Νέες αντικειμενικές αξίες: ντόμινο αλλαγών σε 20 φόρους  ακινήτων

Της  Ντίνας Καράτζιου/

Νέες εξελίξεις στο δαιδαλώδες πεδίο που αφορά τις χρόνιες στρεβλώσεις στο σύστημα προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων, φέρνουν οι επικείμενες αυξήσεις στις τιμές ζώνης  που αφορούν σχεδόν στο σύνολο της χώρας, καθώς θα επηρεάσουν περί τους 20 φόρους και τέλη που επιβάλλονται στην απόκτηση και τη χρήση ακινήτων.

Το σύστημα φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας περιλαμβάνει μία σειρά παραδοξότητες οι οποίες δημιουργούν ανισότητες στην επιβάρυνση των φορολογουμένων και έχουν κεντρικό άξονα τις στρεβλώσεις των αντικειμενικών τιμών, οι οποίες δεν απεικονίζουν την πραγματικότητα. Με τις νέες τιμές ζώνες επί των οποίων θα υπολογιστούν στη συνέχεια οι αντικειμενικές τιμές όσο και ο ΕΝΦΙΑ, θα επιχειρηθεί  να κλείσει το χάσμα με τις εμπορικές αξίες. To νέο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού που θα αποτυπωθεί σε ΦΕΚ τις επόμενες ημέρες, θα καλύπτει 13.808 ζώνες από 10.165 που ήταν μέχρι τώρα. Από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξίων προκύπτουν  165 επεκτάσεις υφιστάμενων ζωνών όπου οι τιμές αναμενόταν να αυξηθούν σημαντικά.. Από τις εντάξεις περιοχών στις αντικειμενικές αξίες προκύπτουν αυξήσεις 40% στις τιμές 133 περιοχών αλλά και σημαντικές μειώσεις σε κάποιες άλλες ζώνες.

Ενταξη νέων περιοχών

Για πρώτη φορά τίθενται σε ισχύ αντικειμενικές τιμές ζώνης σε 3.754 περιοχές της χώρας. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για τουριστικές  περιοχές και νησιά και αφορά ακίνητα φιλέτα που φορολογούνταν ως αγροτεμάχια. Αφορά  κατεξοχήν περιοχές σε δημοφιλή νησιά, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Πάρος,  η Κέρκυρα, την Κεφαλονιά, η Ρόδος, η Λευκάδα, η Ζάκυνθος αλλά και την Αττική, (Βάρκιζα, Αγία Μαρίνα, Αγιο Νικόλαο, Χάρακαα, Δασκαλειό, Πόρτο Ράφτη). Εντάσσονται επίσης περιοχές στην Πελοπόννησο, (τμήματα σε Αίγιο, Ακράτα, Διακοπτό, Κυλλήνη, Ανδραβίδα, Αρχαία Ολυμπία) και τη Χαλκιδική. Η ένταξη των περιοχών αυτών, θα φέρει  ανατροπές για ιδιοκτήτες πολυτελών κατοικιών ή οικοπέδων, καθώς θα υποστούν αισθητά  μεγαλύτερες  επιβαρύνσεις. Παράλληλα   όμως, σταματάει μία στρέβλωση που υπήρχε μέχρι σήμερα,  πολυτελή ακίνητα ή οικόπεδα-φιλέτα, υπόκεινταν σε υποτυπώδη φορολόγηση, που δημιουργούσε συνθήκες άνισης φορολογικής αντιμετώπισης για το  σύνολο των πολιτών. Ταυτόχρονα, τα επιπλέον έσοδα  που θα προκύψουν από  την ένταξη των 3.754 περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού, δημιουργούν γόνιμο δημοσιονομικό χώρο για μείωση του ΕΝΦΙΑ, αλλά και του συμπληρωματικού φόρου που έχει τεθεί το τραπέζι του δημόσιου διαλόγου. Σημειώνεται ότι ήδη υπήρξε από τον υπουργό Οικονομικών προαναγγελία για μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά  8% το2022.

Συμπαρασύρονται 20 φόροι και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα

To νέο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού θα καλύπτει πλέον το 98% του πληθυσμού, αναμένεται να προκαλέσει, μεταβολές σε 20 φόρους και τέλη που επιβάλλονται στην απόκτηση και τη χρήση ακινήτων. Οι φόροι αυτοί είναι:

1. Ο κύριος Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), ο οποίος επιβάλλεται με βάση κλίμακες βασικού ποσού φόρου ανά τ.μ. ακινήτου ανάλογα με το ύψος της τιμής ζώνης ανά τ.μ. που ισχύει στην περιοχή κάθε ακινήτου.
2. Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ φυσικών προσώπων, ο οποίος επιβάλλεται επί του αθροίσματος των φορολογητέων αξιών των χτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων εδαφικών εκτάσεων που ^ κατέχει κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το άθροισμα αυτό υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ.
3. Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ), ο οποίος υπολογίζεται με 3% επί της αντικειμενικής αξίας κάθε πωλούμενου ακινήτου και επιβαρύνει τον αγοραστή.
4. Ο ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στις πωλήσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία.
5. Ο φόρος χρησικτησίας κτισμάτων.
6. Ο φόρος ανταλλαγής – συνένωσης οικοπέδων.
7. Ο φόρος διανομής ακινήτων.
8. Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), που επιβάλλεται υπέρ των δήμων μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,25%ο -0,35%ο επί των αντικειμενικών τιμών ζώνης των ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων.
9. Ο δημοτικός φόρος που επιβαρύνει τις μεταβιβάσεις ακινήτων (υπολογίζεται με ποσοστό επί του φόρου μεταβίβασης).
10. Το πρόσθετο τέλος μεταγραφής συμβολαίων.
11. Ο φόρος δωρεάς ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ και συντελεστές 1%-10% για δωρεές προς συζύγους, τέκνα ή εγγόνια, με αφορολόγητο όριο 30.000 ευρώ και συντελεστές 5%-20% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς δευτέρου βαθμού και με αφορολόγητο όριο 6.000 ευρώ και συντελεστές 20% έως 40% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς και μη συγγενείς.
12. Ο φόρος γονικής παροχής ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητα όρια και συντελεστές όμοια με του φόρου δωρεάς.
13. Ο φόρος κληρονομιάς ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητα όρια και συντελεστές όμοια με του φόρου δωρεάς.
14. Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο.
15. Τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων κτισμάτων.
16. Τα πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής νέων αυθαιρέτων.
17. Οι εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη ακινήτων στα σχέδια πόλεων.
18. Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15% που επιβάλλεται στις υπεράκτιες εταιρίες ακινήτων
19. O φόρος επί των τεκμαρτών εισοδημάτων, τα οποία προσδιορίζονται βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης των κατοικιών των φυσικών προσώπων
20. Ο φόρος επί του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικής στέγης και από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας.