Δήμος Αλίμου: η προσφυγή στο ΣτΕ που κρίνει τη τύχη του ΝΟΚ σε όλη τη χώρα

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Τα κίνητρα στη δόμηση και στα ύψη των κτιρίων και το πολεοδομικό κεκτημένο εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ 4067/2012) για νέες και υφιστάμενες οικοδομικές άδειες στο σύνολο των αστικών περιοχών στα κέντρα και την περιφέρεια της χώρας κρίνονται στο ΣτΕ από την τελική έκβαση προσφυγής για οικοδομική άδεια στο Δήμο Αλίμου.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος άσκησε ηχηρή και με ιδιαίτερη σημασία παρέμβαση στη δίκη του Συμβουλίου της Επικρατείας, υποστηρίζοντας αποφασιστικά και με σαρωτικά επιχειρήματα το πολεοδομικό κεκτημένο εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ 4067/2012) και τα κίνητρα στη δόμηση και στα ύψη των κτιρίων, υποστηρίζοντας ότι είναι υπέρ του δομημένου περιβάλλοντος, της βελτίωσης διαβίωσης των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος.

-Tο «οπλοστάσιο» της νομικής και πολεοδομικής τεκμηρίωσης, που επιστράτευσε το υπουργείο Περιβάλλοντος για να αντικρούσει τα επιχειρήματα και τους ισχυρισμούς της προσφυγής κατά των κινήτρων δόμησης του ΝΟΚ, στη δίκη του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δείτε εδώ στο ecopress

-Ποιές είναι οι επίμαχες ρυθμίσεις του ΝΟΚ για τα κίνητρα στη δόμηση και στα ύψη των κτιρίων που προσβλήθηκαν ως αντισυνταγματικές στη δίκη του ΣτΕ. Οι λόγοι ακύρωσης της προσφυγής και η παρέμβαση του ΥΠΕΝ που στηρίζει την εφαρμογή τους. Δείτε εδώ στο ecopress

Η «δίκη του ΝΟΚ» στο ΣτΕ

Η «δίκη του ΝΟΚ» έγινε στο Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας στις 30 Μαρτίου 2023, με αυξημένη επταμελή σύνθεση έδρας, λόγω της σπουδαιότητας του θέματος. Εκδικάστηκε προσφυγή κατοίκων και του Δήμου Αλίμου, με αίτημα να ακυρωθεί οικοδομική άδειας κατηγορίας 3 της ΥΔΟΜ του Δήμου Αλίμου, που αφορά την ανοικοδόμηση πολυκατοικίας (επί της οδού Θεοτόκη 6 στο ΟΤ 4 του Δήμου Αλίμου Αττικής), η οποία εκδόθηκε νόμιμα σύμφωνα με τις διατάξεις  του ν. 4067/2012 (Νέου Οικοδομικού Κανονισμού – ΝΟΚ), οι οποίες προσβλήθηκαν στο ΣτΕ, ως  αντισυνταγματικές, αντίθετες σε διατάξεις του ενωσιακού δικαίου και ανεφάρμοστες στην επίμαχη περίπτωση.

Παρέμβαση ΥΠΕΝ από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους

Στη «δίκη του ΝΟΚ» ως πληρεξούσιος του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρενέβη η κα Μαγδαληνή Καραγεώργου Πάρεδρος  του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία τάχθηκε υπέρ του κύρους και της ορθότητας «της εφαρμογής κατά την έκδοση της επίμαχης άδειας, αφενός των διατάξεων των άρθρων 10 παρ. 1, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25 του ΝΟΚ, με τις οποίες θεσπίζονται κίνητρα, υπό τη μορφή προσαύξησης του συντελεστή δόμησης ή/και του ύψους κτιρίου, για την εισαγωγή φιλοπεριβαλλοντικών χαρακτηριστικών κατά τη δόμησή του∙ και αφετέρου των διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 6 περ. ιδ και ιστ, οι οποίες, σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2 αρ. 28 και 38 και το άρθρο 16 παρ. 5, παρέχουν τη δυνατότητα κατασκευής εσωτερικών εξωστών (παταριών) και κλειστών εξωστών (έρκερ), χωρίς τα πρώτα (πατάρια) να θεωρούνται όροφοι και με μη προσμέτρηση του εμβαδού αμφοτέρων στο συντελεστή δόμησης».

Όλα κρίνονται στη «δίκη του ΝΟΚ» στο ΣτΕ για την οικοδομική άδεια του Αλίμου

Σημειώνεται ότι η εφαρμογή των κινήτρων δόμησης του ΚΟΚ έχει ήδη υποστεί «ρωγμές», από αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που ακύρωσε οικοδομική άδεια στην περιοχή των Αμπελοκήπων Δείτε εδώ στο ecopress.

Ακολούθησε  υπουργική απόφαση του ΥΠΕΝ, προς  «άρση του κλίματος αμφιβολιών και αβεβαιότητας», που έχει δημιουργηθεί μετά από ακυρωτικές δικαστικές αποφάσεις, ώστε να συνεχιστεί η έκδοση οικοδομικών αδειών με τα «μπόνους» δόμησης στα ύψη των κτιρίων κατά ΝΟΚΔείτε εδώ στο ecopress

Παρά την διευκρινιστική απόφαση του ΥΠΕΝ, όπως επισημαίνουν τεχνικοί φορείς έχει προκληθεί «ανασφάλεια πολεοδομικού δικαίου». Δείτε εδώ στο ecopress

Ωστόσο όλα κρίνονται στη «δίκη του ΝΟΚ» στο ΣτΕ για την οικοδομική άδεια του Αλίμου. Η απόφαση του Ε΄ Τμήματος, όπου εκδικάστηκε η προσφυγή για την οικοδομική άδεια του Αλίμου αναμένεται να εκδοθεί περί το φθινόπωρο και εν συνεχεία η υπόθεση θα παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του ΣτΕ, ώστε να υπάρχει τελική απόφαση περί την άνοιξη του 2024, όπως αναφέρουν οι γνωρίζοντες.    

Ο Δήμος Αλίμου πρωτοστατεί στην κατάργηση της «καταχρηστικής δόμησης», όπως την ονόμασε ο δήμαρχος Ανδρέας Κονδύλης, εξηγώντας ότι αναφέρεται  στην «αξιοποίηση σωρευτικά και με ακραίο τρόπο διαφόρων διατάξεων που περιέχονται στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό», οι οποίες οδηγούν σε υπέρμετρη δόμηση νέων οικοδομών. Δείτε εδώ στο ecopress

Η  μάχη στο ΣΤΕ για την οικοδομική άδεια στο Δήμο Αλίμου

Για την περιοχή του Αλίμου, στην οποία αφορά η προσφυγή στο ΣτΕ για οικοδομική άδεια που εκδόθηκε στη συγκεκριμένη περιοχή, από το ΥΠΕΝ σε πολλά σημεία της παρέμβασης που άσκησε «επί της επίκλησης του από 10.10.1979 π.δ. ως «ειδικού διατάγματος» αντέκρουσε τον ισχυρισμό ότι στην περιοχή ισχύει ειδικό πολεοδομικό καθεστώς.

-«Προς άρση τυχόν παρερμηνειών, διευκρινίζεται ότι η επίμαχη περιοχή δεν εμπίπτει σε κάποιο καθεστώς ειδικής προστασίας (δεν έχει χαρακτηρισθεί ως αρχαιολογικός χώρος, ιστορικός τόπος ή παραδοσιακός οικισμός, δεν εμπίπτει σε διατάξεις περί προστασίας μνημείων ή διατηρητέων κτηρίων, δεν αποτελεί προστατευόμενο τοπίο, δεν βρίσκεται σε θέση για την οποία έχει καθοριστεί μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος λόγω σεισμικότητας κλπ.)» τόνισε το ΥΠΕΝ.

Αναφέρθηκε επίσης από το ΥΠΕΝ ότι: «η περιοχή του Δήμου Αλίμου διέπεται από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ), που εγκρίθηκε το 1987 (ΥΑ 287/56/12.01.1987, Δ΄ 36/28.01.1987), όπως τροποποιήθηκε τα έτη 1992 (ΥΑ 80354/5315/11.08.1992, Δ’ 945/21.09.1992) και 1995 (ΥΑ 101341/8108/1994, ΦΕΚ Δ’24/24.01.1995) και την Πολεοδομική Μελέτη, που εγκρίθηκε το 1989 με την 429630/202/08.06.1989 απόφαση του Νομάρχη Πειραιά (Δ’ 405/16.06.1989), σύμφωνα με την οποία ως κυρίαρχη χρήση των πολεοδομικών ενοτήτων του Δήμου ορίζεται η γενική κατοικία με λειτουργίες πολεοδομικού κέντρου Κεντρικών Λειτουργιών πόλης, τοπικού κέντρου συνοικίας γειτονιάς σύμφωνα με το π.δ. της 23.2.87 (Δ 166) (παρ. 1), το δε ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων καθορίζεται σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΓΟΚ/85 (παρ. 4) (υπολογίζεται, δηλαδή, ήδη σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 1 περ. β’ του ΝΟΚ σε συνάρτηση με τον επιτρεπόμενο συντελεστή δόμησης της περιοχής)».

Το ΥΠΕΝ επισήμανε λοιπόν ότι: «ανεξάρτητα από τον όποιο αρχικό πολεοδομικό σχεδιασμό της περιοχής του Αλίμου ως «εξοχικού οικισμού», ο συγκεκριμένος Δήμος δεν έχει διατηρήσει τον εν λόγω χαρακτήρα και καθ’ όλες τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύσσεται και δομείται με τα χαρακτηριστικά («φυσιογνωμία») ενός προαστίου κύριας κατοικίας του πολεοδομικού συγκροτήματος των Αθηνών, το οποίο, λόγω της συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού κατοίκων, αντικειμενικά και κατά τεκμήριο (το οποίο αναγνώρισε ο νομοθέτης, καθορίζοντας το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 10), αντιμετωπίζει τις προκλήσεις των σύγχρονων πυκνοδομημένων αστικών κέντρων, τις οποίες ο νομοθέτης θεμιτά επιχειρεί να αμβλύνει μέσω κινήτρων στη δόμηση».  Ιδιαίτερα επισημάνθηκε ότι:

-«Ο Δήμος Αλίμου, ως πρώην «εξοχικός συνοικισμός» και νυν αστική περιοχή πρώτης κατοικίας, δεν διαθέτει ιδιαίτερα στοιχεία και μορφολογικά χαρακτηριστικά στον τρόπο που έχει αναπτυχθεί, ώστε να εγείρονται προβληματισμοί αλλοίωσης της φυσιογνωμίας του μέσω της εφαρμογής των κινήτρων του ΝΟΚ. Η δε συναφής επιχειρηματολογία των αιτούντων περί «αλλοίωσης» και μάλιστα «δραματικής» της φυσιογνωμίας του Δήμου Αλίμου, με επίκληση του προ δεκαετιών χαρακτήρα αυτού ως «εξοχικού», στηρίζεται σε εσφαλμένη βάση».

Στην προσφυγή περιλαμβάνονται και ισχυρισμοί «περί ψευδούς ερμηνείας και εσφαλμένης εφαρμογής των περί κινήτρων διατάξεων». Ειδικότερα προβάλλεται και «εσφαλμένη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 10 και 15 παρ. 8, διότι το μεν άρθρο 10 αφορά μόνο πυκνοδομημένες και υποβαθμισμένες περιοχές και όχι περιοχές που εισήχθησαν στο σχέδιο πόλης ως εξοχικοί οικισμοί και έχουν μικρά ποσοστά κάλυψης, όπως ο Δήμος Αλίμου, ο οποίος δεν είναι χαρακτηρισμένος ως πυκνοδομημένος, η δε προσαύξηση λόγω φυτεμένου δώματος (άρθρο 15 παρ. 8 περ. γ΄) δεν εφαρμόζεται σε περιοχές του πρώην πανταχόθεν ελεύθερου συστήματος».

Το ΥΠΕΝ ανέφερε σχετικά ότι: σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 1 ΝΟΚ, το κίνητρο της αύξησης του συντελεστή δόμησης κατά το συγκεκριμένο άρθρο προϋποθέτει ότι το οικόπεδο, αυτοτελές ή από συνένωση, βρίσκεται είτε σε εντός σχεδίου πόλεως περιοχές των Δήμων της Περιφέρειας Αττικής και Θεσσαλονίκης με πληθυσμό μεγαλύτερο των 20.000 κατοίκων, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη απογραφή του πληθυσμού, είτε σε εντός σχεδίου πόλεως περιοχές των λοιπών μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας (ήτοι των Δήμων Πάτρας, Λάρισας, Ηρακλείου, Χανίων, Βόλου, Ιωαννίνων και των οικισμών της χώρας με πληθυσμό μεγαλύτερο των 50.000 κατοίκων)» τονίζοντας ότι:

«Ο νομοθέτης εξειδίκευσε και συγκεκριμενοποίησε τις «πυκνοδομημένες και αστικές» περιοχές της χώρας, οι οποίες χρήζουν περιβαλλοντικής αναβάθμισης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής και ως προς τις οποίες προέβλεψε να εφαρμόζεται το επίμαχο κίνητρο, συνέχοντάς τες με τις αστικές περιοχές με υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού», προσθέτοντας ότι:

-«Ο Δήμος Αλίμου, ο πληθυσμός του οποίου κατά την απογραφή του 2021 ανέρχεται 42.872 κατοίκους, περιλαμβάνεται στις «πυκνοδομημένες και αστικές» περιοχές της Αττικής, ως προς τις οποίες το άρθρο 10 έχει εφαρμογή, ο δε ισχυρισμός των αιτούντων ότι ο Δήμος Αλίμου δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 10, διότι «δεν είναι χαρακτηρισμένος ως πυκνοδομημένη περιοχή» είναι αβάσιμος»