ΕΑΓΜΕ: ακατάλληλο το 40% των υπογείων υδάτων της χώρας

Χαμηλής ποιότητας είναι το 40% των υπογείων υδάτων, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στο Αιγαίο και στις παράκτιες περιοχές, λόγω υφαλμύρινσης  του υδροφορέα, και στις αγροτικές περιοχές, όπως η Θεσσαλία και η Κεντρική Μακεδονία, λόγω νιτρορρύπανσης από φυτοφάρμακα.

Τα στοιχεία προέρχονται από την ετήσια έκθεση (για το 2022) της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), που έχει από το 2015 αναλάβει για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος τον έλεγχο ενός δικτύου παρακολούθησης των υπογείων υδάτων, σε περίπου 1.900 σημεία ελέγχου με γεωτρήσεις.

Η νέα έκθεση του ΕΑΓΜΕ

Το ΕΑΓΜΕ ανακοίνωσε τα αποτελέσματα από 6.385 δειγματοληψίες σε 1.896 υδροσημεία το 2022 για το ΔΙΠΥΝ Η έκθεση αποτυπώνει την κατάσταση στα υπόγεια νερά τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική κατάσταση.

Η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) στο πλαίσιο του Έργου «Δίκτυο Παρακολούθησης Υπόγειων Νερών» (ΔΙΠΥΝ) παρέδωσε την Έκθεση Αποτελεσμάτων για το έτος 2022 στη Δ/νση Προστασίας & Διαχείρισης Υδάτινου Περιβάλλοντος του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Το έργο ΔΙΠΥΝ στοχεύει στη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Υδάτων ώστε να επιτυγχάνεται συνεκτική και συνολική εικόνα της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων της χώρας που θα συμβάλλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.

Κατά τη διάρκεια του έτους 2022 πραγματοποιήθηκαν τέσσερις (4) περίοδοι δειγματοληψιών και μετρήσεων πεδίου κατά τους μήνες Φεβρουάριο, Απρίλιο, Ιούλιο και Οκτώβριο. Υλοποιήθηκαν συνολικά 6.385 δειγματοληψίες για κύρια ιόντα, αζωτούχες ενώσεις, φωσφορικές ενώσεις και ιχνοστοιχεία, στα 1.896 υδροσημεία παρακολούθησης που κατανέμονται σε ολόκληρη την επικράτεια.

Στην εκτέλεση των εργασιών υπαίθρου συμμετείχαν συνολικά 25 συνεργεία υπαίθρου της ΕΑΓΜΕ αποτελούμενα από 50 άτομα, ενώ οι σχετικές χημικές αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Αναλύσεων Νερών της ΕΑΓΜΕ.

Οι μετρήσεις πεδίου αφορούν σε:

1.μετρήσεις στάθμης γεωτρήσεων/πηγαδιών και παροχής πηγών και

2.μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων (pH, αγωγιμότητα, διαλυμένο οξυγόνο, θερμοκρασία νερού & αέρα).

Οι αναλύσεις των δειγμάτων νερού περιλαμβάνουν:

Α. κύριαιόντα (Ca, Mg, Na, K, HCO₃, Cl, SO₄),

Β. αζωτούχες (NO₃, NO₂, NH₄) και φωσφορικές (PO₄-P) ενώσεις,

Γ. σκληρότητα (ολική, παροδική και μόνιμη),

Δ. βαρέα μέταλλα/ιχνοστοιχεία  (Fe, Mn, Cu, Cr_total, Cr⁶⁺, Ni, Pb, Cd, Al, As, Hg) και

E. οργανικούς διαλύτες και φυτοφάρμακα.

Με βάση τις διαθέσιμες χημικές αναλύσεις και μετρήσεις πεδίου πραγματοποιήθηκε ο κάτωθι χαρακτηρισμός αναφορικά με την Ποσοτική και Ποιοτική Κατάσταση των Σταθμών Παρακολούθησης των Υπόγειων Υδάτων της χώρας.

Ποσοτική Κατάσταση Σταθμών Παρακολούθησης Υπόγειων Υδάτων

76% ΚαλήΚατάσταση

20% ΚακήΚατάσταση

4%   ΆγνωστηΚατάσταση

Ποιοτική Κατάσταση Σταθμών Παρακολούθησης Υπόγειων Υδάτων

58% ΚαλήΚατάσταση

29% ΚακήΚατάσταση

11% Κακή Κατάσταση από φυσικά αίτια

2%   ΆγνωστηΚατάσταση

Τα προβλήματα υποβάθμισης των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των υπόγειων υδάτων συνεχίζουν να εντοπίζονται σε περιοχές με εντατική εκμετάλλευση των υδροφορέων. Η νιτρορύπανση και η υφαλμύρινση των υπόγειων υδάτων αποτελούν τους κύριους παράγοντες υποβάθμισής τους, που σχετίζονται αντίστοιχα, με τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και τη θαλάσσια διείσδυση λόγω υπεραντλήσεων.Ένα μικρό ποσοστό υπερβάσεων στις συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων/ιχνοστοιχείων και ιόντων χλωρίου οφείλεται σε φυσικά αίτια.

Τα αποτελέσματα των Ετήσιων Εκθέσεων Αξιολόγησης του έργου ΔΙΠΥΝ αξιοποιούνται περαιτέρω κατά τη σύνταξη των αναθεωρημένων Σχεδίων Διαχείρισης ανά Λεκάνη Απορροής Ποταμού, με τελικό στόχο την άσκηση πολιτικών διαχείρισης και την διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης των υπόγειων υδάτων.

Το έργο ΔΙΠΥΝ χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» του ΕΣΠΑ 2014-2020(2023) με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Βασίλειο Ζόραπα – Υδρογεωλόγο M.Sc., Προϊστάμενο του Τμήματος Υδρογεωλογίας και Υδρολογίας (ΥΔΡΟΓΕ).