Το νέο σχέδιo κινήτρων και αντικινήτρων για μετάβαση στην κυκλική οικονομία

Παροχή χρηματοδοτήσεων και επιδοτήσεων προς τους Δήμους και τον ιδιωτικό τομέα, με έμφαση σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις για καινοτόμες ιδέες διαχείρισης των αποβλήτων, σύμφωνα με το νέο κανονισμό taxonomy της Ευρωπαϊκής Ένωσης  αλλά και περιβαλλοντικά τέλη και εισφορές στα προϊόντα περιλαμβάνονται στο χάρτη των δέκα δράσεων, που αποφασίστηκαν στο Forum Κυκλικών Πόλεων.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας  αναλαμβάνει τον διυπουργικό συντονισμό ευρωπαϊκών προγραμμάτων, σχετικών με την Κυκλική Οικονομία, με βάση το Σχέδιο Δράσης Βιώσιμων Χρηματοδοτήσεων Κυκλικής Οικονομίας του ΥΠΕΝ και εξειδίκευση ανά παραγωγικό κλάδο, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στον εκσυγχρονισμό και στην καινοτομία.

Στη 2η Σύνοδο του Forum Κυκλικών Πόλεων, με θέμα «διαχείριση των αποβλήτων ως πόρων», που έγινε στη Μήλο,  μετείχαν με τον Συντονισμό της Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΣΔΑ) συνολικά 18 υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι Κυβερνητικών, Επιστημονικών, Παραγωγικών,  Αυτοδιοικητικών και Χρηματοπιστωτικών Φορέων, μεταξύ των οποίων και οι δύο  Γενικοί Γραμματείς των Υπουργείων Περιβάλλοντος Συντονισμού Αποβλήτων και Φυσικού Περιβάλλοντος, ενώ μεταφέρθηκε ο χαιρετισμός του Γενικού Γραμματέα Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Οικονομικών.

Οι Γιώργος Ηλιόπουλος πρόεδρος ΕΕΔΣΑ, Μανώλης Γραφάκος γενικός γραμματέας Συντονισμού Αποβλήτων και Πέτρος Bαρελίδης Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος στη 2η Σύνοδο του Forum Κυκλικών Πόλεων.

Τα συμπεράσματα της 2ης  Συνόδου συνοψίζονται σε 10 προτάσεις πολιτικής για  κίνητρα / αντικίνητρα που καλύπτουν όλο το φάσμα:

-τους παραγωγούς των προϊόντων που σχεδιάζουν και τοποθετούν στην αγορά τα προϊόντα.

-τους καταναλωτές που αγοράζουν προϊόντα.

-τα νοικοκυριά και τις βιομηχανικές και μη επιχειρήσεις που κάνουν χρήση των προϊόντων και  παράγουν απόβλητα.

-τους Δήμους, ΦοΔΣΑ, τα Συστήματα Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού, τους ιδιωτικούς φορείς  που διαχειρίζονται τα  απόβλητα.

-την βιομηχανία ανακύκλωσης και αξιοποίησης δευτερογενών υλικών που μπορεί να μετατρέψει τα απόβλητα σε α ύλες και νέα προϊόντα.

-τα Ερευνητικά Ιδρύματα / Επιστημονικούς Φορείς που παράγουν έρευνα και καινοτομία.

Οι δέκα προτάσεις κινήτρων- αντικινήτρων μετάβασης στην Κυκλική Οικονομία

Οι δέκα προτάσεις κινήτρων- αντικινήτρων μετάβασης στην Κυκλική Οικονομία, που αποφασίστηκαν στο Forum Κυκλικών Πόλεων έχουν ως εξής:

1.Τέλος Ταφής

Το Τέλος Ταφής αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τους Δήμους να ενεργοποιηθούν  σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων με απώτερο αποτέλεσμα την προώθηση της  κυκλικής οικονομίας και την μείωση των αποβλήτων. Έχει θεσμοθετηθεί με τον Ν. 4819/21 και ορίζεται σε 20 ευρώ  ανά τόνο αποβλήτων από 1/1/2022 και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά  τόνο και έως την τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο. Σύμφωνα με την τροπολογία πλην του έτους 2022 –  συνυπολογίζεται, κατά την κατάρτιση του κανονισμού τιμολόγησης των  ΦοΔΣΑ, συμπεριλαμβάνεται στο ετήσιο κόστος διαχείρισής τους και κατανέμεται στο σύνολο των δήμων.

Πρόταση

–Εφαρμογή και είσπραξη του τέλους χωρίς παρεκκλίσεις

–Ενεργοποίηση ΚΥΑ για αναδιανομή με ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα που δίνει έμφαση στην λειτουργική ενίσχυση της ανακύκλωσης δήμων με υψηλά %

–Τιμολογιακή πολιτική υπηρεσιών ΦΟΔΣΑ

2.Τιμολογιακή πολιτική υπηρεσιών  ΦΟΔΣΑ

Σύμφωνα με την Τιμολογιακή Πολιτική των ΦοΔΣΑ, ενθαρρύνεται η διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την πυραμίδα ιεράρχησης, συνεπώς προβλέπεται υψηλότερη χρέωση για την ταφή και μικρότερη για την προετοιμασία για  επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλου είδους ανάκτηση.

Πρόταση

–Εφαρμογή της νέας τιμολογιακής πολιτικής  ΚΥΑ 2023

–Σύσταση για ισχυρή διαβάθμιση κόστους μεταξύ διαφορετικών  υπηρεσιών για να υπάρχει κίνητρό στους Δήμους για υπηρεσίες ανάκτησης, που συνδέονται με προδιαλογή.

–Περιβαλλοντικά  τέλη/εισφορές στα  προϊόντα

3.Περιβαλλοντικά τέλη/εισφορές στα προϊόντα

Το Περιβαλλοντικό Τέλος και η Περιβαλλοντική Εισφορά έχει ήδη εφαρμοστεί σε συγκεκριμένα προϊόντα (στις πλαστικές σακούλες και στους πλαστικούς περιέκτες μια χρήσης για φαγητό και ποτό), με στόχο την μείωση χρήσης  τους και αντικατάστασή τους από προϊόντα πολλαπλών χρήσεων π.χ. ατομικά  δοχεία για καφέ, ή φιλικά προς περιβάλλον. π.χ. βιοδιασπώμενες σακούλες,  επιβαρύνοντας τους καταναλωτές.

Πρόταση

–Συνεχής έλεγχος και δημοσιοποίηση παραβατικότητας/προστίμων  για την σωστή εφαρμογή του τέλους/ εισφοράς στα προϊόντα που  έχει επιβληθεί.

–Επέκταση εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου αφενός σε περισσότερα προϊόντα με στόχο την μείωση της κατανάλωσης τους π.χ.  πλαστικά προϊόντα συσκευασίας (ειδικά όταν δεν ανακυκλώνονται ή  δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν), προϊόντα από PVC κλπ. και  αφετέρου σε προϊόντα, που δεν έχουν επαρκές ανακυκλώσιμο περιεχόμενο.

–Η επιβολή τέλους για υποχρεωτικό ανακυκλωμένο περιεχόμενο θα  τονώσει τη ζήτηση για ανακυκλωμένα υλικά και, ως εκ τούτου, θα  τονώσει τις επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

4.Ενίσχυση των  υποδομών  που αφορούν  στην επαναχρησιμοποίηση/επισκευή

Το παραδοσιακό μοντέλο οικονομίας, το οποίο βασίζεται στο πρότυπο “παίρνω-φτιάχνω – καταναλώνω-  πετώ”, βασίζεται σε μεγάλες ποσότητες φθηνών και εύκολα προσβάσιμων υλικών και ενέργειας. Παρόλες τις προσπάθειες μετάβασης στο κυκλικό μοντέλο, το υψηλό κόστος των επισκευών εξακολουθεί  να αποτελεί βασικό εμπόδιο μεταξύ ενός προϊόντος που θεωρητικά μπορεί να επισκευαστεί και της  πραγματοποίησης της επισκευής. Παρόλο που είναι κοινώς αποδεκτά τα περιβαλλοντικά οφέλη, είναι  σαφές ότι η επισκευή θα αποτελέσει  επιλογή για τους καταναλωτές, όταν γίνει οικονομικά προσιτή. Στην σημερινή εποχή με την εκτίναξη του κόστους διαβίωσης και της τιμής των ανταλλακτικών κρίνονται απαραίτητα τα οικονομικά κίνητρα στους καταναλωτές.

Πρόταση

–Χρηματοδοτική ενίσχυση από το ΕΣΠΑ για τη Δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης ως ΥΓΟΣ

–Αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Πράσινων  Δημοσίων συμβάσεων ώστε να υπάρχουν προ-  βλέψεις για προμήθειες προϊόντων του Δημοσίου  ύστερα από επισκευή.

5.Πληρώνω όσο Πετάω (ΠοΠ) για πολίτες/ επιχειρήσεις

Το σύστημα Πληρώνω όσο Πετάω (ΠοΠ) βασίζεται στην εφαρμογή της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει»  με δίκαιο τρόπο. Η υιοθέτηση του έχει αποδείξει ότι μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά αποτελέσματα  αυξάνοντας την ποσότητα των αποβλήτων που συλλέγονται χωριστά και αποστέλλονται για ανακύκλωση, μειώνοντας παράλληλα τα σύμμεικτα απόβλητα. Για την εφαρμογή του συστήματος ΠοΠ πρέπει  να ληφθούν υπόψη τα παρακάτω:

-η εφαρμογή του αποτελεί χρονοβόρα και πολύπλοκη διαδικασία, δεδομένου ότι απαιτούνται σημαντικές τροποποιήσεις στην οργάνωση και διαχείριση του δικτύου, π.χ. ταυτοποίηση των χρηστών, υπολογισμό της νέας τιμής μονάδας αποβλήτων κλπ..

-η χρέωση των αποβλήτων θα πρέπει να αφενός να καλύπτει τα έξοδα διαχείρισης αποβλήτων και  αφετέρου να είναι ελκυστική για τους χρήστες με απώτερο στόχο την αλλαγή συμπεριφοράς  με κατεύθυνση των μείωση της παραγωγής αποβλήτων και του καλύτερου διαχωρισμού τους.  Το σύστημα μπορεί να εφαρμοστεί με διαφορετικές μορφές, όπου η χρέωση είναι ανάλογη του  όγκου, του βάρους , του αριθμού προπληρωμένων σάκων συγκεκριμένων διαστάσεων ή ακόμα και από την συχνότητα που τα απόβλητα αφήνονται για συλλογή ( το τελευταίο συνδυάζεται με χρέωση κατ’ όγκο ή κατά βάρος).

κατά την υλοποίηση των πιλοτικών προγραμμάτων θα δοθεί η δυνατότητα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των κατοίκων ώστε να εξασφαλιστεί η κατανόηση του συστήματος και η αποφυγή φαινομένων παράνομης απόρριψης ή μεταφοράς αποβλήτων σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από το σύστημα.

Πρόταση

-Άμεση σταδιακή εφαρμογή του συστήματος  ΠοΠ.

-Χρηματοδότηση για έναρξη πιλοτικών περιοχών επαρκούς κλίμακας και στην συνέχεια επέκτασή τους σε όλο τον Δήμο.

6.Μαθαίνω &  Επιβραβεύομαι όσο Δια-  χωρίζω  (ΜΕοΔ)

Το σύστημα Μαθαίνω- Επιβραβεύομαι όσο Διαχωρίζω (ΕοΔ), μπορεί να εφαρμοστεί είτε αυτόνομα, με  την εθελοντική συμμετοχή πολιτών δίνοντας θετικό αντίκτυπο στις προσπάθειες των τοπικών φορέων  για την μετάβαση στην κυκλική οικονομία είτε παράλληλα μες την εφαρμογή του συστήματος ΠοΠ. Πα-  ρόλο που το σύστημα ΠοΠ, έχει ένθερμους υποστηρικτές, δεδομένου ότι αποτελεί άμεσο οικονομικό  κίνητρο για την μείωση των αποβλήτων, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που προκαλείται δυσαρέσκεια.  Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν οι πολυμελείς οικογένειες και τα καταστήματα εστίασης, διότι το κόστος που τους αναλογεί είτε από μεγάλες ποσότητες που παράγουν, είτε από τα πρόστιμα που επιβάλλονται κατόπιν λάθους των χρηστών, αποτελούν μεγάλη επιβάρυνση. Το σύστημα μπορεί να περιλαμβάνει επιβράβευση πολιτών με κουπόνια και εκπτώσεις σε δημοτικές παροχές, π.χ. επιδότηση σε παιδικούς σταθμούς, δωρεάν διαφήμιση επιχειρήσεων στην ιστοσελίδα του Δήμου κλπ.

Πρόταση

-Χρηματοδότηση  ΕΣΠΑ ή άλλο μέσο για Εφαρμογή του συστήματος  ΜΕοΔ, συμπληρωματικά  με το σύστημα ΠοΠ, για την εξομάλυνση των  τυχόν προβλημάτων που θα προκύψουν.

7.Διευρυμένη Ευθύνη Παραγωγού – Περιβαλλοντική διαβάθμιση εισφορών / Eco -modulation,  Μείωση Εισφοροδιαφυγής και Λειτουργία Νέων Προγραμμάτων ΔΕΠ

Εκτιμάται ότι πάνω από το 80% όλων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με το προϊόν  προσδιορίζονται κατά τη διάρκεια της φάση του σχεδιασμού ενός προϊόντος. Ως εκ τούτου, οι απαιτήσεις σχεδιασμού για τη βελτίωση της κυκλικότητας των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά είναι  ουσιώδεις. Για την εξισορρόπηση της αγοράς προτείνεται η επιβολή περιβαλλοντικής διαμόρφωσης  τιμής των προϊόντων με μια διαδικασία που χαρακτηρίζεται ως «bonus-malus». Η φιλοσοφία σε αυτή  την διαδικασία είναι με επιβολή κυρώσεων σε υλικά και αγαθά που δεν επιτυγχάνουν τους στόχους  ανακύκλωσης με την μορφή «malus» και την προσφορά εκπτώσεων σε υλικά και αγαθά που επιτυγχάνουν τους στόχους ανακύκλωσης με την μορφή «bonus».

Με βάση αυτή την φιλοσοφία υπάρχουν τέσσερεις διαφορετικοί τρόποι για την κατάρτιση της κλίμακας  διαμορφωμένων τελών σε προϊόντα:

-Κλίμακα τελών που αντανακλά το πραγματικό καθαρό κόστος των αποβλήτων διαχείρισης, λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο π.χ. της ανακυκλωσιμότητας στα απόβλητα, μέσω οικονομικών μελετών που  περιλαμβάνουν το κόστος της ανακύκλωσης και των διάθεσης.

-Κλίμακα τελών με περιβαλλοντικό bonus/malus που θα αντικατοπτρίζει διαφορές στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προϊόντων εντός της κλίμακας αμοιβών

-Κλίμακα αμοιβής με bonus/malus που καθορίζεται με βάση τον αναμενόμενo αντίκτυπο στο σχεδιασμό του προϊόντος και όχι στις οικονομικές ή περιβαλλοντικές επιπτώσεις

-Κλίμακα αμοιβών που αντανακλά τον πλήρη κοινωνικό αντίκτυπο.

Πρόταση

–Θεσμοθέτηση και επιβολή περιβαλλοντική  διαβάθμισης εισφοράς κάθε προϊόντος (eco-  modulation) ΔΕΠ, που αποσκοπεί στην τιμολόγηση των αρνητικών εξωτερικοτήτων  (externalities) και με  επαύξηση της τιμής με την  διαδικασία «bonus-malus».

–Δημιουργία νέου μηχανισμού αποτελεσματικής  είσπραξης των εισφορών που διαφεύγουν.

–Θεσμοθέτηση με ΚΥΑ εφαρμοστικών κανόνων  και έναρξη λειτουργίας των νέων ΠΔΕΠ.

8.Επιδοτήσεις με κεφαλαιακή ενίσχυση, τραπεζικές  χρηματοδοτήσεις και εφαρμογή  κανονισμού ΕΕ Taxonomy

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι επαρκή για την περίοδο έως και το 2027, αλλά είναι ιδιαίτερα απαιτητικά ως προς τη διαχείρισή τους και δεν διαθέτουν έως σήμερα τον απαραίτητο βαθμό συντονισμού και  εξειδίκευσης. Επίσης δεν αποτυπώνουν τις πραγματικές ανάγκες των εμπλεκομένων ιδιωτικών φορέων της κυκλικής οικονομίας (ΜΜΕ, Βιομηχανία, Λιανεμπόριο κ.λπ.). Ο νέος κανονισμός της ΕΕ  «Taxonomy» αποτελεί την κανονιστική πυξίδα των επιλέξιμων ή μη χρηματοδοτήσεων για δράσεις κυκλικής οικονομίας.

Τα μοντέλα Χρηματοδότησης από τρίτους δεν πρέπει να αφορούν μόνο στα μεγάλα έργα μέσω του ειδικού πλαισίου ΣΔΙΤ, αλλά και στα μεσαίας κλίμακας έργα όπου υπάρχει ρίσκο (π.χ. διάθεσης προϊόντων  ανακύκλωσης) με απλοποιημένες απαιτήσεις και μικρότερο χρόνο σύμπραξης, στην κατεύθυνση της  ενιαίας ευθύνης των τρίτων (μερική χρηματοδότηση μελέτη-κατασκευή-λειτουργία-συντήρηση).

Προς αυτή την κατεύθυνση ετοιμάζεται βάση δεδομένων για αξιολόγηση επενδύσεων από Τράπεζες σε  θέματα κυκλικής οικονομίας, με στόχο να προσφέρονται μειωμένα επιτόκια σε επιχειρήσεις και φορείς  που παρουσιάζουν καλές επιδόσεις. ¨Ήδη οι EIB και EBRD κατευθύνουν το 50% των χρηματοδοτήσεων  σε πράσινες δράσεις. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι εκκρεμεί να γίνει η εξειδίκευση (ΚΥΑ ΥΠΕΝ)  αναδιανομής πόρων από Εθνικά Τέλη / Πρόστιμα με έμφαση στην λειτουργική ενίσχυση Δήμων/ΦοΔΣΑ  με άμεσες διαδικασίες.

Πρόταση

–Προτείνεται διυπουργικός συντονισμός (από το  ΥΠΕΝ) προγραμμάτων ΕΕ σχετικών με την ΚΟ με  βάση το Σχέδιο Δράσης Βιώσιμων Χρηματοδοτήσεων ΚΟ του ΥΠΕΝ και εξειδίκευση ανά παραγωγικό κλάδο, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στον εκσυγχρονισμό και στην καινοτομία.

–Ομαλή συνέχιση χρηματοδότησης των Μονάδων Επεξεργασίας (ΜΕΑ) μέσω προγραμμάτων «γέφυρα» του ΕΣΠΑ στην νέα προγραμματική περίοδο από 1.1.2024 με λειτουργία ως Μονάδα  Ανακύκλωσης & Ανάκτησης (ΜΑΑ – RRF) 3 ρευμάτων (ανακυκλώσιμων από ΔΣΠ, Οργανικών από ΔΣΠ & σύμμεικτων) με παράλληλες προ-  γραμματικές δεσμεύσεις των Δήμων για τη χωριστή συλλογή,

–Καθορισμός επιλεξιμότητας σε χρηματοδοτήσεις προς Δήμους/ΦΟΔΣΑ για δράσεις ΔσΠ που  αφορούν σε απόβλητα εντασσόμενα σε ΠΔΕΠ  (π.χ. συσκευασίες), για τις επιπλέον υποδομές  που απαιτούνται και είναι εκτός Επιχειρησιακού  Σχεδίου ή/και υπερβαίνουν τους στόχους του.

9.Επιδοτήσεις για καινοτομία σε προϊόντα /  υπηρεσίες  στην τοπική  αυτοδιοίκηση, τις επιχειρήσεις και τα  ερευνητικά  ιδρύματα

Οι επιδοτήσεις προς Δήμους, επιχειρήσεις και πολίτες δημιουργούν κίνητρα, αφού αναγνωρίζονται ως  ανταμοιβή για τις προσπάθειες στην μετάβαση σε κυκλικό μοντέλο. Ο σχεδιασμός του συστήματος των  επιδοτήσεων μπορεί να ποικίλει, ανάλογα με τον στόχο που έχει τεθεί σε ποσοτικοποιημένα αποτελέσματα και αλλαγή συμπεριφοράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιδότησης με συγκεκριμένο ποσό αποτελεί η απόσυρση των οχημάτων, ενώ θα μπορούσε να υπάρχει κυμαινόμενη επιδότηση ανάλογα με  την ποσότητα των αποβλήτων που ανακυκλώνονται, π.χ. συστήματα εγγυοδοσίας ή ποσοστό ανάλογα  με το συνολικό κόστος μιας ενέργειας, π.χ. ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών.

Οι επιδοτήσεις μπορούν να υπάρχουν σε διάφορα επίπεδα, σε επίπεδο ΕΕ υπάρχουν τα εξής:

-Η Κοινή Αγροτική Πολιτική – παρέχει επιδοτήσεις στους γεωργούς.

-Η πολιτική συνοχής και τα χρηματοδοτικά της μέσα, όπως το ευρωπαϊκό περιφερειακό  Ταμείο Ανάπτυξης – παρέχει επιδοτήσεις στα κράτη μέλη για περιφερειακές

αναπτυξιακές δραστηριότητες.

-Τα ευρωπαϊκά προγράμματα Research & Development – παρέχουν επιχορηγήσεις σε ερευνητικά  έργα.

-Οι επιδοτήσεις μπορούν επίσης να παρέχονται από τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, με έμμεση  μορφή μέσω

Πρόταση

–Παροχή επιδοτήσεων προς δημόσιο και ιδιωτικό  τομέα για καινοτόμες ιδέες για την προώθηση της  κυκλικής μετάβασης.

–Οι επιδοτήσεις μπορεί να έχουν άμεση μορφή  (χρηματικό ποσό), είτε έμμεση μορφή (παροχή  υπηρεσιών).

–Δημιουργία νέου χρηματοδοτικού με πόρους ΕΕ  και Εθνικούς για καινοτομία στην αυτοδιοίκηση.

10.Εθελοντικές Συμφωνίες και Ενίσχυση  δράσεων για  τα βιοαπόβλητα

Η τιμολόγηση των περιβαλλοντικών εξωγενών επιπτώσεων (extrernalities) είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία πολιτικής για τη διόρθωση των αποτυχιών της αγοράς που απορρέουν από τις  γραμμικές οικονομίες και την επιτάχυνση της μετάβασης προς μια πιο κυκλική οικονομία και κλιματική  ουδετερότητα. Η αποτελεσματική τιμολόγηση θα αποτελέσει τροχοπέδη στην υποβάθμιση της ποιότητας του αέρα, του εδάφους και των υδάτων και στην απώλεια της βιοποικιλότητας.

Πριν από οποιαδήποτε δράση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί τεκμηριωμένη εκτίμηση του αντίκτυπου  της διαχείρισης των βιοαποβλήτων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας στην εκπομπή αερίων του  θερμοκηπίου, λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση και στην συνέχεια θα πρέπει να κατανεμηθεί κατά  μήκος της αξιακής αλυσίδας, είτε με την παραγωγή δευτερογενών προϊόντων, είτε με την παραγωγή  «πράσινης»  ενέργειας.

Πρόταση

–Επιδότηση επιχειρήσεων που συνδράμουν  στην μείωση των εκπομπών από την διαχείριση των βιοαποβλήτων.

–Στην παραπάνω δράση θα μπορούσε να προστεθεί η εφαρμογή κανονισμού που αφορά  στην πιστοποίηση των υψηλής ποιότητας απορροφήσεων άνθρακα, η οποία θα ενισχύσει  τις καινοτόμες τεχνολογίες απορρόφησης  άνθρακα και τις βιώσιμες λύσεις ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας.

–Επιδότηση Επιχειρήσεων που συνάπτουν εθελοντικές συμφωνίες με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης για δράσεις ΔσΠ.

Τι είναι και τι κάνει το Forum Κυκλικών Πόλεων

Το Σύμφωνο του Forum Κυκλικών Πόλεων για τη διαχείριση αποβλήτων ως πόρων αποτελεί μια εθελοντική πρωτοβουλία θεσμικών, κοινωνικών, οικονομικών φορέων από την αυτοδιοίκηση, την παραγωγή, την οικονομία, το περιβάλλον καθώς και τον επιστημονικό & ακαδημαϊκό χώρο, στην οποία μετέχουν από πλευράς της Πολιτείας το ΥΠΕΝ και το ΥΠΑΝΕ και ειδικότερα οι ΓΓ Συντονισμού Αποβλήτων, ΓΓ φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων και ΓΓ Επενδύσεων και ΕΣΠΑ

Τα μέλη του Forum με το παρόν Σύμφωνο, αναγνωρίζουν ότι:

-Η κυκλική οικονομία αποτελεί ένα νέο οικονομικό μοντέλο που αντικαθιστά το υφιστάμενο γραμμικό μοντέλο εξόρυξης κατασκευής χρήσης απόρριψης, δημιουργώντας μια κυκλική, οικολογική και ανταγωνιστική Ελλάδα.

-Η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία, που μετατρέπει τα απόβλητό μας σε πόρους, προσφέρει μια λύση στην ενεργειακή και περιβαλλοντική κρίση που προκαλείτο υφιστάμενο γραμμικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης. Στην κυκλική οικονομία τα απόβλητα και η χρήση πόρων ελαχιστοποιούνται και οι πόροι διατηρούνται στην οικονομία, προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθεί επανειλημμένα και να συνεχίσει να δημιουργεί αξία.

-Η Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κυκλικής οικονομίας ενέκριναν τον Μάρτιο του 2020 το νέο Σχέδιο Δράσης για την οικοδόμηση μιας κυκλικής οικονομίας στην Ευρώπη και τον Μάιο του 2022 το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Κυκλικής Οικονομίας 2021-2025.

-Η Κυκλική Οικονομία απαιτεί εθνικές πρωτοβουλίες, στις οποίες οι φορείς αυτό-διοικητικοί, παραγωγικοί, επιστημονικοί, περιβαλλοντικοί, ακαδημαϊκοί μπορούν να συνεργάζονται σε κοινά θέματα ενδιαφέροντος, ώστε να συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια οικονομία

-Είναι σημαντικό να συνεργαστούν για την περίοδο 2023-2025, ώστε να συμβάλλουν με κοινές προτάσεις πολιτικής και εφαρμογής- στην επίτευξη των κατωτέρω ευρύτερων στόχων:

-Στην επιτάχυνση της μετάβασης των Πόλεων σε κυκλικά μοντέλα διαχείρισης αποβλήτων

-Στην προώθηση της συνεχούς ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και της καινοτομίας για την παραγωγή προϊόντων με χαμηλό αποτύπωμα, τη μετατροπή των καταναλωτών σε υπεύθυνους χρήστες με κίνητρα και την ανάπτυξη τεχνολογιών-λύσεων κυκλικής διαχείρισης των πόρων.

-Στη δικτύωση με άλλους φορείς, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για την ανάπτυξη και ανταλλαγή καλών πρακτικών για μια κυκλική οικονομία

-Για τη συμμετοχή και την εύρυθμη λειτουργία του Forum, τα μέλη συμφωνούν :

Να αναλάβει η ΕΕΔΣΑ:

1.τον συντονιστικό ρόλο / επιστημονική & διοικητική υποστήριξη για τη βασική οργάνωση του Forum – με ολιγομελή επιτροπή της

2.τη δημιουργία/λειτουργία μέσων εσωτερικής και εξωτερικής επικοινωνίας/ενημέρωσης (όπως πλατφόρμα τηλεδιασκέψεων, ιστοσελίδα, database) του Forum

-Η ενεργός συμμετοχή τους στο Forum είναι εθελοντική και δεν προϋποθέτει καμία οικονομική/υλική δέσμευση

-Η αρχική σύνθεση του Forum μπορεί να διευρυνθεί με τη σύμφωνη γνώμη των μετεχόντων.

Δείτε ολόκληρο το κείμενο των εργασιών της 2ης Σύνοδου του Forum Κυκλικών Πόλεων ΕΔΩ