Οι σύγχρονες ΤΠΕ και οι εφαρμογές τους

Του Δημήτρη Παυλόπουλου*

 Σύνοψη

Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) αποτελούν, πλέον, μέρος της καθημερινής ζωής των ανθρώπων και τα τεχνολογικά επιτεύγματα βρίσκουν πολύ σύντομα εφαρμογή σε εμπορικές συσκευές καθημερινής χρήσης και σε υπηρεσίες, που προσφέρονται στους πολίτες και τους καταναλωτές. Σ’ αυτό το κείμενο παρουσιάζουμε τις σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών μέσα από τη χρήση τους. Βλέπουμε πόσο οι τεχνολογίες αυτές αλλάζουν τη ζωή μας, αλλά και τις προκλήσεις που προκύπτουν για το μέλλον. Επιπλέον, αναλύουμε τις βασικές έννοιες που απαιτείται να γνωρίζει ο αναγνώστης προκειμένου να κατανοήσει το υπόλοιπο κείμενο, όπως η έννοια της πληροφορίας και του πληροφοριακού συστήματος και παρουσιάζουμε ένα παράδειγμα πληροφοριακού συστήματος, τα τεχνολογικά μέρη που το συνθέτουν και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανάπτυξη και η λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων.

Προαπαιτούμενη γνώση

Το εισαγωγικό κεφάλαιο του κειμένου απαιτεί από τον αναγνώστη εξοικείωση στη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Δεν απαιτούνται περαιτέρω εξειδικευμένες γνώσεις.

• Εισαγωγή

Έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνες τηλεοράσεις, παγκόσμιος ιστός 2.0, 4G, 5G είναι μόνο λίγες από τις τεχνολογίες που ακούμε καθημερινά και πολλές φορές με την υπερβολή, η οποία χαρακτηρίζει το μαρκετινγκ των εταιρειών, που διαθέτουν προϊόντα και υπηρεσίες αυτού του είδους. Είναι βέβαιο πως πολλοί άνθρωποι βρίσκουν ιδιαίτερα ενοχλητική την υπερβολική προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τεχνολογιών όπως οι παραπάνω, τις οποίες λίγοι κατανοούν και που πολύ γρήγορα φεύγουν από το προσκήνιο, για να αντικατασταθούν από άλλες, ακόμη λιγότερο κατανοητές. Είναι, όμως, επίσης βέβαιο πως για τους επιστήμονες και μηχανικούς που ασχολούνται με την ανάπτυξη και αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) η σύγχρονη εποχή είναι ιδιαίτερα συναρπαστική.

Μια άλλη διαπίστωση που προκύπτει από την απλή παρατήρηση των σύγχρονων εφαρμογών ΤΠΕ είναι ότι οι τεχνολογίες πληροφορικής και οι τεχνολογίες (τηλ) επικοινωνιών έχουν πλέον συγκλίνει και συνυπάρχουν σχεδόν σε κάθε προϊόν και υπηρεσία. Επιπλέον, οι ΤΠΕ «διεισδύουν» ολοένα και περισσότερο στη ζωή των ανθρώπων, τουλάχιστον όσον αφορά τις ανεπτυγμένες χώρες. Υπολογιστικές συσκευές, συχνά με δυνατότητες σύνδεσης σε τοπικά δίκτυα ή ακόμη και στο Διαδίκτυο, ενσωματώνονται στις οικιακές συσκευές, στα σύγχρονα «έξυπνα σπίτια» (smart homes) και στις υποδομές των «έξυπνων πόλεων» (smart cities). Πλέον, ελάχιστες παραγωγικές εργασίες γίνονται χωρίς τη συμβολή των ΤΠΕ. Οι ΤΠΕ επεκτείνουν την παρουσία τους πέρα από τη βιομηχανική παραγωγή και την υποστήριξη της διοίκησης των επιχειρήσεων στους τομείς της πρωτογενούς παραγωγής, όπως για παράδειγμα η αγροτική παραγωγή, των μεταφορών, των υπηρεσιών υγείας κ.λπ.

Οι ΤΠΕ εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς, καθώς αποτελούν έναν από τους βασικούς τομείς έρευνας που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των ερευνητών διεθνώς. Σ’ αυτό συμβάλλει και η ταχεία αξιοποίηση των επιτευγμάτων των επιστημονικής έρευνας από τις επιχειρήσεις που παράγουν και διαθέτουν σχετικά προϊόντα και υπηρεσίες. Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξουμε πως όλοι οι σχετικοί με τις ΤΠΕ τομείς εξελίσσονται με τον ίδιο ταχύ ρυθμό, καθώς είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς κάποιον τομέα που υστερεί. Θα μπορούσαμε, όμως, να επισημάνουμε ορισμένους τομείς, τους οποίους αξίζει να παρακολουθήσει κανείς αυτή την περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένους ιδιαίτερα ενδιαφέροντες τομείς έρευνας:

• Νανοτεχνολογία.
  • Κβαντικοί υπολογιστές. Οι σύγχρονοι υπολογιστές επεξεργάζονται δεδομένα με την ίδια βασική μέθοδο, δηλαδή ακολουθώντας το ίδιο μοντέλο επεξεργασίας που ακολουθούσαν και οι πρώτοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές τη δεκαετία του 1940. Τα τελευταία χρόνια με τους κβαντικούς υπολογιστές εισάγεται ένα νέο μοντέλο επεξεργασίας. Οι κβαντικοί υπολογιστές αξιοποιούν τα φαινόμενα της κβαντικής μηχανικής και εκτελούν πράξεις σε κβαντικά ψηφία (qubits), αντί για δυαδικά ψηφία (bits). Οι κβαντικοί υπολογιστές ξεπερνούν πολλούς από τους περιορισμούς των κλασικών υπολογιστών, όμως, βρίσκονται ακόμη σε αρχικά στάδια ανάπτυξης.
  • Τεχνητή νοημοσύνη και ρομποτική.
• Το Διαδίκτυο των πραγμάτων (Internet of Things / IoT) και τα αυτο-οργανωμένα δίκτυα (Ad-hoc networks). Όπως αναφέραμε και παραπάνω, υπολογιστικές συσκευές με δυνατότητες σύνδεσης στο Διαδίκτυο ενσωματώνονται σε διάφορες απλές συσκευές καθημερινής χρήσης, όπως ψυγεία, τηλεοράσεις, κλιματιστικά κ.λπ. Έτσι, ένα παράλληλο Διαδίκτυο αναμένεται να αναπτυχθεί, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, δηλαδή όλων αυτών των συσκευών. Παράλληλα, οι οικιακές συσκευές, οι δημόσιες υποδομές των σύγχρονων πόλεων (π.χ. οι φωτεινοί σηματοδότες ελέγχου κυκλοφορίας), τα οχήματα κ.ά. αποκτούν δυνατότητες απευθείας ασύρματης επικοινωνίας, σχηματίζοντας αυτο-οργανωμένα δίκτυα. Η ανάπτυξη στον τομέα των επικοινωνιών υπολογιστών (computer communications) αναμένεται να προσφέρει πολλές ακόμα δυνατότητες δικτύωσης και αυτόνομης συνεργασίας των «πραγμάτων» της καθημερινότητας.
• Ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας (big data analytics). Με τη χρήση των ΤΠΕ παράγεται ένας μεγάλος όγκος δεδομένων, η ανάλυση των οποίων αποτελεί μία σημαντική πρόκληση. Καθώς σε μεγάλο βαθμό αυτά τα δεδομένα αναφέρονται στους χρήστες των ΤΠΕ, όπως για παράδειγμα στα άτομα που χρησιμοποιούν τις μηχανές αναζήτησης του Διαδικτύου, η ανάλυσή τους μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τις προτιμήσεις, τις συμπεριφορές, ακόμη και για την ψυχική κατάσταση των ατόμων. Οι νέες δυνατότητες ανάλυσης δεδομένων, όπως η αναγνώριση ατόμων σε φωτογραφίες ή βίντεο, σε συνδυασμό με τη συλλογή μεγάλου όγκου δεδομένων από εταιρίες και κρατικούς φορείς, αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση στη ζωή των ανθρώπων και στην οργάνωση των σύγχρονων κοινωνιών.Βασικές έννοιες και όροι

Σ’ αυτή την ενότητα θα παρουσιάσουμε ορισμένες από τις βασικές έννοιες και όρους των ΤΠΕ. Θα δώσουμε τους ορισμούς των δεδομένων, της πληροφορίας και του πληροφοριακού συστήματος και θα αναλύσουμε την έννοια που λαμβάνει ο όρος επικοινωνία, όταν αναφέρεται στους υπολογιστές.

• Δεδομένα και πληροφορία

Με τον όρο δεδομένα εννοούμε, συνήθως ένα σύνολο συμβόλων που απεικονίζει γεγονότα του πραγματικού κόσμου. Για παράδειγμα, οι Avison και Fitzgerald (1995, p.15) αναφέρουν ότι “τα δεδομένα απεικονίζουν αδόμητα γεγονότα”. Όμως, τα δεδομένα μπορεί να είναι εσφαλμένα και συνεπώς να μην απεικονίζουν πραγματικά γεγονότα, όπως επίσης μπορεί να αφορούν έννοιες και όχι αντικείμενα του πραγματικού κόσμου ή ακόμη μπορεί να είναι τυχαία, π.χ. όπως όταν επιλέγουμε έναν αριθμό από το ένα ως το δέκα στο πλαίσιο κάποιου παιχνιδιού.

Ένας άλλος ορισμός (Hirscheim et al., 1995) αναφέρεται στα δεδομένα ως “σταθερές (invariants) με πιθανό νόημα για κάποιον που μπορεί να τις ερμηνεύσει”, αποφεύγοντας έτσι τη συσχέτιση των δεδομένων με πραγματικά ή όχι γεγονότα και την αναφορά σε συστήματα συμβόλων. Παρουσιάζει, όμως, τα δεδομένα ως την πρώτη ύλη για την παραγωγή νοήματος, η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει την ερμηνεία των δεδομένων.

Τα δεδομένα από μόνα τους δεν είναι «πληροφορία». Είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετούνται και η ερμηνεία που δίνουμε σ’ αυτά, στο συγκεκριμένο πλαίσιο, που «δημιουργούν» την πληροφορία. Η πληροφορία, ως έννοια, ορίζεται ως δεδομένα συν το νόημα που τους αποδίδεται (ερμηνεία). Αυτό που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι η νοηματοδότηση αποτελεί μία διαδικασία που απαιτεί νοημοσύνη και κατά συνέπεια απαιτεί τη συμμετοχή του ανθρώπου, τουλάχιστον μέχρι η τεχνητή νοημοσύνη να φτάσει σε επίπεδο συγκρίσιμο με την ανθρώπινη νοημοσύνη.

• Η έννοια του συστήματος

Η εισαγωγή του όρου σύστημα στην επιστημονική ορολογία και στην καθημερινή γλώσσα εξέφρασε μία νέα προσέγγιση στην κατανόηση σύνθετων φαινομένων. Αναγνωρίζοντας μία σύνθετη οντότητα, π.χ. έναν οργανισμό, ως σύστημα αποδεχόμαστε ότι η μελέτη της συμπεριφοράς του δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στην ανάλυσή του σε επιμέρους στοιχεία, π.χ. διοίκηση και εργαζόμενοι, αλλά απαιτείται και η μελέτη της συνολικής συμπεριφοράς του, δηλαδή η μελέτη του ως ολότητα. Η εισαγωγή της έννοιας σύστημα στην καθημερινή γλώσσα βοήθησε να γίνει κατανοητό ότι τα κοινωνικά φαινόμενα δεν μπορούν να αποδοθούν μόνο στη συμπεριφορά των ατόμων που συμμετέχουν, αλλά και στον ‘σχεδιασμό’, τη δομή, των κοινωνικών συστημάτων.

Αντιμετωπίζοντας τον όρο σύστημα ως τεχνικό όρο θα τον χρησιμοποιήσουμε για να περιγράψουμε οργανωμένα σύνολα οντοτήτων που δεν μπορούν να μελετηθούν απομονωμένα, αλλά πρέπει να μελετηθούν τόσο οι αλληλοσυσχετίσεις και αλληλεπιδράσεις τους, όσο και το σύνολό τους ως «ολότητα». Τέτοιου είδους συστήματα είναι τα «πληροφοριακά συστήματα».

• Το πληροφοριακό σύστημα ως έννοια

Ένα πληροφοριακό σύστημα είναι μία σύνθετη οντότητα που περιλαμβάνει:

• Μηχανήματα, εγκαταστάσεις, δίκτυα επικοινωνιών.
• Λογισμικό, εφαρμογές, δεδομένα.
• Προσωπικό, διαδικασίες.

Σε έναν πιο αυστηρό ορισμό θεωρούμε ότι πληροφοριακό σύστημα είναι ένα οργανωμένο σύνολο που αποτελείται από πέντε στοιχεία: ανθρώπους, λογισμικό, υλικό, διαδικασίες και δεδομένα, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το περιβάλλον, με σκοπό την παραγωγή και διαχείριση πληροφορίας για την υποστήριξη ανθρώπινων δραστηριοτήτων, στο πλαίσιο ενός οργανισμού (Κιουντούζης, 2008, σελ. 211). Τα πέντε στοιχεία που συνθέτουν ένα πληροφοριακό σύστημα παρουσιάζονται στην Εικόνα 1.2.

 

Εικόνα 1.2 Τα στοιχεία ενός πληροφοριακού συστήματος

Ο ρόλος του υλικού (hardware), του λογισμικού (software) και των δεδομένων είναι, μάλλον, προφανής. Αντιθέτως, ο ρόλος των ανθρώπων και των διαδικασιών χρήζει περαιτέρω ανάλυσης. Αν εξετάσουμε πρώτα τον ρόλο των ανθρώπων στο πληροφοριακό σύστημα, θα διαπιστώσουμε ότι οι άνθρωποι που εμπλέκονται ανήκουν σε πολλές κατηγορίες. Η βασικότερη κατηγορία περιλαμβάνει τους χρήστες του πληροφοριακού συστήματος. Οι χρήστες είτε εμπλέκονται άμεσα, δηλαδή χρησιμοποιούν το υλικό και το λογισμικό του συστήματος και ονομάζονται «τελικοί χρήστες» (end-users), είτε εμπλέκονται έμμεσα, αξιοποιώντας την πληροφορία που παράγεται από το σύστημα, όπως για παράδειγμα ένα ανώτατο διευθυντικό στέλεχος μιας επιχείρησης, που λαμβάνει εκθέσεις των υφισταμένων του, οι οποίες βασίζονται στις πληροφορίες που παρέχει το πληροφοριακό σύστημα.

Σε κάθε περίπτωση, ο χρήστης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως παθητικός δέκτης των πληροφοριών που παράγει το σύστημα. Οι χρήστες συμμετέχουν στην ερμηνεία των δεδομένων του συστήματος και, κατά συνέπεια, στην παραγωγή της πληροφορίας, εφόσον έχουμε δεχθεί ότι η πληροφορία περιλαμβάνει τα δεδομένα και το νόημα που τους αποδίδεται. Συνεπώς, δεν θα πρέπει να μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι διαφορετικοί χρήστες αποδίδουν διαφορετικό νόημα στα δεδομένα που τους παρέχει το σύστημα και, ακολούθως, λαμβάνουν διαφορετικές αποφάσεις και προβαίνουν σε διαφορετικές ενέργειες. Αρκετά συχνά, μάλιστα, ενοχοποιούν το σύστημα, όταν οι αποφάσεις τους αποδεικνύονται λανθασμένες και οι ενέργειές  τους άστοχες.

Επιπλέον, οι χρήστες εισάγουν δεδομένα στο πληροφοριακό σύστημα και, κατά συνέπεια, είναι συνυπεύθυνοι για την ακρίβεια, την επικαιρότητα, την ορθότητα και την πληρότητα των δεδομένων. Χρησιμοποιούμε, δε, τον όρο «συνυπεύθυνοι», καθώς και το λογισμικό του πληροφοριακού συστήματος, στο βαθμό που είναι τεχνικά εφικτό, ελέγχει τουλάχιστον την ορθότητα και την πληρότητα των δεδομένων που εισάγονται σ’ αυτό.

• 2.4 Επικοινωνίες υπολογιστών

Ο όρος τηλεπικοινωνίες (telecommunications) δημιουργήθηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα, προσθέτοντας το πρόθεμα ‘τηλε’, που σημαίνει μακριά, μπροστά από τον όρο ‘επικοινωνία’, για να περιγράψει τον καινούργιο επιστημονικό τομέα της επικοινωνίας από απόσταση, η οποία επιτεύχθηκε στα μέσα και τέλη του 19^ου αιώνα, αρχικά με την τηλεφωνία και στη συνέχεια με τον ασύρματο, την επαναστατική εφεύρεση του Gugliemo Marconi. Φυσικά, κάθε μορφή επικοινωνίας θα πρέπει να καλύψει κάποια απόσταση, μικρότερη ή μεγαλύτερη, και με αυτή την έννοια όλες οι επικοινωνίες είναι τηλεπικοινωνίες. Έτσι, ο όρος τηλεπικοινωνία έλαβε την έννοια της επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων ή συσκευών με τη χρήση τεχνολογικών μέσων.

Ειδικά στον χώρο των υπολογιστών χρησιμοποιούμε τον όρο επικοινωνίες υπολογιστών (computer communications), ο οποίος αναφέρεται στη μετάδοση δεδομένων από υπολογιστική συσκευή σε υπολογιστική συσκευή. Αναφερόμαστε σε υπολογιστικές συσκευές, καθώς η μετάδοση δεδομένων δεν αφορά μόνο υπολογιστές γενικής χρήσης, αλλά και εξειδικευμένες συσκευές με δυνατότητες επεξεργασίας δεδομένων, όπως αισθητήρες (sensors), έξυπνες κάρτες (smart cards) και συσκευές που υποστηρίζουν τη λειτουργία των δικτύων υπολογιστών, όπως οι δρομολογητές (routers).

Όταν ένας αριθμός υπολογιστικών συσκευών επικοινωνούν μεταξύ τους, τότε σχηματίζουν  ένα δίκτυο υπολογιστών (computer network). Τα δίκτυα υπολογιστών αποτελούνται από κόμβους (network nodes) και συνδέσεις (links) μεταξύ των κόμβων. Στους κόμβους περιλαμβάνονται τόσο οι υπολογιστές που μεταδίδουν και λαμβάνουν δεδομένα, αλλά και οι συσκευές δικτύου που αναμεταδίδουν ή δρομολογούν τα δεδομένα στο δίκτυο (Tanenbaum & Wetherall, 2011).

• 3 Ένα παράδειγμα πληροφοριακού συστήματος
  • Γενικά

Στην παρούσα ενότητα θα περιγράψουμε ορισμένες από τις βασικές τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών που συναντάμε στα περισσότερα σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα. Θα χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα ένα σύστημα ηλεκτρονικού εμπορίου, στο οποίο οι πελάτες έχουν πρόσβαση μέσω Διαδικτύου. Αποτελεί ένα πληροφοριακό σύστημα, με βάση τον ορισμό που έχουμε δώσει στην προηγούμενη ενότητα, το οποίο στηρίζει τη λειτουργία του στο Διαδίκτυο, που αποτελεί τη βασική υποδομή για την επικοινωνία υπολογιστών σε παγκόσμια κλίμακα.

Προς διευκόλυνση της κατανόησης έχουμε απλοποιήσει τη δομή του συστήματος, παρουσιάζοντας μόνο τα βασικά στοιχεία του. Η αρχιτεκτονική ενός τέτοιου συστήματος παρουσιάζεται στην Εικόνα 1.3.

Εικόνα 1.3 Η βασική αρχιτεκτονική ενός τυπικού διαδικτυακού συστήματος

Η αρχιτεκτονική αυτή ονομάζεται αρχιτεκτονική τριών επιπέδων (3-tier). Σ’ αυτήν την αρχιτεκτονική διαχωρίζουμε την αποθήκευση των δεδομένων, τις εφαρμογές που επεξεργάζονται τα δεδομένα και τα αιτήματα των χρηστών και την παρουσίαση των εφαρμογών στον παγκόσμιο ιστό. Στη συνέχεια θα αναλύσουμε κάθε στοιχείο χωριστά.

• Ο χρήστης – πελάτης

Οι πελάτες του ηλεκτρονικού καταστήματος χρησιμοποιούν έναν φυλλομετρητή ιστού (web browser), για να έχουν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό κατάστημα. Για την πρόσβαση σε ηλεκτρονικά καταστήματα ο πελάτης χρησιμοποιεί έναν απλό φυλλομετρητή ιστού, χωρίς να χρειάζεται να έχει κάνει κάποια προεργασία. Σε άλλες περιπτώσεις διαδικτυακών εφαρμογών, όμως, απαιτείται η εγκατάσταση λογισμικού που είτε ενσωματώνεται στον φυλλομετρητή (γνωστά ως ‘plug-ins’) είτε εγκαθίσταται στον υπολογιστή του χρήστη.

Αυτή η ελευθερία χρήσης οποιουδήποτε φυλλομετρητή και οπουδήποτε υπολογιστή αποτελεί και μία σημαντική πρόκληση για τον σχεδιαστή του συστήματος. Το σύστημα θα πρέπει να σχεδιαστεί, έτσι ώστε να προσφέρει μία όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφη διεπαφή (interface) στους χρήστες, ανεξάρτητα του είδους  του φυλλομετρητή και του υπολογιστή που χρησιμοποιούν. Επιπλέον, η διεπαφή θα πρέπει να προσαρμόζεται, όταν ο χρήστης χρησιμοποιεί έναν μικρό υπολογιστή (π.χ. τύπου tablet) ή ένα έξυπνο τηλέφωνο ή ένα δίκτυο χαμηλών ταχυτήτων κ.λπ. Επίσης, το σύστημα θα πρέπει να ελεγχθεί ότι συμπεριφέρεται σωστά σε όλα τα παραπάνω περιβάλλοντα.

• Η βάση δεδομένων

Ένα από τα βασικά δομικά στοιχεία του συστήματος είναι η βάση δεδομένων. Σχετικά με τη βάση δεδομένων θα μας απασχολήσουν τέσσερα ζητήματα: (α) το υλικό που υποστηρίζει τη βάση, (β) το λογισμικό που διαχειρίζεται τη βάση, (γ) ο σχεδιασμός της βάσης και (δ) τα δεδομένα που περιέχει.

Η βάση δεδομένων υποστηρίζεται από έναν εξυπηρετητή, που ονομάζεται εξυπηρετητής βάσης δεδομένων (database server). Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται περισσότεροι εξυπηρετητές είτε για λόγους διασφάλισης της αδιάλειπτης λειτουργίας του συστήματος είτε για λόγους κατανομής του φόρτου επεξεργασίας. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις οι δίσκοι, στους οποίους αποθηκεύονται τα δεδομένα, αποτελούν μια ξεχωριστή συσκευή (συστοιχία δίσκων). Σ’ αυτό το επίπεδο παρέχεται και η βασική προστασία των δεδομένων από τυχαία αλλοίωση και αστοχία των δίσκων. Μία βασική τεχνική προστασίας ονομάζεται RAID (Redundant Array of Inexpensive Disks) και παρέχει προστασία σε διαφορετικά επίπεδα. Για παράδειγμα, εάν εφαρμόσουμε RAID-1 κάθε στοιχείο δεδομένων αποθηκεύεται σε δύο διαφορετικούς δίσκους. Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνονται τακτικά αντίγραφα των δεδομένων με βάση συγκεκριμένο πλάνο, τα οποία θα πρέπει να φυλάσσονται σε διαφορετικό χώρο και θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση μερικής ή ολικής καταστροφής της βάσης δεδομένων.

Όλα τα παραπάνω απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό και προϋποθέτουν τη λήψη σημαντικών αποφάσεων για πολλά ζητήματα, όπως ο αριθμός των εξυπηρετητών, η κατανομή του φόρτου σε κάθε εξυπηρετητή, το πλήθος και η χωρητικότητα των δίσκων, το επίπεδο προστασίας των δεδομένων κ.ά. Οι αποφάσεις αυτές απαιτούν αφενός καλή γνώση των σχετικών τεχνολογιών και αφετέρου επαρκή προσδιορισμό των αναγκών του ηλεκτρονικού καταστήματος, στην περίπτωση που μελετάμε.

Το λογισμικό της βάσης δεδομένων περιλαμβάνει, κατά κύριο λόγο, το Σύστημα Διαχείρισης Βάσης Δεδομένων (Database Management System – DBMS). Υπάρχουν πλήθος τέτοιων προϊόντων που διαφέρουν

σημαντικά ως προς τις δυνατότητες που προσφέρουν. Ορισμένα DBMS πωλούνται από μεγάλες εταιρείες πληροφορικής, ενώ άλλα είναι ανοικτού κώδικα και προσφέρονται δωρεάν, με κυριότερο σύστημα σ’ αυτή την κατηγορία το MySQL.

Ο σχεδιασμός της βάσης δεδομένων θα πρέπει να διασφαλίζει την ακεραιότητα των δεδομένων και την αποθήκευση όλων των αναγκαίων δεδομένων σε τέτοια μορφή, ώστε να διευκολύνεται η εισαγωγή, η ενημέρωση και η αναζήτησή τους. O ανεπαρκής σχεδιασμός μπορεί να έχει ως συνέπεια την αργή αναζήτηση, την αδυναμία συσχέτισης διαφορετικών ομάδων δεδομένων, την εισαγωγή σφαλμάτων στη βάση, την αδυναμία επέκτασης της βάσης, αποθήκευσης επαρκούς όγκου δεδομένων κ.λπ. Ο σχεδιασμός της βάσης στηρίζεται στη δημιουργία ενός μοντέλου των δεδομένων. Για παράδειγμα, θα πρέπει να προσδιορίσουμε τα στοιχεία που θα συλλέγουμε για κάθε πελάτη, αλλά και πώς ο πελάτης συσχετίζεται με συγκεκριμένο πωλητή κ.λπ. Το μοντέλο αυτό ενσωματώνει πολλά στοιχεία των «πολιτικών» που ακολουθεί η κάθε επιχείρηση και της δομής λειτουργίας της.

Η αξιοπιστία των δεδομένων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαδικασία της συλλογής τους. Ποιος καταχωρεί δεδομένα, με ποιο τρόπο, ποια δεδομένα είναι υποχρεωτικά και ποια προαιρετικά, τι είδους έλεγχοι πραγματοποιούνται κατά την εισαγωγή των δεδομένων; Αυτές είναι ορισμένες από τις σημαντικές ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν κατά τον σχεδιασμό του συστήματος. Μια σημαντική διάσταση της αξιοπιστίας των δεδομένων είναι και η επικαιρότητά τους. Για να επιτύχουμε την επικαιρότητα των δεδομένων απαιτείται να προβλέψουμε και να σχεδιάσουμε προσεκτικά τη διαδικασία επικαιροποίησης (update) των δεδομένων.

• Οι εφαρμογές

Στο πλαίσιο της παραπάνω αρχιτεκτονικής, οι εφαρμογές (applications) είναι εγκατεστημένες στον εξυπηρετητή εφαρμογών (application server). Οι εφαρμογές εκφράζουν τη «λογική» της επιχείρησης (business logic) και προσφέρουν στους χρήστες τις λειτουργίες του συστήματος. Η ανάπτυξη των εφαρμογών προϋποθέτει τη λεπτομερή καταγραφή των λειτουργιών που θέλουμε να προσφέρει το σύστημα, καθώς και των ποιοτικών χαρακτηριστικών του. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται προδιαγραφή απαιτήσεων (requirements specification) και μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τη μεθοδολογία ανάπτυξης εφαρμογών που έχουμε επιλέξει.

Για την ανάπτυξη των εφαρμογών χρησιμοποιούνται γλώσσες προγραμματισμού και περιβάλλοντα ανάπτυξης λογισμικού. Τα περιβάλλοντα ή πλατφόρμες ανάπτυξης, δίνουν στους προγραμματιστές ποικίλες δυνατότητες για τη χρήση έτοιμων τμημάτων κώδικα, για τον έλεγχο και τη διόρθωση των σφαλμάτων του κώδικα (εκσφαλμάτωση, debugging) και την τεκμηρίωση (documentation). Η τεκμηρίωση αναφέρεται στα κείμενα και σχεδιαγράμματα, που περιγράφουν τις εφαρμογές, και είναι ιδιαίτερα σημαντική για πολλούς λόγους, με κυριότερο τη διασφάλιση της συντήρησης και επέκτασης των εφαρμογών, δηλαδή την πραγματοποίηση διορθώσεων, βελτιώσεων και την ανάπτυξη νέων λειτουργιών.

• Ο εξυπηρετητής ιστού

Ο εξυπηρετητής ιστού (web server) προσφέρει τη διεπαφή ανάμεσα στον χρήστη (δηλαδή στο φυλλομετρητή ιστού του χρήστη) και το σύστημα. Περιλαμβάνει το υλικό (υπολογιστής, εξυπηρετητής) και το λογισμικό διαχείρισης του ιστοχώρου. Λογισμικό ανάπτυξης και διαχείρισης ιστοχώρων προσφέρεται από μεγάλες εταιρείες πληροφορικής, αλλά και δωρεάν ως λογισμικό ανοικτού κώδικα. Παράδειγμα τέτοιου λογισμικού αποτελεί ο Apache HTTP Server. Ο εξυπηρετητής ιστού λαμβάνει τα αιτήματα του διαδικτυακού χρήστη, επικοινωνεί με τον εξυπηρετητή εφαρμογών και προσφέρει πληροφορίες στον χρήστη.

Ο εξυπηρετητής ιστού βρίσκεται εκτεθειμένος σε ένα περιβάλλον, που συχνά αποδεικνύεται εχθρικό, και θα πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει επιθέσεις προερχόμενες από το διαδίκτυο. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται συστήματα ασφαλείας, όπως τα συστήματα ανίχνευσης παρεισφρήσεων (Intrusion Detection Systems – IDS) και τα τείχη προστασίας (firewalls).

• Το δίκτυο δεδομένων

Τέλος, η σύνδεση του συστήματος με το διαδίκτυο πραγματοποιείται μέσω κάποιου παρόχου υπηρεσιών δικτύου. Σημαντικά στοιχεία της σύνδεσης αυτής είναι η χωρητικότητα του δικτύου (δηλαδή ο όγκος των δεδομένων και η ταχύτητα με την οποία μεταδίδονται) και η αξιοπιστία του (δηλαδή η απουσία διακοπών/βλαβών). Επίσης, καθώς το διαδίκτυο είναι ανοικτό και η πρόσβαση ελεύθερη, ένα σημαντικό ζήτημα είναι η ασφάλεια των δεδομένων που μεταδίδονται, ειδικά όταν αυτά περιλαμβάνουν δεδομένα οικονομικού ενδιαφέροντος (π.χ. αριθμοί πιστωτικών καρτών). Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται πρωτόκολλα ασφάλειας, όπως το Transport Layer Security (TLS), που βασίζονται σε τεχνικές  κρυπτογραφίας.

• Συμπεράσματα

Όπως είδαμε παραπάνω, ο σχεδιασμός ενός κοινού πληροφοριακού συστήματος, όπως είναι τα συστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου, απαιτεί τη χρήση ποικίλων τεχνολογιών και προϋποθέτει λεπτομερή σχεδιασμό. Οι γνώσεις που απαιτούνται καλύπτουν διαφορετικούς τομείς των ΤΠΕ και γι’ αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων πραγματοποιείται από ομάδες επαγγελματιών, που ο καθένας ειδικεύεται σε διαφορετικό τομέα των ΤΠΕ.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η ποιότητα και αποτελεσματικότητα των πληροφοριακών συστημάτων είναι και θέμα κουλτούρας, επαγγελματισμού και εφαρμογής καλών πρακτικών και μεθόδων.

• 4 Σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών

• Γενικά

Σ’ αυτή την ενότητα θα παρουσιάσουμε τεχνολογικές τάσεις, που αξίζει να παρακολουθήσουμε, και τεχνολογικές εξελίξεις, που θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές για το μέλλον των ΤΠΕ. Προφανώς, δεν έχουμε συμπεριλάβει όλες τις σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις και, πιθανόν, ούτε τις σημαντικότερες, καθώς η αξιολόγηση και επιλογή των τεχνολογικών εξελίξεων δεν μπορεί παρά να είναι υποκειμενική και δεν υπάρχουν κοινά αποδεκτά κριτήρια για μια τέτοια επιλογή.

• Υπολογιστές που φοριούνται (wearables)

Ο όρος wearable devices (συσκευές που φοριούνται) αναφέρεται σε κάθε είδους υπολογιστική συσκευή που συνδυάζεται με τον ρουχισμό, τα κοσμήματα, και τα αξεσουάρ του καθημερινού ντυσίματος. Πολλές διαφορετικές συσκευές αυτού του είδους είναι ήδη διαθέσιμες και πολλές ακόμη αναπτύσσονται. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής:

• Έξυπνα γυαλιά. Πρόκειται για γυαλιά που έχουν ενσωματωμένη κάμερα, οθόνη και δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης σε δίκτυα WiFi. Τα πλέον γνωστά έξυπνα γυαλιά έχουν κατασκευαστεί από την εταιρία Google και είναι γνωστά ως Google Glass . Τα Google Glass, επιπλέον των παραπάνω, έχουν τη δυνατότητα λήψης φωνητικών εντολών και χειρισμού με αφή και ενσωματώνουν αισθητήρες (sensors) κίνησης, φωτισμού κ.ά. Πρόσφατα η Google ανακοίνωσε τη διακοπή της παραγωγής τους, αλλά συνεχίζει την έρευνα και εξέλιξή τους.
• Έξυπνα ρολόγια. Τα έξυπνα ρολόγια έχουν δυνατότητες παρόμοιες με εκείνες των έξυπνων κινητών τηλεφώνων (smartphones), ενώ φοριούνται στο χέρι ως κανονικά ρολόγια. Επιπλέον, έχουν αισθητήρες που τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τη δραστηριότητα του ατόμου που τα φορά .
• Ανιχνευτές δραστηριότητας (activity trackers). Οι ανιχνευτές δραστηριότητας είναι συσκευές που παρακολουθούν και καταγράφουν τη δραστηριότητα του ατόμου αξιοποιώντας διάφορους αισθητήρες. Χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα από άτομα που αθλούνται. Σ’ αυτή την κατηγορία συσκευών περιλαμβάνονται τα έξυπνα ρολόγια, που αναφέραμε παραπάνω, και συσκευές που ενσωματώνονται σε υποδήματα, ρούχα κ.λπ. Οι ανιχνευτές δραστηριότητας παρακολουθούν και καταγράφουν την ταχύτητα και την απόσταση που διανύει το άτομο που τα φορά, τον καρδιακό παλμό κ.ά.
• Τρισδιάστατη εκτύπωση (3D Printing)

Ο τρισδιάστατος εκτυπωτής είναι ένα είδος βιομηχανικού ρομπότ που κατασκευάζει αντικείμενα με βάση οδηγίες που λαμβάνει από έναν υπολογιστή. Τρισδιάστατοι εκτυπωτές με μικρό μέγεθος και σχετικά περιορισμένο κόστος προσφέρονται και για οικιακή χρήση. Η εκτύπωση πραγματοποιείται σε στάδια. Σε κάθε στάδιο κεφαλές εκτύπωσης αποθέτουν κάποιο ειδικό υλικό που σχηματίζει μία στρώση. Διαδοχικές στρώσεις σχηματίζουν το αντικείμενο. Οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές κατασκευάζουν απλά αντικείμενα, όπως κοσμήματα, παιχνίδια, μοντέλα κ.λπ. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι πως μπορεί κάποιος να αγοράσει ένα σχέδιο ή να φτιάξει ένα δικό του και τροφοδοτώντας το σχέδιο στον εκτυπωτή να κατασκευάσει το αντίστοιχο αντικείμενο, φυσικά σε όσα αντίγραφα επιθυμεί .

Οι τεχνολογίες τρισδιάστατης εκτύπωσης εξελίσσονται ταχύτατα και, έτσι, αναμένουμε πολύ ενδιαφέρουσες εφαρμογές, όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση αυτοκινήτων. Αναμένουμε, λοιπόν, πολύ σημαντικές αλλαγές στη βιομηχανική παραγωγή, καθώς με αυτή την τεχνολογία αναμένεται να επιτύχουμε μικρότερο κόστος παραγωγής και διαμόρφωση προϊόντων με βάση τις προτιμήσεις του εκάστοτε πελάτη.Δίκτυα κινητών επικοινωνιών πέμπτης γενιάς (5G)

Κεντρικός στόχος των δικτύων κινητών επικοινωνιών πέμπτης γενιάς είναι η παροχή συνεχούς σύνδεσης υψηλής ταχύτητας (Neira, 2015). Τα δίκτυα πέμπτης γενιάς είναι σχεδιασμένα για να υποστηρίξουν το Διαδίκτυο των πραγμάτων, επιτρέποντας τη σύνδεση στο Διαδίκτυο αισθητήρων, ανιχνευτών και άλλων συσκευών. Στους στόχους των δικτύων πέμπτης γενιάς περιλαμβάνονται:

• Ταχύτητες σύνδεσης αρκετών δεκάδων Megabits ανά δευτερόλεπτο για δεκάδες χιλιάδες χρήστες στην ίδια περιοχή.
• Ταχύτητα σύνδεσης 1 Gigabit για δεκάδες εργαζόμενους στον ίδιο όροφο, για την υποστήριξη μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων.
• Υψηλή ενεργειακή απόδοση, ώστε να υποστηρίζονται μικρές αυτόνομες συσκευές.
• Υψηλή αξιοπιστία.
• Μοριακές επικοινωνίες

Οι μοριακές επικονωνίες αποτελούν ένα νέο μοντέλο επικοινωνιών, όπου βιο-νανομηχανές (π.χ. τεχνητά κύτταρα, γενετικά διαμορφωμένα κύταρα) επικοινωνούν για την εκτέλεση συντονισμένων ενεργειών (Neira, 2015). Σε αντίθεση με τα κλασικά επικοινωνιακά συστήματα, που χρησιμοποιούν ηλεκτρομαγνητικά κύματα, οι μοριακές επικοινωνίες αξιοποιούν βιολογικά μόρια και για τη μετάδοση και ως πληροφορία. Στα πλεονεκτήματα αυτής της μοριακής προσέγγισης περιλαμβάνονται το μικρό μέγεθος και η βιοσυμβατότητα, δηλαδή η δυνατότητα ενσωμάτωσης των μοριακών επικοινωνιών σε βιολογικούς οργανισμούς. Για παράδειγμα, οι μοριακές επικοινωνίες μπορούν να αξιοποιηθούν σε συστήματα χορήγησης φαρμακευτικών ουσιών (Drug Delivery Systems / DDS), υβριδικών εμφυτευμάτων κ.ά.

• Επικοινωνία μεταξύ οχημάτων (vehicle-to-vehicle communication)

Εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ η ανταγωνιστική / επιθετική οδήγηση, ακόμη και όταν δεν προκαλεί ατυχήματα, επιδεινώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση στους δρόμους τις ώρες αιχμής. Οι τεχνολογίες επικοινωνίας μεταξύ οχημάτων αναμένεται να μειώσουν σημαντικά τα ατυχήματα και να βελτιστοποιήσουν τη χρήση των δρόμων. Τα οχήματα αυτά θα εκπέμπουν πληροφορίες, όπως η θέση, η ταχύτητα και η κατεύθυνσή τους, τις οποίες θα λαμβάνουν τα άλλα οχήματα και θα ειδοποιούν τους οδηγούς, όταν εκτιμούν πως υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης.

Οι τεχνολογίες επικοινωνίας μεταξύ οχημάτων και πρόβλεψης ατυχημάτων μπορούν να συνδυαστούν με δίκτυα οδικών επικοινωνιών, που θα μεταφέρουν πληροφορίες για το δρόμο, την κίνηση κ.λπ., καθώς και με συστήματα ραντάρ ή υπερύθρων, που εντοπίζουν εμπόδια στο δρόμο ή άλλα οχήματα. Ο συνδυασμός αυτών των τεχνολογιών θα δώσει τη δυνατότητα στους υπολογιστές των οχημάτων, όχι μόνο να εντοπίζουν πιθανούς κινδύνους, αλλά και να αξιολογούν πόσο σημαντικοί είναι, για παράδειγμα, διακρίνοντας την πιθανότητα σύγκρουσης με ένα εμπόδιο στον χώρο στάθμευσης από την πιθανή σύγκρουση με ένα αυτοκίνητο, που πλησιάζει με ταχύτητα σε μία διασταύρωση.

• Έξυπνα δίκτυα και ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας

Τα δίκτυα επικοινωνιών διαχειρίζονται μεγάλο όγκο δεδομένων, που παράγονται από τα ίδια τα δίκτυα και τις υπολογιστικές συσκευές που συνδέονται σ’ αυτά. Για παράδειγμα, ένα δίκτυο δεδομένων εθνικής εμβέλιας παράγει δεδομένα που μπορεί να φτάνουν το 1 Terabyte την ημέρα. Η ανάλυση αυτών των δεδομένων μπορεί να προσφέρει στα δίκτυα τη δυνατότητα να προσαρμόζονται, να προβλέπουν και να αντιμετωπίζουν πιθανά προβλήματα άμεσα και αυτόματα. Ως αποτέλεσμα θα έχουμε ένα μεγάλο άλμα στην κατεύθυνση της βελτιστοποίησης της απόδοσης των δικτύων επικοινωνιών και στη βελτίωση της αξιοπιστίας τους.

• Συμπεράσματα και μια ματιά στο μέλλον

Οι ΤΠΕ αποτελούν ένα συναρπαστικό πεδίο για ερευνητές, μηχανικούς και επιστήμονες, όπου μπορεί κανείς να δει ερευνητικά επιτεύγματα να εφαρμόζονται άμεσα και να επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων. Οι εξελίξεις είναι συναρπαστικές και πολλές φορές απρόσμενες, όπως όταν ο υπολογιστής Deep Blue κέρδισε τον παγκόσμιο πρωταθλητή Garry Kasparov στο σκάκι το 1997 και αργότερα, το 2011, ο υπολογιστής IBM Watson κέρδισε στο παιχνίδι ερωτήσεων Jeopardy! τους παίκτες που είχαν μέχρι τότε τις περισσότερες νίκες.

Νέες τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών, νέες τεχνολογίες διεπαφής ανθρώπου-υπολογιστή, νέες τεχνικές επεξεργασίας δεδομένων συνδυάζονται και εφαρμόζονται άμεσα σε συσκευές και συστήματα που

χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγία, για παραγωγή και διάθεση προϊόντων και υπηρεσιών, για την επικοινωνία και την κοινωνική δραστηριοποίηση ανθρώπων με περισσότερες ή λιγότερες γνώσεις πληροφορικής και επικοινωνιών.

Η πρόοδος των ΤΠΕ στο μέλλον αναμένεται εξίσου συναρπαστική. Ένα πεδίο εξέλιξης είναι η ανάπτυξη κβαντικών υπολογιστών. Οι κβαντικοί υπολογιστές ξεπερνούν τους περιορισμούς της κλασικής αρχιτεκτονικής υπολογιστών και αναμένεται να αλλάξουν ριζικά τη δομή των υπολογιστών. Οι κβαντικοί υπολογιστές, που έχουν αναπτυχθεί, μπορούν να επεξεργαστούν μόνο λίγα qubit (το αντίστοιχο των bit στους κβαντικούς υπολογιστές), αλλά η εξέλιξη είναι εξαιρετικά ταχεία. Ήδη εταιρείες διαφημίζουν τους πρώτους εμπορικά διαθέσιμους κβαντικούς υπολογιστές, όπως ο D-Wave Two που ενσωματώνει επεξεργαστή των 512 qubit. Η εγκατάστασή του απαιτεί ένα σφραγισμένο κρυογενικό σύστημα 10 τετραγωνικών μέτρων!

Τα συστήματα διάχυτης νοημοσύνης αξιοποιούν τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί βασικό πεδίο έρευνας σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, αλλά και σε εταιρείες τεχνολογίας. Τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούνται σε αυτόνομα οχήματα, χωρίς οδηγό, σε ρομποτικές συσκευές, στην αναγνώριση ατόμων με βάση την εικόνα τους, σε παιχνίδια όπως το Jeopardy, σε ιατρικά συστήματα, στη βιομηχανική παραγωγή κ.λπ. Αν και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν έχουν επιτύχει σε πολλούς τομείς να ξεπεράσουν τη νοημοσύνη ενός βρέφους, αρκετοί επιστήμονες του χώρου πιστεύουν ότι η στιγμή που οι υπολογιστές θα έχουν νοημοσύνη ισοδύναμη του ανθρώπου είναι κοντά. Σε κάθε περίπτωση μπορούμε να περιμένουμε συναρπαστικές εξελίξεις, που θα έχουν σημαντική επίδραση στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Ανακεφαλαίωση

Στο πρώτο κείμενο παρουσιάσαμε συνοπτικά τις βασικές τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Δείξαμε πως οι τεχνολογίες αυτές είναι δυναμικές, με την έννοια ότι μεταβάλλονται με ταχύ ρυθμό και απαιτούν από τους μηχανικούς πληροφορικής και επικοινωνιών να επεκτείνουν διαρκώς τις γνώσεις τους. Οι τελευταίοι αντιμετωπίζουν συνεχώς νέες προκλήσεις και θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουν και να προσφέρουν λύσεις σε νέα προβλήματα, αλλά και να αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρει η εξέλιξη των ΤΠΕ. Οι λύσεις αυτές, και τα προϊόντα που σχεδιάζονται, επηρεάζουν τις ζωές των σύγχρονων ανθρώπων, καθώς ενσωματώνονται στο περιβάλλον εργασίας, στη διασκέδαση, στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Παρουσιάσαμε τις βασικές έννοιες, όπως οι έννοιες δεδομένα και πληροφορία. Δείξαμε τη διαφορά μεταξύ δεδομένων και πληροφορίας, αλλά και τον ρόλο του ανθρώπου στην παραγωγή πληροφοριών. Ακολούθως δώσαμε έναν ευρύ ορισμό του πληροφοριακού συστήματος που, εκτός από το υλικό, το λογισμικό και τα δεδομένα, περιλαμβάνει και τους ανθρώπους που το σχεδιάζουν, το αναπτύσσουν, το διαχειρίζονται και το χρησιμοποιούν, αλλά και τις διαδικασίες που ακολουθούν.

Τέλος, η περίπτωση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος αποτέλεσε τη βάση για την παρουσίαση ενός κοινού πληροφοριακού συστήματος και την ανάλυση των στοιχείων που το αποτελούν, καθώς και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε κατά τον σχεδιασμό.

*Ο Δημήτρης Παυλόπουλος , Διπλ. Μηχανολόγος – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός , πρώην Πρόεδρος ΔΚΜ.

Το κείμενο αποτελεί εισήγηση του Δ. Παυλόπουλου στην ημερίδα με θέμα: «Εξελίξεις στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών», που διοργάνωσε η ΔΚΜ  τη Δευτέρα 03 Φεβρουάριου 2020 στην αίθουσα συγκεντρώσεων του ΤΕΕ .