Οι τελικές ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, που πάνε στη Βουλή

«Δεν θα εφαρμόσουμε σκληρά όρια για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Θα φέρουμε ισορροπία στην αγορά χωρίς να την ταρακουνήσουμε», δήλωσε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παρουσιάζοντας τις τελικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που κατατίθεται στη Βουλή.

Οι μισθώσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης αποτελούν το 21,5% των συνολικών διανυκτερεύσεων των επισκεπτών, στην Ελλάδα, με μεγάλη συνεισφορά και στο ΑΕΠ σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στις αλλαγές που θα επιφέρει στον τρόπο λειτουργίας της βραχυχρόνιας μίσθωσης το φορολογικό νομοσχέδιο που προτίθεται να φέρει η κυβέρνηση προς ψήφιση το προσεχές διάστημα, αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Χάρης Θεοχάρης, στο πλαίσιο της παρέμβασής του στην 24η Prodexpo.

–«Εξορθολογίζεται ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς τίθεται το όριο των 60 ημερών, καθίσταται υποχρεωτική η έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση ακίνητα, επιβάλλεται ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων, καθώς και τέλος κλιματικής ανθεκτικότητας» είπε ο υφυπουργός.

Παράλληλα, διευκρίνισε ότι οι ιδιώτες που διαθέτουν μέχρι δύο ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση, εξακολουθούν να υπάγονται στο προηγούμενο καθεστώς. Ο κ. Θεοχάρης ξεκαθάρισε ότι δεν θα υπάρχει κανένας χρονικός περιορισμός της δραστηριότητας, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα εκδοθεί η σχετική υπουργική απόφαση που προβλέπει ο ισχύων νόμος και ορίζει ως ανώτατο όριο τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος.

– «Δεν θα επιβάλλουμε σκληρά όρια στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Θα φέρουμε ισορροπία στην αγορά, αλλά δεν θα την ταρακουνήσουμε» σημείωσε ο ίδιος.

Στόχος της κυβέρνησης, όπως είπε ο κ. Θεοχάρης, είναι να αντιμετωπίσει τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τον ξενοδοχειακό κλάδο, ώστε να μην υπάρχουν ολόκληρα κτίρια που κρύβονται πίσω από τη βραχυχρόνια μίσθωση και λειτουργούν ως ξενοδοχεία, χωρίς όμως να πλήξει την ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων για χιλιάδες ιδιοκτήτες, για τους οποίους η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί μια σημαντική πηγή εισοδήματος.

Τόνισε  ακόμη ότι θα τεθεί όριο στα δύο ακίνητα για τα φυσικά πρόσωπα (αποτελεί το 70% της αγοράς), ενώ όσα διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα ακίνητα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης θα θεωρείται ότι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και γι΄ αυτό θα πρέπει να ανοίξουν βιβλία, καταβάλλοντας ΦΠΑ, τέλος επιτηδεύματος, κ.α.

Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών χαρακτήρισε ήπιους τους περιορισμούς που τίθενται καθώς, όπως επισήμανε, σκοπός της κυβέρνησης είναι η εξισορρόπηση στην αγορά ακινήτων, η αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού για τον τουριστικό κλάδο, καθώς και η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

-«Δεν θέλουμε να κλείσουμε την αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς απορρέουν από αυτή οφέλη για την οικονομία, αλλά να εξισορροπήσουμε την αγορά», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Θεοχάρης.

Νέα στεγαστικά προγράμματα

Κατά την παρέμβασή του ο κος Θεοχάρης, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Σπίτι μου» για νέα ζευγάρια, λέγοντας ότι το ενδιαφέρον υπήρξε μεγάλο, πάνω από 10.000 δάνεια έχουν ήδη εγκριθεί και αρκετοί νέοι ήδη έχουν εγκατασταθεί στα σπίτια τους διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν θα υπάρξει νέος κύκλος, καθώς έχουμε φτάσει στα δημοσιονομικά μας όρια.

Παρ´ όλα αυτά, όπως υπογράμμισε ο κ. Θεοχάρης υπάρχουν 1.5 δισ. ευρώ που θα διατεθούν με διάφορους τρόπους και μέσω διαφόρων προγραμμάτων στον τομέα της γενικότερης στεγαστικής πολιτικής που υλοποιεί η κυβέρνηση.

Παρέμβαση ΠΟΜΙΔΑ

Στην ανάγκη να μειωθούν οι φορολογικές επιβαρύνσεις για τους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας στάθηκε ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την αποκάλυψη του υφυπουργού ότι δεν θα επιβάλλει χρονικό όριο στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Υποστήριξε ότι δεν χρειάζεται να λάβουμε πολύ αυστηρά μέτρα για τη συγκεκριμένη αγορά, καθώς οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ενισχύουν το εισόδημά τους και πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους.

Χαρακτήρισε ως μεγάλο πρόβλημα την παλαιότητα του κτιριακού αποθέματος, με τους ιδιοκτήτες να αποθαρρύνονται από το να γίνουν λόγω του σημαντικού κόστους ανακαίνισης και της υψηλής φορολογίας, με συνέπεια πολλά διαμερίσματα να παραμένουν κενά.

Αλλαγές στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις

Στις αλλαγές που επίκεινται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις αναφέρθηκε ο Vladimir Beroun, Senior Public Policy Manager EU της Airbnb, που αφορούν στη συλλογή και την κοινή χρήση δεδομένων. Όπως είπε, έχει προταθεί ένας ενιαίος κανονισμός για τη συλλογή δεδομένων και οι σχετικές συζητήσεις στις Βρυξέλλες αναμένεται να ολοκληρωθούν άμεσα, με στόχο το τελικό κείμενο να παρουσιαστεί έως το τέλος του έτους. Στη συνέχεια, θα πρέπει να εφαρμοστεί σε διάστημα 24 μηνών. Σύμφωνα με τον κ. Beroun, θα ενισχυθεί η διαφάνεια, θα περιοριστούν οι απάτες και θα δοθεί η δυνατότητα τόσο στα κράτη να αποκτούν σφαιρική εικόνα για την αγορά όσο και στις τοπικές αρχές να ρυθμίσουν την αγορά βάσει συγκεκριμένων δεδομένων.

Τα έσοδα από την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων σκαρφάλωσαν από τα 60 εκ. ευρώ

Από την πλευρά της η Cristina Salmena, Public Policy Associate, Italy & Southern Europe της Airbnb, υπογράμμισε ότι στην χώρα μας εφαρμόζεται μία από τις βέλτιστες πρακτικές στην Ευρώπη όσον αφορά στην συνεργασία της πλατφόρμας με το κράτος για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Έκανε λόγο για μια ισορροπημένη προσέγγιση, καθώς από τη μία επιτρέπει στις οικογένειες να συμπληρώνουν το μισθό τους και από την άλλη ενισχύει τον ανταγωνισμό. Εξήγησε πως χάρη στη συμφωνία που έχει υπογραφεί με την κυβέρνηση και τις φορολογικές αρχές, τα έσοδα από την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων σκαρφάλωσαν από τα 60 εκ., στα 540εκ. ευρώ πέρυσι, ενώ φέτος αναμένεται να ξεπεράσουν τα 700εκ. ευρώ.

Η κυρία Salmena τόνισε πως η Airbnb στεκόταν πάντα στο πλάι των τοπικών αρχών, ενισχύοντας το τουριστικό προϊόν της χώρας και το εισόδημα των νοικοκυριών. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία, το οικονομικό ήταν για τις περισσότερες ελληνικές οικογένειες ο κυρίαρχος λόγος για να εντάξουν τα ακίνητά τους στην πλατφόρμα, προκειμένου να συμπληρώσουν το εισόδημα τους. Προσέθεσε ότι πρέπει να δούμε πώς θα γίνει η επανάχρηση των κενών κατοικιών και η διάθεσή τους στην αγορά προς μακροχρόνια μίσθωση. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν πολλά κενά σπίτια που μπορούν να ενοικιαστούν μακροπρόθεσμα, επομένως θα μπορούσε να είναι χρήσιμο να δοθούν κίνητρα στους ιδιοκτήτες να τα διαθέσουν σε μακροχρόνια μίσθωση.

Επιπλέον, υπογράμμισε τη δέσμευση της Airbnb να συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση για την καθιέρωση τουριστικού φόρου σε εθνικό επίπεδο ως ποσοστό της τιμής του καταλύματος, για τον οποίο η πλατφόρμα μπορεί να προσφέρει αυτόματη είσπραξη και απόδοση στην αρμόδια αρχή.

Η κ. Salmena στήριξε το παραπάνω σε συμφωνίες που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ με κυβερνήσεις σε άλλες χώρες στην Ευρώπη, όπου η Airbnb έχει ήδη εισπράξει και αποδώσει πάνω από 315 εκατομμύρια ευρώ από έσοδα από τουριστικούς φόρους της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι μια τέτοια συμφωνία θα επέτρεπε στην Ελλάδα να επωφεληθεί από τον τουρισμό και να παρέχει σημαντικά έσοδα στην κυβέρνηση που μπορούν να επανεπενδυθούν, είτε στην τουριστική ανάπτυξη είτε σε μακροπρόθεσμα στεγαστικά έργα.

 Έρευνα ΟΠΑ: οι μισθώσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης

Οι μισθώσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης έφθασαν πέρυσι τα 29εκ., αποτελώντας το 21,5% των συνολικών διανυκτερεύσεων των επισκεπτών. Παράλληλα συνεισέφεραν στο ΑΕΠ σε ποσοστό 1,65% που αντιστοιχεί σε 3,44 δις ευρώ, υποστηρίζοντας 54.000 θέσεις εργασίας. Τα παραπάνω στοιχεία, δε, αποτελούν την άμεση επίδραση στην οικονομία, με την έμμεση επίδραση στο ΑΕΠ να κυμαίνεται μεταξύ 7,58 – 8,12 δις ευρώ.

Σύμφωνα με την έρευνα για την συμβολή των βραχυχρόνιων μισθώσεων στον τουρισμό και την οικονομία, που παρουσίασε ο Γιώργος Δουκίδης, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ειδικότερα αναφέρθηκε ότι:

Οι  βραχυχρόνιες μισθώσεις παρουσιάζουν μεγάλη γεωγραφική διασπορά σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, με το 90% των εκμισθωτών να το διαθέτουν στην αγορά είτε γιατί χρειάζονται επιπλέον εισόδημα είτε γιατί είναι το μοναδικό τους εισόδημα.

-Στην Αττική βρίσκεται μόλις το 16-20% των διανυκτερεύσεων, πράγμα που υποδηλώνει την δημοτικότητα και την προσβασιμότητα του μοντέλου και στην επαρχία.

-Ερχονται να εξυπηρετήσουν σε ένα ποσοστό τη ραγδαία αύξηση του τουρισμού στην Ελλάδα, η οποία ξεπερνά τα διαθέσιμα ξενοδοχειακά καταλύματα.

-Καταγράφεται σημαντικό κενό μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στις κλίνες, καθώς το 35% των ακινήτων είναι κενά, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 2,2εκ. κλίνες.

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αναδεικνύονται ως ιδιαίτερα σημαντικές στον τομέα του τουρισμού. Αποτελούν το 21,5% των συνολικών διανυκτερεύσεων των επισκεπτών, στην Ελλάδα, με μεγάλη συνεισφορά και στο ΑΕΠ. Μάλιστα το 2022 συνεισέφερε σε ποσοστό 1,65% που αντιστοιχεί σε 3,44 δισ. ευρώ, υποστηρίζοντας 54.000 θέσεις εργασίας. Τα παραπάνω στοιχεία, δε, αποτελούν την άμεση επίδραση στην οικονομία, με την έμμεση επίδραση στο ΑΕΠ να κυμαίνεται μεταξύ 7,58-8,12 δισ. ευρώ, δηλαδή περί 3,64-3,90% ΑΕΠ. Παράλληλα, παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στις τουριστικές υπηρεσίες σημειώνοντας το 2022 για οκτώ συνεχόμενους μήνες διανυκτερεύσεις (μηνιαία) άνω του 1 εκατομμυρίου.

Ακόμα, μέσα από την έρευνα αναδεικνύεται ο “δημοκρατικός” κοινωνικός αντίκτυπος του μοντέλου οικονομίας διαμοιρασμού, που καθορίζει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς σ’ αυτή συμμετέχουν κοινωνικά, οικονομικά και δημογραφικά ευαίσθητες ομάδες που στην πλειοψηφία τους είναι ιδιώτες και οι οποίοι αναζητούν πρόσθετη πηγή εισοδήματος. Σήμερα όπως αναδεικνύεται, οικοδεσπότες είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που κατά κύριο λόγο κατοικούν σε ημιαστικές και περιαστικές περιοχές. Γι’ αυτούς γίνεται μια σημαντική πηγή συμπληρωματικού εισοδήματος. Αντίστοιχα, χρήστες των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι άνθρωποι από ένα ευρύ εργασιακό και ηλικιακό φάσμα, αποτελώντας ολοένα και περισσότερο επιλογή και των Ελλήνων τουριστών.

Η έρευνα καταλήγει πως η ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση του μέλλοντος του ελληνικού τουρισμού, απαντώντας σε μία σειρά προκλήσεων, μεταξύ των οποίων η ανάγκη για μείωση του κόστους διακοπών αλλά κυρίως την ανάγκη και για συμπληρωματικό εισόδημα για τα ελληνικά νοικοκυριά.

Συμπερασματικά, η έρευνα υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στην τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας και στην ευρύτερη οικονομία. Η ανθεκτικότητά τους, η προσαρμοστικότητά τους και ο θετικός αντίκτυπός τους σε διάφορες δημογραφικές ομάδες και περιοχές, τις καθιστούν μια ανερχόμενη δύναμη στο πλαίσιο της οικονομίας διαμοιρασμού.

Η έρευνα εκπονήθηκε από τον καθηγητή του ΟΠΑ Γιώργο Δουκίδη και τον Δρ. Λευτέρη Κιοσέ σε συνεργασία με το ELTRUN του ΟΠΑ.