Επιχειρηματικά Πάρκα: στο δρόμο για ολοκληρωμένη λύση

Του Μανώλη Μπαλτά/

Στο νέο νομοσχέδιο για τα Επιχειρηματικά Πάρκα υιοθετήθηκαν ρυθμίσεις, οι οποίες μετουσιώνουν σε νομοθετικές λύσεις δέκα προτάσεις για την οργανωμένη χωροθέτηση των επιχειρήσεων, με τρόπο περιβαλλοντικά επαρκή και σύγχρονο. Τα βήματα προόδου που έγιναν χρειάζεται να συνεχιστούν, με την υιοθέτηση ακόμη οκτώ προτάσεων νομοθετικών ρυθμίσεων, ώστε η θεσμική παρέμβαση της πολιτείας, αυτή τη φορά να μην μείνει στη μέση και οπισθοδρομήσει αλλά να οδηγηθεί σε ολοκληρωμένο και επιτυχές αποτέλεσμα.

Οι δέκα προτάσεις, που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο έχουν τη σφραγίδα της πολυετούς επιστημονικής και επαγγελματικής πείρας και γνώσης στο συγκεκριμένο αντικείμενο της RE.DE-PLAN ΑΕ. Δικαιώνουν τις παρεμβάσεις και τις επιλογές πολλών χρόνων της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ), επί διοικήσεων του αείμνηστου Κων/νου Μίχαλου  και του νυν Προέδρου Γιάννη Μασούτη και περιλαμβάνονται στη Μελέτη για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων 2022 – 2040 της ΔιαΝΕΟσις. Αδιάσπαστες από μία ολοκληρωμένη και αποτελεσματική θεσμική λύση για τα Επιχειρηματικά Πάρκα, με τα ακριβώς ίδια χαρακτηριστικά προέλευσης, επιστημονικής και επαγγελματικής πείρας γνώσης και θεσμικής αναπτυξιακής προοπτικής είναι και οι οκτώ προτάσεις, που προτείνονται να ενσωματωθούν και να ολοκληρώσουν το νέο νομοθετικό έργο της πολιτείας.    

Ελκυστικές επενδύσεις

Μόλις προ λίγων ημερών, αναρτήθηκε στο www.opengov.gr για δημόσια διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Φιλοδοξία του νέου νομοσχεδίου είναι να αλλάξει άρδην την κατάσταση. Να καταργήσει τα κακώς κείμενα και να δημιουργήσει ένα νέο μείγμα κινήτρων και ένα νέο πλαίσιο διαδικασιών για την ίδρυση και λειτουργία των Επιχειρηματικών Πάρκων, με σκοπό να τα καταστήσει ελκυστικές επενδύσεις και ελκυστικό περιβάλλον για την εγκατάσταση επιχειρήσεων σ’ αυτά. Πέρασε πράγματι πολύς καιρός, μήνες πολλοί, όπου εκλήθησαν κάθε λογής «ειδικοί» και «ανειδίκευτοι» για να γνωμοδοτήσουν και κυρίως να σχεδιάσουν το νέο πολιτικό και διοικητικό πλαίσιο για την Οργανωμένη Χωροθέτηση στη χώρα μας. Και είναι αλήθεια πως όσοι ξέρουμε να κάνουμε τη δουλειά, όσοι δηλαδή έχουμε μελετήσει, αδειοδοτήσει και οργανώσει την υλοποίηση ενός Επιχειρηματικού Πάρκου είχαμε πανικοβληθεί από τα όσα κατά καιρούς, κυρίως μέσω διαρροών, γίνονταν γνωστά ότι επρόκειτο να νομοθετηθούν. Όμως, παρά τους φόβους μας, το νομοσχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα μας εξέπληξε θετικά. Το είχαμε πει κι άλλη φορά πως στο τέλος της ημέρας η πολιτική σοφία των αρμοδίων και η εμπειρία και τεχνογνωσία των στελεχών της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας θα έσωζαν την παρτίδα, όπως και έγινε.

Θετικές εξελίξεις

Εμείς στη RE.DE-PLAN ΑΕ είμαστε πολύ χαρούμενοι από αυτές τις εξελίξεις. Στο νέο νομοσχέδιο είδαμε 10 προτάσεις μας που τις παλεύουμε χρόνια, να υιοθετούνται άλλες αυτολεξεί κι άλλες ως περιβάλλον με μικροπαραλλαγές, που ωστόσο δεν αλλοιώνουν (ευτυχώς) την αρχική πρόταση-ιδέα μας, δηλαδή τη μήτρα της γέννησης τους. Στο περιεχόμενο αυτών των 10 προτάσεων και στην εμμονή μας, κάποτε να γίνουν νόμος του κράτους, δικαιώνεται η επιλογή της ΚΕΕ, χρόνια τώρα, επί αείμνηστου Κ. Μίχαλου, αλλά και  επί Γ. Μασούτη, νυν Προέδρου της Ένωσης, να πιστέψουν και να εμπιστευτούν τη γνώση και την εμπειρία μας και να υιοθετούν με εμπιστοσύνη τις προτάσεις μας. Δικαιώνεται επίσης η πρόσφατη απόφαση-επιλογή  της ΔιαΝΕΟσις, να μας ξεχωρίσει από το πλήθος και να μας αναθέσει (μεγάλη τιμή και αναγνώριση για μας) με τα ίδια κριτήρια και με ανάλογο επίπεδο εμπιστοσύνης, τη Μελέτη για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων 2022 – 2040, μέρος του οποίου είναι και 12 προτάσεις νομοθετικής πρωτοβουλίας, που γνωστοποιήθηκαν ήδη από τον Ιανουάριο 2022, ενόψει της έλευσης του εν θέματι νομοσχεδίου (βλέπε www.dianeosis.gr).

Οι δέκα νομοθετικές λύσεις

Για να γίνουμε σαφείς και πειστικοί για του λόγου (μας) το αληθές, θέλουμε όλως ενδεικτικώς να αναδείξουμε τις δέκα (10) προτάσεις (μας) που υιοθετήθηκαν στο νομοσχέδιο. Τις θεωρούμε σπουδαίες για την ανάπτυξη επενδύσεων και την εγκατάσταση επιχειρήσεων σε συνθήκες οργανωμένης χωροθέτησης, γιατί αυτό συμβάλει αποφασιστικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους με τρόπο περιβαλλοντικά επαρκή και σύγχρονο. Για τους λόγους αυτούς  επικροτούμε όλως ιδιαιτέρως τις δέκα (10) διατάξεις του ν/σ μέσω των οποίων:

1.Αντιμετωπίζεται ριζικά πλέον και με τρόπο ασφαλή και ολοκληρωμένο η δυνατότητα εγκατάστασης επιχειρήσεων κατηγορίας Α2 σε Επιχειρηματικά Πάρκα στην Περιφέρεια Αττικής. Πρόκειται για μια σπουδαία ρύθμιση αποπαγίδευσης από το 2005 (πέρασαν 17 χρόνια …) που αναμένεται να αποτελέσει σοβαρό κίνητρο για την προσέλκυση επενδύσεων και την οργάνωση των 15 μεγάλης κλίμακας Άτυπων Συγκεντρώσεων στη Μητροπολιτική Περιφέρεια της χώρας.

2.Θεσμοθετείται επιτέλους το Διχωρικό Επιχειρηματικό Πάρκο, ως μοναδικό μέτρο -λύση για τη δημιουργία dryport υποδοχέων για τους εμπορευματικούς λιμένες της επικράτειας και την ενίσχυση της εθνικής στρατηγικής για την εφοδιαστική αλυσίδα και την διατροπικότητα των μεταφορών. Είχε προταθεί για πρώτη φορά το 2019 από τη RE.DE-PLAN ΑΕ και μέσω της ΚΕΕ, με αφορμή τη διαχείριση της αδειοδότησης του Επιχειρηματικού Πάρκου που σχεδιάστηκε από τον Οργανισμό Λιμένος Ηγουμενίτσας.

3.Εναρμονίζεται η νομοθεσία για τη διαχείριση -αδειοδότηση (οριοθέτηση-διευθέτηση) των ρεμάτων στα Επιχειρηματικά Πάρκα με αυτά που ισχύουν σ’ όλο το φάσμα εκπόνησης και έγκρισης πολεοδομικών μελετών και ρυμοτομικών σχεδίων. Πιο συγκεκριμένα υιοθετείται αντιγραφειοκρατικός και ταυτόχρονα περιβαλλοντικά ασφαλής και επιχειρηματικά εναρμονισμένος με τις ανάγκες γρήγορης αδειοδότησης των επενδύσεων των Επιχειρηματικών Πάρκων, τρόπος αντιμετώπισής τους.

4.Απλουστεύονται και επιταχύνονται δραστικά (μιλάμε για χρόνια!) οι διαδικασίες υλοποίησης Επιχειρηματικών Πάρκων, ιδίως αυτών που αναπτύσσονται σε Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις με δομημένους χώρους, περιφράξεις και κτήρια, για την κατεδάφιση των οποίων, όταν ρυμοτομούνται για την εφαρμογή του σχεδίου πόλεως (κατασκευή οδών), δεν θα απαιτείται πλέον η έκδοση αδειών κατεδάφισης.

5.Δημιουργείται νέα αφετηρία έξι (6) ετών για την επιστροφή του Φόρου Μεταβίβασης για δικαιοπραξίες – αγορές οικοπέδων εντός Πάρκων, κ.λπ. που συντελέστηκαν στα χρόνια των οικονομικών κρίσεων και με τη λήξη της πενταετίας αυτός (ο φόρος) θα έπρεπε να επιστραφεί, εάν οι σχετικές επενδύσεις δεν είχαν εξελιχθεί «εμπρόθεσμα». Έγινε πια αποδεκτό -κατανοητό ότι πέντε (5) χρόνια δεν επαρκούν για να αναπτύξεις (κτίσιμο), να εξοπλίσεις, να αδειοδοτήσεις και να θέσεις σε λειτουργία μια επιχειρηματική μονάδα (πχ βιοτεχνία-βιομηχανία), ιδίως αν για τη χρηματοδότηση της επένδυσης μεσολαβεί και συγχρηματοδότηση μέσω υπαγωγής σε Αναπτυξιακό Νόμο, πρόγραμμα, κλπ.

6.Διατηρείται το ποσοστό της σύμφωνης γνώμης των ιδιοκτητών που κατέχουν το 55% της έκτασης του Πάρκου, δυστυχώς όμως μόνο για τις Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις (ΑΒΣ) που έχουν τις προϋποθέσεις να μετατραπούν σε Επιχειρηματικά Πάρκα Εξυγίανσης, προκειμένου η ιδιοκτησία τους να ενταχθεί σ’ αυτό (το Πάρκο) και εκλείπει η απειλή της συνολικής κατάργησής της (της σύμφωνης γνώμης) όπως είχε διαφανεί και πολλοί επεδίωκαν. Όμως αυτό αφορά όχι πάνω από 10 περιοχές στη χώρα.  Παράλληλα  ενισχύεται αποτελεσματικά η εκούσια και ευκολότερη συμμετοχή των επιχειρήσεων στις προσπάθειες ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων ιδίως στις περιοχές των Άτυπων Συγκεντρώσεων μέσω της ρύθμισης που υιοθετείται για την υπαγωγή των εισφορών σε χρήμα (λόγω ένταξης σε σχέδιο πόλης) στην ενότητα των παραγωγικών δαπανών και ως εκ τούτου την ένταξή τους στις επιχειρηματικές δαπάνες που εκπίπτουν κατά τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό κίνητρο χωρίς πρακτική αξίαδυστυχώς, λόγω του μικρού πλήθους των περιοχών (ΑΒΣ) που αυτό μπορεί να εφαρμοστεί.

7.Καίτοι αλλάζει ριζικά το καθεστώς εγκατάστασης και διαχείρισης των Επιχειρηματικών Πάρκων, με τη θεσμοθέτηση των Κανονισμών Λειτουργίας ως ιδιωτικών συμβάσεων συνεργασίας («καινοτομία» που έντονα μας προβληματίζει και θα κριθεί στο μέλλον ως προς την ορθότητα της), σε κάποια σημεία του νομοθετήματος υιοθετείται έστω και μερικώς η φιλοσοφία των προτάσεων που διατυπώσαμε με άλλες ευκαιρίεςως προς τις γενικές αρχές που πρέπει να διέπουν τους κανονισμούς. Χρειάζεται όμως κατ’ αρχάς να οριστεί η έννοια του κανονισμού για να διασφαλιστεί η κατεύθυνση και το περιεχόμενο του ως ελάχιστος κοινός παρονομαστής. Ακολούθως χρειάζεται πολύ δουλειά και πολύς διάλογος για να υπάρξουν οι αναγκαίες συγκλίσεις, ιδίως ως προς τις ρήτρες που πρέπει να θεσμοθετηθούν για να υπάρξουν συνθήκες αμοιβαιότητας και αρμονική συνύπαρξη  Φορέων Διαχείρισης και εγκατεστημένων επιχειρήσεων. Για  την υιοθέτηση μιας κοινής στρατηγικής που θα αποβαίνει σε όφελος των συμφερόντων τους, με βιώσιμους Φορείς Διαχείρισης. Αλλά επ’ αυτού ας μιλήσουν καλύτερα οι πλέον αρμόδιοι, δηλαδή οι Φορείς Διαχείρισης και οι εγκατεστημένες επιχειρήσεις.

8.Επιδιώκεται σημαντική (όχι ολοκληρωμένη πράγματι) απλοποίηση διαδικασιών στη φάση υλοποίησης του Επιχειρηματικού Πάρκου, μέσω της απόδοσης των εισφορών σε χρήμα απευθείας στους Φορείς Υλοποίησης (ΕΑΔΕΠ) με ελαχιστοποίηση των γραφειοκρατικών εμποδίων, γεγονός που θα έχει σημαντικά – θετικά αποτελέσματα στην ταχύτητα κατασκευής των έργων υποδομής και την ολοκλήρωση του Πάρκου. Ωστόσο επιβάλλεται ταυτόχρονα η αυστηρή εποπτεία και ο έλεγχος των επιλογών και των αποφάσεων των Φορέων Διαχείρισης – Υλοποίησης για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα της πολεοδόμησης και τον εκμηδενισμό μη θεμιτών οικονομικών συνεπειών. Συνεπειών που κατά τα άλλα, όταν τηρούνται οι αρχές και οι κανόνες του δημοσίου συμφέροντος, χωρίς να καταπατείται το ιδιωτικό (συμφέρον), αυτές (οι συνέπειες), δημιουργούνται ευλόγως και αιτιολογημένα για τους ιδιοκτήτες γης, η οποία (γη) εντασσόμενη στο σχέδιο πόλης, αναβαθμίζεται, τα μέγιστα, διοικητικά, πολεοδομικά και κυρίως οικονομικά.

9.Αναγνωρίζεται και επιβεβαιώνεται πανηγυρικά για άλλη μια φορά ότι οι εκτάσεις που ορίζονται στο ρυμοτομικό σχέδιο εφαρμογής ως κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι εντός Ε.Π., είναι αναγκαίες για τη λειτουργία του, μεταβιβάζονται υποχρεωτικά στους Φορείς Διαχείρισης και κατά συνέπεια ανήκουν στις εγκατεστημένες επιχειρήσεις.

10.Με τη θεσμοθέτηση πλειάδας διοικητικών και οικονομικών κινήτρων, νέων και παλιότερων, ενισχύεται σημαντικά η στρατηγική ανάπτυξης των Επιχειρηματικών Πάρκων. Αποκτά νέο νόημα και υπό προϋποθέσεις νέα ενισχυμένη δυναμική στο πλαίσιο ενός διαρκώς ανανεωμένου και επικαιροποιημένου Επιχειρησιακού Σχεδίου. Για να εκλείψουν ή να ελαχιστοποιηθούν οι ελλείψεις και οι ανακρίβειες που έχουν διαπιστωθεί στο ήδη υφιστάμενο (Ε.Σ.) και να εξασφαλιστεί η αναγκαία συμβατότητα με τους προγραμματισμούς και τις καταγραφές που πρόκειται να γίνουν,για τον ίδιο σκοπό, στο πλαίσιο του νέου  Ειδικού Χωροταξικού Βιομηχανίας (ΕΧΠ-Β).

Κληρονομιά από την πραγματική ζωή

Αυτές είναι οι 10 προτάσεις νόμου που ξεχωρίσαμε στο ν/σ και τις προβάλλουμε ως σημαντικές, κτήμα κληρονομιάς και γνώσης της RE.DE-PLANAE, που αποκτήθηκε στην πραγματική ζωή, στις πραγματικές συνθήκες σχεδιασμού, αδειοδότησης και υλοποίησης Επιχειρηματικών Πάρκων που όλοι, διακομματικά, «οριζόντια και κάθετα» επικροτούν, επιθυμούν και επιδιώκουν, συχνά χωρίς η «προφορική» βούληση να μετασχηματίζεται σε έργο, δράση, πρόγραμμα, χρηματοδότηση, νομοθετική πρωτοβουλία, κλπ.

Αναγνωρίζοντας, στην τρέχουσα νομοθετική πρωτοβουλία, μια πραγματική και ειλικρινή προσπάθεια να γίνουν τα πράγματα καλύτερα, θα σταθούμε και σε οκτώ (8) προτάσεις βελτίωσης στις ήδη προτεινόμενες νομοθετικές διατάξεις αλλά και σε οκτώ (8) νέες προτάσεις άρθρων του νόμου που νομίζουμε ότι επιβάλλεται να υιοθετηθούν, για μια ολοκληρωμένη και ριζική βελτίωση του καθεστώτος ανάπτυξης και διαχείρισης των Επιχειρηματικών Πάρκων.

Και θα το κάνουμε αυτό στο δεύτερο μέρος της αρθρογραφίας μας, στις επόμενες μέρες από την φιλόξενη πύλη  ecopress

*Μανώλης Μπαλτάς: Δ/νων Συμβούλος  Re.De-Plan AE, Τεχνικός Σύμβουλος ΚΕΕΕ, Μέλος ΓΣ ΣΕΒ