Αρχαία Μεσσήνη: δέκα προσωπικότητες υπέρ της ένταξης στην UNESCO

Δέκα προσωπικότητες από τον επιστημονικό, τεχνικό κόσμο και τον χώρο του πολιτισμού ανοίγουν με δηλώσεις τους τον κύκλο υποστήριξης της πρωτοβουλίας της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», για την αναγνώριση ενός από τους πλέον σημαντικούς αρχαιοελληνικούς τόπους και την ένταξη των μνημείων της αρχαίας Μεσσήνης στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Αφετηρία της πρωτοβουλίας αποτελεί άρθρο του Νίκου Μωραϊτάκη αρχαιολόγου νομικού, με τίτλο: Πρόσταση προς την πολιτεία προστασίας της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO, στο οποίο υπογραμμίζεται ότι  η Αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται σε απόσταση 30 χλμ. ΒΔ της Καλαμάτας δίπλα στο χωριό Μαυρομάτι και έγινε ιδιαίτερα γνωστή τα τελευταία χρόνια από το μνημειώδες αναστηλωτικό έργο που συντελείται σε αυτήν και έχει ως θαυμαστό αποτέλεσμα την αναβίωση μεγάλου μέρους των δημόσιων χώρων της αρχαίας πόλης. Ήδη θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας και είναι βραβευμένος από την Europa Nostra.

Στο άρθρο του διακεκριμένου αρχιαολόγου τεκμηριώνονται οι λόγοι, για τους οποίους όπως υπογραμμίζεται: «εμείς, η Ομαδα «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», νομιμοποιούμεθα  ευπρόσωπα:

-«Nα ΕΙΣΗΓΗΘΟΥΜΕ την υιοθέτηση από την Πολιτεία (Κυβέρνηση, Υπουργείο Πολιτισμού) της πρότασής  μας για την Προστασία του εν λόγω  κορυφαίου Μνημείου και την ένταξή του στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO».

Εκ μέρους  της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», το άρθρο συνυπογράφουν και στηρίζουν την πρωτοβουλία οι: Βαχαρίδη Γεωργία, Αναστασόπουλος Παναγιώτης,  Φωτόπουλος Ιωάννης.

Οι δηλώσεις υποστήριξης της πρωτοβουλίας της Ομάδας «Φίλοι της Αρχαίας Μεσσήνης», για την ένταξη των μνημείων της αρχαίας Μεσσήνης στα προστατευόμενα της UNESCO έχουν ως εξής:

Γεώργιος Δημόπουλος, Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, διδάκτωρ Χημικός Πανεπιστημίου Δρ ΕΜΠ:

«Η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι η μεγαλύτερη περιουσία της χώρας μας. Ένας από τους πλέον σημαντικούς αρχαιοελληνικούς τόπους, που αποπνέουν το άρωμα της αρχαίας Ελλάδας, είναι η αρχαία Μεσσήνη, ένας μεγαλοπρεπής χώρος με μεγάλη ιστορία. Την αρχαία πόλη των Μεσσηνίων που ίδρυσε, το 369 π.Χ., ο Θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας κάτω από το όρος Ιθώμη, έφερε στο φως με το πολύχρονο ανασκαφικό και αναστηλωτικό του έργο ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας Πέτρος Θέμελης.  Όσοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό επισκέπτονται τον αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος εκτείνεται σε 400 στρέμματα, μένουν έκθαμβοι μπροστά στα αναστηλωμένα αρχαία μνημεία και τον επιβλητικό οχυρωματικό περίβολο με τις πύλες και τους πύργους, που ξεπροβάλλουν μέσα από ένα καταπράσινο τοπίο με ελαιόδεντρα και βλάστηση της περιοχής. Από τα σημαντικότερα και εντυπωσιακότερα αναστηλωμένα μνημεία είναι το Στάδιο και  το Γυμνάσιο.   Το θέατρο, επίσης, από τα μεγαλύτερα του αρχαίου κόσμου, όπου τα τελευταία χρόνια γίνεται το Διεθνές Νεανικό φεστιβάλ αρχαίου Δράματος, εντυπωσιάζοντας μικρούς και μεγάλους και δίνοντας ξανά ζωή στην αρχαία πολιτεία.   Τα ευρήματα από τις ανασκαφές που εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο ολοκληρώνουν την  εικόνα  για τον ρόλο που διαδραμάτισε η αρχαία Μεσσήνη ως πολιτικό και καλλιτεχνικό κέντρο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η αρχαία Μεσσήνη είναι αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος σε έκταση αρχαιολογικός χώρος και ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του ελληνικού πολιτισμού.     Πρόκειται για μία ζωντανή αρχαία πολιτεία, αφού στο Θέατρο γίνονται και πάλι θεατρικές παραστάσεις και στο Εκκλησιαστήριο (Ωδείο) μουσικές, ενώ στο Στάδιο αναβιώνουν αρχαία αγωνίσματα, όπως στο παρελθόν που η πόλη έσφυζε από ζωή. Ένας τέτοιος αρχαιολογικός χώρος, πρότυπο  για την αποκάλυψη, αναστήλωση και συντήρηση των αρχαίων μνημείων, για την παιδευτική του αξία και την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, αλλά και για τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της γύρω περιοχής με επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό,  πρέπει και είναι δίκαιο να αναγνωριστεί διεθνώς. Γι’ αυτό και στηρίζω την ένταξη της αρχαίας Μεσσήνης στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO».

Κωνσταντίνος Σιώζος, Δρ. Αρχιτέκτων– Πολεοδόμος:

-«Η αρχαία Μεσσήνη ήταν μια πόλη-κράτος στη Μεσσηνία της νότιας Πελοποννήσου, στη νότια Ελλάδα. Η πολεοδομία της αρχαίας Μεσσήνης ήταν αρκετά ανεπτυγμένη και περιλάμβανε έναν αριθμό από κτίρια και αρχιτεκτονικά έργα. Η πόλη της Μεσσήνης χτίστηκε στην κοιλάδα του ποταμού Παμισού και ήταν περιτριγυρισμένη από τείχη για προστασία από εχθρικές επιθέσεις. Οι κατοίκοι της Μεσσήνης ζούσαν σε κατοικίες που κατασκευάζονταν από πέτρα και άλλα φυσικά υλικά. Στην πόλη υπήρχαν επίσης δημόσια κτίρια, όπως ο ιερός ναός του Απόλλωνα,  διάφορα χτιστά μνημεία και αγάλματα, όπως το αρχαίο θέατρο, τον ιερό του Διός, το αρχαίο κάστρο και η αρχαία αγορά. Τα μνημεία αυτά αποτελούν σημαντικά κομμάτια της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς και επιδρούν στη σημερινή αρχιτεκτονική και πολεοδομία. Το θέατρο της Μεσσήνης ήταν ένα από τα μεγαλύτερα στην αρχαία Ελλάδα και μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 10.000 θεατές. Η πόλη είχε επίσης ένα σύστημα υδραγωγείων για να παρέχει νερό στους κατοίκους της, καθώς και ένα σύστημα αποχέτευσης. Επιπλέον, η πολεοδομία της Μεσσήνης αντικατοπτρίζει την πολιτική και κοινωνική οργάνωση της κοινωνίας της. Η πόλη είχε μια δημοκρατική κυβέρνηση, με τους κατοίκους να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις υποθέσεις της πόλης. Αυτή η δημοκρατική πολιτική οργάνωση επηρέασε την πολεοδομική  συγκρότηση της Μεσσήνης και ενθάρρυνε την ανάπτυξη της αστικής κατοικίας και αστικής κουλτούρας, καθώς οι κάτοικοι είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις δημόσιες υποθέσεις και να επηρεάζουν την λειτουργία της πόλης. Στην αρχαία πόλη της Μεσσήνης υπάρχουν μνημεία που αποτελούν σημαντικά κομμάτια της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς και επιδρούν στη σημερινή αρχιτεκτονική – πολεοδομία  και την τέχνη. Για όλους τους ανωτέρω λόγους και για πολλούς άλλους «Η Αρχαία Μεσσήνη πρέπει να αναγνωρισθεί – προστατευθεί  από την UNESCO, ως μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς». Συμπαρίσταμαι και συμμετέχω στη πρωτοβουλία – πρόταση της ομάδας φίλων της Αρχαίας Μεσσήνης για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου».

Δημήτρης Παυλόπουλος, Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, τ. μέλος ΔΕ ΤΕΕ, τ. μέλος ΔΣ ΕΛΟΤ, μέλος Επιτροπής Πρωτοβουλίας (Μινωικός πολιτισμός UNESCO):

-«Διάβασα την περιγραφή που δημοσιεύσατε σχετικά με το θέμα (προστασία Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO). Η άποψη μου είναι η εξής: Συμφωνώ με την πρότασή σας, διότι η Αρχαία Μεσσήνη συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία εκείνα που απαιτεί η UNESCO για τα προστατευόμενα μνημεία. Επιπροσθέτως όλη η εργασία που έχει γίνει στον παραπάνω αρχαιολογικό χώρο (συντηρήσεις, αναστηλώσεις κ.λπ.)συνιστούν υπόδειγμα διατήρησης του μνημείου, ούτως ώστε να παραμείνει ως πρέπει αρκετά χρόνια στο μέλλον».

Γιάννης Δήμας, Αρχιτέκτων Πολεοδόμος, τ. Δημοτικός Σύμβουλος Βούλας Βάρης Βουλιαγμένης:

-«Μια ομάδα επιστημόνων φίλων της Αρχαίας Μεσσήνης δημοσίευσε πρόσφατα άρθρο-πρόταση για την προστασία της Αρχαίας Μεσσήνης  από την UNESCO. Η ρυμοτομική διάταξη της Αρχαίας Μεσσήνης ακολουθούσε το λεγόμενο Ιπποδάμειο σύστημα. Τα μνημεία της (αστική έπαυλις των ρωμαϊκών χρόνων, Πρόπυλο Γυμνασίου, Γυμνάσιο, ταφικό μνημείο, Παλαίστρα, Λουτρών, Στάδιο, Μαυσωλείο) μετά από αναστήλωση με αξιοθαύμαστη πιστότητα έχουν καταστεί αρχαιολογικός  χώρος  με  ανεκτίμητη πολιτιστική αξία. Αναμφισβήτητα είναι ένα μνημείο που πρέπει να προστατευθεί από την UNESCO».

Πέτρος Ράλλης, Οικονομολόγος, Πρόεδρος Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου:

-«Η Αρχαία Μεσσήνη πρέπει να αναδειχθεί και να αναγνωρισθεί από τη διεθνή κοινότητα και να αποτελέσει μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Για το λόγο αυτό υποστηρίζω την προσπάθειά σας και σας εύχομαι καλή επιτυχία».

Χρήστος Μπουρτσαλάς, Χημικός Μηχανικός, τ. Διευθύνων Σύμβουλος Ελληνικών  Αμυντικών Συστημάτων:

-«Στο διαδίκτυο διάβασα την πρόταση της Ομάδας Φίλων Αρχαίας Μεσσήνης για την υπαγωγή της στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO. Η Αρχαία Μεσσήνη είναι η πόλη που ίδρυσε και οχύρωσε ο Θηβαίος Στρατηγός Επαμεινώνδας για να προστατεύσει τους Μεσσήνιους από τους Λακεδαιμόνιoυς. Σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος έχει αναστηλωθεί, κατά μεγάλο μέρος και παραμένει χώρος, όπου εκτός από την αρχαιολογική του αξία, χρησιμοποιείται και για παραστάσεις (θεατρικές, μουσικές και εν γένει καλλιτεχνικές). Η άποψή μου είναι ότι πολύ σωστά θέτουν το θέμα οι επιστήμονες της Ομάδας».

Τριαντάφυλλος Τσιτινίδης* BSc/MSc/Dott. Ing:

-«Η Αρχαία Μεσσήνη είναι αρχαιολογικός χώρος μεγάλης αξίας με τεράστια ιστορική σημασία και η αναστήλωση ανέδειξε την πλούσια ιστορία της που μένει ζωντανή μέχρι σήμερα.Η πρωτοβουλία για την προστασία της Αρχαίας Μεσσήνης με βρίσκει σύμφωνο και ευελπιστώ ότι η προσπάθεια αυτή θα ευοδωθεί καθότι αποτελεί ιστορικό μνημείο και πόλο έλξης τουριστών».

*Τριαντάφυλλος Τσιτινίδης (BSc/MSc/Dott. Ing) Δντής Μελετών Έρευνας & Ανάπτυξης της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ). Τέως πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αεροναυπηγών του TEE (νύν Επίτιμος Πρόεδρος). Μέλος του Δ.Σ. του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροναυπηγικών Επιστημών (ICAS_ International Council of the Aeronautical Sciences). Μέλος της Προγραμματικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συλλόγων Αεροναυπηγικής (CEAS_ Confederation European Aeronautical Sciences)

Νίκος Ηλιάδης**,  Δρ Πολιτικός Μηχανικός:

-«Η πρόταση προς την πολιτεία προστασίας της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO αποτελεί μια ακόμη πρόταση για αξιοποίηση του αναξιοποίητου πλούτου που διαθέτει η χώρα μας και προφανώς με βρίσκει σύμφωνο».

**Νίκος Ηλιάδης,  Δρ Πολιτικός Μηχανικος, Ομότιμο Μέλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τέως Ειδικός Γραμματέας Υπουργείου  Εθνικής Παιδείας, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία (ΜΕΑ), ως εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού  από Ιανουάριο 1992 έως Ιανουάριο 1993.

Δημήτριος Καραπάνος, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ:

-«Η μεγάλη σημασία της αρχαίας Μεσσήνης φαίνεται από το γεγονός ότι αναδεικνύεται συνεχώς ο αστείρευτος μνημειακός της πλούτος και μέσω της αποκατάστασης των ερειπωμένων οικοδομημάτων καθίσταται ένας κατεξοχήν ευανάγνωστος αρχαιολογικός χώρος με ανεκτίμητη πολιτισμική και παιδευτική αξία τόσο για τους Έλληνες όσο και για τουρίστες. Η προσπάθεια προστασίας της δράσης από την UNESCO πρέπει να ευδοκιμήσει. Είμαι δίπλα στην προσπάθεια αυτή».

Μιχάλης Σακκάς, Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, τ. Γεν. Γραμματέας στο Υπουργείο Πολιτισμού:

-«Η  Αρχαία  Μεσσήνη  πρέπει  να  αναδειχθεί  και  να  αναγνωρισθεί  από  την  διεθνή  κοινότητα και  να  αποτελέσει  μνημείο  Παγκόσμιας  Κληρονομιάς  της  UNESCO. Για  το  λόγο  αυτό  υποστηρίζω  την  προσπάθειά   σας  και  σας  εύχομαι  καλή  επιτυχία. Συμφωνώ και συμπαρίσταμαι στην προστασία της Αρχαίας Μεσσήνης από την UNESCO !Αρκεί να μην έχει την τύχη της προστατευόμενης από την UNESCO  Αγίας Σοφιάς, που την έκαναν τζαμί…. χωρίς καμία παρέμβαση από την προστάτιδα….»