Επιτέλους! Στο ΦΕΚ η απόφαση για την στατική επάρκεια των αυθαιρέτων –  Με 6 άρθρα και άμεση ισχύ από τη δημοσίευση της – Η αιτία της καθυστέρησης

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 11 Μαίου 2018 στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης, με αριθμό (ΦΕΚ 1643 Τεύχος Β΄) και τέθηκε σε ισχύ,  η υπουργική απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη, που καθορίζει τα νέα δεδομένα για την στατική επάρκεια των αυθαιρέτων, στο πλαίσιο εφαρμογής του πολεοδομικού νόμου 4495/2017 .

Με την επίσημη δημοσίευση της απόφασης στο ΦΕΚ επιβεβαιώνεται πλήρως και κατά γράμμα το αποκλειστικό ρεπορτάζ του ecopress με τίτλο ” Όλη η απόφαση για τις στατικές μελέτες- Σε ¨καραντίνα¨ τα ανεπαρκή κτίρια- Οι εξαιρέσεις και τα οικονομικά κίνητρα”, που έφερε την 1η Απριλίου 2018  στο φως το τελικό κείμενο της απόφασης για την στατική επάρκεια των αυθαιρέτων, όπως υπογράφηκε από τον ΥΠΕΝ.

Επίσης από την επίσημη δημοσίευση της απόφασης, που φέρει  ημερομηνία 2 Απριλίου 2018  επιβεβαιώνεται ότι υπήρξε μεγάλη και ανεξήγητη καθυστέρηση από την υπογραφή της απόφασης και την αποστολή της στο Εθνικό Τυπογραφείο, μέχρι την τελική δημοσίευση της στο ΦΕΚ  με ημερομηνία 11 Μαΐου 2018. Δηλαδή μετά από συνολικά 38 ημέρες!

ΕΔΩ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΣΤΟ ΦΕΚ

Η αιτία της καθυστέρησης

Καθυστέρηση, που όπως έχει επισημάνει το το σχετικό ρεπορτάζ του ecopress στις 28 Απριλίου 2018  με τίτλο “Αυθαίρετα: Λίγο πριν το “τυπωθήτω” η απόφαση για τις στατικές μελέτες – Μεσογείων – Καποδιστρίου ένας μήνας δρόμος …”  δημιούργησε μεγάλη καμπή στις λειτουργίες των πολεοδομικών υπηρεσιών και στις διεκπεραιώσεις αδειών και νομιμοποιήσεων αυθαιρέτων τις τελευταίες εβδομάδες, με συνέπειες στις εισπράξεις δημοσίων εσόδων αλλά και στο έργο των ελευθέρων επαγγελματιών μηχανικών,  καθώς όλοι οι ενδιαφερόμενοι αναμένουν να τεθεί ισχύ η νέα απόφαση για να διεκπεραιώσουν εκκρεμείς υποθέσεις τους.

Οι  πληροφορίες του  ecopress αναφέρουν ότι η καθυστέρηση αποδίδεται σε διεργασίες και ελέγχους, που μεσολάβησαν σε κέντρα του υπουργείου ΠΕΝ και της κυβέρνησης, τα οποία έχουν την ευθύνη νομοθετικού έργου, ώστε να υπάρχει πλήρης νομοτεχνική θωράκιση της απόφασης έως την τελική δημοσίευση της.

Τα άρθρα

Παρά ταύτα η απόφαση για την στατική επάρκεια των αυθαιρέτων είναι πλέον γεγονός και με την επίσημη δημοσίευση της στο ΦΕΚ καλύπτονται οι αδράνειες του προηγούμενου διαστήματος και δίνεται νέα ώθηση στην εφαρμογή του πολεοδομικού νόμου 4495/17.

Η απόφαση περιλαμβάνει συνολικά 6 άρθρα, τα οποία αφορούν σε:

• Άρθρο 1 :Απαίτηση μελέτης στατικής επάρκειας
• Άρθρο 2: Προϋποθέσεις για μη απαίτηση μελέτης στατικής επάρκειας
• Άρθρο 3:Περιεχόμενο μελέτης στατικής επάρκειας
• Άρθρο 4: Διαδικασία ενίσχυσης κτιρίου στις περιπτώσεις στατικής ανεπάρκειας
• Άρθρο 5: Διαδικασία υποβολής. Και
• Άρθρο 6: που ορίζει ότι η απόφαση τίθεται σε ισχύ από την δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση του ΥΠΕΝ περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου της στατικής μελέτης, των δικαιολογητικών, που είναι απαραίτητα για την υποβολή της και τους κανονισμούς που πρέπει κατά περίπτωση να ακολουθηθούν.

Επίσης η απόφαση του ΥΠΕΝ  προβλέπει οικονομικά κίνητρα, που αντιστοιχούν σε εκπτώσεις από 30 έως 60% των προστίμων αυθαιρέτων για όσους συνδυάσουν τη νομιμοποίηση του ακινήτου τους με εργασίες στατικής ενίσχυσης τους, κίνητρα, που βεβαίως πρέπει να οργανωθούν και να ενισχυθούν προκειμένου να οδηγήσουν την περίοδο της κρίσης σε μεγάλης κλίμακας στατική θωράκιση του κτιριακού πλούτου της χώρας.

Το Πλήρες κείμενο της απόφασης για την στατική επάρκεια των αυθαιρέτων 

Το Πλήρες κείμενο της απόφασης, όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ έχει ως εξής:

Εφαρμογή της παρ. η του άρθρου 99 του ν. 4495/2017 «Έλεγχος και προστασία του Δο­μημένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 167).

ΟΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

[1]          Το άρθρο 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρ­νηση και τα κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ/τος 63/2005 (ΦΕΚ Α’/98).

[1]          Το υπ’ αριθμ. 70/2015 π.δ/γμα «Ανασύσταση των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ανασύσταση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και μετονομασία του σε Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Μετονομασία του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων σε Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, του Υπουργεί­ου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού σε Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε Υπουργείο Περιβάλ­λοντος και Ενέργειας. Μεταφορά Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.» (ΦΕΚ Α/114).

Την υπ’ αριθμ. Υ2/22.9.2015 απόφαση «Σύσταση Θέσεων Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (ΦΕΚ Β72076).

Το υπ’ αρίθμ. 125/2016 π.δ/γμα «Διορισμός Υπουρ­γών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (ΦΕΚ Α7210).

Το π.δ/γμα 132/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Πε­ριβάλλοντος και Ενέργειας» (ΦΕΚ Α7160).

Το άρθρο 99 του ν. 4495/2017 «Έλεγχος και προστα­σία του Δομημένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 167/3.11.2017).

Την παρ. 7 του άρθρου 102 του ν. 4495/2017 (ΦΕΚ Α’ 167/3.11.2017).

Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολο­γισμού, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Απαίτηση μελέτης στατικής επάρκειας

Μελέτη στατικής επάρκειας απαιτείται για κάθε κατα­σκευή που ανήκει σε μία από τις κατωτέρω περιπτώσεις, εκτός των περιπτώσεων των κατηγοριών 1, 2 και 3 του άρθρου 96 και κτιρίων σπουδαιότητας Σ1 σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ):

αα) κάθε στατικά ανεξάρτητη κατασκευή που είναι εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετη,

ββ) κάθε αυθαίρετη κατασκευή που έχει υπαχθεί στο ν. 4178/2013 και, με βάση ένα τουλάχιστον από τα υποβληθέντα Δελτία Ελέγχου Δομικής Τρωτότητας Αυ­θαιρέτου (ΔΕΔΟΤΑ) που την αφορούν, κατατάσσεται σε υψηλής (Υ) προτεραιότητας περαιτέρω ελέγχου,

γγ) κάθε αυθαίρετη προσθήκη ή τροποποίηση ή αλ­λαγή χρήσης που έχει εφαρμοστεί σε κτίρια κατηγορίας σπουδαιότητας Σ2, Σ3 και Σ4, σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό.

Κτίρια σπουδαιότητας Σ2 όπου έχει συντελεστεί αλλα­γή χρήσης η οποία μεταβάλλει τη σπουδαιότητα σε Σ3 ή Σ4, σε επιφάνεια έως και του 1/3 της συνολικής, αντιμε­τωπίζονται στην παρούσα ως κτίρια σπουδαιότητας Σ2.

β) Η μελέτη στατικής επάρκειας πραγματοποιείται είτε με τον ΚΑΝΕΠΕ είτε σύμφωνα με τους κανονισμούς που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας του κτιρίου ή της κατασκευής του φέροντος οργανισμού του. Σε κάθε περίπτωση ως σεισμικό φορτίο λαμβάνεται κατ’ ελάχιστο αυτό που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας ή της κατασκευής του φέροντος οργανισμού.

Γ ια την περίπτωση κτιρίων τα οποία έχουν κατασκευ­αστεί πριν την 1.1.1983, αλλά η αυθαίρετη προσθήκη ή τροποποίηση ή αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί μεταγενέστερα, η μελέτη στατικής επάρκειας θα πρέπει να εκπονείται με προσομοίωση του συνόλου της κατα­σκευής και έλεγχο: (α) του προγενέστερου τμήματος με βάση τον αντισεισμικό κανονισμό που ίσχυε κατά την περίοδο αδειοδότησης ή κατασκευής του υπάρχοντος και (β) της αυθαίρετης προσθήκης ή τροποποίησης ή αλλαγής χρήσης με βάση τον αντίστοιχο αντισεισμικό κανονισμό που ίσχυε κατά την πραγματοποίησή της.

Άρθρο 2

Προϋποθέσεις για μη απαίτηση μελέτης στατικής επάρκειας

Δεν απαιτείται υποβολή μελέτης στατικής επάρκει­ας αλλά τεχνική έκθεση αρμόδιου μηχανικού στις εξής περιπτώσεις:

α) μετατροπή ημιυπαίθριου χώρου σε κλειστό, β) αυθαίρετες κατασκευές παταριών ισογείου επιφά­νειας μέχρι ποσοστού 50% του δαπέδου του ισογείου με την προϋπόθεση ότι δεν δημιουργούνται “θέσει” κοντά υποστυλώματα. Διαφορετικά εξετάζονται τα μέλη και η σύνδεσή τους με στοιχεία του φέροντος οργανισμού, τα οποία και θα ενισχύονται για ενδεχόμενες τοπικές αστο­χίες. Σε κάθε περίπτωση ελέγχεται η στατική επάρκεια του αυθαίρετου παταριού για κατακόρυφα φορτία, γ) αυθαίρετες κατασκευές προβόλων οι οποίοι προ­εξέχουν έως 2.00 μέτρα ή αυθαίρετες επαυξήσεις της προεξοχής τους μέχρι ποσοστού 25%, δ) κατασκευή στο δώμα κτιρίων μέχρι το είκοσι τοις εκατό (20%) της επιφάνειας αυτού, ε) υπόγειοι χώροι μέγιστης επιφάνειας έως αυτής του ισογείου, κατασκευασμένοι με περιμετρικούς τοίχους από μπατική τοιχοποιία ή οπλισμένο σκυρόδεμα, τα οποία καλύπτουν τουλάχιστον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της περιμέτρου, στ) μετατροπή πιλοτής (pilotis) σε κλειστό χώρο με προσθήκη περιμετρικών τοίχων που καλύπτουν του­λάχιστον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της πε­ριμέτρου,

ζ) υπόγεια που ξεμπαζώθηκαν και είναι κατασκευασμέ­να με περιμετρικούς τοίχους από μπατική τοιχοποιία ή οπλισμένο σκυρόδεμα, οι οποίοι καλύπτουν τουλάχιστον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της περιμέτρου,

η) στατικά ανεξάρτητοι βοηθητικοί χώροι κατηγορίας σπουδαιότητας Σ2 και εμβαδού κάτοψης μέχρι 25m² έκαστος,

θ) για αυθαίρετη προσθήκη στέγης με μεταλλικά ή ξύλινα ζευκτά ο έλεγχος περιορίζεται στον έλεγχο των δομικών στοιχείων της στέγης καθώς και στις συνδέσεις με το φέροντα οργανισμό του υφιστάμενου φορέα, ι) το σύνολο των αυθαιρέτων κατασκευών ανά διηρη- μένη ιδιοκτησία ή ανεξάρτητο κτίριο είναι μικρότερο σε επιφάνεια από 25 τ.μ.,

ια) το σύνολο των αυθαιρέτων κατασκευών ανά δι- ηρημένη ιδιοκτησία ή ανεξάρτητο κτίριο δεν επιφέρει αύξηση των κατακόρυφων φορτίων άνω του 20% για κατηγορία σπουδαιότητας Σ2 σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ) και 10% για κατηγορίες σπουδαιότητας Σ3 και Σ4 για τη διηρημένη ιδιοκτησία αυτή ή το ανεξάρτητο κτίριο, ιβ) έχει εκδοθεί άδεια σεισμοπλήκτου και έχουν υλο­ποιηθεί ενισχύσεις μετά την 1.1.2000.

Άρθρο 3

Περιεχόμενο μελέτης στατικής επάρκειας

Η μελέτη στατικής επάρκειας περιλαμβάνει τα ακό­λουθα:

α) Έκθεση συλλογής στοιχείων και πληροφοριών β) Έκθεση αποτύπωσης – τεκμηρίωσης γ) Γενικά σχέδια αποτύπωσης του φέροντος οργανι­σμού και παρουσίασης ενδεχόμενων βλαβών δ) Έκθεση αποτίμησης φέρουσας ικανότητας ε) Τεύχη υπολογισμών, αναλύσεων και ελέγχων Για τα (α), (β), (γ) και (ε) εφαρμόζεται ο ισχύων ΚΑΝΕΠΕ για κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα και αντίστοι­χες διατάξεις των ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΩΝ για τους υπόλοιπους φορείς.

Για το (δ) αποτιμάται ο φορέας είτε με τον ΚΑΝΕΠΕ είτε σύμφωνα με τους κανονισμούς που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειάς του κτιρίου ή της κατασκευής του φέροντος οργανισμού του. Σε κάθε περίπτωση ως σεισμικό φορτίο λαμβάνεται κατ’ ελάχιστο αυτό που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας ή της κατασκευής του φέροντος οργανισμού.

Γ ια κτίρια για τα οποία διατίθεται εγκεκριμένη στατική μελέτη η οποία έχει εφαρμοστεί ως προς τις διαστάσεις του φορέα του φέροντος οργανισμού, η έκθεση αποτίμη­σης φέρουσας ικανότητας μπορεί να περιορίζεται στον έλεγχο του συνολικού σεισμικού φορτίου (τέμνουσα βάσης) όταν μετά την προσθήκη των αυθαιρέτων κατα­σκευών στο σύνολο του κτιρίου προκύπτει ότι αυτό δεν υπερβαίνει το 1.15 για κτίρια με άδεια προ της 1.7.1995 και το 1.25 για κτίρια με άδεια από 1.7.1995 και μετά. Οι αναλύσεις πραγματοποιούνται με το σεισμικό φορτίο της εγκεκριμένης στατικής μελέτης.

Από την έκθεση αποτίμησης προκύπτει είτε στατική επάρκεια του κτιρίου είτε ανεπάρκεια.

Το παραπάνω συμπέρασμα κοινοποιείται υποχρεωτικά στον αιτούντα την υπαγωγή, συνοδεύει τη βεβαίωση του μηχανικού σε κάθε δικαιοπραξία και συμπληρώνεται στο πληροφοριακό σύστημα υπαγωγής των αυθαιρέτων.

Άρθρο 4

Διαδικασία ενίσχυσης κτιρίου στις περιπτώσεις στατικής ανεπάρκειας

Στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί στατική ανεπάρκεια ο ιδιοκτήτης υποχρεούται μέσα σε διάστημα τριών (3) ετών να προβεί στην εκπόνηση μελέτης επεμβάσεων και την υλοποίηση των απαραίτητων εργασιών που προκύ­πτουν από την μελέτη.

Η μελέτη επεμβάσεων πρέπει να πραγματοποιηθεί στο σύνολο του κτιρίου σύμφωνα με τις διατάξεις των ΚΑ- ΝΕΠΕ / ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΩΝ και με σεισμική φόρτιση τουλά­χιστον αυτή που ίσχυε κατά την περίοδο αδειοδότησης του υπάρχοντος. Για τις κατασκευές που μελετήθηκαν με άδεια από 1.7.1995 και μετά, η μελέτη επεμβάσεων δύναται εναλλακτικά να πραγματοποιηθεί για στάθμη επιτελεστικότητας τουλάχιστον Γ1 κατά ΚΑΝΕΠΕ.

Για την εκτέλεση των εργασιών ενίσχυσης σύμφωνα με την εκπονηθείσα μελέτη του μηχανικού προβλέπεται μείωση του ενιαίου ειδικού προστίμου κατά το κόστος αυτών και έως

α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3

β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2

γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1

Η διαδικασία προβλέπεται στο άρθρο 5 της υπουργι­κής απόφασης 27454/2631 (ΦΕΚ 3976 Β72017).

Μέχρι την υλοποίηση των εργασιών ενίσχυσης η εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετη κατασκευή ή η αυθαίρετη προσθή­κη δεν μισθώνεται και δεν λαμβάνει άδεια λειτουργίας.

Άρθρο 5

Διαδικασία υποβολής

Γ ια να λάβει μία δήλωση την έκπτωση 10% λόγω υπο­βολής μελέτης στατικής επάρκειας, πρέπει να είναι επι­λεγμένο, στα Στοιχεία υπολογισμού, το πεδίο «υποβολή Μελέτης Στατικής Επάρκειας».

Όσο η δήλωση είναι σε «Επεξεργασία» και σε «Αρχική υποβολή», εφόσον έχει ήδη εκπονηθεί η μελέτη στατικής επάρκειας, το πεδίο επιλέγεται από τον μηχανικό. Γ ια την προώθηση της δήλωσης σε «Υπαγωγή» απαιτείται να έχει υποβληθεί το αρχείο «Μελέτη στατικής επάρκειας» και το πρόστιμο υπολογίζεται με έκπτωση 10%.

Σε περίπτωση που η μελέτη Στατικής Επάρκειας εκπο­νηθεί και υποβληθεί μετά την προώθηση της δήλωσης σε Υπαγωγή, ο μηχανικός υποβάλει ηλεκτρονικό αίτημα στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ ώστε να επιλεγεί το πεδίο «Υποβολή Μελέτης Στατικής Επάρκειας», να υπολογιστεί το πρόστιμο με την προβλεπόμενη έκπτωση και να αναπροσαρμοστούν οι ανεξόφλητες δόσεις. Τυχόν υπερβάλλοντα ποσά προστίμου δεν επιστρέφονται.

Άρθρο 6

Η παρούσα ισχύει από την δημοσίευσή της στην Εφη­μερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 2 Απριλίου 2018

Ο Υπουργός

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ