αξίζει να εγγραφεί η Αρχαία Μεσσήνη στο μακρύ κατάλογο μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και υποστηρίζω σθεναρά αυτή την πρωτοβουλία». 

Γιάννης Λύρας, Συνταξιούχος εκπαιδευτικός βιολόγος:

-«Κατάγομαι από την Βαλύρα Μεσσηνίας. Είμαι ιστοριοδίφης και ερευνητής της Αρχαίας Μεσσήνης, συνεργαζόμενος με τον Καθηγητή κ. Πέτρο Θέμελη. Έχω βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών για το Έργο αγυιοπαιδές και από το ΥΠΠΟ για την βυζαντινή κληρονομιά στην Άνω Μεσσήνη. Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης περιλαμβάνει το 86 τοις εκατό των οικοδομημάτων τα οποία έχει αναστηλώσει ο κ. Θέμελης από το 1986 μέχρι σήμερα και υπάρχουν ακόμα χώροι που πρέπει να αποκαλυφθούν. Πρόκειται για εκπληκτικό μνημείο το οποίο πρέπει να προσεχθεί και να διατηρηθεί και να υπάρχει άμεση πρόσβαση. Είμαι υπέρ της πρότασης των επιστημόνων για την προστασία της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO».

Βασίλης Πανουσόπουλος, Οδοντίατρος Μεσσήνιος:

-«Η επαφή μου με την Αρχαία Μεσσήνη έγινε από την πολύ νεανική μου ηλικία.. έβγαινα στην ταράτσα του σπιτιού στο χωριό Αρσινόη και αντίκριζα στους απέναντι λόφους τα υπολείμματα των αρχαίων τειχών και όταν ρωτούσα τι ήταν αυτά, η απάντηση θυμάμαι τον πατέρα μου ήταν, εκεί πολεμούσαν οι παππούδες μας. Ύστερα από λίγα χρόνια αντίκρισα το κάστρο το λεγόμενο πόρτες, με εντυπωσίασε η κεκλιμένη πέτρα η οποία είναι για αιώνες έτσι ,σαν σήμα κατατεθέν του ηρωισμού των Μεσσηνίων. Αρχές δεκαετίας 60 είχα την τύχη να δω τον ακαδημαϊκό αρχαιολόγο Οrlando να κάνει ανασκαφές στο Ασκληπιείο της αρχαίας Μεσσήνης. Παραλλήλως την ίδια εποχή ξεκίνα στο μικρό ωδείο παράσταση από τον θίασο του ΛίνουΚαρζή. Η πρώτη μου εμπειρία και η πρώτη μου επαφή με την αρχαία γραμματεία ήταν το αριστούργημα του Αριστοφάνη Ειρήνη με τον νεαρό τότε ηθοποιό Στέφανο Ληναίο. Ακολούθησαν τον επόμενο χρόνο οι Βάκχες και μετά επιτρέποντες του Μενάνδρου… Αλλά όσο περνούσαν τα χρόνια αντί να εντείνονται οι εργασίες στην Αρχαία Μεσσήνη έφτασαν στο σημείο εγκατάλειψης και σε   σημείο με τις βροχές του χειμώνα και το νερό της κλεψύδρας που ερχόταν από το χωριό Μαυρομάτι ένας απέραντος βάλτος. Αλλά μία κρίσιμη στιγμή για την αρχαία Μεσσήνη εντέλλεται ένας υπεύθυνος αρχαιολόγος με ιδέες και δυναμική ο Πέτρος ο Θέμελης. Ξεκίνησε ένα δυναμικό αγώνα και σιγά-σιγά η γη της Μεσσηνίας αποκαλύπτει αυτά που έκρυβε επιμελώς για χρόνια το θέατρο, την αγορά, την Κρήνη αρσινόης, το στάδιο ,την παλαίστρα και τόσα άλλα πράγματα. Και ο καθηγητής δεν έμεινε μόνο σαν να φέρνει στην επιφάνεια όλα αυτά αλλά ξεκίνησε και έναν αγώνα παράλληλο να αναστείλω ν πέτρα πάνω στην πέτρα, το στάδιο αναστηλώθηκε 400 κολώνες πέριξ του Σταδίου τοποθετήθηκαν στη θέση τους. Το θέατρο αναστηλώθηκε όσο επέτρεπαν τα ευρεθέντα εδώλια, το Ασκληπιείο αναστηλώθηκε με φροντίδα Περίδη και είναι ένα κόσμημα ένα πανό ένας πανέμορφος χώρος για εκδηλώσεις μουσικές παραστάσεις. Μία από την πιο κορυφαία στιγμή της ζωής μου ήταν τα εγκαίνια του Σταδίου με τον υπέροχο τραγουδιστή Μάριο Φραγκούλη όπου εκεί ακούς και πάλι ανθρώπινος λόγος ανθρώπινη μουσική ύστερα από 1.500 χρόνια σιωπής. Η Αρχαία Μεσσήνη σήμερα ένας υπέροχος χώρος πήγε να βρεθεί κανένας κοντά στο αρχαίο κάλλος στην αρχαία ομορφιά ένας χώρος για να ζήσει κοντά με τους αρχαίους προγόνους. Στάδιο είτε στο θέατρο είτε στο Ασκληπιείο είτε στα αρχαία τείχη που σώζονται κι αναστηλώθηκαν με αγάπη. Εκεί ψυχή γαληνεύει το μυαλό πετάει. Η επίσκεψη στο μικρό ακόμη μουσείο με τα λιγοστά αλλά υπέροχα αγάλματα είναι γεμάτο φέρνει συγκίνηση το δωρικό βλέμμα της Αρτέμιδος, σφριγηλό σώμα του Απόλλωνα.. τυχερή γη της Μεσσηνίας που κράτησες αλώβητα τόσα αριστουργήματα των Ελλήνων δυστυχώς έχουν χαθεί όλα τα χάλκινα αγάλματα και πάρα πολλά μαρμάρινα τα λίγα που σώθηκαν δείχνουν την αγάπη αυτού του λαού για την τέχνη. Αν υπήρχε σήμερα έναν Όμηρος θα έγραφε, μακάρια εσύ γη τής  Ιθώμης με τις ομορφιές του αρχαίου πνεύματος πού διατηρήσεις».

Γεώργιος Φωτόπουλος, Δικηγόρος:

-«Είμαι Μεσσήνιος με καταγωγή από το Δώριον. Γνωρίζω την πανάρχαια ιστορία της ιδιαιτέρας πατρίδας μου. Από όλους τους χώρους που αναφέρουν οι αρχαιολόγοι, μόνο η Αρχαία Μεσσήνη υπάρχει στα ελληνικά μνημεία της UNESCO και αυτή όχι στα προστατευόμενα μνημεία, αλλά στην προτεινόμενη λίστα (tentativelist) από τον Φεβρουάριο του 2014. Με ιδιαίτερη χαρά είδα στο διαδίκτυο, την πρόταση της Ομάδας Φίλων Αρχαίας Μεσσήνης να συμπεριληφθεί και αυτή στα προστατευόμενα μνημεία. Άποψή μου είναι ότι πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις της UNESCO γι’ αυτό τον σκοπό και πρέπει να πάρει την θέση που της αξίζει».

Χρήστος Σκοπετέας, Ηλεκτρονικός Μηχανικός και Μηχανικός Συστημάτων , Μεσσήνιος από Καρδαμύλη:

-«Διάβασα στο ecopress το άρθρο της ομάδας φίλων της Αρχαίας Μεσσήνης. Η Αρχαία Μεσσήνη, εκτός από την τεράστια ιστορική αξία που έχει, είναι ο χώρος που έχει αναστηλωθεί και χρησιμοποιείται για καλλιτεχνικές παραστάσεις. Είμαι μαζί σας με την πρόταση που διατυπώνετε: Η θέση της είναι στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO».

Ροδούλα Ζαχαροπούλου, Δικηγόρος με καταγωγή από το Μαυρομάτι Παμίσου Μεσσηνίας:

-«Χάρη στις ανασκαφές η αρχαία Μεσσήνη ξαναβλέπει το φως, ζει μια δεύτερη ζωή στον σύγχρονο κόσμο με τις αγορές, τα ιερά, τα μνημεία, τα τείχη και τα θέατρά της. Μαζί με την Αρχαία Μεσσήνη ζωή παίρνουμε και όλοι μαζί που την γνωρίζουμε από μικρά παιδιά και όνειρό μας είναι η ανάδειξή της».

Παυλίνα Ζαχαροπούλου, Ιατρός με καταγωγή από το Μαυρομάτι Παμίσου Μεσσηνίας:

-«Αυτό που διακρίνει την Αρχαία Μεσσήνη είναι το στοιχείο της εξέλιξης, της σταδιακής αποκάλυψης, της ανάπλασης και της ανάδειξής της. Εμφανίζεται κάθε μέρα με μια νέα, όλο και πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Ας ενωθούμε όλοι ώστε αυτό το επίτευγμα να μην σταματήσει εδώ. Η Αρχαία Μεσσήνη πρέπει να ξαναβγεί στο φως και να αναδειχθεί».

Ανθούλα Γιαννακοπούλου, Φιλόλογος:

-«Διαβάζοντας την πρόταση προστασίας της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO έμεινα έκπληκτη από το γεγονός ότι τόσα χρόνια μετά την ανασκαφή του κ. Πέτρου Θέμελη δεν έχουν γίνει περαιτέρω σοβαρές ενέργειες στην Αρχαία Μεσσήνη. Ως Μεσσήνια ενώνω τη φωνή μου με όλους εσάς και με όσους περισσότερους ενημερώσουμε ώστε η Αρχαία Μεσσήνη να λάβει τη θέση που της αξίζει».

Φωτόπουλος Φώτιος, συνταξιούχος Δικηγόρος από το Δώριο:

-«Διάβασα για την προσπάθεια που γίνεται για την προστασία της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO και θέλω να ενώσω τη φωνή μου μαζί σας. Ο χώρος πρέπει να αναδειχθεί και να αποκτήσει το κύρος που του αρμόζει».

Αριστείδης Μπουλούκος, Πολιτικός Μηχανικός Μεσσήνιος

-«Είδα στο ecopress ότι μια Ομάδα Φίλων Αρχαίας Μεσσήνης υποστηρίζει την ένταξη του μνημείου στα προστατευόμενα της UNESCO. Συμφωνώ και εγώ και εύχομαι να ευοδωθεί ο σκοπός αυτός».

Οι δέκα επιστήμονες υποστηρικτές ένταξης της Αρχαίας Μεσσήνης στην UNESCO

Οι δέκα επιστήμονες που κατέθεσαν στο ecopress δηλώσεις υποστήριξης της πρωτοβουλίας της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», για την ένταξη των μνημείων της αρχαίας Μεσσήνης στα προστατευόμενα της UNESCO είναι οι:

Γεώργιος Δημόπουλος, Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, διδάκτωρ Χημικός Πανεπιστημίου Δρ ΕΜΠ

Κωνσταντίνος Σιώζος, Δρ. Αρχιτέκτων– Πολεοδόμος

Δημήτρης Παυλόπουλος, Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, τ. μέλος ΔΕ ΤΕΕ, τ. μέλος ΔΣ ΕΛΟΤ, μέλος Επιτροπής Πρωτοβουλίας (Μινωικός πολιτισμός UNESCO)

Γιάννης Δήμας, Αρχιτέκτων Πολεοδόμος, τ. Δημοτικός Σύμβουλος Βούλας Βάρης Βουλιαγμένης

Πέτρος Ράλλης, Οικονομολόγος, Πρόεδρος Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου

Χρήστος Μπουρτσαλάς, Χημικός Μηχανικός, τ. Διευθύνων Σύμβουλος Ελληνικών  Αμυντικών Συστημάτων

Τριαντάφυλλος Τσιτινίδης, BSc/MSc/Dott. Ing Δντής Μελετών Έρευνας & Ανάπτυξης της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ). Τέως πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αεροναυπηγών του TEE (νύν Επίτιμος Πρόεδρος). Μέλος του Δ.Σ. του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροναυπηγικών Επιστημών (ICAS_ International Council of the Aeronautical Sciences). Μέλος της Προγραμματικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συλλόγων Αεροναυπηγικής (CEAS_ Confederation European Aeronautical Sciences)

Νίκος Ηλιάδης, Δρ Πολιτικός Μηχανικός Ομότιμο Μέλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τέως Ειδικός Γραμματέας Υπουργείου  Εθνικής Παιδείας, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία (ΜΕΑ), ως εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού  από Ιανουάριο 1992 έως Ιανουάριο 1993.

Δημήτριος Καραπάνος, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ

Μιχάλης Σακκάς, Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, τ. Γεν. Γραμματέας στο Υπουργείο Πολιτισμού