Αιγιαλός: Τι ισχύει για τακτοποίηση των βιομηχανικών αυθαιρέτων

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Σε τακτοποίηση και των βιομηχανικών αυθαιρέτων που βρίσκονται στον αιγιαλό προχωρούν τα συναρμόδια υπουργεία, με νομοθετική ρύθμιση για τον αιγιαλό,  που ψηφίστηκε πρόσφατα και περιλαμβάνεται στον νόμο για την Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων (4607/2019, ΦΕΚ 65 A’/24.04.2019).

Τις νέες ρυθμίσεις αναλύει σε ενημερωτική εγκύκλιο ο ΣΕΒ, ο οποίος υπογραμμίζει ότι με την τροπολογία επιχειρείται η λύση ορισμένων εκ των σημαντικότερων εκκρεμοτήτων των προηγούμενων ετών, κυρίως για τις μεταποιητικές και λοιπές παραγωγικές δραστηριότητες. Ωστόσο, προσθέτει, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, ενώ σημαντικές παράμετροι θα κριθούν από την έκδοση της δευτερογενούς νομοθεσίας και τον τρόπο εφαρμογής της από τις συναρμόδιες υπηρεσίες.

Με τη ρύθμιση θεσπίζεται, μεταξύ άλλων, διαδικασία για την εκ των υστέρων παραχώρηση χρήσης σε υφιστάμενα έργα και εγκαταστάσεις (κυρίως έργων παλαιότερων αναπτυξιακών νόμων) που δε διαθέτουν πλήρως αναγνωρισμένα δικαιώματα αν και έγιναν κατόπιν νόμιμων αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων, απλοποιείται η διαδικασία έγκρισης επισκευών και συντήρησης για υφιστάμενες εγκαταστάσεις και τίθενται οι βάσεις για ένα αντικειμενικότερο, σύστημα υπολογισμού του ανταλλάγματος.

Ειδικότερα, με τις νέες ρυθμίσεις:

1. Τροποποιείται η διαδικασία απόκτησης «εκ των υστέρων» παραχώρησης χρήσης για έργα/εγκαταστάσεις που έχουν υλοποιηθεί στο πλαίσιο αναπτυξιακών νόμων ή με βάση Συμβάσεις του Ελληνικού Δημοσίου που έχουν λήξει.

Ειδικότερα θέματα για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί, θα οριστούν μέσω ΚΥΑ του Υπουργού Οικονομικών και του ανά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού (πχ ΥΠΑΝ για τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ΥΠΕΚΑ για τις εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, μεταλλευτικών, λατομικών και βιομηχανικών ορυκτών, κ.ο.κ).

2. Θεσπίζεται νέα πρόβλεψη για την ανανέωση παραχωρήσεων των αναπτυξιακών νόμων ή άλλων Συμβάσεων που περιλαμβάνουν τεχνικά έργα και εγκαταστάσεις καθ’ υπέρβαση της αρχικής αδειοδότησης. Ειδικότερα τα καθ’ υπέρβαση έργα, προκειμένου να διατηρηθούν θα πρέπει να:

(α) έχουν κατασκευαστεί έως 28.07.2011,

(β) αποτελούν οργανικό/λειτουργικό σύνολο με τα αρχικώς κατασκευασμένα έργα,

(γ) συμπεριληφθούν στον Φάκελο ανανέωσης παραχώρησης και

(δ) εξαιρεθούν από την κατεδάφιση μέσω σχετικής αίτησης εντός δύο μηνών από την Απόφαση Παραχώρησης.

3. Εισάγεται νέα πρόβλεψη για τακτοποιήσεις έργων και εγκαταστάσεων που έχουν κατασκευαστεί χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου. Πιο συγκεκριμένα ορίζεται ότι:

(α) τα έργα θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί έως 28.07.2011,

(β) οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να εξυπηρετούν συγκεκριμένους σκοπούς (Βιομηχανικούς, εξορυκτικούς, συγκοινωνιακούς, λιμενικούς, ναυπηγοεπισκευαστικούς, ενεργειακούς, αλιευτικούς, υδατοκαλλιεργητικούς, ερευνητικούς, επιστημονικούς, ναυταθλητικούς, κοινωφελείς, προστασίας του περιβάλλοντος, πολιτικής προστασίας και προστατευτικά έργα-προσχώσεις),

(γ) η αίτηση θα πρέπει να κατατεθεί στην Αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία εντός δύο ετών

(δ) η διαδικασία που ακολουθείται συμπίπτει στο μεγαλύτερο μέρος με την διαδικασία που ακολουθείται για την εκτέλεση νέων έργων.

4. Απλοποιείται το πλαίσιο εκτέλεσης έργων επισκευής/συντήρησης/αποκατάστασης εγκαταστάσεων, βαθών: Εφόσον παρεμβάσεις επισκευής έχουν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) δεν απαιτείται νέα απόφαση παραχώρησης, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα και οι διαδικασίες εκκινούν με την έγκριση της τεχνικής μελέτης που εγκρίνετε από την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της οικείας Περιφέρειας.
5. Ορίζονται τα κριτήρια υπολογισμού του οικονομικού ανταλλάγματος παραχώρησης χρήσης και αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης: Συγκεκριμένα αυτά περιλαμβάνουν την Τιμή Βάσης (θα προσδιοριστεί με απόφαση Υπουργού Οικονομικών), το Είδος Δραστηριότητας (προβλέπονται 7 βασικές κατηγορίες) και το Εμβαδό Χώρου. Ο μαθηματικός τύπος ο οποίος και θα καθορίσει στη λεπτομέρειά του το αντάλλαγμα θα προσδιοριστεί με Υπουργική απόφαση και θα αναπροσαρμόζεται ανά 5ετία.
6. Θεσπίζεται η δυνατότητα σε παλαιά έργα και εγκαταστάσεις που, σύμφωνα με άλλη ειδική νομοθεσία, δεν ήταν υπόχρεες στις σημερινές αδειοδοτήσεις να προχωρήσουν κατόπιν αίτησής τους στην κατάθεση όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών (εντός 2 ετών από σήμερα), ώστε να μπορούν απρόσκοπτα να πραγματοποιούν έργα επισκευής/συντήρησης.

Σημειώνεται ότι με την κατάθεση της αίτησης για παραχώρηση χρήσης και μέχρι την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας αναστέλλεται α) η εκτέλεση πρωτοκόλλων κατεδάφισης, εκτός αυτών που κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης έχουν καταστεί τελεσίδικα και διοικητικής αποβολής και η έκδοση νέων καθώς και

β) η έκδοση νέων πρωτοκόλλων καθορισμού αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης και η επιβολή νέων προστίμων για τα προς παραχώρηση της χρήσης με την παρούσα διαδικασία έργα.

Ενστάσεις του ΣΕΒ

Ο ΣΕΒ σημειώνει δύο προβλήματα που ανακύπτουν με το νέο καθεστώς:

1. Ο νέος ορισμός της παραλίας ως ζώνης με ελάχιστο πλάτος τα 30μ., παρά το γεγονός ότι δύναται να μειώνεται αναλόγως με τη γεωμορφολογία και τα χαρακτηριστικά του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος, εντούτοις δε διασφαλίζει στον επιθυμητό βαθμό τα υφιστάμενα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και την απρόσκοπτη λειτουργία των παραγωγικών υποδομών. Ο κίνδυνος εστιάζεται στις περιπτώσεις όπου με καταχρηστικό τρόπο τα νέα σχέδια χρήσεων γης δε θα συμπεριλάβουν τις εγκαταστάσεις αυτές στο σχεδιασμό.
2. Ο νέος ορισμός του «παλαιού αιγιαλού» καταργεί τη δυνατότητα να παραχωρηθεί από εδώ και στο εξής η κυριότητα του δημοσίου κτήματος, καθώς αλλάζει τον προορισμό του καθιστώντας τον κοινόχρηστο. Δημιουργούνται δηλαδή σοβαρά ζητήματα τόσο στην εγκατάσταση νέων, όσο και στην επέκταση υφιστάμενων εγκαταστάσεων, οι οποίες είτε δε διαθέτουν πλήρως αναγνωρισμένα δικαιώματα παραχώρησης είτε δε διαθέτουν οριστική χάραξη παλαιού αιγιαλού. Ειδικά στην περίπτωση των βιομηχανικών και συναφών εγκαταστάσεων, τίθενται σοβαρά ζητήματα ασφάλειας, λόγω της νέας, κοινόχρηστης χρήσης. Ωστόσο για τα ήδη κτηθέντα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, τις ισχύουσες συμβάσεις παραχώρησης καθώς και τις περιπτώσεις όπου υπάρχει οριστική χάραξη παλαιού αιγιαλού το καθεστώς παραμένει αμετάβλητο έως την ημερομηνία ψήφισης του παρόντος νόμου.