Αρχαιολόγοι: τι ισχύει για ανασκαφική έρευνα σε οικόπεδο ανέγερσης οικοδομής

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) αναφέρει αναλυτικά τι ισχύει με βάση τη νομοθεσία για τον έλεγχο και την ανασκαφική έρευνα σε οικόπεδο, όπου έχει γίνει αίτηση για ανέγερση οικοδομής και την αυτοχρηματοδότηση της ανασκαφής από τους ιδιώτες ιδιοκτήτες οικοπέδων.

– «Η  χρόνια υποστελέχωση του Υπουργείου Πολιτισμού, δυστυχώς, έχει αφήσει πολλές Εφορείες Αρχαιοτήτων χωρίς το αναγκαίο προσωπικό που θα όφειλε να παρέχεται από το κράτος, ώστε η σωστική ανασκαφή σε όλα τα οικόπεδα ιδιωτών να διεξάγεται έγκαιρα από τη δημόσια Αρχαιολογική Υπηρεσία», τονίζει η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Οι προβλέψεις της νομοθεσίας και οι ακολουθούμενες διαδικασίες για την αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα σε οικόπεδο ανέγερσης οικοδομής παρουσιάζονται από το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων προς το ecopress, ως εξής:

«-Οι Εφορείες Αρχαιοτήτων, περιφερειακές υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, είναι οι μόνες αρμόδιες για την προστασία των αρχαιοτήτων, δηλαδή κινητών και ακίνητων μνημείων που χρονολογούνται προ του 1830 και προστατεύονται αυτοδίκαια με βάση τον Ν. 4858/2021» αναφέρει έγγραφη δήλωση που υπογράφει η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων,  προς το Ecopress και ακολούθως σημειώνει τα εξής:

-Εάν πιθανολογείται, με βάση τα επιστημονικά αρχαιολογικά δεδομένα, η ύπαρξη αρχαιοτήτων σε συγκεκριμένο οικόπεδο, όπου έχει γίνει αίτηση για ανέγερση οικοδομής, η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων διενεργεί έλεγχο που αναλόγως συνίσταται στα εξής: επιφανειακή έρευνα, δοκιμαστικές ανασκαφικές τομές, παρακολούθηση εκσκαφών.

-Εάν κατά τον έλεγχο προκύψουν αρχαιολογικά ευρήματα, ακολουθεί σωστική αρχαιολογική ανασκαφή, από τα ευρήματα της οποίας κρίνεται από τα αρμόδια Συμβούλια του ΥΠΠΟΑ η ανέγερση ή μη οικοδομής κατά τις διατάξεις του Ν. 4858/2023 και τίθενται ειδικοί όροι για την προστασία και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων.

-Η σωστική ανασκαφική έρευνα είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των Εφορειών Αρχαιοτήτων και διεξάγεται από επιστημονικό προσωπικό (αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, συντηρητές, σχεδιαστές, φωτογράφους κατά περίπτωση) και εργατοτεχνικό προσωπικό (εξειδικευμένοι τεχνίτες ανασκαφής).

-Η χρόνια υποστελέχωση του ΥΠΠΟΑ, δυστυχώς, έχει αφήσει πολλές Εφορείες Αρχαιοτήτων χωρίς το αναγκαίο προσωπικό που θα όφειλε να παρέχεται από το κράτος ώστε η σωστική ανασκαφή σε όλα τα οικόπεδα ιδιωτών να διεξάγεται έγκαιρα από τη δημόσια Αρχαιολογική Υπηρεσία. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η καθυστέρηση ο νομοθέτης προέβλεψε (άρθρο 37) την δυνατότητα να πληρώνονται οι ανασκαφές από τον προϋπολογισμό του έργου. Η ίδια δυνατότητα έχει επεκταθεί και στους ιδιώτες ιδιοκτήτες οικοπέδων, οι οποίοι δύνανται να κάνουν αίτηση για αυτοχρηματοδότηση της ανασκαφής.

-Η αίτηση αυτή εξετάζεται από το αρμόδιο Τοπικό Συμβούλιο και εκδίδεται Απόφαση, για λόγους διαφάνειας και χρηστής διοίκησης. Με βάση την απόφαση αυτή, ο ιδιώτης με τη συνεργασία και τη συναίνεση της Εφορείας Αρχαιοτήτων προχωρεί σε πρόσληψη εξειδικευμένου και έμπειρου προσωπικού, το οποίο εργάζεται υπό την άμεση εποπτεία και σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων, καθώς οι αρχαιότητες ανήκουν εξ ολοκλήρου, κατά κυριότητα, νομή και κατοχή, στο ελληνικό δημόσιο.

-Οι αμοιβές των εργαζομένων καθορίζονται με βάση τις συλλογικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί (βλ. ΣΣΕ Σωματείο Οικοδόμων, ΣΣΕ Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων) και με ελεύθερη διαπραγμάτευση μεταξύ των εργαζόμενων και του ιδιώτη.

-Όλα τα παραπάνω είναι δημόσια και διαφανή, και εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο για όλους τους πολίτες».

Απάντηση σε δημοσίευμα

Η αναλυτική ενημέρωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων αποτελεί απάντηση, με τη μορφή «εξώδικης διαμαρτυρίας, δήλωσης, πρόσκλησης» στο δημοσίευμα του ecopress, με τίτλο: «Αρχαιολογία: στο φως «σκοτεινές» πρακτικές και χρεώσεις για οικοδομικές άδειες», στο οποίο αναφέρθηκε ότι: «έρχονται στο φως σκοτεινές πτυχές της δραστηριότητας ορισμένων λειτουργών της αρχαιολογικής υπηρεσίας, στη διαδικασία ελέγχου και σκαπάνης, η οποία  είναι υποχρεωτική για την έκδοση οικοδομικής άδειας και ανέγερση οικοδομής. Από μηχανικούς, κατασκευαστές και ιδιώτες επενδυτές καταγγέλλονται αθέμιτες πρακτικές και παράδοξες  χρεώσεις, οι οποίες αν ισχύουν παραπέμπουν σε εστίες διαφθοράς και κακοδιοίκησης, που πρέπει αμέσως να ελεγχθούν και να αντιμετωπιστούν στο φάσμα της διοικητικής ιεραρχίας και των υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού», σύμφωνα με σχετικό επώνυμο ρεπορτάζ της πύλης vukentra.com, το οποίο και αναδημοσίευτηκε.

Οι αρχαιολόγοι και το δημόσιο συμφέρον

«Το σύνολο των Αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, εδώ και 2 αιώνες, υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον για την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και της αρχαιολογικής πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς το Σύνταγμα και ο Αρχαιολογικός Νόμος επιτάσσουν. Οι Έλληνες Αρχαιολόγοι, συνήθως ολομόναχοι, στέκονται με αυταπάρνηση απέναντι στα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα, προκειμένου να διασώσουν για τις επόμενες γενιές, ό,τι έχει απομείνει από τη φυσική και ανθρωπογενή πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, όπως η διεθνής αρχή της βιωσιμότητας προβλέπει», σημειώνει η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Σύλλογου Ελλήνων Αρχαιολόγων και σχετικά με τα αναφερόμενα στο δημοσίευμα δηλώνει ότι:

-«Ουδεμία παράλειψη, παρακώλυση, μεθόδευση πολλώ δε μάλλον εξασφάλιση αθέμιτου κέρδους από μεριάς υπαλλήλων της Υπηρεσίας λαμβάνει χώρα κατά την διαδικασία της σωστικής ανασκαφής».