«Πράσινο» φως από το Ευρωκοινοβούλιο για το «Ταμείο απολιγνιτοποίησης»

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Χρηματοδοτικό «μπόνους» για τις χώρες που θα επιταχύνουν την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προβλέπει η απόφαση (Δευτέρα 6 Ιουλίου) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την οποία εγκρίθηκε η σύσταση του «Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης».

Η έγκριση ανοίγει το δρόμο για την χρηματοδότηση των επενδύσεων που θα στηρίξουν τη μετάβαση των περιοχών οι οποίες στηρίζονται σήμερα στη βιομηχανία του άνθρακα / λιγνίτη, μεταξύ των οποίων η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη.

Συγκεκριμένα, η επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης ενέκρινε την σύσταση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης με 27 ψήφους υπέρ, 7 κατά και 8 αποχές.

Το κείμενο που εγκρίθηκε προβλέπει τη θέσπιση ενός «Πράσινου Μηχανισμού Επιβράβευσης», ο οποίος θα επιτρέψει τη διάθεση του 18% των συνολικών πόρων του Ταμείου βάσει της ταχύτητας με την οποία τα κράτη μέλη επιτυγχάνουν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, διαιρεμένης με το πιο πρόσφατο μέσο ακαθάριστο εθνικό εισόδημά τους. Ακόμη, 1% του συνόλου θα διατεθεί συγκεκριμένα για τα νησιά και άλλο 1% για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές.

Οι ευρωβουλευτές ζητούν ακόμη τη σημαντική αύξηση του σχετικού μεριδίου του προϋπολογισμού της περιόδου 2021-2027 (επίσης γνωστού και ως «κύριου ποσού» με το οποίο θα χρηματοδοτηθεί το Ταμείο), από περίπου 11 δισ. ευρώ σε περισσότερα από 25 δισ. ευρώ Το ποσό αυτό θα συμπληρωθεί με άλλα 32,803 δισ., στο πλαίσιο της πρότασης για την ανάκαμψη της ΕΕ από την πανδημία του κορονοϊού. Στην απόφαση τονίζεται ακόμη ότι:

-Η σύσταση του Ταμείου δε θα πρέπει να σημάνει περικοπές για άλλα ταμεία συνοχής, ούτε την υποχρεωτική μεταφορά των κονδυλίων τους στο Ταμείο. Οι πόροι του νέου ταμείου μπορούν να συμπληρωθούν με πόρους από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

-Οι ευρωβουλευτές συμφωνούν ότι η κάλυψη του Ταμείου θα πρέπει να διευρυνθεί, ειδικά όσον αφορά την κοινωνική συνοχή και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι δραστηριότητες που θα χρηματοδοτεί το ταμείο θα πρέπει να συμπεριλάβουν επίσης τις μικροεπιχειρήσεις, τον βιώσιμο τουρισμό, τις κοινωνικές υποδομές, τα πανεπιστήμια και τα δημόσια ερευνητικά κέντρα, τις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, τη χαμηλών εκπομπών θέρμανση αστικών περιοχών, τις «έξυπνες» και βιώσιμες μεταφορές, την ψηφιακή καινοτομία συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών καλλιεργειών και της γεωργίας ακριβείας, των δράσεων για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, καθώς και τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την οικοδόμηση κοινοτήτων.

Τέλος, για τις περιφέρειες που στηρίζονται οικονομικά στην παραγωγή ή την καύση άνθρακα, λιγνίτη, ασφαλτούχου σχιστόλιθου ή τύρφης, οι ευρωβουλευτές προτείνουν τη θέσπιση εξαίρεσης όσον αφορά τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το φυσικό αέριο. Με τον τρόπο αυτό, η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει σχέδια για περιφερειακή δίκαιη μετάβαση που περιλαμβάνουν τέτοιου είδους δραστηριότητες, αν αυτά κρίνονται ως «περιβαλλοντικά βιώσιμα» σύμφωνα με το σχετικό Κανονισμό και είναι σύμφωνες με έξι πρόσθετα, σωρευτικά κριτήρια.

Τα επόμενα βήματα : Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τη σύνοδο της ολομέλειας του Σεπτεμβρίου αναμένεται να ψηφίσει έκθεση επί του σχεδίου και να καθορίσει τη διαπραγματευτική του εντολή για τις διαθεσμικές.