ΝΟΚ: οι ρυθμίσεις για τη δόμηση κτιρίων, που εκδικάστηκαν στο ΣτΕ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Οι επίμαχες ρυθμίσεις του ΝΟΚ για τα κίνητρα στη δόμηση και στα ύψη των κτιρίων που κρίνεται η τύχη τους στη δίκη του ΣτΕ. Οι λόγοι ακύρωσης της προσφυγής και η παρέμβαση του ΥΠΕΝ, που στηρίζει την εφαρμογή τους, τονίζοντας ότι είναι υπέρ του δομημένου περιβάλλοντος, της βελτίωσης διαβίωσης των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος άσκησε ηχηρή και με ιδιαίτερη σημασία παρέμβαση στη δίκη του Συμβουλίου της Επικρατείας, υποστηρίζοντας αποφασιστικά και με σαρωτικά επιχειρήματα το πολεοδομικό κεκτημένο εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ 4067/2012) και τα κίνητρα στη δόμηση και στα ύψη των κτιρίων.

-Tο «οπλοστάσιο» της νομικής και πολεοδομικής τεκμηρίωσης, που επιστράτευσε το υπουργείο Περιβάλλοντος για να αντικρούσει τα επιχειρήματα και τους ισχυρισμούς της προσφυγής κατά των κινήτρων δόμησης του ΝΟΚ, στη δίκη του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δείτε εδώ στο ecopress

-Δήμος Αλίμου: η προσφυγή στο ΣτΕ που κρίνει την τύχη του ΝΟΚ για όλη τη χώρα. Δείτε εδώ στο ecopress

Η «δίκη του ΝΟΚ» στο ΣτΕ

Η «δίκη του ΝΟΚ» έγινε στο Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας στις 30 Μαρτίου 2023, με αυξημένη επταμελή σύνθεση έδρας, λόγω της σπουδαιότητας του θέματος. Εκδικάστηκε προσφυγή κατοίκων και του Δήμου Αλίμου, με αίτημα να ακυρωθεί οικοδομική άδειας κατηγορίας 3 της ΥΔΟΜ του Δήμου Αλίμου, που αφορά την ανοικοδόμηση πολυκατοικίας (επί της οδού Θεοτόκη 6 στο ΟΤ 4 του Δήμου Αλίμου Αττικής), η οποία εκδόθηκε νόμιμα σύμφωνα με τις διατάξεις  του ν. 4067/2012 (Νέου Οικοδομικού Κανονισμού – ΝΟΚ), οι οποίες προσβλήθηκαν στο ΣτΕ, ως  αντισυνταγματικές, αντίθετες σε διατάξεις του ενωσιακού δικαίου και ανεφάρμοστες στην επίμαχη περίπτωση.

Υπέρ της διατήρησης του κύρους της προσβαλλόμενης οικοδομικής άδειας, από την πλευρά του ελληνικού δημοσίου άσκησε παρέμβαση το υπουργείο Περιβάλλοντος, ζητώντας η προσφυγή να απορριφθεί στο σύνολο της ως αβάσιμη και οι αιτούντες να καταδικαστούν στη δικαστική δαπάνη.

Στη «δίκη του ΝΟΚ» ως πληρεξούσιος του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρενέβη η κα Μαγδαληνή Καραγεώργου Πάρεδρος  του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία τάχθηκε υπέρ του κύρους και της ορθότητας «της εφαρμογής κατά την έκδοση της επίμαχης άδειας αφενός των διατάξεων των άρθρων 10 παρ. 1, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25 του ΝΟΚ, με τις οποίες θεσπίζονται κίνητρα, υπό τη μορφή προσαύξησης του συντελεστή δόμησης ή/και του ύψους κτιρίου, για την εισαγωγή φιλοπεριβαλλοντικών χαρακτηριστικών κατά τη δόμησή του∙ και αφετέρου των διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 6 περ. ιδ και ιστ, οι οποίες, σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2 αρ. 28 και 38 και το άρθρο 16 παρ. 5, παρέχουν τη δυνατότητα κατασκευής εσωτερικών εξωστών (παταριών) και κλειστών εξωστών (έρκερ), χωρίς τα πρώτα (πατάρια) να θεωρούνται όροφοι και με μη προσμέτρηση του εμβαδού αμφοτέρων στο συντελεστή δόμησης».

Το άρθρο 10 του ΝΟΚ αποδίδει επιφάνειες σε κοινή δημόσια χρήση

Σχετικά με τις ρυθμίσεις του άρθρου 10, το οποίο φέρει τον τίτλο: «κίνητρα για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές», με το οποίο παρέχεται κίνητρο προσαύξησης του συντελεστή δόμησης, σε συνδυασμό με προσαύξηση ύψους, για την περίπτωση μείωσης του επιτρεπόμενου ποσοστού κάλυψης οικοπέδου ή μείωσης κάλυψης σε συνδυασμό με απόσυρση κτιρίου ή/και απόδοση επιφάνειας σε κοινή δημόσια χρήση, η παρέμβαση του ΥΠΕΝ στη «δίκη του ΝΟΚ», αφού παρουσιάζει αναλυτικά τους όρους και τις προϋποθέσεις εφαρμογής του, υπογραμμίζει ότι το άρθρο 10 του ΝΟΚ:

-Έχει σαφή στόχο την αντιμετώπιση του, κοινώς γνωστού για τα ελληνικά αστικά κέντρα με σημαντική συγκέντρωση πληθυσμού, προβλήματος της έλλειψης επαρκών ακάλυπτων και δημόσιων χώρων, που συμβάλλει στη δημιουργία δυσμενών συνθηκών διαβίωσης από άποψη θερμικής άνεσης, συνθηκών αερισμού, σφράγισης εδάφους κλπ.).

-Προβλέπει ως κίνητρο μία διττά περιορισμένη προσαύξηση του συντελεστή δόμησης, αφού αυτή η προσαύξηση υπολογίζεται αφενός ποσοστιαία στη βάση του ισχύοντος για κάθε συγκεκριμένη περιοχή συντελεστή δόμηση και αφετέρου σε αναλογία προς το κατά περίπτωση αντλούμενο όφελος (μείωση κάλυψης ή μείωση σε συνδυασμό με απόσυρση κλπ.).

Περιέχει συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κριτήρια εφαρμογής, καθώς και ειδική διαδικασία χορήγησης του κινήτρου, ώστε να εξασφαλίζεται η απόληψη του περιβαλλοντικού οφέλους από την εφαρμογή του.

Τι ισχύει στις περιοχές με ειδικές πολεοδομικές διατάξεις

Το ΥΠΕΝ με την παρέμβαση του στο ΣτΕ εξήγησε ακόμη για το άρθρο 10 του ΝΟΚ ότι ισχύει βάση χωρικών και πληθυσμιακών κριτηρίων αλλά και σειρά ειδικών προϋποθέσεων, οι οποίες πρέπει αθροιστικά να συντρέχουν, ώστε να παρασχεθεί το κίνητρο και οι οποίες αφορούν: 

1) στο εμβαδόν του οικοπέδου που οικοδομείται, το οποίο πρέπει να είναι μεγαλύτερο της κατά κανόνα αρτιότητας της περιοχής, γεγονός που προωθεί τη συνένωση όμορων οικοπέδων και την ενιαία οικοδόμησή τους,

2) στον αριθμό των κτιρίων που ανεγείρονται, προκειμένου να δημιουργούνται ενιαίοι κατά το δυνατόν όγκοι και όχι πολλοί μικρότεροι, οι οποίοι θα είχαν ως αποτέλεσμα τη διάσπαση του ακαλύπτου χώρου και

3) στην ποσοστιαία μείωση του επιτρεπόμενου ποσοστού κάλυψης του οικοπέδου, είτε αυτοτελώς, είτε σε συνδυασμό με την απόσυρση κτιρίου κύριας χρήσης, την παραχώρηση σε κοινή δημόσια χρήση επιφάνειας ίσης με την αύξηση της επιφάνειας δόμησης διά του συντελεστή δόμησης ή και την παραχώρηση σε κοινή δημόσια χρήση του συνόλου του ακαλύπτου χώρου.

Σχετικά υπογραμμίστηκε ότι: «Στις περιπτώσεις αυτές, όπως ειδικότερα ορίζονται στο άρθρο 10 παρ. 1 του ΝΟΚ, το παρεχόμενο κίνητρο, που αντισταθμίζει (αλλά και αντισταθμίζεται από) τις πρωτοβουλίες προς όφελος του περιβάλλοντος και του κοινωνικού συνόλου, είναι η ποσοστιαία αύξηση του επιτρεπόμενου συντελεστή δόμησης του οικοπέδου, (ο οποίος λαμβάνεται ως βάση), κατ’ αντίστοιχο ποσοστό με τη μείωση της κάλυψης, και η τυχόν προσαύξηση του επιτρεπόμενου ύψους κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15 για τον προσαυξημένο συντελεστή δόμησης. Ειδικά, όμως, στις περιπτώσεις περιοχών όπου το ύψος ορίζεται αριθμητικά από ειδικές πολεοδομικές διατάξεις, επιτρέπεται η προσαύξηση του μέγιστου ύψους μόνο κατά ένα (1) μέτρο άνω του επιτρεπομένου». Επίσης υπογραμμίστηκε ότι: «το κίνητρο του άρθρου 10 χορηγείται μόνο κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, το οποίο εξετάζει τόσο τα ποσοτικά κριτήρια / προϋποθέσεις, όσο και τα ποιοτικά κριτήρια που αφορούν στο περιβαλλοντικό όφελος και στη βέλτιστη απόδοση σε κοινή χρήση».

Καμία σχέση του ΝΟΚ με το θεσμό της μεταφοράς συντελεστή δόμησης

Το ΥΠΕΝ με την παρέμβαση του αντέκρουσε τις αιτιάσεις της προσφυγής κατά του άρθρου 10 του ΝΟΚ σύμφωνα με τις οποίες:

-«Εισάγεται «ανεξέλεγκτη» ή «θεαματική» αύξηση του συντελεστή δόμησης, εφαρμοζόμενη «παντού», κατ’ «εξοβελισμό» ή «καταστρατήγηση» ντων υφιστάμενων πολεοδομικών μεγεθών και δη του ισχύοντος συντελεστή δόμησης. Και ότι:

-«Προσομοιάζει, κατά τη λογική και τον τρόπο λειτουργίας του κινήτρου που θεσπίζει, με το θεσμό της μεταφοράς συντελεστή δόμησης», υπογραμμίζοντας ότι:

-«Το άρθρο 10 ουδόλως «προσομοιάζει», κατά τη λογική και τον τρόπο λειτουργίας του κινήτρου που θεσπίζει, με το θεσμό της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, όπως ισχυρίζονται οι αιτούντες, αφού πρόκειται για «ενδοστρεφή» διαδικασία, κατά την οποία το ίδιο το ακίνητο υιοθετεί φιλοπεριβαλλοντικά μέτρα κατά τον σχεδιασμό του, τα οποία επιβραβεύονται με τα παρεχόμενα αντισταθμιστικά οφέλη. Συνεπώς, η όλη διαδικασία εκκινεί και ολοκληρώνεται με ιδιωτική πρωτοβουλία εντός του ιδίου ακινήτου, το οποίο επωφελείται από τα παρεχόμενα κίνητρα, τα οποία εμμέσως εξυπηρετούν τις τοπικές συνθήκες και το δημόσιο συμφέρον. Αντίθετα, κατά τις διατάξεις περί ΜΣΔ, ο μη υλοποιηθείς συντελεστής δόμησης του βαρυνομένου ακινήτου μεταφέρεται σε διαφορετικό ακίνητο στην περιοχή υποδοχής του συντελεστή δόμησης. Επομένως, είναι εσφαλμένη η επίκληση από τους αιτούντες, ως κρίσιμης, νομολογίας του Δικαστηρίου Σας (ΟλΣτΕ 1071/1994, 6070/1996 κ.α.), με την οποία έχουν κατά το παρελθόν κριθεί αντισυνταγματικές διατάξεις νόμων, που προέβλεψαν τη μεταφορά συντελεστή σε περιοχές άλλων περιφερειών ή σε ζώνες υποδοχής, χωρίς να έχει προηγηθεί καθορισμός τους με βάση πολεοδομικά κριτήρια».

 Πλαφόν στην προσαύξηση ύψους στα δύο μέτρα για πυλωτές και θέσεις στάθμευσης

«Συνιστούν μία οριζόντια ρύθμιση φιλοπεριβαλλοντικού χαρακτήρα, που αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων και στην αύξηση του πρασίνου, καθώς επιτρέπει τη μικρή προσαύξηση του ύψους των κτιρίων έως ένα μέτρο για την τήρηση μίας εκ των οριζομένων προϋποθέσεων (δηλαδή μείωση της κάλυψης ή δημιουργία φυτεμένου δώματος ή χρήση ισόγειου χώρου ή ημιυπαιθρίου πυλωτής ως χώρου στάθμευσης), με πλαφόν ωστόσο στην προσαύξηση τα δύο μέτρα επί σωρευτικής τήρησης περισσότερων από δύο από τις προϋποθέσεις αυτές», τόνισε το ΥΠΕΝ σχετικά με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 8 του άρθρου 15 του ΝΟΚ, όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με το ν. 4759/20 και ισχύει.

Το ΥΠΕΝ αντέκρουσε τις αιτιάσεις τη προσφυγής σημειώνοντας ότι: «είναι, επομένως, σαφές ότι η διάταξη παρέχει κίνητρο με τη μορφή περιορισμένης προσαύξησης του ύψους (εφόσον πρόκειται για προσαύξηση της τάξης του 1 έως 2 μέτρων), προς επίτευξη συγκεκριμένου ανά προϋπόθεση οφέλους, και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπει μία «ανεξέλεγκτη» ή «δυσανάλογη» προσαύξηση του ύψους, σε σχέση με το ανώτατο επιτρεπόμενο για κάθε περιοχή με βάση τον πολεοδομικό της σχεδιασμό, όπως ισχυρίζονται οι αιτούντες».

Υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «όπως και στην περίπτωση του άρθρου 10, με τις διατάξεις αυτές προβλέπεται ότι το κίνητρο αυτό χορηγείται μόνο κατόπιν σύμφωνης γνώμης του οικείου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής και των αρμόδιων οργάνων του Υπ. Πολιτισμού (εάν το ακίνητο εμπίπτει σε περιοχή ελέγχου του βάσει του αρχαιολογικού νόμου), ενώ ειδικά προβλέπεται ότι σε περιοχές όπου το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων ορίζεται αριθμητικά από πάσης φύσεως διατάγματα και δεν υπολογίζεται κατά το ΝΟΚ (περίπτωση, που δεν ισχύει πάντως στην κρινόμενη περίπτωση του Δήμου Αλίμου), η εφαρμογή του κινήτρου είναι επιτρεπτή, μόνο εφόσον δεν περιέχεται ρητή αντίθετη πρόβλεψη στο ισχύον ειδικό διάταγμα ή κανονιστική πράξη της διοίκησης».

Τα φυτεμένα δώματα σημαντική παράμετρος του σύγχρονου βιοκλιματικού σχεδιασμού

«Η κατασκευή φυτεμένου δώματος έχει αξιολογηθεί από το νομοθέτη ως σημαντική παράμετρος του σύγχρονου βιοκλιματικού σχεδιασμού» τόνισε το ΥΠΕΝ στην παρέμβαση του στο ΣτΕ, για τις ρυθμίσεις του άρθρου 19, που προβλέπουν τα σχετικά με τις «κατασκευές πάνω από το κτίριο». Ειδικότερα με τις ρυθμίσεις της παρ. 2 περ. α΄ αυτού, προβλέπεται, ως κίνητρο για την κατασκευή φυτεμένου δώματος, η δυνατότητα κατασκευής πάνω από το επιτρεπόμενο ύψος χώρου κύριας χρήσης, αποκλειστικής ή κοινόχρηστης, εμβαδού έως 35 τ.μ., υπό την προϋπόθεση κατασκευής φυτεμένου δώματος.

Αναφέρθηκε από το ΥΠΕΝ ότι σχετικά κίνητρα έχουν προβλεφθεί από τους ΓΟΚ 1973 και ΓΟΚ 1985 και υπογραμμίστηκε ότι:  «όπως είναι κοινώς γνωστό, το φυτεμένο δώμα συμβάλλει στην προφύλαξη της μόνωσης, στη θερμομόνωση και ηχομόνωση του κτίσματος, στη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών και στη μείωση της απορροής των βρόχινων νερών (εφόσον το φυτεμένο δώμα λειτουργεί ως υπερυψωμένο «έδαφος», επιτελώντας τη λειτουργία του εδάφους), αλλά και την αισθητική αναβάθμιση των κτισμάτων. Μάλιστα, τα πιο πάνω περιβαλλοντικά οφέλη υπάρχουν σε κάθε περίπτωση κτίσματος και όχι μόνο σε περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες ή πυκνοδομημένες περιοχές. Για το λόγο αυτό το φυτεμένο δώμα «πριμοδοτείται» κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 8 και του άρθρου 19 παρ. 2 περ. α.»

Τι ισχύει για τα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας

«Πρόκειται για οριζόντια διάταξη, η οποία επιτρέπει την προσαύξηση του σ.δ. κατά 5%, σε κτίρια που κατατάσσονται στην ανώτερη κατηγορία του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ). Ειδικά, δε, για τα κτίρια κατοικίας, δηλαδή τον τομέα που ευθύνεται για τη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας στη χώρα μας καθόσον σύμφωνα με την Απογραφή Κτιρίων 2011 (Μάιος 2015) της ΕΛΣΤΑΤ (οι κατοικίες αντιπροσωπεύουν το 79,1% του συνολικού πλήθους κτιρίων, ενώ εξ αυτών το 55% έχει κατασκευαστεί πριν το 1980, είναι δηλαδή θερμικά απροστάτευτο), επιτρέπεται προσαύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 10%, εφόσον εξασφαλίζουν κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας μικρότερης του 16% του Κτιρίου Αναφοράς του ΚΕΝΑΚ. Η ίδια προσαύξηση εφαρμόζεται και για λοιπές χρήσεις κτιρίων στην περίπτωση που πέραν της ανωτέρω επίδοσης, παρουσιάζουν και εξαιρετική περιβαλλοντική απόδοση», τονίστηκε  στην παρέμβαση του ΥΠΕΝ στο ΣτΕ σχετικά με το άρθρο 25 του ΝΟΚ.

Επισημάνθηκε ακόμη ότι με το άρθρο 25 του ΝΟΚ  παρέχεται κίνητρο επαύξησης του σ.δ. για την κατασκευή κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας τα οποία παρουσιάζουν ταυτόχρονα εξαιρετική περιβαλλοντική απόδοση, η οποία  όπως τονίστηκε «τεκμηριώνεται με χρήση διεθνώς αναγνωρισμένων πρωτοκόλλων περιβαλλοντικής αξιολόγησης, όπως LEED, BREAMκαι DGNB. Για την εφαρμογή της παρούσας, ως εξαιρετική περιβαλλοντική απόδοση θεωρείται αυτή που είναι ισοδύναμη ή καλύτερη από το LEED Gold, BREEAM Very Good ή DGNB Silver».

Επίσης υπογραμμίστηκε από το ΥΠΕΝ ότι: «η τήρηση των προϋποθέσεων αυτών απαιτείται κατά το νόμο να τεκμηριώνεται κατά την έκδοση της οικοδομικής άδειας με τη Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης, με πλήρη ανάλυση των περιβαλλοντικών μέτρων που θα υιοθετηθούν και με τη χρήση διεθνώς αναγνωρισμένων πρωτοκόλλων περιβαλλοντικής αξιολόγησης και η «εξαιρετική περιβαλλοντική απόδοση» πιστοποιείται με τη χορήγηση σχετικού διεθνούς πιστοποιητικού».

Η διαμάχη για τα πατάρια και έρκερ

Στην προσφυγή τους ως λόγους ακύρωσης οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι «οι διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 6 περ. ιδ και ιστ του ΝΟΚ, οι οποίες, σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2 αρ. 28 και 38 και το άρθρο 16 παρ. 5, παρέχουν τη δυνατότητα κατασκευής παταριών και έρκερ, χωρίς τα πρώτα να θεωρούνται όροφοι και με μη προσμέτρηση τους εμβαδού αμφοτέρων στο συντελεστή δόμησης, είναι αντισυνταγματικές.

Το ΥΠΕΝ μεταξύ άλλων επισήμανε στην απάντηση του ότι:

​-«Οι κατασκευές αυτές ενσωματώθηκαν εκ νέου στον οικοδομικό κανονισμό του 2012 (ΝΟΚ), καθώς δεν προβλέπονταν στις διατάξεις του ΓΟΚ/85, αν και περιλαμβάνονταν στους προγενέστερους αυτού κανονισμούς και είχε διαπιστωθεί η ευρεία χρήση τους. Επί της ουσίας, ουδέποτε καταργήθηκαν, καθώς υπό την ισχύ του ΓΟΚ/85 τα μεν έρκερ αντιμετωπίζονταν ως αρχιτεκτονικές προεξοχές (οι οποίες, σημειωτέον, ουδέποτε προσμετρούνταν στο σ.δ. και το ίδιο προβλέπεται και σήμερα), τα δε πατάρια ως όροφοι του κτιρίου.

​Η μη προσμέτρηση των έρκερ και των παταριών στο σ.δ., τηρουμένων των σχετικών απαιτήσεων μεγέθους και προδιαγραφών, συνάδει και αιτιολογείται από τις στοχεύσεις του ΝΟΚ, σε σχέση με τις οποίες λειτουργεί ως κίνητρο».

​«…  τα πατάρια, εφόσον δεν προβλέπονταν ως κατασκευαστική δυνατότητα κατά το ΓΟΚ/85, αναγκαστικά και υπ΄ αυτό το πρίσμα αντιμετωπίζονταν ως όροφοι. Τούτο όμως δεν σημαίνει ότι είναι όροφοι, όπως υποστηρίζουν οι αιτούντες. Αντίθετα, τόσο υπό το ΝΟΚ σήμερα, όσο και υπό την ισχύ των παλαιότερων ΓΟΚ/73 και ΓΟΚ/55, που προέβλεπαν τα πατάρια (ως είδος ανοικτών εξωστών), οι σχετικές έννοιες διαφοροποιούνται. Επιπλέον δε, και στους ΓΟΚ/73 και ΓΟΚ/55 ρητά προβλέπονταν ότι τα πατάρια (ανοικτοί εξώστες), τηρουμένων των σχετικών απαιτήσεων μεγέθους και προδιαγραφών, δεν λογίζονταν ως όροφοι και δεν περιλαμβάνονταν στο σ.δ. του οικοπέδου. Επομένως, τα επιχειρήματα των αντιδίκων εκ του ΓΟΚ/85 (που δεν προέβλεπε τα πατάρια) ή εκ του ΓΟΚ/73 (που τα προέβλεπε και ρητά δεν τα θεωρούσε όροφο και δεν τα προσμετρούσε στο σ.δ.) είναι παντελώς εσφαλμένα».

​«Αναφορικά με τα έρκερ διευκρινίζεται ότι υπό την ισχύ των ΓΟΚ/55 και ΓΟΚ/73 ο οικοδομικός κανονισμός αναφερόταν σε προεξοχές, τις οποίες διέκρινε σε αρχιτεκτονικές και λειτουργικές και, πράγματι, ενέτασσε τα έρκερ στη δεύτερη κατηγορία (τις λειτουργικές προεξοχές), οι οποίες συνυπολογίζονταν στο συντελεστή δόμησης. Όμως τούτο δεν συνιστά επιχείρημα και δη ικανό κατά της νομιμότητας της επαναφοράς με το ΝΟΚ των έρκερ, χωρίς να προσμετρώνται στο σ.δ., όπως υποστηρίζουν οι αιτούντες. Και τούτο διότι παραγνωρίζεται, πρώτον, ότι τα έρκερ επαναφέρθηκαν και εξαιρέθηκαν της προσμέτρησης στο σ.δ. με συγκεκριμένη λογικήκαι ειδικότερα διότι αδιαμφισβήτητα συμβάλλουν στη διαμόρφωση των όψεων των κτιρίων και τη βιοκλιματική λειτουργία τους κτίσματος. Και, δεύτερον, ότι για τα έρκερ ο ΝΟΚ(άρθρο 16 παρ. 5) θέτει σαφείς προϋποθέσεις μεγέθους σε σχέση με τη επιφάνεια των όψεων των κτιρίων (οι ορθές προβολές τους σε κατακόρυφο επίπεδο να μην υπερβαίνουν το 20% της αντίστοιχης επιφάνειας όψεως και να μην εξέχουν πέραν των 0,80 μ.), ενώ επιτρέπονται μόνο για πλάτος δρόμου άνω των 8 μέτρων και υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκονται πάνω από 5,00 μέτρα από την οριστική στάθμη του πεζοδρομίου».