ΥΔΟΜ: οδύσσεια για οικοδομικές άδειες και «πάρτι» αυθαιρέτων
ΑυτοδιοίκησηΈργαΚτηματαγοράΟικιστικάΟικονομίαΠεριβάλλονΠολεοδομίαΧωροταξία 14 Αυγούστου 2023 Αργύρης
Το ΥΠΕΝ δεν έχει ορίσει τον σχετικό αλγόριθμο δυνάμει του οποίου θα πραγματοποιούνταν οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι αυθαιρέτων σε οικοδομικές άδειες και υπαγωγές προς τακτοποίηση αλλά ακόμη και εάν είχε οριστεί θα ήταν αδύνατον να υλοποιηθούν, εξαιτίας της υποστελέχωσης των ΥΔΟΜ.
Μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση οικοδομικών αδειών, αδυναμία δειγματοληπτικών ελέγχων σε αυθαίρετα και δυσκολίες στον χειρισμό υποθέσεων επικίνδυνων κατασκευών προκαλεί η δυσλειτουργία των πολεοδομιών ανά τη χώρα.
Αυτά επισημαίνει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΠΟ-ΕΜΔΥΔΑΣ) κ. Δημήτρης Πετρόπουλος και τονίζει ότι εξαιτίας της δυσλειτουργίας των ΥΔΟΜ, μηχανικοί, πολίτες και επενδυτές που επιχειρούν να εκδώσουν οικοδομικές άδειες καλούνται να ανέβουν έναν μικρό Γολγοθά, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι οι μισοί δήμοι της χώρας δεν έχουν δικές τους ΥΔΟΜ και επιβαρύνουν τις υποστελεχωμένες υπηρεσίες των γειτονικών ΟΤΑ.
Με μελανά χρώματα και συγκεκριμένα παραδείγματα από όλη τη χώρα παρουσιάζεται η κατάσταση πλήρους δυσλειτουργίας των Υπηρεσιών Δόμησης της χώρας, σε μακροσκελές υπόμνημα της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ προς τα συναρμόδια υπουργεία και φορείς. δείτε εδώ στο ecopress
Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις παράνομες οικοδομικές δραστηριότητες και ξεκινά το «lifting» στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό, οι Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) έχουν αφεθεί στην τύχη τους και εξακολουθούν να δουλεύουν στο… ρελαντί, με ελάχιστους υπαλλήλους ή δανεικούς από άλλες υπηρεσίες.
Οι πολεοδομίες αργοπεθαίνουν
Επιπλέον, περίπου οι μισοί δήμοι της χώρας δεν έχουν δικές τους ΥΔΟΜ και επιβαρύνουν τις υποστελεχωμένες υπηρεσίες των γειτονικών ΟΤΑ. Έτσι, με τις πολεοδομίες να αργοπεθαίνουν, όπως αναφέρει στην Εφημερίδα “Το Βήμα” και στη δημοσιογράφο Μάχη Τράτσα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΠΟ-ΕΜΔΥΔΑΣ) κ. Δημήτρης Πετρόπουλος, οι αυθαιρετούχοι κάνουν «πάρτι».
Παράλληλα, μηχανικοί, πολίτες και επενδυτές που επιχειρούν να εκδώσουν οικοδομικές άδειες καλούνται να ανέβουν έναν μικρό Γολγοθά. Παρότι με το σύστημα έκδοσης ηλεκτρονικών αδειών η κατάσταση βελτιώθηκε κατά τι, η ανταπόκριση των υπηρεσιών, εξαιτίας της υποστελέχωσης, παραμένει χαμηλή. Και αυτό τη στιγμή που οι ΥΔΟΜ είναι επιφορτισμένες με σύνθετα, ειδικά και μεγάλα έργα, για τα οποία απαιτείται ασφάλεια στον έλεγχο των πολεοδομικών μεγεθών, όπως ακίνητα σε επαφή με ρεύματα ή αιγιαλό, οικοδομές εκτός σχεδίου, διατηρητέα κτίρια κ.ά.
Τεράστιος όγκος εκκρεμοτήτων
Παράλληλα, πρέπει να διενεργούν υποχρεωτικά δειγματοληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των υποβαλλόμενων μελετών και στοιχείων στο 30% των οικοδομικών αδειών, οι οποίες χορηγούνται χωρίς προέγκριση, καθώς και σε αυθαίρετες κατασκευές που «τακτοποιούνται». Όμως το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) δεν έχει ορίσει τον σχετικό αλγόριθμο δυνάμει του οποίου θα πραγματοποιούνταν οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι. Αλλά ακόμη και εάν είχε οριστεί, σύμφωνα με τον κ. Πετρόπουλο, θα ήταν αδύνατον να υλοποιηθούν, εξαιτίας της υποστελέχωσης. Μάλιστα, ο επικεφαλής των μηχανικών δημοσίων υπαλλήλων παραθέτει ως παράδειγμα τον Δήμο Μαρκοπούλου-Μεσογαίας, όπου το προσωπικό στο τμήμα αυθαιρέτων δεν επαρκεί, με συνέπεια να εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις, καταγγελίες και εισαγγελικές παραγγελίες για πολεοδομικές παρανομίες.
Μάλιστα, όπως καταγγέλλει η ΕΜΔΥΔΑΣ, στη συγκεκριμένη υπηρεσία «δεν υπάρχει υπάλληλος να οργανώσει τις εκατοντάδες αιτήσεις για Διορθωτικές Πράξεις που εκκρεμούν από το 2003, με συνέπεια να παρακωλύονται διαδικασίες μεταβίβασης και εκμετάλλευσης εκατοντάδων ακινήτων». Αφετέρου, η συγκεκριμένη υπηρεσία δεν διαθέτει μηχανικό για τον χειρισμό δεκάδων υποθέσεων επικίνδυνων κατασκευών (ως προς τη στατική και δομική τους επάρκεια) ενώ υφίσταται ένας υπάλληλος για τον έλεγχο τοπογραφικών. Ο όγκος των εκκρεμοτήτων περιλαμβάνει 240 προεγκρίσεις και βεβαιώσεις όρων δόμησης, 30 οικοδομικές άδειες και αναθεωρήσεις, 210 ελέγχους απόδοσης εισφορών και φόρων κ.λπ.
Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδίας, στην πολεοδομία του Πειραιά με τους 14 υπαλλήλους, οι έξι του Τμήματος Ελέγχου Κατασκευών έχουν ως αρμοδιότητα τον έλεγχο των αυθαιρέτων, των επικίνδυνων και των ετοιμόρροπων κτιρίων όχι μόνο στον Δήμο Πειραιά, αλλά και στους υπόλοιπους εννέα υποστηριζόμενους δήμους, εκ των οποίων έξι νησιωτικοί (Κορυδαλλού, Περάματος, Αίγινας, Αγκιστρίου, Σπετσών, Υδρας, Κυθήρων, Τροιζηνίας-Μεθάνων και Πόρου). Έτσι, η συνολική έκταση που ελέγχει είναι 80 φορές μεγαλύτερη από την έκταση του Δήμου Πειραιά.
Χωρίς Υπηρεσίες Δόμησης
Πολλές πολεοδομίες ανά τη χώρα είναι επιφορτισμένες με έναν τεράστιο όγκο εργασιών διότι εξυπηρετούν και γειτονικούς δήμους καθώς η δέσμευση «μία πολεοδομία ανά δήμο» που είχε ληφθεί από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος το 2010 ουδέποτε υλοποιήθηκε, με συνέπεια σήμερα από τους 332 δήμους, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή που έκανε η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) το 2021 να διαθέτουν ΥΔΟΜ μόνο οι 168.
Την τελευταία διετία, όπως επισημαίνει ο κ. Πετρόπουλος, έχουν προστεθεί λιγότερες από 10 Υπηρεσίες Δόμησης, οι οποίες όμως «συστάθηκαν κυρίως μέσω αναπτυξιακών οργανισμών και λειτουργούν με συμβασιούχους ορισμένου χρόνου, οι οποίοι όμως στην πραγματικότητα καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται ως προς τη νομιμότητα των πράξεων που εκδίδονται». Οι δήμοι που δεν έχουν συστήσει ΥΔΟΜ όφειλαν έως 1.4.2023 με συμβάσεις διαδημοτικής συνεργασίας να συνδράμουν τον δήμο που ασκεί για λογαριασμό τους τις αρμοδιότητες, ωστόσο σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΜΔΥΔΑΣ ακόμη βρίσκονται σε φάση υπογραφής.
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΜΔΥΔΑΣ
«Η έλλειψη προσωπικού ευνοεί τους παρανομούντες»
Δεν είναι τυχαίο ότι έπειτα από πολλές άκαρπες κινητοποιήσεις (απεργίες, στάσεις εργασίας) οι μηχανικοί της ΕΜΔΥΔΑΣ που εργάζονται στις πολεοδομίες της χώρας, σε μια ύστατη προσπάθεια εξεύρεσης λύσης, απέστελλαν προ ημερών υπόμνημα προς τα υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και άλλους αρμόδιους φορείς, αναφέροντας ότι η τραγική κατάσταση που επικρατεί στις ΥΔΟΜ θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη σύννομη λειτουργία τους, την παροχή των υπηρεσιών που απαιτούνται προς τους πολίτες και την επαρκή και ουσιαστική λειτουργία του ελέγχου της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος.
«Η έλλειψη του απαιτούμενου προσωπικού ευνοεί τους παρανομούντες, οι οποίοι κερδοσκοπούν σε βάρος του δομημένου περιβάλλοντος αλλά και του δημόσιου συμφέροντος, με ενδεικτικό παράδειγμα αυτό της Μυκόνου αλλά και άλλων περιοχών της χώρας» αναφέρεται το υπόμνημα της ΕΜΔΥΔΑΣ. Όσο για τις μόνιμες προσλήψεις, το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών, βάσει των προσκλήσεων των δήμων της χώρας, ενέκρινε 936 που αφορούν γενικότερα τις τεχνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ και όχι μόνο τις πολεοδομίες. Εκ των 430 μηχανικών, από τους επιτυχόντες προκήρυξης του υπουργείου Εσωτερικών (13Κ/2021), μόνο οι μισοί έχουν τοποθετηθεί στις τεχνικές υπηρεσίες, «και από αυτούς ελάχιστοι έχουν πάει στις ΥΔΟΜ», υπογραμμίζει ο κ. Πετρόπουλος.
Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο ίδιος, «αρκετοί παραιτούνται του διορισμού καθώς η αμοιβή είναι χαμηλή (περίπου στα 800 ευρώ)». Επιπλέον, για τους 216 μηχανικούς από τους επιλαχόντες της προκήρυξης 13Κ, οι οποίοι σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών θα κατευθυνθούν αποκλειστικά στις ΥΔΟΜ, δεν έχει γίνει έως σήμερα καμία κατανομή σχετικά με το ποιες πολεοδομίες θα στελεχώσουν. Αλλά και πάλι, όπως σημειώνει ο κ. Πετρόπουλος, «ακόμη και όταν διοριστούν δεν αντιστοιχεί παρά περίπου ένας μηχανικός ανά ΥΔΟΜ. Ουσιαστικά θα αντικαταστήσουν, λίγο ως πολύ, τους συναδέλφους που έχουν συνταξιοδοτηθεί την τελευταία διετία».
