ΝΟΚ: μαζική αναστολή οικοδομικών αδειών έως την τελική απόφαση από το ΣτΕ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Καταιγιστικές εξελίξεις, που αφορούν σε μαζική αναστολή έκδοσης νέων έως και ανάκλησης εγκεκριμένων οικοδομικών αδειών με βάση τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) για τα μπόνους στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων εκδηλώνονται από την ΚΕΔΕ και το Δήμο 3Β και εξαπλώνονται σε περιοχές όλης της χώρας, ενόψει των τελικών αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ για τη συνταγματικότητα ή μη των βασικών διατάξεων του πολεοδομικού νόμου.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στις νέες εξελίξεις διαδραματίζει ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, με την τριπλή θεσμική ιδιότητα του, ως δήμαρχος του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης (Δήμος 3 Β), ως Α΄ Αντιπρόεδρος της Διοίκησης της ΚΕΔΕ και ταυτοχρόνως εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ στην επιτροπή του υπουργείου Περιβάλλοντος,  που έχει συσταθεί από τον γενικό γραμματέα ΥΠΕΝ Ευθύμιο Μπακογιάννη με έργο την έκδοση πορίσματος για την αναμόρφωση των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ.

Ο κος Κωνσταντέλλος δίνοντας το μήνυμα ότι εντείνονται οι κινήσεις και διαμορφώνονται νέες εξελίξεις για δραστικό περιορισμό με τελικό στόχο έως και την κατάργηση των βασικών διατάξεων για τα κίνητρα του ΝΟΚ,  ανακοίνωσε στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης του τα ακόλουθα:

– Μπλόκο οικοδομικών αδειών του ΝΟΚ στο Δήμο 3Β, σημειώνοντας ότι θα ακολουθήσουν ανάλογες αποφάσεις και από άλλους Δήμους της χώρας, ιδίως αυτούς που έχουν τα χαρακτηριστικά «κηπούπολης»,  κάνοντας μνεία στη νομοθετική ρύθμιση κατάργησης των κινήτρων δόμησης του ΝΟΚ για τις Δημοτικές Ενότητες της Φιλοθέης, Παλαιού Ψυχικού και Εκάλης, που προώθησε το ΥΠΕΝ και  ψηφίστηκε στη Βουλή, ως τροπολογία στο νόμο για του Δήμους (ν. 5043/2023 (Α’ 91/13.4.2023) δείτε εδώ στο ecopress, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «αυτή η ρύθμιση πρέπει να εφαρμοστεί για όλους τους Δήμους, Και για όσους  δεν είχαν μπάρμπα στην Κορώνη για να περιληφθούν όταν ψηφίστηκε στη Βουλή».

-Ένταση των ενεργειών της ΚΕΔΕ προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και την κυβέρνηση, να νομοθετήσει σύμφωνα με την απόφαση της ΚΕΔΕ για γενική κατάργηση των μπόνους του ΝΟΚ αναφέροντας ότι με δική του εισήγηση από  τον Μάιο του 2023  το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων (ΚΕΔΕ) πήρε ομόφωνη απόφαση για κατάργηση των κινήτρων δόμησης στα ύψη και τις επιφάνειες των κτιρίων που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ), σε «όλες οι περιοχές με χρήσεις γης «αποκλειστικής κατοικίας» αλλά και το σύνολο των περιοχών που διαθέτουν τα κατά τα ανωτέρω πολεοδομικά χαρακτηριστικά».

-Απόφαση της ΚΕΔΕ, η οποία θα ληφθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης των Δήμων, με εισήγηση του ιδίου, προκειμένου η ΚΕΔΕ να ασκήσει πρόσθετη παρέμβαση στην Ολομέλεια του ΣτΕ υπέρ των προσφυγών για την κατάργηση των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ κατοίκων, φορέων και του Δήμου Αλίμου,. Αυτές οι προσφυγές, που έχουν εκδικαστεί από το Ε΄ Τμήμα παραπέμπονται για τελική κρίση στην Ολομέλεια του ανώτατου Δικαστηρίου. Η πρόσθετη παρέμβαση στην Ολομέλεια του ΣτΕ τεκμηριώνει το ένομο συμφέρον της ΚΕΔΕ και  σύμφωνα με τον κο Κωνσταντέλλο έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι αντιμετωπίζει ένα από τα βασικά θέματα που αφορούν στην κατ΄αρχήν αποδοχή η απόρριψη των προσφυγών λόγω της λεγόμενης «ενδοστρέφειας». Οπως εξήγησε ο δήμαχρος «είναι βασική αρχή του δικαίου και δεν μπορεί Δήμος να στραφεί κατά διοικητικών πράξεων που έχει εκδώσει ο ίδιος, όπως συμβαίνει με τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ που έχουν εγκριθεί από την ΥΔΟΜ του Δήμου».

-«Κατάργηση του 80% των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ», ως αποτέλεσμα του πορίσματος που θα εκδώσει η ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί στο ΥΠΕΝ με τη συμμετοχή υπηρεσιακών παραγόντων του υπουργείου και Υπηρεσιών Δόμησης, εκπροσώπων του ΤΕΕ, Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ) και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΕ),  «για την επανεξέταση των κινήτρων του ν. 4067/2012» δείτε εδώ τη σύνθεση και το έργο της επιτροπής του ΥΠΕΝ Ο κος Κωνσταντέλλος ανακοίνωσε ότι μετά από 16 συνεδριάσεις και αφού χρειάστηκε σε σειρά θεμάτων να υπάρξουν ξεχωριστές εισηγήσεις και νομικές γνωμοδοτήσεις η επιτροπή του ΥΠΕΝ για το ΝΟΚ έχει καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα, τα οποία σε τελική συνεδρίαση που θα γίνει τις επόμενες ημέρες, η ομάδα έργου θα καταρτίσει το τελικό γνωμοδοτικό πόρισμα της, το οποίο, όπως είπε θα προβλέπει «κατάργηση του 80% των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ», Ο ίδιος είπε ότι η επιτροπή του ΥΠΕΝ για το ΝΟΚ προσανατολίζεται μεταξύ άλλων να εισηγηθεί κυρίως την κατάργηση των άρθρων 10 και 15 παράγραφος 8 για τα μπόνους στη δόμηση και ντα ύψη των κτιρίων, όπως επίσης την κατάργηση της συνδυαστικής εφαρμογής των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ. 

-«Ο νέος οικοδομικός κανονισμός έχει και μία διφορούμενη ερμηνεία, δίνει κίνητρα στο άρθρο 10 και δίνει και κίνητρα στο άρθρο 15 παράγραφος 8 αλλά δεν υπάρχει η φράση ότι μπορείς να πάρεις μόνο το ένα σετ ή μόνο το άλλο σετ. Έτσι έρχονται και παίρνουν συνδυαστικά και προσθετικά όλα αυτά τα κίνητρα και για αυτό έχουμε φτάσει σε αυτό το αίσχος»,  είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος. Σημείωσε ο ίδιος δε  ότι:  «τα κίνητρα του ΝΟΚ που θεσμοθετήθηκαν για να ευνοήσουν την πράσινη δόμηση των κτιρίων, τελικώς τους μόνους που ευνοούν είναι τους εργολάβους κατασκευαστές» και μίλησε για «ανατροπή του πολεοδομικού ισοζυγίου και επιβάρυνση της πόλης».

-«Βλέπουμε τη μετάλλαξη της πόλης από κηπούπολη σε τσιμεντούπολη και θα λάβουμε δραστικά μέτρα»,  είπε ο κος Κωνσταντέλλος και ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «στην πόλη βλέπουμε ξαφνικά να ανεγείρονται κτίρια με έναν όροφο παραπάνω και με κάτι μπαλκόνια τα οποία ανοίγουνε σαν  φτερά αεροπλάνου μέχρι την ρυμοτομική γραμμή».

Στον πάγο έως το 2025 τα μπόνους του ΝΟΚ για δόμηση και ύψη των κτιρίων

Τα μέτρα για οικοδομικές άδειες και οικοδομές

Αφετηρία των νέων εξελίξεων που δρομολογούνται από το Δήμο 3 Β και της ΚΕΔΕ σε όλα τα μέτωπα,  είναι οι δύο αποφάσεις «καρμπόν» που εξέδωσε το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας εκδικάζοντας δύο διαφορετικές προσφυγές κατοίκων και του Δήμου Αλίμου, για τα μπόνους δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Και οι δύο αποφάσεις παραπέμπουν να κρίνει τη συνταγματικότητα η μη των βασικών διατάξεων του ΝΟΚ η Ολομέλεια του ΣτΕ. Οι δύο αποφάσεις του Ε΄Τμήματος του ΣτΕ που αναμένεται να καθαρογραφούν και να δημοσιοποιηθούν τις επόμενες ημέρες, εντός του Μαρτίου από τις μέχρι τώρα γνωστές πληροφορίες παραπέμπουν  τις υποθέσεις στην Ολομέλεια του ΣτΕ με κρίσεις αντισυνταγματικότητας.

ΣτΕ: οι καταρχήν αντισυνταγματικές διατάξεις του ΝΟΚ, με δυο αποφάσεις καρμπόν

Για το μπλόκο των οικοδομικών αδειών του ΝΟΚ ειδικά στο Δήμο 3 Β, ο δήμαρχος κος Κωνσταντέλλος ανέφερε ότι  στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου την πρώτη Τετάρτη μετά την αργία της καθαρής Δευτέρας θα καταθέσει εισήγηση, η οποία διαμορφώνεται με τη συμβολή των νομικών συμβούλων του Δήμου,  με επικεφαλής την καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ Γλυκερία  Σίουτη, η οποία θα περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ στα όρια του Δήμου. Εισήγηση, που όπως είπε ο κος Κωσταντέλλος «θα ψηφιστεί από όλες τις παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου»

Από τις ανακοινώσεις του κου Κωσταντέλλου, ο οποίος αναφέρθηκε σε περίπου 400 οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί για νέες οικοδομές στα όρια του Δήμου 3 Β και από αυτές σε 68 οικοδομικές άδειες γίνεται χρήση των μπόνους στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων του ΝΟΚ,  προκύπτει ότι η νέα απόφαση του Δήμου 3Β, που αναμένεται να αποτελέσει μοντέλο αποφάσεων της ΚΕΔΕ και για άλλους Δήμους θα προβλέπει:

-Αναστολή έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών με τα μπόνους του ΝΟΚ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έως την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για τις προσφυγές του Αλίμου. Εξετάζεται η νομική προσέγγιση,  ότι οι αποφάσεις του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ θέτουν θέματα αντισυνταγματικότητας των σχετικών διατάξεων και λαμβάνονται μέτρα από το Δήμο πριν δημιουργηθούν δυσμενή τετελεσμένα στην περιοχή του, τα οποία θα κριθούν σε επόμενο χρόνο από την Ολομέλεια του ΣτΕ άκυρα και αντισυνταγματικά. Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ εκτιμάται από τους νομικούς ότι πάει για το 2025. Παράλληλα έγινε γνωστό ότι στο Δήμο 3Β και σε άλλους δήμους ενόψει της τελικής κρίσης του ΣτΕ κατατίθεται προς έγκριση μεγάλος αριθμός νέων οικοδομικών αδειών για αξιοποίηση των μπόνους του ΝΟΚ όσο ο νόμος ισχύει και υπάχρει έντονη πίεση μεγάλης δόμησης.

-Αναστολή εκτέλεσης εγκεκριμένων οικοδομικών αδειών του ΝΟΚ για οικοδομές που ξεκινούν να ανεγερθούν και οικοδομές που βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή τους. Για το θέμα αυτό έγιναν προσεκτικές διατυπώσεις από το κο Κωνσταντέλλο και αναμένεται το περιεχόμενο της τελικής απόφασης που θα λάβει ο Δήμος 3Β.

Σημειώνεται σχετικά ότι ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι τώρα,  όπως από το Δήμο Αλίμου για διακοπή εργασιών σε οικοδομές με νόμιμες οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ απορρίφθηκαν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Σε άλλες περιπτώσεις έγιναν προσφυγές προσωρινών δικαστικών μέτρων. Πάντως σε κάθε περίπτωση εγείρονται μεγάλες οικοδομικές αποζημιώσεις, που είναι βέβαιο ότι οι θιγόμενοι κατασκευαστές των οποίων θα σταματήσουν έργα που γίνονται με νόμιμες οικοδομικές άδειες, θα απαιτήσουν δικαστικά από το Δήμο να πληρωθούν.