Κάρλα: Τοξική απειλή στο μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο των Βαλκανίων! Τι λέει η καθηγήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ Μαρία Μουστάκα

Η καθηγήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ Μαρία Μουστάκα  προειδοποιεί για μεγάλη οικολογική καταστροφή

Η αναγεννημένη λίμνη Κάρλα βρίσκεται το τελευταίο διάστημα στη δίνη μιας μεγάλης και επικίνδυνης οικολογικής διαταραχής. Αποδεδειγμένα, όπως διαπίστωσαν οι μετρήσεις του Ερευνητικού Κέντρου «Δημόκριτος» τον περασμένο Δεκέμβριο πνίγεται στη νιτρορύπανση, που οφείλεται κυρίως στη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων στις γεωργικές καλλιέργειες.

Το πόρισμα του «Δημόκριτου», όπως έγραψε το ecopress  και τα αλλεπάλληλα περιστατικά των τελευταίων εβδομάδων να ξεβράζει η λίμνη μεγάλες ποσότητες νεκρών ψαριών και νεκρών πουλιών  φαίνεται ότι δεν έχουν κινητοποιήσει επαρκώς τους αρμοδίους της Περιφέρειας και του Φορέα Διαχείρισης, οι οποίοι μιλούν για «μεμονωμένα  και αντιμετωπίσιμα περιστατικά» και δηλώνουν:

-«Για μας η ύπαρξη του αζώτου ήταν δεδομένη. Έπρεπε όμως να ξεκαθαρίσουμε πως το περιβάλλον δεν είναι τοξικό».

Την ίδια ώρα η καθηγήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ Μαρία Μουστάκα -ο άνθρωπος που είχε υψώσει τη φωνή του για την Κορώνεια και δυστυχώς δικαιώθηκε- προειδοποιεί τώρα ότι η Κάρλα μπορεί να είναι η επόμενη μεγάλη οικολογική καταστροφή υδροβιότοπου της χώρας.

Μ. Μουστάκα: H τοξικότητα της λίμνης είναι η αιτία των θανάτων

Με αφορμή τα νεκρά ψάρια που εντοπίστηκαν στη λίμνη Κάρλα στις 23 Ιανουάριου και που ο Φορέας Διαχείρισης αλλά και η Περιφέρεια τόνισαν ότι στην ουσία πρόκειται για περιστατικό που εκδηλώθηκε τα Φώτα και τα ψάρια ξεβράστηκαν από τον πυθμένα μέρες αργότερα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Θεσσαλία», η καθηγήτρια του ΑΠΘ κ. Μαρία Μουστάκα αμφισβητεί ευθέως αυτές τις εξηγήσεις και επιμένει σε δηλώσεις της πως η τοξικότητα της λίμνης είναι η αιτία των θανάτων.

-«Επειδή η ακαδημαϊκή μας ιδιότητα ταυτίζεται με την επιστημονική αναζήτηση της αλήθειας, την οποία υπηρετούμε για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ειδικότερα των υδάτινων οικοσυστημάτων και επειδή δεν απεμπολούμε την επιστημονική και κοινωνική μας ευθύνη στη λανθασμένη εκτίμηση του “μέλλοντος” της λίμνης Κάρλας και των περιστατικών θανάτων ψαριών και πουλιών, οφείλουμε να τονίσουμε ότι απειλή για τη λίμνη δεν αποτελεί μόνο η ρύπανσή της, αλλά και η απαξίωση της επιστημονικής γνώσης», τονίζει η κ. Μουστάκα και υπογραμμίζει:

 Επιστημονική γνώση

-«Επειδή τα επαναλαμβανόμενα φαινόμενα μαζικής αύξησης γνωστών τοξικών μικροοργανισμών στην Κάρλα επηρεάζουν και το μέλλον και των υπόλοιπων οργανισμών, την ποιότητα του νερού και τα περιστατικά μαζικών θανάτων ψαριών και πτηνών, η διαχείριση των οποίων προϋποθέτει αξιόπιστα αποτελέσματα, αυτά τα αποτελέσματα παράγονται στα Πανεπιστήμιά μας και στα εργαστήριά μας, όπως στα καλύτερα του κόσμου, δίχως γραφειοκρατική διαπίστευση. Η τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση δεν χρειάζεται γραφειοκρατική διαπίστευση για να κριθεί στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, γι’ αυτό και τα ερευνητικά αποτελέσματα της ομάδας μας (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) αν και απορρίπτονται-αγνοούνται τα τελευταία χρόνια από τους αρμόδιους της χώρας μας, γίνονται δεκτά μετά από κρίση σε κορυφαία διεθνή επιστημονικά περιοδικά», λέει.

Παγίδα θανάτου για προστατευόμενα είδη

H καθηγήτρια του ΑΠΘ  τονίζει στις δηλώσεις της ότι:

-«Επαναλαμβάνουμε, όπως και στο παρελθόν, ότι απειλή για την Κάρλα δεν είναι οι τέσσερις εποχές (πολύ κρύο και ζέστη) αλλά η απαξίωση του έργου ανεξάρτητων επιστημόνων της χώρας που δεν έχουν αρμοδιότητες με αδιαφανείς και αναξιοκρατικές διαδικασίες. Σήμερα που γίνεται τόσος θόρυβος για το αν τα νεκρά ψάρια στη λίμνη είναι παλιά (των Φώτων δηλαδή, 6-8 Ιανουάριου 2018) ή καινούργια (23/01/2018) και «αγνοείται» το σημαντικότερο, δηλαδή η συχνότητα των επαναλαμβανόμενων μαζικών θανάτων ψαριών και πουλιών από την αρχή της «αναγέννησής της» τόνισε. Πώς γίνεται μια λίμνη που θεωρητικά αναγεννιέται με τεράστιο κόστος να έχει γίνει παγίδα θανάτου ακόμη και για απειλούμενα είδη που προστατεύονται με διεθνείς συνθήκες; Τι φταίει;»

Ισχυρότατα τοξικός οργανισμός

Η  κ. Μουστάκα συνεχίζει λέγοντας:

– «Πάντως δεν φταίνε οι ανεξάρτητοι επιστήμονες, που με μηδενική χρηματοδότηση από το υπουργείο προσπαθούν εδώ και χρόνια με τα αξιόπιστα δεδομένα τους να συμβάλουν στην επιστημονική αντιμετώπιση του θέματος. Οι επιστήμονες αυτοί έχουν κατηγορηθεί από αρμόδιους για τη λίμνη ότι τη συκοφαντούν όταν η ίδια η φύση αποδεικνύει, κάθε λίγο, το αντίθετο. Και μια εύλογη απορία: Αν το περιστατικό των Φώτων ήταν περιορισμένης έκτασης σε χαντάκι (περιοχή Καναλίων), που δεν συνδέεται με τη λίμνη, πως προέκυψε η εμφάνιση των νεκρών ψαριών από τις 8/01/2018 στο χαντάκι, στη λίμνη σήμερα Απειλή για την Κάρλα είναι η απαξίωση ίου έργου ανεξάρτητων επιστημόνων (περιοχή Ανάχωμα Καναλίων); Στο νερό της λίμνης στις 23/01/2018 στην περιοχή Ανάχωμα Καναλίων με τα νεκρά ψάρια κυριαρχεί ένας γνωστός ισχυρότατα τοξικός οργανισμός του φυτοπλαγκτού (Prymnesium parvum, >40 εκατομμύρια άτομα στο λίτρο νερού), του οποίου η επαναλαμβανόμενη μαζική αύξηση στην Κάρλα από το 2010 συνέπεσε με επαναλαμβανόμενους μαζικούς θανάτους ψαριών στη λίμνη, ενώ μπορεί να τροφοδοτεί τη λίμνη από την τάφρο 1Τ.
Αυτό το τεράστιας σημασίας θέμα με έναν οργανισμό που έχει καταγραφεί ως αναδυόμενη απειλή εισβολέα στα εσωτερικά ύδατα του Τέξας και «ευδοκιμεί» στα βρόμικα νερά της περιοχής της Κάρλας απασχολεί τους αρμοδίους;», αναρωτήθηκε.

Το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο

Η αναγέννηση της λίμνης Κάρλα στη Θεσσαλία είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο στα Βαλκάνια, που υλοποιήθηκε  για να αποκαταστήσει το δραματικό τοπίο της αποξήρανσής της το 1962, μέχρι την ανασύσταση της  μετά το 2010.

Άρχισε να υλοποιείται από την Περιφέρεια Θεσσαλίας από το Σεπτέμβριο του 1999 και εντάχθηκε αρχικά στο Γ΄ ΚΠΣ 2000-2006 και μετά ως έργο γέφυρα στο ΕΣΠΑ 2007-2013. Η συνολική δαπάνη του έργου ανέρχεται σε 240 εκατομμύρια ευρώ.

Το έργο αναγέννησης

Το έργο αναγέννησης της Κάρλας μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:

• Ενίσχυση της ύδρευσης, με τη διάνοιξη νέων υδρογεωτρήσεων, για την ύδρευση του Πολεοδομικού Συγκροτήματος του Βόλου.
• Μερική αποκατάσταση του (προϋπάρχοντος της αποξήρανσης) οικοσυστήματος, με την επαναδημιουργία της λίμνης και τη δημιουργία των προβλεπόμενων υγροτόπων και φυτικών οικοσυστημάτων γύρω από αυτήν.
• Ανάκαμψη της στάθμης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, με τη μείωση των απολήψεων, που θα επιτευχθεί με υποκατάσταση της χρήσης υπογείων νερών για άρδευση με νερά της δημιουργούμενης λίμνης.
• Ελαχιστοποίηση της συμβολής των απορροών της λεκάνης της Κάρλας στη ρύπανση του Παγασητικού κόλπου, με τη συγκέντρωση των απορροών στη λίμνη.
• Βαθμιαία βελτίωση της ποιότητας και η αύξηση της αξιοποιήσιμης ποσότητας των επιφανειακών νερών, μέσω της κατασκευής του ταμιευτήρα και του καθαρισμού των στραγγισμάτων από την άρδευση των καλλιεργειών με φυσικές διαδικασίες (υγρότοπος καθαρισμού στραγγιδίων).
• Βελτίωση της ποιότητας των εδαφών.
• Αντιπλημμυρική προστασία των πεδινών περιοχών.
• Μείωση των αντλήσεων του υπόγειου νερού για σταδιακή απάλειψη των αιτίων των ρωγματώσεων και των καθιζήσεων, λόγω των αυξημένων αντλήσεων σε όλα τα εδάφη της περιοχής.
• Περιβαλλοντική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, της χλωρίδας και της πανίδας. Με την υποστήριξη της άγριας ζωής και ιδιαίτερα της ορνιθοπανίδας μεταναστευτικών πτηνών.