ΣΕΠΟΧ για στρατηγικές επενδύσεις: χτίζονται ξανά «παλάτια στην άμμο»

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Οδηγείται σε αποτυχία το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις στρατηγικές επενδύσεις τεκμηρίωσε στην Βουλή ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), επισημαίνοντας ότι εφόσον δεν προηγείται του οικονομικού σχεδιασμού ο σχεδιασμός του χώρου και δεν γίνονται σεβαστές οι χρήσεις και οι ποιότητες του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, το αποτέλεσμα είναι να διαιωνίζεται το καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, που αποτρέπει τις μεγάλες και σημαντικές επενδύσεις στη χώρα μας.

Αναιρείται ο χωρικός σχεδιασμός σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καταστρατηγούνται οι πολεοδομικοί κανόνες και ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ), παρακάμπτεται η περιβαλλοντική νομοθεσία και το καθεστώς προστασίας περιοχών του δικτύου Natura 2000 και τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας, όσον αφορά τις σχετικές προβλέψεις του νομοσχεδίου για τις στρατηγικές επενδύσεις.

Αυτά τόνισε η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ Σοφία Αυγερινού – Κολώνια, κατά την ακρόαση εκπροσώπων των φορέων στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, σχετικά με το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για τις στρατηγικές επενδύσεις, που ψηφίζεται την Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2021 από την Ολομέλεια της Βουλής και επισήμανε ότι:

«Οι νέοι οργανωμένοι υποδοχείς της επενδυτικής δραστηριότητας, όπως τροποποιούνται από το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου, δημιουργούνται επί της ουσίας μετά από επιλογή των επενδυτών από το Υπουργείο  Ανάπτυξης, που δεν διαθέτει την σχετική τεχνογνωσία,  με σοβαρά ερωτηματικά ως προς τη συμβατότητα των αποφάσεων αυτών με χωρικές/περιβαλλοντικές προτεραιότητες», αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι παρακάμπτεται το ΥΠΕΝ, καθ΄ύλην αρμόδιο υπουργείο για τη χωροταξία, πολεοδομία και το Περιβάλλον.

Καταστρατηγείται  κάθε έννοια ολοκληρωμένου  σχεδιασμού 

-« Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο δίνεται προβάδισμα στον οικονομικό προγραμματισμό χωρίς να λαμβάνονται υπόψη προτεραιότητες εθνικού και περιφερειακών επιπέδων, που αφορούν στις  χρήσεις και στις ποιότητες του  φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, με  συνέπεια τη συνεχή υποβάθμιση του  σημαντικότερου πλουτοπαραγωγικού πόρου της χώρας μας επειδή  διευρύνεται ο αριθμός των επενδύσεων, που εντάσσονται σε προνομιακό καθεστώς ρύθμισης και χρηματοδότησης», είπε η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ.

Διατυπώνοντας έντονες επιφυλάξεις για την ορθότητα αλλά και την αποτελεσματικότητα, ως προς τον διακηρυγμένο και επιθυμητό στόχο της προσέλκυσης επενδύσεων σε καθεστώς ασφάλειας δικαίου, των πολεοδομικών και χωροταξικών ρυθμίσεων του νομοσχεδίου, η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ σημείωσε ότι:  «οι προτάσεις του νόμου δεν αντιμετωπίζουν με επάρκεια τους κύριους παράγοντες που ιστορικά δυσχεραίνουν διαχρονικά την υλοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα κυρίως τις ελλείψεις συντονισμού με την αναπτυξιακή πολιτική, την   ατελή εφαρμογή χωρικού σχεδιασμού την –πολυνομία» και επισήμανε ότι:

Για τους νέους οργανωμένους υποδοχείς της επενδυτικής δραστηριότητας, όπως τροποποιούνται από το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου, παραμένει το βασικό μειονέκτημα της εκτός σχεδίου διάσπαρτης χωροθέτησης, η χωρίς προηγούμενο σχεδιασμό – προγραμματισμό επιλογή για εγκατάσταση. Το πραγματικό αποτέλεσμα της οργάνωσης της επενδυτικής δραστηριότητας στο χώρο γίνεται  μάλιστα  πολλαπλασιαστικά επιβαρυντικό, αν ληφθούν υπόψη:

• το μέγεθος,
• η ένταση και η συγκέντρωση,
• ο τρόπος υπολογισμού του Συντελεστής Δόμησης στο σύνολο του ακινήτου,
• ότι ο επενδυτής δεν υποχρεώνεται, σε όλες τις περιπτώσεις, σε εισφορά σε γη και σε χρήμα,
• η δυνατότητα μεταβολής των ορίων της αρχικώς οριοθετηθείσας έκτασης  κεφαλαιο Ζ αρθρα 23-27 (άρθρο 27.10 του Σ/Ν) κ.λπ.,

Η χωροθέτηση των νέων υποδοχέων  ΕΣΧΑΔΑ και ΕΣΧΑΣΕ αποτελεί ad hoc επιλογή, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις καταστρατηγεί κάθε έννοια ολοκληρωμένου  σχεδιασμού  αντιβαίνει  σε κάθε περίπτωση σε έναν υπερκείμενο χωρικό σχεδιασμού (χωροταξικά πλαίσια σε εθνικό/ περιφερειακό επίπεδο, ρυθμιστικά σχέδια κ.λπ.)».

Ο σχεδιασμός αντικαθίσταται  από ad hoc παρεκκλίσεις

Για τις  «Πολεοδομικές ρυθμίσεις»  του νομοσχεδίου η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ επισήμανε ότι δίδεται η  δυνατότητα αφενός για ειδικές παρεκκλίσεις από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής χωροθέτησης για τα   Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ) ΕΣΧΑΔΑ και ΕΣΧΑΣΕ, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) και  από τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012, Α’ 79)» και υπογράμμισε ότι:

-«Θεωρούμε ότι αναιρείται έτσι τελικά  ο  χωρικός σχεδιασμός σε όλες τις κλίμακες, από την εθνική και περιφερειακή (χωροταξικά σχέδια) μέχρι την τοπική (ρυμοτομικά σχέδια και σχέδια πόλεως ή/και πολεοδομικές μελέτες), ακυρώνοντας κάθε έννοια ασφάλειας δικαίου , πολεοδομικού κεκτημένου. και διασφάλισης της τοπικής συναίνεσης», εξηγώντας ότι:

-«Το ειδικό παίρνει τη θέση του γενικού, το οποίο γίνεται πιο ισχυρό θεσμικά και ο σχεδιασμός αντικαθίσταται  από ad hoc παρεκκλίσεις προς εξυπηρέτηση ιδιωτών, χωρίς να διασφαλίζονται η τοπική συναίνεση , οι υφιστάμενες παραγωγικές δραστηριότητες και περιβαλλοντικοί όροι. Αυτά θα γίνονται με την  έγκριση του Κεντρικού Συμβούλιου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του ΥΠΕΝ (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α, από όπου απουσιάζουν οι καθ΄υλην αρμόδιοι φορείς επιστημόνων».

Επενδύσεις κατά παρέκκλιση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας

-«Παραμένει αρνητικό για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος  το άρθρο 3, Περιβαλλοντικές ρυθμίσεις, που με εξαίρεση τις περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, επιτρέπει την υλοποίηση «στρατηγικών» επενδύσεων στις υπόλοιπες περιοχές του δικτύου Natura 2000, κατά παρέκκλιση  μάλιστα της ισχύουσας περιβαλλοντικής νομοθεσίας καταστρατηγώντας το υπό εξέλιξη πρόγραμμα σχεδιασμού των περιοχών αυτών στη βάση εκπόνησης Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών» τόνισε επίσης η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ.

Αντισυνταγματικές ρυθμίσεις για αιγιαλό και παραλία

-«Ιδιαίτερα κρίσιμης σημασίας είναι το άρθρο 5 του νομοσχεδίου περί «παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας», που εξακολουθεί να την αντιμετωπίζει κυρίως ως οικονομικό πόρο και όχι ως κοινόχρηστο αγαθό και περιβαλλοντικό πόρο, δηλαδή ως  όριο και μεταβατική ζώνη μεταξύ  του θαλάσσιου χώρου και του χερσαίου» είπε η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ τονίζοντας ότι: δεν ενθαρρύνει την αντιμετώπιση της παράκτιας ζώνης «ως πολύτιμου, αναντικατάστατου και σπουδαίας σημασίας εθνικού κεφαλαίου», σύμφωνα με το προοίμιο του ν. 3937/2011 για τη βιοποικιλότητα» και υπογράμμισε ότι:

-«Το άρθρο αυτό αντιβαίνει  προς το πνεύμα του Συντάγματος την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και τις  βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές για το σχεδιασμό του παράκτιου και θαλάσσιου χώρου».

ΣΕΜΠΧΠΑ

Η Άννα Γιαννιού, εκ μέρους του Συλλόγου Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ) τόνισε τη σημασία έγκαιρης ολοκλήρωσης και προώθησης των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων και του χωρικού σχεδιασμού συνολικά.

 ΕΛΕΤ

Η Μάρω Ευαγγελίδου, εκ μέρους Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, εξέφρασε τη θέση ότι η δημιουργία υγιούς επενδυτικού περιβάλλοντος συνδέεται άρρηκτα με το συνολικό χωρικό σχεδιασμό [..] “και τούτο δεν φαίνεται να προάγεται πολύ σαφώς μέσα από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο”. Είναι αποδεκτό, σημείωσε η κα Ευαγγελίδου, να υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης παρέμβασης στο θεσμικό πλαίσιο των ζωνών οικιστικού ελέγχου […] είναι όμως σοβαρό λάθος για την ίδια την ασφάλεια δικαίου και το υγιές επενδυτικό κλίμα, το να μην υπάρχει πιστός σεβασμός στα Χωροταξικά Σχέδια του Στρατηγικού Επιπέδου”.

Δείτε σε βίντεο όλες τις παρεμβάσεις εκπροσώπων φορέων στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής