Κλιματική αλλαγή: για τον πλανήτη, ο μισός βαθμός μετράει

Του Γιάννη Τσιπουρίδη, Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

i.tsip@redpro.gr

Και τώρα που όλοι (λέμε τώρα) συμφωνούμε ότι η κλιματική αλλαγή που βιώνουμε είναι μια πραγματικότητα που προκλήθηκα από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που συνδέονται με τη χρήση ορυκτών καυσίμων, τι νομίζετε ότι θα γίνει;

Το τι πρέπει να γίνει είναι γνωστό εδώ και τουλάχιστον 4 δεκαετίες, αλλά δεν έγινε τίποτε, γιατί, πλην ελαχίστων, κανείς δεν παίρνει στα σοβαρά μια απειλή που η χρονική απόσταση αδυνατίζει την αμεσότητα και επικινδυνότητα της.

Κάθε δεκαετία που περνούσε οι ελάχιστοι γινόντουσαν περισσότεροι αλλά η κρίσιμη μάζα που μπορεί να ανατρέψει την ατζέντα επιτεύχθηκε τα λίγα τελευταία χρόνια.

Όμως, η ανατροπή της ατζέντας δεν ισοδυναμεί απαραίτητα και με λήψη των απαιτούμενων μέτρων και κυρίως με την εφαρμογή τους.

Επί δεκαετίες διοικητικά και υπουργικά συμβούλια συζητούν και αποφασίζουν, αλλά θα στοιχημάτιζα ότι το ποσοστό των αποφάσεων που υλοποιήθηκαν δεν θα πρέπει να είναι διψήφιο. Αυτών δε που υλοποιήθηκαν όπως αποφασίστηκαν και στο χρόνο που έπρεπε να υλοποιηθούν, ακόμη μικρότερο. Είμαι σίγουρος ότι όλοι σκέφτεστε κάποιο τρανταχτό παράδειγμα.

Κι εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα σήμερα.

Όλοι (COP26, G7, G20, Gxx….) συζητούν για την κλιματική αλλαγή, δηλώνουν ότι απειλείται ακόμη και η επιβίωση μας, συμπεραίνουν ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να μην ανέβει η θερμοκρασία πάνω από 1,5^ο Κελσίου και συμφωνούν να συναντηθούν να …συζητήσουν τη λήψη μέτρων.

Κάτι σαν το επαναστατικό συμβούλιο στην αμίμητη ταινία των Monty Python (Life of Brian – this calls for immediate discussion!) ή όπως πρόσφατα διατύπωσε η Greta Thunberg “Build back better. Blah, blah, blah. Green economy. Blah blah blah. Net zero by 2050. Blah, blah, blah,”.

Η Greta έχει απόλυτο δίκιο γιατί η παγκόσμια αντίδραση για την κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να γίνει όπως να’ ναι και κυρίως όποτε να’ ναι.

Υπάρχει αυτή η πολύ σημαντική διάσταση που σκόπιμα παραβλέπεται.

Δεν είναι μόνο το «τι» πρέπει να κάνουμε είναι και το «πότε» πρέπει να το κάνουμε.

Όταν λέμε ότι έχουμε μέχρι το 2030 για να προλάβουμε την κρίση (Climate change widespread, rapid, and intensifying – IPCC), δεν εννοούμε ότι μπορούμε να αντιδράσουμε στις 31.12 2029, όπως κάνουμε με τα τέλη κυκλοφορίας.

Η αντίδραση πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής, δηλαδή σήμερα.

Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό REN21, σήμερα σχεδόν το 80% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας εξακολουθεί να προέρχεται από ορυκτά καύσιμα.

Δηλαδή λογικά, οι μισοί πρέπει να γκρεμίζουμε εργοστάσια ορυκτών καυσίμων και οι άλλοι μισοί να κατασκευάζουμε σταθμούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μπας και προλάβουμε.

Αλλιώς πάμε για άνοδο θερμοκρασίας 2^ο Κελσίου. Τα απαισιόδοξα ή κατά άλλους ρεαλιστικά σενάρια, κάνουν λόγο για άνοδο θερμοκρασίας από 2,0^ο έως 3,0^ο Κελσίου και βάλε.

Το τι διαφορά κάνει ο μισός βαθμός Κελσίου απεικονίζεται παραστατικά στο παρακάτω διάγραμμα. 

(πηγή: World Resources Institute)

Ο πλανήτης έχει ήδη υπερθερμανθεί κατά 1-1,2^ο Κελσίου.

Περάσαμε ένα καλοκαίρι με πρωτοφανείς πυρκαγιές σε όλη τη Μεσόγειο, σε μια περίοδο χωρίς ισχυρούς ανέμους, αλλά με καύσωνα πολλών ημερών που προηγήθηκε. Τα δάση μας ήταν προσάναμμα που και μια φλογερή ματιά αρκούσε για να τα αναφλέξει. Τα όποια λάθη στη διαχείριση τους χειροτέρεψαν την κατάσταση, δεν προκάλεσαν τις πυρκαγιές.

Ουαί και αλλοίμονο αν ανέβει η θερμοκρασία μισό βαθμό ακόμη.

Ο Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης είναι Διευθυντής του Κέντρου Ερευνών RECCReC (Renewable Energy & Climate Change Research Center) στο Technical University της Mombasa, Kenya όπου είναι και επισκέπτης καθηγητής.

Είναι επίσης Γενικός Δ/ντης της REDPro Consultants – Renewable Energy Development Professionals (Greece) και της RED PRO Climate & Energy Consultants Ltd. (Kenya), καθώς και ιδρυτής και εκδότης του Climate & Energy portal E-mc².gr.

Ασχολείται ενεργά με τις Ανανεώσιμες επί 43 χρόνια και έχει διατελέσει Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ και ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού ΑΝΕΜΟλόγια.