Αρχιτεκτονικά Συμβούλια: νέες εμπλοκές και εμφύλιος μηχανικών για αυθαίρετα και άδειες

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Τα Αρχιτεκτονικά Συμβούλια «κλατάρουν» στην επανεκκίνηση,  λόγω του υπέρογκου έργου που τους αναθέτει το θεσμικό πλαίσιο, ενώ ξέσπασε “εμφύλιος” μηχανικών για την υπογραφή αυθαίρετων και οικοδομικών αδειών.

Σε νέους σκοπέλους προσκρούει η λειτουργία των Συμβουλίων Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων και Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής παρά τη πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ, με πρωτοβουλία του αρμόδιου υφυπουργού Δημήτρη Οικονόμου, που ψηφίστηκε τον Μάρτιο στη Βουλή, με στόχο να διευκολυνθεί  η συγκρότηση τους, προκειμένου να εξεταστούν άμεσα εκκρεμείς πολεοδομικές αιτήσεις των πολιτών. Δείτε εδώ στο ecopress

Μετά από πολυετή υπολειτουργία, σε ορισμένες περιπτώσεις εκκρεμούν φάκελοι οικοδομικών αδειών και τακτοποίησης αυθαιρέτων σε παραδοσιακούς οικισμούς από το 2014-15 και την  πολύμηνη παράλυση, που προκάλεσαν από το 2019 οι  συνεχείς παρατάσεις  λειτουργίας τους ενώ φυλλορροούσαν οι συνθέσεις τους,  η επανεκκίνηση με βάση το νέο μοντέλο συγκρότησης τους, που θέσπισε η νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ του περασμένου Μαρτίου, συν τις συνέπειες της καραντίνας, βρίσκει τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής να «κλατάρουν» από τα πρώτα βήματα της επανεκκίνησης.

Οι λόγοι

Οι λόγοι που τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, όπως διαπιστώνουν μηχανικοί, παράγοντες της κτηματαγοράς, επιχειρηματίες  και ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι ξεσηκώνουν νέο κύμα ανησυχίας και διαμαρτυριών, τονίζοντας ότι μπλοκάρονται ξανά επενδύσεις, νέες οικοδομικές άδειες και τακτοποιήσεις αυθαιρέτων, αλλά και απλές εργασίες στην εστίαση και τον τουρισμό, ιδίως στους εκατοντάδες παραδοσιακούς οικισμούς και σε παράκτιες περιοχές, είναι:

Όγκος υποθέσεων:Τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής στη νέα τους μορφή βρίσκονται αντιμέτωπα με πολύ μεγάλο όγκο εκκρεμών υποθέσεων, που έχουν σωρευτεί  εξαιτίας της υπολειτουργίας ή της μη λειτουργίας τους το μεγάλο προηγούμενο διάστημα. Αρμόδιοι παράγοντες αναφέρουν ότι κανένα Συμβούλιο δεν έχει ξεκινήσει ακόμη την διεκπεραίωση υποθέσεων τακτοποίησης αυθαιρέτων, ενώ υπάρχουν μεγάλες εκκρεμότητες για οικοδομικές άδειες, οι οποίες με τους ρυθμούς που ακολουθούνται και τις νέες υποχρεώσεις που ανατίθενται για  εγκρίσεις από τα Συμβούλια ακόμη και για απλές εργασίες,  για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια εργασιών μικρής κλίμακας  ανοίγει νέο τούνελ καθυστερήσεων σε μεγάλο βάθος χρόνους.

Υποχρεωτικές γνωμοδότησεις: Παραλυτικά στη λειτουργία των Συμβουλίων της Αρχιτεκτονικής αλλά και  για νέες σημαντικές επενδύσεις, μεταβιβάσεις, ανακαινίσεις ακινήτων ακόμη και για απλές εργασίες, όπως π.χ. το βάψιμο ή η τοποθέτηση ενός στεγάστρου, για την επαναλειτουργία επιχειρήσεων του τουρισμού και της εστίασης στους παραδοσιακούς οικισμούς επιδρά η  πρόσφατη εγκύκλιος του ΥΠΕΝ, Δείτε εδώ στο ecopress, που προβλέπει εγκρίσεις των Συμβουλίων για να γίνουν. Η σχετική εγκύκλιος του ΥΠΕΝ προβλέπει όταν ισχύουν για την περιοχή ειδικές κανονιστικές διατάξεις δημοσιευμένες σε ΦΕΚ και για κτίρια ή γήπεδα που βρίσκονται σε ιστορικούς τόπους και αρχαιολογικούς χώρους, η θετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής είναι υποχρεωτική για οποιαδήποτε αδειοδοτική διαδικασία αλλά ακόμη και για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια της οικείας Υ.ΔΟΜ.

Αρχαιολογικές εισηγήσεις: Οι προβλέψεις του πολεοδομικού νόμου 4495/2017, που δίνει τη δυνατότητα στον αρχιτέκτονα μηχανικό εκπρόσωπο του υπουργείου Πολιτισμού να καταθέσει ξεχωριστή γνωμοδότηση όσον αφορά την αρχαιολογική διάσταση των εξεταζόμενων υποθέσεων σε παραδοσιακούς οικισμούς και περιοχές ιστορικών μνημείων, λένε αρμόδιοι παράγοντες ότι δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες στην ενιαία αντιμετώπιση των θεμάτων από τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής και διαβλέπουν νέα πηγή τριβών και καθυστερήσεων.

Ετοιμόρροπες κατασκευές: Τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής σε αυτές της συνθήκες επιφορτίζονται παράλληλα με την εξέταση υποθέσεων που αφορούν σε επικινδύνως ετοιμόρροπες κατασκευές. Σχετικά σημειώνεται ότι προσφάτως τροποποιήθηκε η «Εφαρμογή γνωμοδοτήσεων Σ.Α.» του e-Άδειες, προκειμένου να διαχωρίζονται οι αιτήσεις προς τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής που αφορούν επικινδύνως ετοιμόρροπες κατασκευές σε κτίρια ή γήπεδα που βρίσκονται σε ιστορικά κέντρα πόλεων ή οικισμών, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, καθώς και σε κτίρια ή χώρους που έχουν κηρυχθεί διατηρητέοι, σύμφωνα με την παράγραφο 1β του άρθρου 7 του ν. 4495/17. Οι αιτήσεις για «Έγκριση Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής για επικινδύνως ετοιμόρροπη κατασκευή» αποτελούν πλέον ξεχωριστό τύπο πράξης, είναι διακριτές και παρέχεται η δυνατότητα άμεσης εξέτασής τους από τα Σ.Α. σύμφωνα με την παράγραφο 3α του άρθρου 7 του ν. 4495/17.

Διαμάχη Μηχανικών

Στο μεταξύ  δημιουργείται νέα εστία διαμάχης μεταξύ των κλάδων των μηχανικών για το δικαίωμα υπογραφής υποθέσεων  υπαγωγών αυθαιρέτων και κάθε είδους εργασιών που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα ελέγχου των Συμβουλίων της Αρχιτεκτονικής. Πολιτικοί μηχανικοί και αγρονόμοι τοπογράφοι μηχανικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με οδηγία που εξέδωσε ο Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιτεκτόνων ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ), στην οποία υπογραμμίζει ότι  «σύμφωνα με το Αρ. 4 του ΠΔ 99/18 (ΦΕΚ 187 – 05/11/2018), απόσπασμα του οποίου παρατίθεται, δικαίωμα εκπόνησης Αρχιτεκτονικών Μελετών ανεξάρτητα του τύπου αδείας, ακόμα και όταν αυτές αφορούν εσωτερικές διαρρυθμίσεις: «παραδοσιακό οικισμό, παραδοσιακό ή ιστορικό τμήμα πόλης, οικιστικό σύνολο που έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, καθώς και για κηρυγμένα διατηρητέα κτήρια ή νεότερα μνημεία – Διαμορφώσεις και επεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους, σε οικιστικά σύνολα όταν πρόκειται για παραδοσιακούς οικισμούς, κηρυγμένους διατηρητέους ή ιστορικά κέντρα πόλεων» έχουν μόνο οι διπλωματούχοι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί».

Το ζήτημα αυτό, που αναμένεται να απασχολήσει έντονα την τεχνική επικαιρότητα  και τους κλαδικούς συλλόγους μηχανικών,  ως μια ακόμη πτυχή του ανοιχτού θέματος της απονομής επαγγελματικών δικαιωμάτων με σημείο αναφοράς το περιβόητο  Προεδρικό Διάταγμα  βάζει βόμβα στις αποφάσεις των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής καθώς όπως υποστηρίζει ο ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ πέραν του αποκλειστικού δικαιώματος των αρχιτεκτόνων  «όποια άλλη ερμηνεία, απάντηση ή άποψη δεν είναι νόμιμη και δημιουργεί σύγχυση, με αποτέλεσμα οι όποιες γνωμοδοτήσεις ή εγκρίσεις Συμβουλίων και Επιτροπών, που δεν εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη διάταξη του νόμου να είναι άκυρες, ως εκδοθείσες κατά παράβαση του προαναφερθέντος ΠΔ».

Η Οδηγία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ  

Η Οδηγία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ  με θέμα:  «Επαγγελματικά δικαιώματα Αρχιτεκτόνων / Ειδικές Αρχιτεκτονικές Μελέτες – Αρ.4 – ΠΔ 99/18», την οποία υπογράφει ο πρόεδρος Δημήτρης Ξυνομηλάκης και εστάλη προς το ΥΠΕΝ (κο Γεώργιο Γκανασούλη, Ιδιαίτερο Γραφείο Υφυπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας) την υπουργό Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη και κοινοποιείται στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας έχει ως εξής:

«Αξιότιμοι κ.κ., Σύμφωνα με το Αρ. 4 του ΠΔ 99/18 (ΦΕΚ 187 – 05/11/2018), απόσπασμα του οποίου παρατίθεται, δικαίωμα εκπόνησης Αρχιτεκτονικών Μελετών ανεξάρτητα του τύπου αδείας, ακόμα και όταν αυτές αφορούν εσωτερικές διαρρυθμίσεις:

«παραδοσιακό οικισμό, παραδοσιακό ή ιστορικό τμήμα πόλης, οικιστικό σύνολο που έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, καθώς και για κηρυγμένα διατηρητέα κτήρια ή νεότερα μνημεία – Διαμορφώσεις και επεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους, σε οικιστικά σύνολα όταν πρόκειται για παραδοσιακούς οικισμούς, κηρυγμένους διατηρητέους ή ιστορικά κέντρα πόλεων». έχουν μόνο οι διπλωματούχοι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί.

Κατά συνέπεια όποια άλλη ερμηνεία, απάντηση ή άποψη δεν είναι νόμιμη και δημιουργεί σύγχυση, με αποτέλεσμα οι όποιες γνωμοδοτήσεις ή εγκρίσεις Συμβουλίων και Επιτροπών, που δεν εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη διάταξη του νόμου να είναι άκυρες, ως εκδοθείσες κατά παράβαση του προαναφερθέντος ΠΔ.

Η διασπορά ανακριβών και αβάσιμων απόψεων υπό μορφή ερμηνείας, είναι επικίνδυνη και θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη του δημοσίου συμφέροντος, ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε σε υπό ειδικό καθεστώς περιοχές και κτίρια.

Η επιστολή μέλους της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, που απευθύνεται στον Πρόεδρο και τα μέλη της ΔΕ του ΤΕΕ/ΤΚΜ με ημερομηνία 25-02-2020, καθώς και το ακατανόητο και κατά την άποψή μας πέραν των αρμοδιοτήτων του εκδότη έγγραφο του ΤΕΕ Κέρκυρας με ΑΠ 228/19-04-2019, δεν μπορεί να υποκαταστήσουν τον Νόμο και δεν έχουν εξουσιοδότηση να τον ερμηνεύουν, υποκαθιστώντας το αρμόδιο Υπουργείο (ΥΠΕΝ) και τις για τον σκοπό αυτό αρμόδιες υπηρεσίες του (ΔΑΟΚΑ).

Παρακαλούμε,

για την ενημέρωση του ΥΠΠΟ, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, των ΥΔΟΜ, και των Συμβουλίων που χειρίζονται τέτοια θέματα,

για την ανάκληση του έγγραφου του ΤΕΕ Κέρκυρας με ΑΠ 228/19-04-2019,

για την ανάκληση της επιστολής μέλους της Δ.Ε. του ΤΕΕ που απευθύνεται στον Πρόεδρο και τα μέλη της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΚΜ με ημερομηνία 25-02-2020,

για την παρέμβαση της ΔΑΟΚΑ ενημερώνοντας σχετικά.

Με εκτίμηση, Για το Διοικητικό Συμβούλιο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ Ο Πρόεδρος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΥΝΟΜΗΛΑΚΗΣ».