ΣτΕ: μετά τα ύψη κτιρίων, η επόμενη αναμέτρηση του ΝΟΚ για τα υπόγεια γκαράζ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Από  την απόφαση του ΣτΕ για τη «δίκη του ΝΟΚ» αρχίζει η επόμενη αναμέτρηση για τα μη προσμετρούμενα στον συντελεστή δόμησης υπόγεια γκαράζ για κτίρια σε μικρά και μεγάλα οικόπεδα. Η τύχη τους κρίνεται  στις εκκρεμείς δίκες του ΝΟΚ στο ΣτΕ, για τις αποφάσεις των οποίων δεν ισχύει ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας, όπως το δικαστήριο αποφάσισε ότι ισχύει για οικοδομικές άδειες με «έναρξη εργασιών» πριν τις 11 Δεκεμβρίου 2024, να συνεχίσουν να υλοποιούνται και να είναι θωρακισμένες από νέες προσφυγές.

Στον πυρήνα της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, που διέσωσε τα βασικά κίνητρα στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων ΝΟΚ ως συνταγματικά, υπό την προϋθπόθεση τεκμηριώσης της εφαρμογής τους με ειδικές μελέτες τοπικού πολεοδομικού σχεδιασμού, συνυπάρχει η κρίση της ισχυρής μειοψηφίας των δικαστών του ΣτΕ, με σκεπτικό – καταπέλτη που κατεδιαφίζει προκαταβολικά, τα κατά ΝΟΚ μη προσμετρούμενα στο συντελεστή δόμησης υπόγεια γκαράζ κτιρίων, κάτω από τον ακάλυπτο χώρο, πέραν του περιγράμματος της οικοδομής, σε μικρά και μεγάλα οικόπεδα.

https://ecopress.gr/ste-vgike-i-episimi-apofasi-gia-nok/

Tα υπόγεια γκαράζ, όπως και οι σοφίτες αντικείμενο προσφυγών σε εκκρεμείς δίκες

Το Δικαστήριο στην τελική και επίσημη απόφαση του για τέσσερις υποθέσεις οικοδομικών αδειών στο Δήμου Αλίμου (ΣτΕ 146, 147, 148, 149/202) έκρινε συνταγματικά και έβαλε στον πάγο μέχρι να γίνει τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός τα βασικά κίνητρα του ΝΟΚ στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων, (άρθρα 10 παρ. 1, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25 παρ. 1) και ακύρωσε πατάρια, δώματα και πισίνες ενώ έκρινε συνταγματικά έρκερ και κλιμακοστάσια. Δεν πήρε τελική απόφαση για την συνταγματιοκότητα ή μη των κινήτρων του ΝΟΚ για τα υπόγεια γκαράζ, καθώς δεν ήταν στο άμεσο αντικείμενο των συγκεκριμένων προσφυγών, που εκδίκασε η Ολομέλεια του ΣτΕ. Άφησε όμως ανοιχτό το θέμα εάν θα ισχύσουν η θα ακυρωθούν σε νέες δικαστικές κρίσεις, καθώς τα υπόγεια γκαράζ, όπως και οι σοφίτες αποτελούν αντικείμενο προσφυγών σε εκκρεμείς δίκες.

To σκεπτικό – καταπέλτης, που κατεδιαφίζει προκαταβολικά τα υπόγεια γκαράζ

Ωστόσο το θέμα των υπόγειων γκαράζ τέθηκε στη δίκη του ΝΟΚ στο ΣτΕ και καταγράφεται στην επίσημη και τελική απόφαση του Δικαστηρίου, στα κύρια επιχειρήματα κατά της συνταγματικότητας συνολικά των κινήτρων δόμησης του ΝΟΚ, σύμφωνα με την κρίση της μειοψηφίας των δικαστών, που αριθμεί το ένα τρίτο των μελών της σύνθεσης της Ολομέλειας, αφήνωντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για τις εκκρεμείς δίκες του ΝΟΚ. Οι  δικαστές που μειοψήφισαν, θέτοντας στο σκεπτικό τους το θέμα των υπόγειων γκαράζ, σημειώνουν συγκεκριμένα ότι:

 «Το όφελος που θα προέκυπτε από τη μείωση της κάλυψης του οικοπέδου αναιρείται από τις διατάξεις του άρθρου 17 παρ. 6 του ΝΟΚ, οι οποίες επιτρέπουν την επέκταση των υπογείων κάτω από τον ακάλυπτο χώρο, πέραν του περιγράμματος της οικοδομής και στο 100% των οικοπέδων με εμβαδόν έως 600 τ.μ. (άλλως, για οικόπεδα άνω των 600 τ.μ., σε μεγάλο μέρος τους), για τη δημιουργία περισσότερων χώρων στάθμευσης, που απαιτούνται συνεπεία της αύξησης της δόμησης, και την εγκατάσταση πλήθους βοηθητικών χρήσεων, επιτρέπουν δε πληθώρα κατασκευών στον ακάλυπτο χώρο και πάνω και κάτω από το προκήπιο. Υπό τις συνθήκες αυτές, επέρχεται ολοκληρωτική σφράγιση των οικοπέδων, μη αναιρούμενη από την υποχρέωση άφεσης εδάφους πάχους μόλις 40 εκατοστών, η οποία επιτρέπει την ανάπτυξη μόνον χλοοτάπητα ή μικρών θάμνων και συνεπάγεται διακοπή του κύκλου νερού, αδυναμία απορρόφησης των ομβρίων υδάτων και αυξανόμενο κίνδυνο πλημμυρών. Αναιρούνται, κατά τον τρόπο αυτό, τα περιβαλλοντικά οφέλη της μείωσης της κάλυψης, σε πλήρη μάλιστα αντίθεση προς την αιτιολογική έκθεση του ΝΟΚ, που διακηρύσσει ότι “δεν επιτρέπεται µε το νέο Κανονισµό η σφράγιση του φυσικού εδάφους µε την επέκταση του υπογείου στο σύνολο του οικοπέδου, ώστε να µην καταργούνται ο φυσικός κύκλος του νερού και η δυνατότητα ανάπτυξης υψηλής βλάστησης».

O περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες

Η απόφαση της Ολομέλεια του ΣτΕ, λέει ότι ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι:

 «O περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες, δηλαδή δίκες επί αιτήσεων ακυρώσεως που έχουν ασκηθεί παραδεκτώς, μέχρι τον κρίσιμο κατά τα ανωτέρω χρόνο (πριν τις 11.12.2024), κατά οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν κατ’ εφαρμογήν του ΝΟΚ. Υπό διαφορετική εκδοχή, θα πλησσόταν το, κατ’ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος, δικαίωμα παροχής αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, που περιλαμβάνει πρωτίστως την, κατόπιν αποδοχής αιτήσεως ακυρώσεως παντός έχοντος έννομο συμφέρον, κατ’ άρθρο 95 του Συντάγματος, ακύρωση της προσβληθείσης διοικητικής πράξης, η οποία καταργείται από τότε που εκδόθηκε, λογίζεται ως μηδέποτε εκδοθείσα και δεν παράγει έννομο αποτέλεσμα (ΣτE Oλομ. 3312/2017 κ.ά.)».

Oι κατασκευές κτιρίων που είναι ήδη ασύμφορες, θα γίνουν και επιζήμιες

-«Με τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί από την απόφαση του ΣτΕ, τα βασικά κίνητρα του ΝΟΚ μπήκαν «μετ΄επαίνων συνταγματικότητας» στον πάγο . Το μπόνους των υπόγειων γκαρτάζ είναι  τελευταία γραμμή άμυνας και καταλυτικός παράγοντας, τόσο για την νομοθετική υπόσταση του ΝΟΚ στις  οικοδομικές άδειες για υφιστάμενες,  υπό ανέγερση και νέες οικοδομές, όσο και για τις συνθήκες που θα επικρατήσουν στην κατασκευαστική αγορά τουλάχιστον τα επόμενα δύο χρόνια», λένε τεχνικοί παράγοντες. Και εξηγούν ότι «εάν βγούν νέες ακυρωτικές δικαστικές αποφάσεις και δεν ισχύουν ούτε τα μπόνους για τα υπόγεια γκαράζ, το χτύπημα της οικοδομής θα είναι καταστροφικό και με μεγάλες συνέπειες, καθώς οι κατασκευές κτιρίων που ήδη γίνονται  ασύμφορες θα είναι και επιζήμιες».