Οι τελικές πολεοδομικές ρυθμίσεις για τη βιομηχανία και την εφοδιαστική

Επιλύονται βασικά προβλήματα αδειοδότησης και λειτουργίας των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και των δραστηριοτήτων εφοδιαστικής με τροπολογία του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης που κατατέθηκε στη Βουλή, ως προσθήκη στο σχέδιο νόμου για τα επιχειρηματικά πάρκα.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης τα σημαντικότερα αιτήματα του επιχειρηματικού κόσμου που ικανοποιούνται διαμορφώνονται ως εξής:

– Διευκρινίζονται οι διατάξεις ώστε να μην δυσχεραίνεται η θέση υφιστάμενων επιχειρήσεων, όταν μεταβάλλονται οι χρήσεις γης, αλλά δεν επιβάλλεται η απομάκρυνσή τους. Διευκρινίζεται επίσης το δικαίωμα επέκτασής τους εντός του ίδιου βαθμού όχλησης.

– Απλοποιείται το σύστημα είσπραξης και απόδοσης της εισφοράς σε χρήμα για τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις εντός Επιχειρηματικών Πάρκων. Αντί της είσπραξης μέσω των ΔΟΥ και των πολύπλοκων γραφειοκρατικών διαδικασιών απόδοσης του ποσού, προβλέπεται η απόδοση απευθείας στην ΕΑΝΕΠ (φορέας διαχείρισης και ανάπτυξης του ΕΠ) ώστε να είναι δυνατή η άμεση χρηματοδότηση και η έναρξη των απαιτούμενων υποδομών για την ανάπτυξη του Πάρκου.

– Παρατείνονται οι προθεσμίες ολοκλήρωσης των έργων υποδομής (δρόμοι, φωτισμός, βιολογικός καθαρισμός κλπ) προκειμένου να αντιμετωπιστούν σημαντικές καθυστερήσεις που οφείλονται στον σύνθετο χαρακτήρα τους.

– Διευκρινίζεται το όριο κάλυψης (70%) για τις επιχειρήσεις εντός ΕΠ και αίρεται η σύγκρουση με τον νέο Οικοδομικό Κανονισμό.

– Αξιοποιούνται κτίρια εντός Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) και δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας δραστηριοτήτων εφοδιαστικής (logistics) για την ενίσχυση της οικονομίας σε έναν από τους πιο σημαντικούς κλάδους της.

– Δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες ακινήτων εντός ΕΠ να μεταφέρουν υπόλοιπα συντελεστή δόμησης από ένα ακίνητό τους σε ένα άλλο με ανώτατο ποσοστό κάλυψης το 80%. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα της υπέργειας ή υπόγειας ζεύξης ακινήτων εντός Πάρκων όταν παρεμβάλλεται μεταξύ τους δημοτικός ή επαρχιακός δρόμος. Η ζεύξη εγκρίνεται από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και από τον Φορέα του Πάρκου.

– Απλοποιείται η διαδικασία για την αδειοδότηση των μονάδων παραγωγής και εμφιάλωσης ιατρικών και πεπιεσμένων αερίων, ώστε αντί για ΚΥΑ δύο υπουργών να αρκεί γνωστοποίηση στην αρμόδια Διεύθυνση Ανάπτυξης της Περιφέρειας.

Οι ρυθμίσεις

Αναλυτικά σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση προβλέπονται τα ακόλουθα:

Μετεγκατάσταση λόγω αλλαγών χρήσεων γης

Με τις διατάξεις του άρθρου 70 του ν.4549/2018 (Α’105), αναθεωρήθηκε το καθεστώς των νομίμων λειτουργουσών δραστηριοτήτων σε επιμέρους χωροταξικά σημεία, στα οποία ο καθορισμός ή η μεταβολή χρήσης γης τις καθιστά πλέον μη συμβατές με αυτήν. Με τις διατάξεις αυτές προβλέφθηκε ρητά η προστασία της δραστηριότητας έναντι αλλαγών των χρήσεων γης του τόπου εγκατάστασης. Επιπλέον ορίστηκε, σε περίπτωση κτιριακής επέκτασης, η απαγόρευση παρεκκλίσεων για την εκτός σχεδίου πόλεως δόμηση.

Ωστόσο, για τις δραστηριότητες που ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις γης, δεν υπάρχει πρόβλεψη για την περίπτωση όπου αφενός μεν με τον καθορισμό χρήσεων γης οι δραστηριότητες αυτές καθίστανται μη συμβατές, αφετέρου ωστόσο δεν επιβάλλεται η απομάκρυνση τους.

Επιπλέον, η ως άνω απαγόρευση παρεκκλίσεων στις περιπτώσεις κτιριακών επεκτάσεων δεν προϋπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν.3325/2005 για την αλλαγή χρήσης γης, αλλά προστέθηκε στο άρθρο 7 με την τροποποίηση του άρθρου 70 του ν.4549/2018 και ως εκ τούτου θα πρέπει να διευκρινιστεί η ισχύς της από το χρόνο συμπλήρωσης της διάταξης και ύστερα.

Για τους ανωτέρω λόγους, προτείνεται η συμπλήρωση του άρθρου 7 του ν.3325/2005, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 70 του ν.4549/2018.

Είσπραξη και απόδοση της εισφοράς σε χρήμα του άρθρου 52 του ν.3982/2011 (Α’143) – Ρυθμίσεις για τα Επιχειρηματικά Πάρκα

Η διαδικασία σχετικά με την είσπραξη και απόδοση εισφοράς σε χρήμα υπέρ της ΕΑΝΕΠ, για την υλοποίηση έργων υποδομής εντός καθορισμένων Επιχειρηματικών Πάρκων, ρυθμίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ.52 του ν.3982/2011 και της αρ.πρωτ. Φ/Α.15/3/οικ.55483/673/17-5-2017 ( Β/1722) Κοινής Υπουργικής Απόφασης. Ωστόσο, μέχρι σήμερα η ως άνω προβλεπόμενη διαδικασία έχει επιφέρει σοβαρότατες καθυστερήσεις στην απόδοση των χρημάτων στην οικεία ΕΑΝΕΠ και κατ’ επέκταση στην υλοποίηση των απαιτούμενων έργων υποδομής. Προκειμένου να επιτευχθεί απλοποίηση και επιτάχυνση αυτής, προτείνεται, με τις παρ 1, 2, 3, 4 και 5 της διάταξης, η τροποποίηση των παρ. 3, 6 και 9 του άρθρου 52, η τροποποίηση της παρ. 4 του άρθρου 53 και προστίθεται και άρθρο 55 Α στο ν. 3982/2011. Συγκεκριμένα:

Με την παρ. 1 της προτεινόμενης διάταξης οριστικοποιείται το χρονικό διάστημα για την κοινοποίηση της πράξης εφαρμογής με την επιφύλαξη της περίπτωσης όπου η ΕΑΝΕΠ καθίσταται κυρία όλης της έκτασης του επιχειρηματικού πάρκου.

Με την παρ. 2 τροποποιείται η παρ. 6 του αρ.52 του ν.3982/2011, ούτως ώστε να δίνεται η δυνατότητα χορήγησης κατάλληλης προθεσμίας, εντός της οποίας οι ιδιοκτήτες γης του Επιχειρηματικού Πάρκου θα μπορούν να καταθέσουν τα χρήματα της προβλεπόμενης εισφοράς, απευθείας σε τραπεζικό λογαριασμό της ΕΑΝΕΠ. Η βεβαίωση των ποσών γίνεται με πράξη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, όπως αυτά προκύπτουν μετά την έγκριση της πράξης εφαρμογής από το Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία καταρτίζεται για την εφαρμογή της πολεοδομικής μελέτης. Σημειώνεται ότι η αξία της έκτασης, όπου δεν εφαρμόζεται αντικειμενικό σύστημα αξιών, προσδιορίζεται από την οικεία Δ.Ο.Υ.

Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής και εφόσον τα προβλεπόμενα ποσά δεν έχουν καταβληθεί, με ευθύνη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης δεσμεύεται η φορολογική ενημερότητα, αποκλειστικά για όσους ιδιοκτήτες δεν κατέβαλλαν εμπρόθεσμα τα ποσά αυτά.

Το μέτρο αυτό κρίνεται αναγκαίο, δεδομένου ότι στόχος ανάπτυξης των Επιχειρηματικών Πάρκων είναι η διευκόλυνση της επιχειρηματικής δράσης στο πλαίσιο εφαρμογής του εθνικού χωροταξικού αχεδιασμού, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, η ρύθμιση της άναρχης χωροθέτησης των επιχειρήσεων, η διευκόλυνση της ανάπτυξής τους και η επίτευξη οικονομιών κλίμακας για τις επιχειρήσεις από τη χρήση κοινών υποδομών. Αντίστοιχα, η ΕΑΝΕΠ λειτουργεί, χάριν δημοσίου συμφέροντος, ως εταιρεία ειδικού σκοπού, με αποκλειστικό αντικείμενο την ανάπτυξη του Επιχειρηματικού Πάρκου τη διοίκηση και τη διαχείριση του, για την εγκατάσταση μεταποιητικών, εμπορικών δραστηριοτήτων και εφοδιαστικής. Για το λόγο αυτό, στη σύνθεση της μπορεί να μετέχουν το Ελληνικό Δημόσιο και τα επιμελητήρια, νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα, συνεταιρισμοί, OTA Α’ και Β’ βαθμού, δημοτικές και περιφερειακές επιχειρήσεις, καθώς και κύριοι των ιδιοκτησιών της προτεινόμενης έκτασης. Επιπλέον, το μετοχικό της κεφάλαιο διέπεται από ειδικές διατάξεις και εντός του εξαμήνου από την έγκριση του Πάρκου το κεφάλαιο δε ν πρέπει να είναι κατώτερο του 10% του εγκεκριμένου προϋπολογισμού των έργων υποδομής.

Ως εκ τούτου, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική και για την Πολιτεία η έγκαιρη είσπραξη των εισφορών σε χρήμα, προκειμένου να είναι σε θέση η ΕΑΝΕΠ να αναπτύξει και να οργανώσει τις υποδομές του Πάρκου, το οποίο θα λειτουργεί σαν πόλος προσέλκυσης επενδύσεων, στον αντίποδα της άναρχης βιομηχανικής δόμησης. Για δε τον προσδιορισμό της αξίας σε περίπτωση που δεν υπάρχει αντικειμενικό σύστημα αξιών από την οικεία ΔΟΥ λαμβάνοντα υπόψη συγκριτικά στοιχεία καθώς και κραήρια που εφαρμόζονται στο αντικειμενικό σύστημα αξιών (μέγεθος, πρόσωπο σε οδό κα)

Επιπλέον, κύριος στόχος των τροποποιήσεων του άρθρου 52, αποτελεί η εναρμόνιση των προβλεπόμενων από το ν. 3982/2011 χρονικών περιθωρίων για την ολοκλήρωση των Επιχειρηματικών Πάρκων, σύμφωνα με τις διαπιστωθείσες συνθήκες κατά την υλοποίηση αυτών.

Με την παρ. 3, προβλέπεται χορήγηση ενός επιπλέον έτους (3 έτη συνολικά αντί για 2), για την κοινοποίηση της πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης της ΕΑΝΕΠ, καθώς διαπιστώθηκε, από την πορεία υλοποίησης έργων των ΕΠ στο πλαίσιο του ως άνω νόμου, ότι ο προβλεπόμενος χρόνος δεν επαρκεί, λόγω σημαντικών καθυστερήσεων που οφείλονται στο σύνθετο χαρακτήρα της εν λόγω διαδικασίας.

Επιπλέον, ειδικά για τις περιπτώσεις Πάρκων που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρ. 9 του αρ.52 του ν 3982/2011, (η ΕΑΝΕΠ είναι κύρια του συνόλου της έκτασης του ΕΠ) διαπιστώθηκε ότι ο συνολικός χρόνος για την ολοκλήρωση των έργων υποδομής είναι δυσανάλογα μικρός σε σχέση με τις λοιπές κατηγορίες ΕΠ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το υφιστάμενο καθεστώς, ο χρόνος ολοκλήρωσης των έργων αυτών ορίζεται σε τρία έτη από την κοινοποίηση της εγκεκριμένης πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης, ενώ ο αντίστοιχος χρόνος για τα ΕΠ της παρ. 9 του αρ.52 , ορίζεται σε τρία έτη από την ΚΥΑ έγκρισης. Με τις τροποποιήσεις της παρ. 9 του άρθρου 52 και της παρ.4 του άρθρου 53, στην παρ. 4 της προτεινόμενης διάταξης μεταβάλλεται ο τρόπος υπολογισμού του χρόνου ολοκλήρωσης, καθώς αυτός προσμετράται πλέον από την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης (για την οποία καθιερώνεται νέα προθεσμία ενός έτους από την έγκριση της ΚΥΑ καθορισμού) και όχι από την έγκριση της ΚΥΑ καθορισμού του πάρκου. Για την πρόοδο των εργασιών προσμετράται το γεγονός αν υπάρχει ενεργή σύμβαση με ανάδοχο κατασκευής και είναι εφικτή η υλοποίηση των υπολειπομένων έργων εντός της υφιστάμενης σύμβασης καθώς και αλλά κριτήρια.

Ειδικοί όροι πολεοδόμησης

Με την παρ. 5 προστίθεται ειδικοί όροι πολεοδόμησης εντός οργανωμένων υποδοχέων επιχειρήσεων.

Με την παρ. 6 αίρεται η σύγκρουση δικαίου ως προς το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο κάλυψης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα μεταξύ του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012- ΝΟΚ) και των προβλέψεων του ν.3982/2011 και του ν.4302/2014 για τα Επιχειρηματικά Πάρκα Εφοδιαστικής Εθνικής Εμβέλειας.

Με την παρ. 7 δίνεται κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα διατήρησης της χρήσης εμπορικών αποθηκών που ασκείται σε νόμιμα υφιστάμενα κτίρια που βρίσκονται σε περιοχές των Ζ.Ο.Ε. που έχουν χαρακτηριστεί ως γεωργική γη, προκειμένου να λειτουργήσουν αυτά ως Κέντρα Αποθήκευσης και Διανομής σύμφωνα με το νέο αδειοδοτικό πλαίσιο των ν. 4302/2014 και 4442/2016, ώστε να αποφευχθεί η άμεση μετεγκατάσταση των υφιστάμενων επιχειρήσεων.

Η ως άνω δυνατότητα παρέχεται, ωστόσο, με αυστηρές προϋποθέσεις, μία εκ των οποίων είναι η συνεχής, τουλάχιστον για μία πενταετία, λειτουργία στα κτίρια αυτά δραστηριοτήτων αποθήκευσης, όπως αυτή για παράδειγμα αποδεικνύεται από την συνεχή ηλεκτροδότηση του κτιρίου, τυχόν υφιστάμενα μισθωτήρια, έναρξη εργασιών στην εφορία ή με άλλους τρόπους, προκειμένου να αποφευχθεί η ίδρυση νέων δραστηριοτήτων. Επιπλέον, δεν προβλέπεται κτιριακή επέκταση, ενώ απαγορεύεται η άσκηση μεταποίησης.

Σε όλες τις περιπτώσεις ελέγχεται επιπλέον η συμμόρφωση των Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής με την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ λαμβάνεται μέριμνα και για την κυκλοφοριακή φόρτιση στην περιοχή λειτουργίας τους.

Αδειοδότηση μονάδων παραγωγής ή/και εμφιάλωσης ιατρικών και πεπιεσμένων αερίων

Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 7 του ν.δ. 96/1973 (Α’ 172), για την εγκατάσταση και λειτουργία ιδρυόμενων, επεκτεινόμενών και διαρρυθμιζόμενων φαρμακευτικών εργοστασίων ή εργαστηρίων οι απαιτούμενες άδειες χορηγούνται δια κοινών υπουργικών αποφάσεων των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Κοινωνικών Υπηρεσιών, δημοσιευμένων στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Κατά συνέπεια, στις περιπτώσεις μονάδων παραγωγής ή/και εμφιάλωσης ιατρικών αερίων, τα οποία αποτελούν φαρμακευτικά προϊόντα κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.δ. 96/1973, την αρμοδιότητα χορήγησης εγκρίσεων εγκατάστασης και λειτουργίας έχουν από κοινού τα Υπουργεία Οικονομίας & Ανάπτυξης και Υγείας. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις μονάδων που υπάγονται σε διαδικασία γνωστοποίησης εγκατάστασης και λειτουργίας σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4442/2016 (Α’ 230) όπου δεν απαιτείται καμία διοικητική πράξη. Για όλες τις ανωτέρω μονάδες, αδειοδοτούσα αρχή, κατά την έννοια του ν.3982/2011 (υποδοχή αιτήσεων, εξέταση αιτήσεων, χορήγηση εγκρίσεων, έλεγχοι, επιβολή κυρώσεων), αποτελεί η αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Στις εν λόγω μονάδες η παραγωγή και εμφιάλωση ιατρικών αερίων αποτελεί συνήθως ένα μικρό ποσοστό των παραγωγικών τους δραστηριοτήτων, οι οποίες ως επί το πλείστων αφορούν την παραγωγή, εμφιάλωση και αποθήκευση άλλων ειδών πεπιεσμένων βιομηχανικών αερίων, μεταξύ των οποίων και επικίνδυνων αερίων που εμπίπτουν στις διατάξεις της ΚΥΑ 17058/11.2.2016 (Β’354) (Οδηγία Seveso). Επισημαίνεται, ότι όταν η αδειοδότηση αφορά μονάδες που έχουν ως δραστηριότητα την παραγωγή, εμφιάλωση και αποθήκευση μόνο άλλων, εκτός των ιατρικών, πεπιεσμένων βιομηχανικών αερίων, αυτή διενεργείται από τις κατά τόπους Δ/νσεις Ανάπτυξης των Περιφερειών χωρίς να εκδίδεται η ΚΥΑ της προηγούμενης παραγράφου.

Μονάδες  παραγωγής ή/και εμφιάλωσης ιατρικών αερίων

Η αδειοδότηση των μονάδων παραγωγής ή/και εμφιάλωσης ιατρικών αερίων μέσω έκδοσης κοινής υπουργικής απόφασης προκαλεί γραφειοκρατία και καθυστερήσεις στην χορήγηση των σχετικών εγκρίσεων εγκατάστασης και λειτουργίας, ενώ η άσκηση των αρμοδιοτήτων της αδειοδοτούσας αρχής κεντρικά από το Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης δημιουργεί δυσχέρειες στην παρακολούθηση και έλεγχο των εν λόγω μονάδων λόγω της περιφερειακής τους διασποράς σε συνδυασμό με υπάρχουσες ελλείψεις κεντρικά σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους. Η δυσκολία εποπτείας και ελέγχων κεντρικά είναι ιδιαίτερα κρίσιμη όταν αφορά σε μονάδες που εμπίπτουν στις διατάξεις της ΚΥΑ 17058/11.2.2016 (Β’354) λόγω παραγωγής και αποθήκευσης, εκτός των ιατρικών, και επικίνδυνων βιομηχανικών αερίων.

Προτείνεται η μεταφορά της αρμοδιότητας αδειοδότησης των μονάδων παραγωγής ή/και εμφιάλωσης ιατρικών αερίων στις Περιφέρειες, αφενός επειδή έχουν την γνώση και εμπειρία στην αδειοδότηση και στον έλεγχο μονάδων παραγωγής, εμφιάλωσης και αποθήκευσης πεπιεσμένων αερίων γενικότερα και αφετέρου επειδή η αποκέντρωση της αρμοδιότητας θα επιταχύνει την διαδικασία έκδοσης των σχετικών εγκρίσεων και τη άσκηση εποπτείας και ελέγχων