EE: σε ισχύ η νέα οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα

Τη Δευτέρα 20 Μαΐου τίθεται σε ισχύ η νέα οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι νέοι αυτοί κανόνες θα βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της επιβολής του ποινικού δικαίου και θα συμβάλουν στην καταπολέμηση των σοβαρών περιβαλλοντικών εγκλημάτων με πιθανές καταστροφικές επιθέσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.

Ειδικότερα, η νέα οδηγία θα περιλαμβάνει έναν ολοκληρωμένο και επικαιροποιημένο κατάλογο περιβαλλοντικών αδικημάτων που θα καλύπτει τις σοβαρότερες παραβιάσεις των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων, τα δύο κράτη μέλη που πρέπει να ενσωματωθούν στο ποιόν τους δίκαιο. Θα εισαγάγει διάφορες νέες κατηγορίες παραβάσεων, όπως η παράνομη ανακύκλωση πλοίων, η παράνομη άντληση υδάτων, καθώς και σοβαρές παραβάσεις της νομοθεσίας για τις χημικές ουσίες και τον υδράργυρο. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν ειδικά αδικήματα, με αυστηρότερες ποινές, όταν ένα από τα αδικήματα που ορίζονται στην κατεύθυνση οδηγεί σε σοβαρή, εκτεταμένη και ουσιαστική ζημία ή καταστροφή του περιβάλλοντος.

Για την αποτελεσματική καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος σε όλη την ΕΕ, η οδηγία καθορίζει πλέον συγκεκριμένες κατηγορίες και επίπεδα κυρώσεων, καθώς και διατάξεις για ενισχυμένη επιβολή της νομοθεσίας. Παρέχει επίσης στήριξη και συνδρομή στους υπερασπιστές του περιβάλλοντος στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών.

Η νέα οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας καταπολεμώντας τα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά αδικήματα, τα οποία μπορούν να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στην ανθρώπινη υγεία, μέσω του ποινικού δικαίου.

Η νέα οδηγία θα παρέχει έναν ολοκληρωμένο και ενημερωμένο κατάλογο περιβαλλοντικών αδικημάτων που αντιμετωπίζουν τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι αυτές οι παραβιάσεις συνιστούν ποινικά αδικήματα στο εθνικό τους δίκαιο.

Η νέα οδηγία εισάγει πολλές νέες κατηγορίες παραβάσεων, όπως παράνομη ανακύκλωση πλοίων, παράνομη άντληση νερού, σοβαρές παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα και τον υδράργυρο, σοβαρές παραβιάσεις που σχετίζονται με την αντιμετώπιση των φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου και σοβαρές παραβιάσεις της νομοθεσίας για χωροκατακτητικά ξένα είδη.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα είναι υποχρεωμένα να καθιερώνουν παραβάσεις που υπόκεινται σε αυστηρότερες ποινές όταν ένα από τα αδικήματα που ορίζονται στην οδηγία οδηγεί σε σοβαρή εκτεταμένη και ουσιαστική ζημία ή καταστροφή του περιβάλλοντος.

Η οδηγία ορίζει επίσης συγκεκριμένους τύπους και επίπεδα κυρώσεων για φυσικά και νομικά πρόσωπα, ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για τη διασφάλιση αποτρεπτικού αποτελέσματος σε ολόκληρη την ΕΕ.

 Οι επαγγελματίες που καταπολεμούν περιβαλλοντικά αδικήματα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαρκείς πόρους και κατάλληλη εκπαίδευση. Η νέα οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα θα εξασφαλίσει επίσης υποστήριξη και βοήθεια στους υπερασπιστές του περιβάλλοντος σε ποινικές διαδικασίες.

Τα νέα βασικά στοιχεία της νέας οδηγίας περιλαμβάνουν:

-Αδικήματα: Η οδηγία περιλαμβάνει έναν ολοκληρωμένο ενημερωμένο κατάλογο συμπεριφορών που πρέπει να καθιερωθούν ως ποινικά αδικήματα στην εθνική έννομη τάξη των κρατών μελών. Σε σύγκριση με την οδηγία του 2008, έχουν εισαχθεί αρκετές νέες κατηγορίες αδικημάτων, όπως:

• • παράνομη ανακύκλωση πλοίων και εξόρυξη νερού
  • σοβαρές παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα και τον υδράργυρο
  • διάθεση στην αγορά και εξαγωγή σχετικών εμπορευμάτων και προϊόντων κατά παράβαση του ενωσιακού κανονισμού κατά της αποψίλωσης των δασών.

-Εγκεκριμένα αδικήματα: Επιπλέον, τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να καθιερώνουν ως εγκεκριμένα αδικήματα περιπτώσεις όπου προκαλείται ιδιαίτερα σοβαρή ζημία και καταστροφή του περιβάλλοντος από τη διάπραξη ενός από τα αδικήματα που απαριθμούνται στην οδηγία. Αυτά τα χαρακτηριζόμενα αδικήματα υπόκεινται σε αυστηρότερες ποινές για φυσικά και νομικά πρόσωπα από εκείνες για τα άλλα αδικήματα.

-Κυρώσεις:Η οδηγία θεσπίζει ένα κλιμακωτό σύστημα ελάχιστης-μέγιστης ποινής φυλάκισης και, για νομικά πρόσωπα, εισάγει δύο εναλλακτικές μεθόδους επιβολής προστίμων που βασίζονται σε σταθερά ποσά μεταξύ 24 και 40 εκατ. ευρώ και στον συνολικό ετήσιο παγκόσμιο κύκλο εργασιών του ενδιαφερόμενου νομικού προσώπου.

-Επιβολή: Η οδηγία περιλαμβάνει ένα σύνολο διατάξεων που θα συμβάλουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας όλων των παραγόντων, όπως οι ερευνητές και οι αστυνομικοί, κατά μήκος της αλυσίδας επιβολής για την καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος, για παράδειγμα μέσω επαρκών πόρων, εξειδικευμένης εκπαίδευσης, μηχανισμών συνεργασίας εντός και μεταξύ των μελών κράτη, καθώς και εθνικές στρατηγικές. Οι επαγγελματίες που καταπολεμούν περιβαλλοντικά αδικήματα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαρκείς πόρους και κατάλληλη εκπαίδευση. Η νέα οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα θα εξασφαλίσει επίσης υποστήριξη και βοήθεια στους υπερασπιστές του περιβάλλοντος σε ποινικές διαδικασίες.

-Υπερασπιστές του περιβάλλοντος και άλλα: Η Οδηγία περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για την υποστήριξη των υπερασπιστών του περιβάλλοντος, τη συμμετοχή σε ποινικές διαδικασίες, την απόπειρα, την υποκίνηση, τη συνέργεια, τις επιβαρυντικές και ελαφρυντικές περιστάσεις, την πρόληψη, τη δέσμευση και τη δήμευση, τις περιόδους παραγραφής και τη δικαιοδοσία.

Ο Επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία, Virginijus Sinkevičius , δήλωσε: Αυτός ο νόμος ορόσημο είναι ο πρώτος του είδους του. Θα διασφαλίσει ότι οι πιο σοβαρές παραβιάσεις των περιβαλλοντικών κανόνων θεωρούνται εγκλήματα και ότι αναγνωρίζεται ο βασικός ρόλος των υπερασπιστών του περιβάλλοντος. Θα δώσει επίσης στις αρχές επιβολής του νόμου και στο δικαστικό σώμα τα εργαλεία για να δράσουν αποτελεσματικά κατά των περιβαλλοντικών εγκλημάτων σε ολόκληρη την Ένωση».

Η Αντιπρόεδρος για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, Věra Jourová , δήλωσε: «Οι περιβαλλοντικές υποχρεώσεις έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τα ευαίσθητα και εύθραυστα οικοσυστήματα στα οποία βασιζόμαστε για να επιβιώσουμε. Όσοι παραβιάζουν τέτοιες υποχρεώσεις θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας και το περιβάλλον μας. Είναι εξίσου εγκληματική συμπεριφορά με άλλους τύπους σοβαρών εγκλημάτων, και επομένως αξίζει εξίσου να οδηγήσει σε ποινική καταδίκη. Αυτοί οι νέοι κανόνες αποτελούν ένα σημαντικό άλμα προς τα εμπρός για τη διασφάλιση της κατάλληλης λογοδοσίας για περιβαλλοντικά εγκλήματα ».