Πολεοδομική μελέτη στα γρανάζια της γραφειοκρατίας από το… 1998!

Στο Ηράκλειο Κρήτης, που έχει ρεκόρ αυθαιρέτων, Πολεοδομική Μελέτη εκκρεμεί επί 28 χρόνια και έχει ακόμη πολύ δρόμο για την ολοκλήρωση και την εφαρμογή της  

Με νέες παρατηρήσεις για την περίφημη μελέτη του Σκαλανίου επανήλθε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ανταποκρινόμενο στο αίτημα του Δήμου Ηρακλείου να ολοκληρωθεί επιτέλους μια σημαντική πολεοδομική μελέτη που βρίσκεται σε εκκρεμότητα από το 1 998!

Όπως είναι γνωστό, εδώ και μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια προκειμένου να ανακινηθεί η μελέτη μιας περιοχής που βαλτώνει εδώ και χρόνια και η πορεία υλοποίησής της είναι η επιτομή της θηριώδους γραφειοκρατίας, που δημιουργεί συνθήκες ομηρείας σε περιοχές που εδώ και δεκαετίες δεν μπορούν να αποκτήσουν σχέδιο-πόλης.

Όπως έχει γράψει η «Πατρίς», η μελέτη προκηρύχθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, και την ευθύνη διαχείρισής της είχε η πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.

Ωστόσο η πορεία υλοποίησής της κόλλησε σε μια απερίγραπτα δαιδαλώδη γραφειοκρατία και παρέμεινε ημιτελής. Τι θα πει αυτό; Ότι οι μελετητές παρέδωσαν πληρώθηκαν αλλά η μελέτη δεν είχε ολοκληρωθεί, διότι στο μεταξύ μεσολάβησαν αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου και δυστυχώς δεν έγιναν εγκαίρως οι αναγκαίες προσαρμογές .

Βασική εκκρεμότητα που υπάρχει είναι μεταξύ άλλων και η ανάθεση γεωλογικών μελετών για να διερευνηθούν πιθανά ρήγματα που υπάρχουν στις υπό πολεοδομική ένταξη περιοχές, τα οποία οριοθετούν διαφορετικούς όρους δόμησης.

Στο πλαίσιο αυτό, η Πολεοδομία προσπαθεί τώρα να προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές που το θεσμικό πλαίσιο ορίζει για να ξεμπλοκάρει η μελέτη. Όπως είναι γνωστό, τον Σεπτέμβρη η αντιδήμαρχος είχε επαφή με στελέχη του Υπουργείου στα οποία έθεσε το ζήτημα που έχει ανακύψει συνολικότερα με τις μελέτες του Δήμου που έχουν μπλοκάρει, και ως συνέχεια της συνάντησης αυτής το Υπουργείο έστειλε εγγράφως τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να προχωρήσει η μελέτη.

Ουσιαστικά βέβαια αυτά τα οποία θα πρέπει να γίνουν προϋποθέτουν μια νέα μελέτη με υπόβαθρο πάντα τα στοιχεία της υφιστάμενης μελέτης τα οποία θα πρέπει να επικαιροποιηθούν και να συμπληρωθούν.

Όπως χαρακτηριστικά τονίζει η αντιδήμαρχος Στέλλα Αρχοντάκη Καλογεράκη, «παρά την υποστελέχωση και τη δραματική έλλειψη ειδικού προσωπικού, η πολεοδομία του Δήμου Ηρακλείου προσπαθεί να διαχειριστεί μια πολύ δύσκολη πραγματικότητα σε ότι αφορά στις πολεοδομικές μελέτες ώστε να ξεμπλοκάρουν τα σχέδια πόλης να απελευθερωθεί χώρος για δόμηση, και παράλληλα να αποδοθούν στους πολίτες οι αναγκαίοι ελεύθεροι χώροι που απαιτούνται».

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι άμεσα θα προχωρήσει η επαναπροκήρυξη των μελετών που εκκρεμούν με υπόβαθρο τις υφιστάμενες μελέτες, οι οποίες θα προσαρμοστούν στις σημερινές ανάγκες του νομοθετικού πλαισίου.

Η ίδια εξηγεί ότι η επαναπροκήρυξη των μελετών θα γίνει στη βάση ενός αυστηρά οριοθετημένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να μη γίνουμε ξανά θεατές του ίδιου προκλητικά απαράδεκτου σκηνικού των δραματικών καθυστερήσεων της έγκρισης των μελετών. Όπως εξηγεί, δεν υπάρχουν περιθώρια να χαθεί και άλλος πολύτιμος χρόνος στη διάρκεια του οποίου αλλάζουν τα νομοθετικά δεδομένα και η πραγματικότητα των υπό πολεοδόμηση περιοχών.

Όσο καθυστερούν τα σχέδια-πόλης, οι υπό πολεοδόμηση περιοχές χτίζονται, αλλάζουν, και γίνονται παρεμβάσεις, που ανατρέπουν τα δεδομένα. Έτσι όταν οι μελέτες φτάνουν σε επίπεδο εφαρμογής, τα σχέδια τους είναι αναχρονιστικά, με αποτέλεσμα να καταλήγουμε στη θλιβερή εξέλιξη των τροποποιήσεων, που συχνά είναι μονόδρομος, αλλά σε κάθε περίπτωση διαβρώνουν την αξία του συνολικού σχεδιασμού».

Θάλασσα αυθαιρέτων

Μια ιδιαίτερη περίπτωση στον χάρτη των αυθαιρέτων της χώρας αποτελεί το Ηράκλειο της Κρήτης. Μια «θάλασσα» περίπου 35.000 αυθαίρετων κτισμάτων αντιστοιχεί σε μόλις 150.000 κατοίκους, δημιουργώντας μία ίσως από τις μεγαλύτερες αναλογίες μεταξύ αυθαιρέτων και πληθυσμού, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, τα αυθαίρετα κτίσματα στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου ξεπερνούσαν σε αριθμό τα νόμιμα κτίρια και η κατάσταση άρχισε κάπως να εξισορροπείται όχι τόσο λόγω των αυστηρότερων νόμων όσο λόγω της οικονομικής κρίσης, που περιόρισε δραστικά την οικοδομική δραστηριότητα, εντός και εκτός σχεδίου.

Η δαιδαλώδης διαδρομή της μελέτης που εκκρεμεί από το 1998…

Η πολεοδομική μελέτη του Σκαλανίου ανατέθηκε από τη διεύθυνση πολεοδομίας και περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, στις 16-2-1998.

Η πρώτη φάση της μελέτης υποβλήθηκε τον Νοέμβριο του 1998 και περιλάμβανε τη γενική διάγνωση και την προμελέτη εναλλακτικών προτάσεων δομικού σχεδίου.

Η δεύτερη φάση της πολεοδομικής μελέτης υποβλήθηκε τον Φεβρουάριο του 2000 και περιλάμβανε τη σύνταξη της τελικής πρότασης, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις ειδικές κατευθύνσεις της διευθύνουσας υπηρεσίας.

Αναρτήθηκε στις 30-10-2000 και υποβλήθηκαν 93 εμπρόθεσμες ενστάσεις.

Η τρίτη φάση της πολεοδομικής μελέτης υποβλήθηκε το Φεβρουάριο του 2005 και κατά την εκπόνηση της Γ φάσης ελήφθησαν υπόψη όλα τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις προηγούμενες φάσεις.

Το αρμόδιο Υπουργείο στις 8-12-2008 μετά από έλεγχο της πολεοδομικής μελέτης προχώρησε σε μια σειρά από παρατηρήσεις, τονίζοντας μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να γίνει προσαρμογή των ορίων πολεοδόμησης, ώστε να περιλαμβάνει τα τμήματα εντός των καθορισμένων ορίων του οικισμού, ενώ σε ό,τι αφορά στο τμήμα του οικισμού που είναι εκτός των ορίων του θα αντιμετωπισθεί στο πλαίσιο της εκπόνησης της μελέτης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου.

Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, στις 26-3-2009, διαβίβασε στο Υπουργείο τη διορθωμένη μελέτη από την οποία όμως είχαν εξαιρεθεί από την ένταξη στο σχέδιο-πόλης τμήματα της περιοχής που βρισκόταν εντός του οικισμού.

Τον Απρίλιο του 2015 στάλθηκαν στο Υπουργείο τέσσερις πινακίδες της πολεοδομικής μελέτης του οικισμού με εξομάλυνση του ορίου της πολεοδομούμενης περιοχής προκειμένου ο πολεοδομικός σχεδιασμός να αντιστοιχεί στην υπάρχουσα κατάσταση.

Από το 2015 τρία χρόνια αργότερα, το Υπουργείο απαντά με μια σειρά από παρατηρήσεις τις οποίες καλείται να διαχειριστεί η Πολεοδομία του Δήμου Ηρακλείου, ώστε να διασφαλιστεί η πληρότητα του φακέλου. Για να γίνει βέβαια αυτό θα πρέπει να γίνουν μια σειρά από προσαρμογές, επικαιροποιήσεις γνωμοδοτήσεων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, και φυσικά νέα ανάρτηση αφού ούτε λίγο ούτε πολύ μιλάμε για μια νέα μελέτη.

Ρεπορτάζ της Λίλιαν Δαφερμάκη, «Πατρίς Κρήτης»