Ελληνικά Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς στον κατάλογο της UNESCO

Των

Νίκου Ηλιάδη*

Δημήτρη Παυλόπουλου**

Διαδικασία ορισμού και Ελληνικά προτεινόμενα μνημεία (με έμφαση στο φρούριο Σπιναλόγκας) http://whc.unesco.org/en/nominations

1. Πρώτα γίνεται μια δοκιμαστική ( tentative ) λίστα από κάθε κράτος μέλος που μπορεί να αλλάξει .
2. Από τη λίστα το κράτος μέλος μπορεί να επιλέξει για ποιο μνημείο και πότε θα κάνει πρόταση να αναγνωρισθεί ένα μνημείο του ως παγκόσμιας κληρονομιάς. Θα πρέπει να προετοιμάσει σχετικό φάκελο υποστήριξης.
3. Η υποψηφιότητα του μνημείου για να αναγνωρισθεί αξιολογείται από δύο βοηθητικά σώματα το ICOMOS ( το διεθνές συμβούλιο για τα μνημεία και τις τοποθεσίες ) και το IUCN ( τη διεθνή ένωση για τη συντήρηση της φύσης ) για την αξιολόγηση της πολιτιστικής και φυσικής συνεισφοράς του μνημείου που προτείνεται.   Αυτά τα δύοι σώματα προτείνουν στην Επιτροπή Παγκόσμιας κληρονομιάς (worldheritagecommittee).
4. Η επιτροπή αυτή (worldheritagecommittee) θα κρίνει κατόπιν αν θα συμπεριληφθεί η προτεινόμενη τοποθεσία /μνημείο στην λίστα με τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς.
5. Η επιτροπή θα κρίνει με κριτήρια αυτά που αναφέρονται και στη δημοσίευση

Κατάλογος Προτεινομένων μνημείων της Ελλάδας (TentativeLists) https://whc.unesco.org/en/tentativelists/state=gr

1. Ancient Greek Theatres (16/01/2014) -Αρχαία Ελληνικά Θέατρα
2. Ancient Lavrion (16/01/2014)-Αρχαίο Λαυριο
3. Ancient Towers of the Aegean Sea (16/01/2014)-Αρχαίοι Πύργοι Αιγαίου
4. Archaeological site of Ancient Messene (16/01/2014)-Αρχαιολογικός χώρος Αρχαίας Μεσσηνίας
5. Archaeological site of Nikopolis (16/01/2014)- Αρχαιολογικός χώρος Νικόπολης
6. Fortress of Spinalonga (16/01/2014)-ΟχυρότηςΣπιναλόγκας
7. Gorge of Samaria National Park (16/01/2014)-Εθνικό Πάρκο φαραγγιού της Σαμαριάς
8. Late Medieval Bastioned Fortifications in Greece (16/01/2014)-Μετα-μεσαιωνικές Οχυρώσεις με Προμαχώνες της Ελλάδας
9. Minoan Palatial Centres (Knossos, Phaistos, Malia, Zakros, Kydonia) (16/01/2014)-κέντραΜινωικώνανακτόρων (Κνωσσός,Φαιστός, Μάλλια, Ζάκρος ,Κυδώνια)
10. National Park of Dadia – Lefkimi – Souflion (16/01/2014)-ΕθνικόΠάρκοΔαδιάς, Λευκίμης,Σουφλίου
11. Petrified Forest of Lesvos (16/01/2014)-ΑπολιθωμένοΔάσοςΛέσβου
12. The Area of the Prespes Lakes: Megali and MikriPrespa which includes Byzantine and post-Byzantine monuments (16/01/2014)-ΠεριοχήΛιμνώντωνΠρεσπών
13. The broader region of Mount Olympus (16/01/2014)-Ηπεριοχήτουβουνού ‘Ολυμπος
14. Zagorochoria – North Pindos National Park (16/01/2014)-Ζαγοροχώρια /ΕθνικόΠάρκοΒόρειαςΠίνδου

Από τα προτεινόμενα μνημεία για το οχυρό της Σπιναλόγκας έχει κατατεθεί φάκελος υποψηφιότητας για την ένταξη στον κατάλογο μνημείων Παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, ενώ το επόμενο βήμα  πρέπει  να είναι η εγγραφή των Μινωικών Ανακτορικών κέντρων, επειδή ο Μινωικός πολιτισμός δεν έχει ακόμα ενταθεί στον παραπάνω  κατάλογο.

Σημειώνουμε ότι τα  τελευταία 20 χρόνια έχουν δαπανηθεί από κοινοτικά κονδύλια περίπου 4εκτ ευρώ και πάρα πολλά ποσά από εθνικούς πόρους και σήμερα τρέχει και στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2014-2020 ένα έργο με προϋπολογισμό 900.000 ευρώ και αναμένεται να ξεκινήσουν και άλλα έργα. Ως λιμάνι υπήρξε σταυροδρόμι επικοινωνίας ανθρώπων  και πολιτισμών, καθώς  διευκόλυνε όχι μόνο το εμπόριο ,μεταξύ  Δύσης και Ανατολής.

Τα έτη 1903-1957 έγινε Λεπροκομείο πράγμα που του έδωσε το τίτλο «το νησί των ζωντανών  νεκρών» και το συμβολισμό για την μάχη του ανθρώπου  κόντρα στη φοβερή νόσο. Αργότερα έγινε αρχαιολογικός χώρος. Το φρούριο Σπιναλόγκα είναι δεύτερος σε επισκεψιμότητα αρχαιολογικός χώρος της Κρήτης  μετά την Κνωσό και ο έκτος στην Ελλάδα. Από το παράδειγμα αυτό αλλά, και αν εξετάσουμε και υπόλοιπα μνημεία  στην Ελλάδα  συμπεραίνουμε πόσο σημαντικά είναι όλα τα προτεινόμενα μνημεία για την ιστορία και τον Πολιτισμό της χώρας μας, αλλά και για την ανάδειξη των φυσικών της τοπίων.

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΕΝΤΟΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ

*Νίκος Ηλιάδης,  Δρ Πολιτικός Μηχανικος, Ομότιμο Μέλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τέως Ειδικός Γραμματέας Υπουργείου  Εθνικής Παιδείας, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία (ΜΕΑ), ως εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού  από Ιανουάριο 1992 έως Ιανουάριο 1993.

**Δημήτρης Παυλόπουλος, Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, πρώην Πρόεδρος ΔΚΜ, πρώην Μέλος ΔΣ ΕΛΟΤ